De non parcendo in deum delinquentibus (31-35)

Debueram quidem tantum illam partem indere, quae
te declaret per actus. tuos, cuinam sis similis bestiarum; sed
ut scires te in illa gehenna futurum, in qua bestiam illam
missam refert gloriosus Danihel, nisi te correxeris, et quomodo
quos persequeris in aeternum sint regnaturi in regno
conlocati domini, quo aduertere posses, haec omnia adnectimus.
item ad hoc uniuersam reuelationem censui adplicandam,
quo tu tibimet et saltim legens satisfacere posses, quod
enim uos tyranni persecutores dei religionis bestiae fueritis
dicti; cupiens etenim sum purgare apud tuam infectam uenenis
Arrianae dogmatis conscientiam, apud te non religiosum
sed religionis destructorem, non me ut adstruis esse contumeliosum,
quia dicam te feram bestiam uel inmanem beluam,
cum uideas sic uos uocitari, iuxta facta uestra uobis etiam
nomina adplicata. ceterum quartae illius bestiae te gerere
similitudinem, te haec implere esse cupientem quae illa [*] [*]

praedictum est quod esset impletura manifestam est. scriptam
est de antichristo cui tu similaris aut ipse esse iudicaris:
uerba aduersus altissimum domini loquetur et sanctos altis-,
simi dei inueterabit et excogitabit mutare tempora et legem,\'
et dabitur in manu eius. haec tu iam fecisti atque es faciens.
cum enim dicis: non est uerus deus filius dei, sed factus est \'
ex nihilo, uerba loqueris aduersus deum. Christiani etenim
cum unam uindicemus diuinitatem patri et unico filio eius
et tu sis hanc nostram inpugnans defensionem, sis adstruens
de filio quod fuerit quando non fuerit et quod factus sit ex nihilo, utique probas te aut esse antichristum aut certe eius
praecursorem. neque enim poteris alius esse intellegi nisi aut
praecursor antichristi aut antichristus, qui audeas apostolicam
euangelicamque haereticam dicere fidem et tuam temptes
blasphemiam catholicam fidem uindicare. iniuriam te pati
sentis, quia bestia esse dicaris a nobis; inueniris excogitare
fidem mutare, hoc est at non ita credamus, quomodo patriarchae
prophetae apostoli ac martyres crediderint, sed institueris
sic credendum, quomodo conperditus tuus Arrus. et
dicis non te recte dici bestiam, cum, quia haec esses acturus.
bestiam te esse dixerit sanctissimus propheta? non minores es.
Constanti, incredulitate ab antichristo; nam dentibus ferreis
dei sernos deuorando non desinis. quid pluribus? nihil antichristus
acturus est, nisi ut negetur unicus dei filius, hoc
agit stultitia saginatus inmnndissimus animus tuus.

Sed quantumuis saeuias, transient, transient tempora
tua et uenient illa, in quibus uisurus te, nisi tibi consulueris,
in illo igneo fluuio constitutum, uisurus tunc eos
quos infeste persequeris, propterea quod nolint perire tecum,
non in illo in quo tu futurus es loco tormentorum, sed cum
angelis sanctis gratias et laudes referentes semper deo, te
uero in illo liquore flammeo. nolo mireris, si Danihel [*] [*]

