Expositione in Paschale Carmen (pr)

In catalogo uirorum illustrium id est in libro, quem beatus
Hieronymus inchoauit, sed Paterius discipulus eius perfecit, ibi
legitur quia fuerit iste Sedulius. Fuit enim primo laicus saeculari
sapientiae deditus; postea ad Deum conuersus scripsit hunc librum
quasi per dirocheum id est duplicem refectionem, de ueteri et
nouo testamento. Et sciendum, quia prius prosaice fecit, postea
metrice composuit et praetitulauit eum paschali carmine, consecrans
Macedonio presbytero. Mos enim erat apud antiquos, ut sua
scripta sapientibus et nobilibus conferrent, ut eorum auctoritate
roborarentur et ab aemulis saluarentur. Docuit autem in Asia[*]
partim in Italia. Modo facit epistolam ad Macedonium. Decurso

finito, participium est sine uerbi origine. Censeas iudices.
Seueritatis grauiditatis. Obiurges reprehendas. Suffultus
adiutus, fulcio est adiuuo inde fultor dicitur ab adiuuando.
Paschalis euaugelicae. Maiestatis i. Christi,
sicut apostolus ait: Pascha nostrum immolatus est [*] [*] [*] [*]
Christus. Pelagus, pelagus dicitur profunditas maris, sed hic
pro profunditate diuinitatis ponitur. Tyro, nouellus miles [*]
et rudis, qui nouiter ad militiam Christi uenit. Lintre, nauicula;
translatinis uerbis utitur metaphorice. Superius dixit \'inmensum
pelagus\' profunditatem mysterii paschalis, modo dicit parua
lintre\' pro \'paruo ingenio\'. Expurgem, excusabo. Modo se
excusat apud Macedonium, qualiter ausus fuit prosaice hunc librum
componere, post metrice. Audacem, praesumptuosum.
Deuotum, humilem. Portum ideo pectus nuncupat, quia sicut
in portum multae conueniunt naues, ita et in pectore multae
geruntur cogitationes. Naufragium nullam heresim incidisse.
Occupatus, detentus... Non utilitati non doctrinae spiritali.
Sed inani saeculari sapientiae. Deprehenderem tribuerem.
Lusibus, ludos uocat saecularia carmina. Fabricam
me fabricatum ab eo. Condiuit, saliuit, repleuit. Oculos
cordis uisum animi dicit. Dicitur autem oculus quasi ocior lux,
quod cito intenta respiciat, siue quod palpebris occulentibus probatur
occultus. Sentes: sentes sunt spinae, dum similiter dicuntur
truncatiue spinae et pluraliter declinantur, inde dumosi
agri spinosi. Per sentes dumosi agri per saecularem
doctrinam. Nisu conamine. Cultum obsequium. \'
Procella, sollicitudine; procella dicitur unda a percellendo [*]
percellendo, eo quod mentes hominum percellat. Aegros anhelitus
suspiria similiter sicut et uos. Quamuis ipsi:
honorat Macedonium dicens ipsi\' pro \'ipse\'. Igniculum in
me: uos, inquit, cogitatis me habere aliquem igniculum prudentiae.
Silicis: silex est petra durissima, ex qua ignis egreditur. Ne [*]
non carerem ut non carerem. Creditam datam mihi
a Deo. Ingenium suum uocat quantitatem unius talenti; euangelicam
parabolam tangit, ubi dicitur : homo quidam peregre
proficiscens uocauit seruos suos e. d. d. t. a. d. a. n. Per V.
talenta V. sensus corporis intelleguntur, per duo intellectus et
operatio, per 1. intellectus tantum, quia quidam sunt quibus datur
intellectus sine gratia operandi. Hi sunt qui quasi fodiunt illud [*]
in terram, quando aliis non manifestant, hoc est quod dicit \'lue
non carerem\', culpa illorum scilicet, qui talentum infodiunt.
Procliuioris lubrici inclinationis. Vnum accipitur pro
fixo, quasi diceret \'procliuioris lubricitatis\', non est in usu.
Lubrum dicitur rasile lignum non planum, unde lubrica res
non plana, unde labimur, sed hic pro peccato ponitur. Clipeus
dicitur maius scutum; clepte graece furari, inde clipeus α̉ϰὸ τον̃ [*]
ϰλὲπτειν τὰ ϭώματα furando corpora. Mellitum, dulcoratum.
Viam libertatis appellat catholicam fidem, ubi est uera libertas.
Qua occasione sine per metrum siue per prosam; prosa[*]
uero est soluta oratio. Egregius dicitur quasi e grege electus,
qui pro suo merito et sanctitate segregatur a grege, et sicut
eximius ab eximendo separando. Remissioribus alis
inmissioribus pennis. Aquila quando alte uolat, extensas tenet
alas, quando uero ad terram, retrahit sibi alas, ita et tu non debes
semper altas legere scripturas. Hoc dicit propter suum carmen. [*]
Antistare dicimus praecellere, inde antistes dicitur eo quod
anteit praecellens omnes. Tyrocinio id est primo tempore;
tyrocinium dicimus primum tempus militiae; tyrones dicuntur
rudes milites pueri, qui exercebant se ad palum in campo Martio
et faciebant ictus aliquando caesim, aliquando punctim, et qui eos
instituebat campidoctor uocabatur. Pacatus pacificus, quia eo
tempore, quando Sedulius fecit hunc librum, Alani et Wandali
uastabant Italiam. Astutiam prudentiam, astutia dicitur [*]
ab \'astu\' nomine indeclinabili. Gallicanum aeque similiter
presbyterum sicut alii. Mitissimum ualde mansuetum, mitis
dicitur quasi mutus. Eruditus rudis dicitur nonus, inde
eruditus quasi de rure sublatus ab ignorantia ductus et in doctrinae
sinibus collocatus. Simplicitatem columbae s. habet
Laurentius, quia ad hoc uigilat, ut non alium decipiat, ab alio non
decipiatur sicut columba. Vere felicem: alludit de nomine poeta. [*]

