De Carnis Resurrectione (1-5)

Fiducia Christianorum resurrectio mortuorum. illam credentes
sumus; hoc credere ueritas cogit; ueritatem deus
aperit. sed uulgus inridet, existimans nihil superesse post
mortem. et tamen defunctis parentat, et quidem impensissimo
officio pro moribus sepultorum, pro temporibus esculentorum,
ut quos negat sentire quicquam etiam desiderare praesumat.
at ego magis ridebo uulgus tunc, cum ipsos quoque defunctos
atrocissime exurit, quos postmodum gulosissime nutrit, isdem
ignibus et promerens et offendens. o pietatem de crudelitate
ludentem! sacrificat an insultat, cum crematis cremat?
plane cum uulgo interdum et sapientes sententiam suam
iungunt. nihil esse post mortem Epicuri schola est. ait et
Seneca omnia post mortem finiri, etiam ipsam. satis est autem,
si non minor philosophia Pythagorae et Empedoclis et
Platonici immortalem animam e contrario reclamant, immo
adhuc proxime etiam in corpora remeabilem adfirmant. etsi
non in eadem, etsi non in humana tantummodo, ut Euphorbus [*] [*]

in Pythagoram, Homerus in pauum, re(dire) censeantur, certe re-I
cidiuatum animae corporalem pronuntiauerunt, tolerabilius mutata\'
quam negata qualitate, pulsata saltem, licet non adita ueritate.Į
ita saeculum resurrectionem mortuorum nec cum errat ignorat.

Si uero et apud deum aliqua secta est Epicureis magis
adfinis quam prophetis, sciemus, quid audiant a Christo
Saducaei. Christo enim seruabatur omnia retro occulta nudare,
dubitata dirigere, praelibata supplere, praedicata repraesentare,
mortuorum certe resurrectionem non modo per semetipsum
uerum etiam in semetipso probare. nunc autem ad
alios Saducaeos praeparamur, partiarios sententiae illorum:
dimidiam agnoscunt resurrectionem, solius scilicet animae,
ita aspernati carnem, sicut et ipsum dominum carnis. nulli
denique alii salutem corporali substantiae inuident quam
alterius diuinitatis haeretici. ideoque et Christum aliter
disponere coacti, ne creatoris habeatur, in ipsa prius carne\'
eius errauerunt, aut nullius ueritatis contendentes eam secundum
Marcionem et Basiliden aut propriae qualitatis secun-I
dum haereses Valentini et Appellen. atque ita sequitur, ut
salutem eius substantiae excludant, cuius Christum consortem
negant, certi illam summo praeiudicio resurrectionis instrue-I
tam, si iam in Christo resurrexit caro. propterea et nos
uolumen praemisimus \'de carne Cristi\', quo eam et solidam
probamus aduersum phantasmatis uanitatem et humanam
uindicamus aduersus qualitatis proprietatem, cuius condicio
Christum et hominem et filium hominis inscripserit. carneum
enim atque corporeum probantes eum, proinde et obducimus
praescribendo nullum alium credendum deum praeter [*] [*]