gloriosus te bestiam esse designarit, . quando et Paulus beatus de
collectis tuis dixerit Cretensibus: Cretenses semper mendaces,
malae bestiae, uentres pigri, et infra: quamobrem increpa
illos acriter, ut sani sint in fide, non intendentes Iudaicis
fabulis et mandatis hominum auersantium se a ueritate. hinc
tibi episcopi sumus iniuriosi, quia te increpemus atque obiurgemus,
cur fueris ausus auertere temet a ueritate, cur
uolueris dei mandatis derelictis hominum haerere blasphemiis
atque mandatis, cur denique derelicto deo idololatriam susceperis.
hinc tuus tibi inimicus esse uideor, quia uelim te gradi
secundum apostoli praeceptum et non secundum Arrii atque
Iudaeorum mandata. contra has nostras iustissimas allegationes
uidens te ueritate superatum dicere es solitus: sacrae
scripturae praecipiunt regibus et omnibus degentibus in sublimitate
debere te esse subditum; et audes tanta ac talia mihi
ingerere, Lucifer? haec conspicis, huiusmodi quae te iubent
honorari intellegis; quae uero te iubent facere illa fingis non
nosse, illa quae te moneant dominis sacerdotibus oboedire,
illa quae urgeant unum te exhibere ex. omnibus conseruis
tuis oportere nec cuiquam te, si uelis dei inueniri seruus,
superiorem dicere. haec, inquit Tito beatus apostolus, loquere
et exhortare et argue cum omni imperio; nemo te contemnat.
si Christianus es, quia et tu unus sis de illis propter quos
dixerit: haec loquere et exhor.tare et argue cum omni imperio;
nemo te contemnat, utique me cum omni te corripientem imperio
audire debes, non contemnere. tunc eris Christianus, si
me non contempseris hortantem te ut perseueres Christianus;
si uero contempseris, iam non de Christianis esse inueniris,
quia si fuisses Christianus, non contempsisses eum quem
deus ordinauerit ad instruendam plebem suam et eum cui [*] [*]
apostolus dixerit: haec loquere et exhortare et argue cum omni
imperio; nemo te contemnat. quid enim te hortor? nisi ut
non sis homicida, ut dei non persequaris domum, ut desinas
torquere proscribere deportare recludere carcere trucidare
uarie disperdere interficere eos quos cernas Christianos. ut
desinas denique blasphemare unicum dei filium, ut apostolicam
suscipias quam haereticam dicis fidem. hanc scilicet
nostram quam apud Niciam te contra et cunctos haereticos
episcopi descripserunt, ut sis credens sicuti nos dignerisque
respuere idololatriam per Arrium magistrum tuum institutam
ut Christianum te clamites. non Arrianum, ut desinas crimina
falsa dei mittere sacerdotibus. haec est correptio mea.
haec obiurgatio. apostolus mihi dicit ut te arguam cum omni
imperio, et tu dicis: facit mihi iniuriam Lucifer, et non
dicis: dei sacerdos commonet atque hortatur secundum sacerdotibus praecepta, ut possim ducere uitam deo acceptissimam.

Nam quia dicas debere nos tibi obsequia, scito
quia non tibi soli, sed et omnibus nos in sublimitate degentibus
in obsequiis repraesentandis esse nouimus debitores.
dicit enim apostolus: admone illos principibus et magistmti-bus subditos esse, oboedientes, ad omne opus bonum paratos
esse, neminem blasphemare, non litigiosos esse, sed modestos,
omnem ostendentes mansuetudinem ad omnes homines. fuimus
enim et nos aliquando stulti et incredibiles, errantes, seruientes
desideriis et uoluptatibus uariis, in malitia et inuidia agentes, odibiles, odientes alterutrum; sed cum benignitas et
humanitas inluxit saluatoris nostri dei, non ex operibus t\'4-
stitiae quae nos fecimus, sed secundum suam misericordiam
saluos nos fecit per lauacrum regenerationis et renouationis.
per spiritum sanctum quem effudit in nobis honeste per le-sum Christum saluatorem nostrum, ut iustificati gratia ipsius
heredes efficiamur secundum spem uitae. admonet ergo [*] [*]

