De fide Contra Manicheos (6-10)

Rogo uos, ubi audiuntur haec uerba, dubitatis adhuc Manichaeum
adactum esse confiteri esse peccatum propriae uoluntatis?
non enim unum uerbum inde dixit. sed tam multa, ut quamuis
graui somno raeraom excitaret. dixit: neglegentia sua; dixit:
minime permiserint; dixit: parum obtemperauerint; dixit:
seruare noluerint; item dixit: obsecutae sunt; dixit: se
superari passae sunt; dixit: se obstrinxerunt; dixit: suis
meritis id sibi conquirentes; dixit: neque enim futura
haec cognoscere studncrunt atque ab isdem, cum tempus
dabatur, se segregauerunt. et uos dubitatis dicere propria
uoluntate peccari?

Iterum ipse dicit in eadem epistula: lucis autem succisiuam
partem, hoc est animas peccatrices, et uos non dicitis peccare
nisi gentem tenebrarum? sed quid de isto loquar, qui quamuis
erraret, tamen euidentissima ueritate hoc conatus est dicere ? cum
psum dominum nostrum Iesum Christum nolitis intellegere dicentem [*]

Peccare enim quid aliud est nisi in ueritatis praeceptis uel
in ipsa non stare ueritate? quod Bi non uoluntate faciunt peccatores.
iniuste iudicantur. pertinere autem et angelos ad iudicium,
apostolus ostendit dicens: nescitis, quoniam angelos iudicabimus?
non autem pertinerent ad iudicium, quo iudicantur, si non
pertinerent ad peccatum, quo rei fiant, nec possint merito iudicari.
non enim homines iusti de iustis angelis iudicaturi sunt, quibus
similes erunt, sed utique de peccatoribus. malefacti sui ergo per
cupiditatem quisque auctor est.

Est ergo in potestate. ut sit cupiditas: et ideo etiam malum
in potestate est. in potestate ergo est, quod in uoluntate esse non
debet; malum enim non potest esse natura nec substantia nec nita,
quia haec bona sunt, in quantum sunt. sed et si aliquos natura-
Uter dicimus malos, propter originem ueteris peccati dicimus, in
quo iam nostra mortalitas nascitur. totum itaque quod uocatur
malum in hominibus, peccatum est et poena. peccatum fit ab anima
rationali, cui liberum uoluntatis arbitrium est; et poena infligitur
iustitia dei, quae nihil facit iniuste. aduersus haec solita
caecitate Manichaei latrant; et cum conuincuntur naturam non esse
malum, sed in potestate esse hominis facere bene ant male, dicunt
non esse animae liberam uoluntatem et non uident caecitatem suam.

Quis enim non clamet stultum esse praecepta dare ei, cui
liberum non est, quod praecipitur facere, et iniquum esse eum
damnare, cui non fuit potestas iussa conplere? et has iniustitias
et iniquitates miseri non intellegunt deo se ascribere. sed quid
uerum est nisi et dominum dare praecepta et animas liberae esse
uoluntatis et malum naturam non esse, sed esse auersionem a dei
praeceptis et esse iustum iudicium dei, quo damnet peccantes ?