creatorem, dum talem ostendimus Christum, in quo dinosci.
dinoscitur deus, qualis promittitur a creatore. obducti dehinc (et)
de deo carnis auctore et de Christo carnis redemptore, iam
et de - resurrectione carnis reuincentur. congruenter scilicet
hoc ferme modo dicimus ineundam cam haereticis disceptatio*
nem, - nam et ordo semper a principalibus deduci exposcit —
ut de ipso prius constet, a quo dicatur dispositum esse quod
quaeritur, atque adeo et haeretici ex conscientia infirmitatis
numquam ordinare tractant. certi enim, quam laborant in
alterius diuinitatis insinuatione aduersus deum mundi omnibus
naturaliter notum de testimoniis operum, certe et in sacramentis
priorem et in praedicationibus manifestiorem, sub
obtentu quasi urgentioris causae, id est ipsius humanae
salutis . ante omnia requirendae, a quaestionibus resurrectionis
incipiunt, quia durius creditur resurrectio carnis quam una
diuinitas; atque ita tractatum uiribus ordinis sui destitutum
et scrupulis potius oneratum depretiantibus carnem paulatim
ad alterius diuinitatis temperant sensum ex ipsa spei concussione
et demutatione. deiectus enim unusquisque uel motus de
gradu eius spei, quam susceperat apud creatorem, facile iam
declinatur ad alterius spei auctorem, etiam ultro suspicandum.
per diuersitatem enim promissionum diuersitas insinuatur
deorum. sic multos inretitos uidemus, dum ante de resurrectione
carnis eliduntur quam de unione diuinitatis. [elidunt]
igitur quantum ad haereticos demonstrauimus, quo
cunco occurrendum sit a nobis. et occursum est iam 800
quoque titulo: de deo quidem unico et Christo eius aduersus
Marcionem, de carne uero domini etiam aduersus quatuor [*]
haereses, ad hanc maxime quaestionem praestruendam; uti
nunc de sola carnis resurrectione ita digerendum sit, tamquam
penes nos quoque incerta, id est penes creatorem, — nam et
multi rudes et plerique sua fide dubii et simplices plures, quos
instrui dirigi muniri oportebit — quia et (ex) hoc latere unio
diuinitatis defendetur. sicut enim negata carnis resurrectione
concutitur, ita uindicata constabilitur. animae autem salutem
credo retractatu carere. omnes enim fere haeretici
eam, quoquo modo uolunt, tamen non negant. uiderit unus
aliqui Lucanus nec huic quidem substantiae parcens, quam
secundum Aristotelem dissoluens aliud quid pro ea subicit,
tertium quiddam resurrecturus, neque anima neque caro, id
est non homo, sed ursus forsitan, qua Lucanus. habet et
iste a nobis plenissimum (de omni statu animae\' stilum. quam
inprimis immortalem tuentes, solius carnis et defectionem
agnoscimus et refectionem cum maxime adserimus, redactis
in ordinarium materiae corpus si qua et alibi pro causarum
incursione praestricta distulimus. nam ut quaedam praelibari
sollemne est, ita et differri necesse est, dummodo et praelibata
suppleantur suo corpore et dilata reddantur suo
nomine.

Est quidem et de communibus sensibus sapere in dei
rebus, sed in testimonium ueri, non in adiutorium falsi, quod
sit secundum diuinam, non contra diuinam dispositionem.
quaedam enim et natura nota sunt, ut immortalitas animae
penes plures, ut deus noster penes omnes. utar ergo et [*]

sententia Platonis alicuius pronuntiantis: omnis anima
immortalis; utar et conscientia populi contestantis deum
deorum; utar et reliquis communibus sensibus, qui deum
iudicem praedicant: (deus uidet* et (deo commendo.. at cum
aiunt: \'mortuum quod mortuum\' et (uiue dum uiuis* et (post
mortem omnia finiuntur, etiam ipsa\', tunc meminero et cor
uulgi cinerem a deo deputatum et ipsam sapientiam saeculi
stultitiam pronuntiatam, tunc, si haereticus ad uulgi uitia
uel saeculi ingenia confugerit, łdiscede, dicam, ab ethnico,
haerectice; etsi unum estis omnes, qui deum fingitis, dum
hoc tamen in Christi nomine facis, dum Christianus tibi
uideris, alius ab ethnico es; redde illi suos sensus, quia
nec ille de tuis instruitur. quid caeco duci inniteris, si uides?
quid uestiris a nudo, si Christum induisti? quid alieno uteris
clipeo, si ab apostolo armatus es? ille potius a te discat
carnis resurrectionem confiteri quam tu ab illo diffiteri;
quia si et a Christianis negari eam oporteret, sufficeret
illis de sua scientia, non de uulgi ignorantia instui. ad eo
non erit Christianus qui eam negabit, quam confitentur
Christiani, et his argumentis negabit, quibus utitur, non
Christianus. aufer denique haereticis quae cum ethnicis
sapiunt, ut de scripturis solis quaestiones suas sistant, et
stare non poterunt. communes enim sensus simplicitas ipsa
commendat et compassio sententiarum et familiaritas - opinionum.
eoque fideliores existimantur, quia nuda et aperta et
omnibus nota definiunt; ratio autem diuina in medulla est,
non in superficie, et plerumque aemula manifestis. [*] [*]