sobditos nos debere esse in bonis operibus, non in malis. si
bonum est opus, ut absentem interimamus, ut inauditum purgare
se proclamantem necemus, ut eum quem innocentem
scimus omittentes omnem respectum misericordiae tecum
spuniamus, si opus bonum est negare dei unicum filium,
opus. deo acceptum est apostolicam deserere fidem, suscipere
haereticam, merito diceres contra sacrarum facere me scripturarum
monita. addo illud, quod illorum principum et magistratuum
apostolus fecerit mentionem, qui necdum credidissent
in unicum dei filium, utique humilitate nostra et mansuetudine
et longa in aduersis patientia et maxima in rebus
congruis oboedientia fuissent prouocati ad credendum. ceterum
si tu, quia imperator sis, fingens te unum e nobis cogas nos
deum derelinquere et idololatriam suscipere, numquid adquiescendum
tibi erit, ne apostoli praetermissa fuisse uideantur
praecepta? et tamen tu, qui te fingis Christianum, Christianos-
. stianos temptaris quod ipse sis facere, hoc est apostatas, tu
qui adhuc stultus sis et incredibilis permanens in malitia
tua, in qua et nos fuisse ante agnitionem, ante susceptam
sacram fidem apostolus dicit. in quibus tibi temperaturi eramus,
nisi ut quae licita essent impleremus? aut cum dicas
tu, blaspheme homicida: necate credentes in unicum dei filium,
estote mecum persecutores domus eius, mecum negate eum,
apostolicam respuite fidem, suscipite haeresem meam, cuius
ego omnibus uiribus cordis mei extiti amator, quis te infelicior
est, ut non te uitet, non te haec facere suadentem*
daemonum templum esse cognoscens fugiat? quia haec audis,
dicis: iniuriam patior a Luci fero homine misero et utique
imperator, non subsequitur sermo ille tuus blasphemus conspurcatus:
audio quae mereor a Lucifero domini sacerdote.

Galatis uas electionis, miror, inquit, quod sic
tam cito transferimini, qui uos uocauit in gratia, in aliud [*] [*]

euangelium quod non est aliud, nisi sunt aliqui qui uos
conturbant et uolunt conuertere euangelium Christi. sed licet
nos aut angelus de caelo euangelizauerit praeterquam euangelium
uobis, anathema sit. sicut praediximus, et nunc
iterum dico: si quis uobis adnuntiauerit quam quod accepistis,
anathema sit. et tu arbitraris aliud posse te indicari a me
nisi anathema esse, cum inueniam te aliter euangelizare quam
tradiderunt beati apostoli. cum itaque audis a me quod anathema
habeam te euangelizantem aliter quam euangelizantem
apostoli, si dicas me iniuriosum, mentiri te cognoscere, si
aliquid es hominis gestans, poteris, siquidem uideas tibi me idcirco
dicere anathema, quia iam beatus apostolus te anathematizauerit.
iniuriosum me indicas, quia dicam te stultam:
sed quomodo potero recte a te iniuriosus uocari, quando constet
me uerum dicere quod enim sis stultus ? si enim Galatae
audiant 0 stulti Galatae a beato apostolo, cur putes tu non
stulti debere te nomine uocitari? illi etenim si propterea
quod falsis fratribus obtemperassent, quia ad illorum conserpentinorum
tuorum suggestiones intendentes et sabbata seruare
se oportuisse et circumcisionem fuisse custodiendam,
censuerant, sunt stulti dicti, quanto magis tu digne diceris
stultus, qui unici dei filii negator extiteris! quia dicam tibi:
eripe te a canibus rabidis Arrianis dole tibi quod illorum
maligno haerendo concilio et ipse canis factus sis, contumacem
me dicis; sed fortassis ignoras unici dei filii negatores
-dictos canes, dictos tauros pingues, dictos filios iniquitatis,
semen adulterum et meretricis, filios perditionis et semen
inicum. si fugit te ita uocitatos uos a deo, audi per Esaiam
ipsum dicentem ad comblasphemos tuos Iudaeos: accedite huc, [*] [*]
filii iniquitatis, semen adulterum et meretricis, in quo delectati
estis et in quem aperuistis os uestrum et aduersus quem
inmisistis linguam uestram? nonne uos estis filii perditionis,
semen iniquum? et alio loco: uidete quia omnia excaecata
sunt, non cognouerunt sapere, omnes canes muti qui non
poterunt latrare, somniantes in cubile, amantes dormitare.
et canes improbi animae nescientes satietatem, et sunt nequam
nescientes intellectum, omnes uias suas secuti sunt. qui hi
sunt ad quos haec uel propter quos dicantur? nempe illi quos
in uicesimo primo psalmo incusat unicus dei filius ore Dauid
dicens: circumdederunt me uituli multi, tauri pingues obsederunt
me. aperuerunt in me os suum, sicut leo rapiens et
rugiens, et infra: circumdederunt me canes multi, concilium
malignantium obsedit ore, foderunt manus meas et pedes.
quando itaque illos in sacrilegio magistros tuos dictos uitulos,
tauros pingues atque canes aduertes, non poteris tu unus
ex malignantium concilio contumeliosum me iudicare, quia
illis te nuncupem nominibus quibus compestilentes tui uocati
sunt ac uocantur; neque enim tu minor es in nequitia, qui
audeas dicere: erat quando non erat et factus est ex nihilo,
ut non illis aptis tibi nominibus nuncuperis. sed uis his non
nuncupari nominibus, muta uias tuas, corrige errores tuos, ut
correxerunt Paulus beatissimus et ceteri ex illo perfido populo.
quia dicam tibi: eripe te a malignantium concilio,
uideor esse tibi contumeliosus. qua de re? nempe quia profitear
me Christianum, quia noluerim derelinquere deum et
abire post idololatriam tuam. non nos primum contumeliosi
ac superbi a uobis dicti sumus sacrilegis; dicti sunt enim
etiam illi cuncti qui restiterunt funestis edictis contyrannorum
tuorum.

