De Opere Monachorum (16-20)

Nam et ipse propter eius modi necessitates sanctorum,
qui quamuis praeceptis eius obtemperent, ut cum
silentio operantes suum panem manducent, possunt tamen
multis ex causis indigere supplemento aliquo talium sustentationum,
cum dixisset talia docens et praemonens: his autem
qui eius modi sunt praecipimus et obsecramus in [*] [*]
domino Iesu Christo, ut cum silentio operantes
suum panem manducent, ne illi qui habebant unde
necessaria seruis dei praeberent, hac occasione pigrescerent,
praeuidens continuo subiecit: uos autem, fratres, nolite
infirmari benefacientes. et ad Titum cum scriberet
dicens: Zenam legis peritum et Apollo sollicite
praemitte, ut nihil illis desit, ut ostenderet, unde illis
nihil deesse deberet, continuo subiunxit: discant autem et
nostri bonis operibus praeesse ad necessarios
us us, ne sint infructuosi. Timotheum etiam, quem dicit
germanissimum filium, quoniam sciebat corpore infirmum,
sicut ostendit monens eum, ne aquam biberet, sed modico
uino uteretur propter stomachum et frequentes suas
infirmitates, quia in opere corporali laborare non poterat,
ne forte, cum indigere nollet uictu cotidiano, ab eis, quibus
euangelium ministrabat, aliqua sibi negotia quaereret, quibus
animi eius inplicaretur intentio — aliud est enim corpore
laborare animo libero, sicut opifex, si non sit fraudulentus
et auarus et priuatae rei auidus; aliud autem ipsum animum
occupare curis colligendae sine corporis labore pecuniae,
sicut sunt uel negotiatores uel procuratores uel conductores;
cura enim praesunt, non manibus operantur ideoque ipsum
animum suum occupant habendi sollicitudine —: Timotheum
ergo, ne in talia incideret, quia per infirmitatem corporis [*] [*]
manibus operari non poterat, sic exhortatur et monet et consolatur.
labora, inquit, sicut bonus miles Christi Iesu.
nemo militans deo inplicat se negotiis saecularibus,
ut placeat cui se probauit. nam qui in agone
contendit, non coronatur nisi legitime certauerit.
hic ne ille angustias pateretur dicens: fodere non possum,
mendicare confundor, adiunxit: laborantem agricolam
primum oportet de fructibus percipere,
secundum id, quod ad Corinthios dixerat: quis militat
suis stipendiis umquam? quis plantat uineam et
de fructu eius non edit? quis pascit gregem et de
lacte gregis non percipit? fecit ita securum castum
euangelistam non ad hoc euangelizantem, ut uenderet euangelium,
sed tamen huic uitae necessaria suis sibi exhibere
manibus non ualentem, ut intellegeret, quod necessarium sibi
sumebat ab eis, quibus tamquam prouincialibus militabat et
quos tamquam uineam cultura exercebat uel tamquam gregem
pascebat, non esse mendicitatem, sed potestatem.

