De Peccato Originali (6-10)

Attendite itaque quid Caelestius apertissime dixerit,
et ibi uidebitis quid uobis Pelagius occultauerit. Caelestius
quippe adiungit et dicit: \'in remissionem autem peccatorum
baptizandos infantes non idcirco diximus, ut peccatum ex
traduce firmare uideamur. quod longe a catholico sensu alienum
est, quia peccatum non cum homine nascitur, quod postmodum
exercetur ab homine, quia non naturae delictum, sed uoluntatis
esse monstratur. et illud ergo confiteri congruum, ne diuersa
baptismatis genera facere uideamur, et hoc praemunire necessarium
est, ne per mysterii occasionem ad creatoris iniuriam
malum antequam fiat ab homine tradi dicatur homini per
naturam\'. hunc sensum suum uobis aperire Pelagius uel timuit
uel erubuit, quem discipulus eius palam sine ullius obscuritatis
ambagibus apud sedem apostolicam profiteri nec timuit nec
erubuit.

Sed multum misericors memoratae sedis antistes, ubi
eum uidit ferri tanta praesumtione praecipitem tamquam
furentem, donec, si posset fieri, resipisceret, maluit eum sensim
suis interrogationibus et illius responsionibus colligare quam
destricta feriendo sententia in illud abruptum, quo iam [*]

propendere uidebatur, inpellere. ideo autem non dixi: aperte ceciderat,
sed propendere uidebatur, quia superius in eodem libello
suo de huius modi quaestionibus locuturus ante praedixerat:
\'si forte ut hominibus quispiam ignorantiae error obrepsit,
uestra sententia corrigatur».

Hanc eius praelocutionem uenerabilis papa Zosimus
tenens egit cum homine, quem falsae doctrinae uentus inflauerat,
ut ea quae illi a diacono Paulino fuerant obiecta damnaret
atque ut sedis apostolicae litteris, quae a sanctae
memoriae suo praecessore manauerant, praeberet assensum.
at ille noluit quidem diaconi obiecta damnare, sed beati papae
Innocentii litteris non est ausus obsistere, immo se omnia,
quae sedes illa damnaret, damnaturum esse\' promisit. atque
ita uelut phreneticus, ut requiesceret, tamquam leniter fotus a
uinculis tamen excommunicationis nondum est creditus esse
soluendus. sed interposito duorum mensium tempore, donec
rescriberetur ex Africa, resipiscendi ei locus sub quadam
medicinali sententiae lenitate concessus est, quoniam reuera,
si deposita peruicaciae uanitate quod promiserat uellet attendere
et easdem litteras quibus se consensurum esse responderat
diligenter legeret, sanaretur. sed posteaquam ex Africano
episcoporum concilio rescripta directa sunt, quid fuerit consecutum,
ut iustissime in eum sententia proferretur, cuncta
legite, quia cuncta transmisimus.

Vnde etiam Pelagius, si se ipsum et sua scripta
sine dolo cogitat, non recte dicit eadem sententia se non
debuisse retineri. fefellit enim iudicium Palaestinum, propterea
ibi uidetur esse purgatus; Romanam uero ecclesiam, ubi eum [*] [*]
esse notissimum scitis, fallere usquequaque non potuit, quamuis
et hoc fuerit utcumque conatus; sed, ut dixi, minime ualuit.
recoluit enim beatissimus papa Zosimus, quid imitandus praecessor
eius de ipsis senserit gestis. attendit etiam quid de illo
sentiret praedicanda in domino Romanorum fides, quorum
aduersus eius errorem pro ueritate catholica studia consonantia
concorditer flagrare cernebat, inter quos ille diu uixerat et
quos eius dogmata latere non poterant, qui Caelestium eius
esse discipulum sic nouerant, ut fidelissimum et firmissimum
possent de hac re testimonium perhibere. quid ergo de Palaestinae
synodi gestis, quibus se Pelagius absolutum esse
gloriatur, sanctus papa Innocentius iudicarit, quamuis et in
litteris eius, quas nobis rescripsit, legere possitis et commemoratum,
cum uenerabili papae Zosimo synodus Africana respondit,
quod uestrae caritati cum ceteris instructionibus
misimus, tamen nec in hoc opere praetereundum uidetur.

Cum enim nos in epistula, quam ei quinque episcopi
scripsimus, eorundem gestorum Palaestinorum, quorum ad nos
iam fama peruenerat, commemorationem fecissemus dicentes in
Oriente, ubi degit, gesta ecclesiastica facta esse, quibus putatur
esse purgatus, atque ad hoc inter cetera ille rescriberet, cum
sint\', inquit, 'aliqua in ipsis posita gestis, quae obiecta partim
ille uitando suppressit, partim multa in se uerba retorquendo
tota obscuritate confudit, aliqua magis falsa quam uera ratione,
ut ad tempus poterat uideri, purgauit negando alia, alia falsa
interpretatione uertendo. sed utinam, quod optandum magis
est, iam se ille ad ueram catholicae fidei uiam ab illo suo
errore conuertat et cupiat uelitque purgari considerans [*] [*]
cotidianam dei gratiam adiutoriumque cognoscens, ut uideatur
uere et approbetur ab omnibus manifesta ratione correctus
non gestorum iudicio, sed ad catholicam fidem corde conuerso.
unde non possumus illorum nec approbare nec culpare iudicium,
cum nesciamus utrum uera sint gesta aut, si uera sint, constet
magis supterfugisse quam se tota ueritate purgasse\\ uidetis
certe in his uerbis quemadmodum papa beatissimus Innocentius
non tamquam de incognito loqui uideatur; uidetis qualem
tulerit de illius purgatione sententiam; uidetis quid successor
eius sanctus papa Zosimus recolere debuerit, sicut recoluit,
ut in eo sui praecessoris iudicium remota cunctatione firmaret.