Idoneos

formates, idos graece, forma latine. Hieronymus
ad nobilee et praeclaras feminas ecclesiasticas transmittebat
sua scripta, quales fuerunt Chromatius et Heliodorus, Paula et
Eustochium. Domicilium, domicilium dicitur solarium proprie [*]
eo quod in superiore parte domus sit uelut cilium in eminentiori
parte corporis. Syncletices, praenomen. Ministrae, diaconissae.
Syncletos graece consul uel senator, inde Syncletia senatrix.
Allecta associata. Alludit ad nomen, cum dicit senatu, quia
sena uocabatur in praesenti, in futuro angelico senatu perfrui
mereatur. Castum restrictum; castum dicimus strictum, econtra
incestum dissolutum. Refertum repletum. Posset et
docere etiam, et apostolus prohibet mulieres docere in ecclesia
dicens: mulier es in ecclesia taceant. Nomine meritoque: [*]
alludit de nomine. Perpetua enim erat nomine et perpetua merito.
Teneram, iuuenculam. Nuptae sponsatae, quia nupta
mulier ornatos debet habere habitus. Huc usque ea persona Mace- [*]
donii loquitur, hinc ex sua persona. Deterreas timere facias;
deterrere enim est aliquem minando expellere. Implesti per
syncopam pro impleuisti. Omnia omnibus factus es, sicut
apostolus: Factus sumludaeis tamquam Iudaeus, gentilibus tamquam
gentilis. Omnia omnibus factus sum ut omnes saluos facerem.
Non dicebat hoc, ut eos inuitaret, sed quia uolebat, ut omnes
salui fierent. Iactura damnum; iactura proprie dicitur, quam [*]
faciunt nautae in mari. Tempestate enim orta (onera) proiciuntur
in mare, ut leuigetur nanis. Ne pigeat ne pigrum te faciat.
Anchoram f???rmitatem. Metaphoram sernat, quia superius
dixit gurgitis profunditatem paschalis carminis, modo dicit \'anchora\'
pro fortitudine. CKVPA graece manus, inde anchora manus ferrea,
quae mordens terram facit stare nauim inmobilem. Pascha\'
nostrum. Pascha Iudaeorum erat, quod ad uesperam immolabatur.
Pascha nostrum est Christus, qui immolabatur pro peccatis nostris, [*] [*]
sicut dicit \'Pascha nostrum\' Christianorum, non Iudaeorum
\'immolatus est Christus\'. Illi habebant pascha pecuinum, nos uero [*]
diuinum. Cum dicit cum patre et spiritu sancto demonstrat
eos in diuinitate esse aequales, quia Arriani dicebant \'gratia patri
in filio, filium minorem patre asserentes.