Itaque haeretici inde statim [incipiunt] praestruunt et
inde dehinc interstruunt, u:nd. sciunt facile capi mentes, de
communione fauorabili sensuum. an aliud prius uel magis
audias ab haeretico quam ab ethnico? et non protinus et
non ubique conuicium carnis, in originem, in materiam, in
casum, in omnem exitum eius, inmundae a primordio ex
faecibus terrae, inmundioris deinceps ex seminis sui limo.
friuolae infirmae criminosae onerosae molestae et post totum
ignobilitatis elogium caducae in originem, terram, et cadaueris
nomen, et de isto quoque nomine periturae in nullum
inde iam nomen, in omnis iam uocabuli mortem? \'hancne
ergo,1 (ait) uir sapiens, (et uisui et contactui et recordatui tuo
ereptam persuadere uis, quod se receptura quandoque sit in
integrum de corrupto, in solidum de casso, in plenum de
inanito; in aliquid omnino de nihilo, et utique rehibentibus
eam ignibus et undis et aluis ferarum et rumis alitum
et lactibus piscium et ipsorum temporum propria gola?
adeone autem eadem sperabitur quae intercidit, ut claudus
. et luscus [caecus] et leprosus et paralyticus reuertantur,
ut redisse non libeat ad pristinum ? an integri, ut iterum
talia pati timeant? quid tum de consequentiis carnis? rursusne
omnia necessaria illi et inprimis pabula atque potacula? et
pulmonibus halandum et intestinis aestuandum et pudendis
non pudendum et omnibus membris laborandum P rursus ulcera
et uulnera et febris et podagra ? et mors redoptanda? nimirum
haec erunt nota carnis recuperandae. iterum cupere de ea [*]

euadere\'. et nos quidem haec aliquanto honestius pro stili
pudore. ceterum quantum etiam spurciloquio liceat illorum.
in congressibus experiri (est) tam ethnicorum quam haereticorum.\'

Igitur quoniam et rudes quique de communibus adhuc
sensibus sapiunt et dubii et simplices per eosdem sensus
denuo inquietantur et ubique in primis iste in nos aries
temperatur, quo carnis condicio quassatur, necessario et a
nobis carnis primum condicio munietur, uitupera.tione laudatione
depulsa. ita nos rhetoricari quoque prouocant haeretici,
sicut etiam philosophari. futtile et frioulu istud corpusculum,
quod malum denique appellare non horrent, etsi
angelorum fuisset operatio, ut Menandro et Marco placet,
etsi ignei alicuius extructio aeque angeli, ut Appelles docet,
sufficeret ad auctoritatem carnis secundae diuinitatis patrocinium.
angelos post deum nouimus. iam nunc quisquis ille summus
deus haeretici cuiusque est, non inmerito ab ipso quoque
deducerem carnis dignitatem, a quo uoluntas producendae ei
adfuisset utique enim prohibuisset fieri quam fieri scisset, si fieri
noluisset. ita et secundum illos aeque caro dei res. nihil
operis non est eius, qui passus est esse. bene autem, quod
et plures et clariores quaeque doctrinae totam hominis
figulationem deo nostro cedunt. quantus hic sit, satis nosti
qui unicum credidisti. incipiat iam tibi caro placere, cuius
artifex tantus est. (sed et mundus\', inquis, \'dei opus est, et
tamen praeterit habitus huius mundi, apostolo quoque
auctore, nec idcirco restitutio mundi praeiudicabitur, quia [*] [*]

dei opus est. et utique si uniuersitas inreformabilis post
decessum, quid portio\'? plane, si portio uniuersitati adaequatur.
ad distantiam enim prouocamus: primo quidem, \'omnia* quod
sermone dei facta sunt [et sine illo nihil, caro autem et
sermone dei constitit propter formam, ne quid sine sermone
(fieret) - faciamus enim hominem ante praemisit - et
amplius manu propter praelationem, ne uniuersitati compararetur:
et finxit, inquit, deus hominem. magnae sine
dubio differentiae ratio, pro condicione scilicet rerum. minora
enim quae fiebant eo, cui fiebant, si quidem homini fiebant,
cui mox a deo addicta sunt. merito igitur, ut famula, iussu
et imperio et sola uocali potestate uniuersa processerant,
contra homo, ut dominus eorum, in hoc ab ipso deo extructus
est. [ut dominus esse possit, dum fit a domino.J hominem
autem memento carnem proprie dici, quae prior uocabulum
hominis occupauit: et finxit deus hominem, limum de
terra, - iam homo, qui adhuc limus — et insufflauit lauit in
faciem eius flatum uitae, et factus est homo, id
est limus, in animam uiuam, et posuit deus hominem,
quem finxit, in paradiso. adeo homo figmentum primo,
dehinc totus. hoc eo commendarim, uti quicquid omnino
homini a deo prospectum atque promissum est non soli
animae uerum et carni scias debitum, ut] si non ex consortio
generis, certe uel ex priuilegio nominis. [*] [*]