Ut et ceteros praeteream in clausula orationis, ad
solum iterum me uertam Antiochum regem. iudicabatne [*] [*]

resistentes sibi contumeliosos superbos necne? sine dubio, quia
contumeliosos superbos illos existimant fuisse, tali est crudelitate
deo dicatos ad mortem usque persecutus. restat ergo
ut uideas quae adhuc super illa quem iam cognouisti gesserit
Antiochus; et si illos recte poteris dicere superbos fuisse Antiocho
contumeliosos, poteris et nos. haec etenim nos patimur
a te quae sunt et illi perpessi ab Antiocho; sic nos sumus
proclamantes pro fide, pro religione, sicut fuerunt proclamantes
et illi; sic nos deo Abrahae, deo Isaac, deo Iacob seruire
profitemur, quomodo et illi sunt confessi. misit, inquit scriptura,
rex senem Atheniensem qui conpelleret Iudaeos, ut se
transferrent a patriis et dei legibus, ne uterentur, contaminare
etiam quod in Hierosolymis erat templum et cognominare
Iouis Olympii et Margariein, prout erant qui locum inhabitabant,
louis hospitalis. pessima autem et uniuersis grauis
malorum erat seditio. nam quia templum comisationibus
gentium erat plenum, scortantibus . cum meretricibus et in
sanctis tectis mulieribus se adpropiantibus, insuper intro inferentes
ea quae non oportebat; altare etiam plenum erat
inlicitis quae legibus prohibebantur. neque autem sabbata age-bantur neque dies solemnes patricii custodiebantur, et infra:
ducebantur autem amara necessitate per singulos menses in
diem regis natalis, miseratio erat; et cum sacra Liberi celebrarentur,
cogebantur enim hederas habentes Libero circum-ire.
decretum autem exiit in proximas Graecorum ciuitates, suggerentibus
Ptolomaeis id ipsum institutum aduersus Iudaeos
agere et misereri, eos uero qui nolint transire ad instituta
Graecorum interficere. aduenit ergo uidere miseriam. duae
enim mulieres delatae sunt natos suos circumcidisse, quarum
infantes ad ubera suspenderunt et, cum publice per ciuitatemillas circumduxissent, per murum illas praecipitauerunt. alii [*] [*]
uero in proximo concurrerunt in speculas et latenter septimum
diem celebrabant. quod cum indicatum esset, sufflammati
sunt, eo quod metuerent in die solemni gloriosa ferre
sibi auxilia. quid censes oportuisse facere tunc cultores dei ?
deo oportuerat an Antiocho placendum? si illos non censes
Antiocho placere oportuisse, nec nos utique tibi, quia et tu
alio licet modo, tamen nos sis cupiens tollere a deo et iungere
diabolo, ut ille uoluerit illos. ipsa per te crudelitas
geritur; sic saeuus atque inicus in eos qui tuo funesto edicto
resistunt. superest igitur, ut est saepe dictum, doleas te errasse
agnoscensque te esse homicidam atque blasphemum
temet, desertor dei, repraesentes domui, alioquin tu tibi in- putaturus,
cum te uidere coeperis illic esse ubi nunc sunt
cuncti illi contyranni tui. [*]