Contra Mendacium (40)

Sed aliquando nobis ipsius quoque salutis aeternae
periculum opponitur, quod nostro mendacio, si aliter non
potest, depellendum esse clamatur: uelut si quisquam baptizandus
in potestate sit inpiorum atque infidelium constitutus,
ad quem perueniri non possit, ut lauacro regenerationis abluatur,
nisi deceptis mentiendo custodibus. ab hoc inuidiosissimo
clamore, quo cogimur non pro cuiusquam opibus uel honoribus
in hoc saeculo transcurrentibus, non pro ipsa huius temporis
uita, sed pro aeterna hominis salute mentiri, quo confugiam,
nisi ad te, ueritas? et mihi abs te proponitur castitas. cur [*] [*]
enim si custodes isti, ut nos ad baptizandum hominem admittant,
stupro inlici possunt, non facimus contraria castitati et, si
mendacio decipi possunt, facimus contraria ueritati? cum
procul dubio nulli esset fideliter amabilis castitas, si non eam
praeciperet ueritas. proinde ut perueniatur ad hominem baptizandum,
fallantur mentiendo custodes, si hoc iubet ueritas.
sed quomodo iubeat ueritas, ut homo baptizetur, esse mentiendum,
si non iubet castitas, ut homo baptizetur, esse
moechandum? cur autem hoc non iubet castitas, nisi quia
hoc non docet ueritas? si ergo nisi quod ueritas docet, facere
non debemus, cum ueritas doceat nec propter hominem baptizandum
facere quod contrarium est castitati, quomodo nos
docebit facere propter hominem baptizandum, quod ipsi est
contrarium ueritati? sed sicut oculi ad intuendum solem
parum firmi ea tamen, quae a sole inlustrantur, libenter intuentur,
sic animae iam ualentes delectari pulchritudine castitatis
non tamen continuo per se ipsam considerare ueritatem,
unde lucet castitas, possunt, ut cum uentum fuerit ad aliquid
faciendum quod aduersum est ueritati, ita refugiant et exhorreant,
quemadmodum refugiunt et exhorrent, si faciendum
aliquid proponatur quod aduersum est castitati. ille autem
filius, qui uerbum suscipiens a perditione longe [*] [*]
aberit, et nihil falsi ex eius ore procedit, tam sibi
clausum deputat, si ad subueniendum homini per mendacium
quam si per stuprum transire cogatur. et pater exaudit orantem,
ut ualeat sine mendacio subuenire, cui uult pater ipse,
cuius inscrutabilia sunt iudicia, subueniri. talis igitur filius
ita obseruat a mendacio, sicut a peccato. nam et aliquando
mendacii nomen pro peccati nomine ponitur. unde illud est:
omnis homo mendax. sic enim dictum est, tamquam diceretur:
omnis homo peccans. et illud: si autem ueritas
dei in meo mendacio abundauit. ac per hoc cum mentitur
ut homo, peccat ut homo, et ea sententia tenebitur,
qua dictum est: omnis homo mendax, et: si dixerimus
quia peccatum non habemus, nos ipsos seducimus,
et ueritas in nobis non est. cum uero nihil
falsi ex eius ore procedit, secundum eam gratiam sic erit,
de qua dictum est: qui natus est ex deo, non peccat.
haec enim natiuitas si sola esset in nobis, nemo peccaret; et
quando sola erit, nemo peccabit. nunc autem adhuc trahimus,
quod corruptibiles nati sumus, quamuis secundum id, quod
renati sumus, si bene ambulamus, de die in diem renouamur
interius. cum uero et corruptibile hoc induerit
incorruptionem, uita totum absorbebit, et nullus mortis
aculeus remanebit; aculeus autem mortis est peccatum.