Propter has igitur uel occupationes seruorum
dei uel infirmitates corporales, quae omnino deesse non possunt,
non solum permittit apostolus sanctorum indigentias
suppleri a bonis fidelibus, sed etiam saluberrime hortatur.
excepta enim illa potestate, qua se dicit ipse non usum,
cui tamen seruiendum esse a fidelibus praecipit dicens: communicet
qui catechizatur uerbum ei qui se [*] [*]
catechizat in omnibus bonis, excepta ergo hac potestate,
quam uerbi praedicatores habere in eos, quibus praedicant,
saepe testatur, etiam sanctis qui omnia sua uendita distribuerant
et Hierosolymis habitabant in sancta communione
uitae, non dicentes aliquid proprium, quibus erant omnia
communia, et anima et cor unum in deum, ab ecclesiis
gentium necessaria conferri praecipit et hortatur. inde est
illud ad Romanos. nunc, inquit, pergam Hierusalem
ministrare sanctis. placuit enim Macedoniae et Achaiae
communionem aliquam facere in pauperes sanctorum,
qui sunt Hierusalem. placuit enim illis, et debitores
eorum sunt. si enim spiritalibus eorum communicauerunt
gentes, debent et in carnalibus ministrare eis.
hoc simile est illi, quod ait ad Corinthios: si nos uobis spiritalia
seminauimus, magnum est, si uestra carnalia
metamus? item ad Corinthios in secunda, notam autem,
inquit, uobis facimus, fratres, gratiam dei quae data
est in ecclesiis Macedoniae, quia in multa tribulatione
probationis abundantia gaudii eorum et profunda
paupertas eorum abundauit in diuitiis simplicitatis
eorum; quia secundum uires, testimonium perhibeo,
et supra uires uoluntarii fuerunt, cum multis precibus [*] [*]
obsecrantes nos gratiam et communionem ministrationis
quae fit in sanctos, et non quomodo sperauimus,
sed se ipsos tradiderunt primum domino et nobis
per uoluntatem dei ad deprecandum Titum, ut quomodo
coepit, sic et consummet in uos etiam gratiam
istam. sed quomodo semper abundatis in omnibus
fide et uerbo et scientia et omni studio et ea quae
ex nobis est in uos caritate, ut et in hac gratia abundetis.
non secundum imperium dico, sed propter aliorum
studium et uestrae caritatis carissimum probans.
scitis enim gratiam domini nostri Iesu Christi, quoniam
propter uos pauper factus est, cum diues esset,
ut illius paupertate uos ditaremini. et consilium in
hoc do; hoc enim uobis prodest, qui non solum facere,
sed et uelle coepistis ab anno priore; nunc autem et
facto perficite, ut, quemadmodum promptus est animus
uoluntatis, ita sit et perficiendi ex eo quod quisque
habet. si enim promptus est animus, secundum
id quod habet acceptabilis est, non secundum id quod
non habet. non enim ut aliis sit refectio, uobis angustia,
sed pro aequalitate in hoc tempore ut uestra
abundantia sit ad illorum inopiam, ut et illorum
abundantia fiat in uestram inopiam, ut fiat aequalitas. [*]
sicut scriptum est: qui multum, non abundauit, et
qui modicum, non defuit illi. gratias autem deo, qui
dedit idem studium pro nobis in corde Titi, quia
consolationem quidem suscepit; studiosior autem cum
esset, sponte exiit ad uos. misimus autem cum
eo fratrem, cuius laus in euangelio est per omnes
ecclesias, non solum autem, sed et ordinatus ab ecclesiis
comes peregrinationis nostrae cum hac gratia
quae ministratur a nobis ad domini gloriam et promptum
animum nostrum, deuitantes hoc, ne quis nos reprehendat
in hac plenitudine, quae ministratur a nobis.
prouidemus enim bona non solum coram deo, sed
etiam coram hominibus. in his uerbis adparet, quantum
non solum curam sanctarum plebium esse uoluerit ministrare
necessaria sanctis dei seruis, consilium in hoc dans, quia hoc
magis ipsis qui hoc faciebant proderat quam illis erga quos
faciebant — illis enim aliud proderat, id est hoc erga se
obsequio fratrum suorum sancte uti nec propter hoc deo
seruire nec ista sumere nisi ad supplendam necessitatem, non
ad pascendam pigritiam — sed etiam suam curam beatus
apostolus tantam dicit in hac ministratione, quae nunc per
Titum transmittebatur, ut comitem peregrinationis suae propter
hoc commemoret ordinatum ab ecclesiis, boni testimonii
hominem dei, cuius laus, inquit, in euangelio est per
omnes ecclesias. et ad hoc dicit illum ordinatum comitem
sibi, ut deuitaret hominum reprehensiones, ne sine testimonio
sanctorum in hoc ministerio sociorum tamquam sibi accipere [*] [*] [*] [*]
et in suos sinus conuertere ab infirmis et inpiis putaretur.
quae accipiebat ad supplendas necessitates sanctorum per se
adferenda uel distribuenda indigentibus.

Et paulo post dicit: nam de ministerio quod fit
in sanctos ex abundanti est mihi scribere uobis. scio
enim promptum esse animum uestrum, de quo glorior
pro uobis apud Macedonas, quoniam Achaia parata
est ab anno priore, et quae ex uobis est aemulatio
inritauit plures. misimus autem fratres, ne gloria
nostra quam habemus in uobis euacuetur in hac parte,
ut, sicut dixi, parati sitis, ne cum uenerint mecum
Macedones et inuenerint uos inparatos, confundamur
nos, ut non dicam uos, in hac substantia. necessarium
ergo existimaui rogare fratres, ut praecedant ad uos
et praeparent iam pridem repromissam hanc benedictionem
uestram, ut sit parata, sic quasi benedictionem,
non quasi auaritiam. hoc autem: qui parce seminat,
parce et metet. et qui seminat in benedictione. in
benedictione et metet. unusquisque secundum quod
proposuit corde, non ex tristitia aut ex necessitate:
hilarem enim datorem diligit deus. potens est autem
deus omnem gratiam abundantem facere in uobis, ut
in omnibus semper omnem sufficientiam habentes
abundetis in omne opus bonum — sicut scriptum est:
dispersit, dedit pauperibus, iustitia eius manet in [*] [*]

aeternum. qui autem subministrat semen seminanti,
et panem in escam subministrabit et multiplicabit
seminationem uestram et augebit crescentes fruges
iustitiae uestrae — ut in omnibus ditati in omnem
simplicitatem, quae operatur per nos gratiarum actionem
deo, quoniam ministerium functionis non solum
supplet ea quae desunt sanctis, sed et abundare facit
per multorum gratiarum actionem deo, perprobation em
ministrationis huius glorificantes deum in obsequio
confessionis uestrae in euangelium Christi et simplicitate
communicationis in illos et in omnes et
ipsorum precatione pro uobis, desiderantium uos
propter excellentem gratiam dei in uobis. gratias deo
super inenarrabili dono eius. quanta pinguedine sanctae
laetitiae sit perfusus apostolus, dum loquitur de alterno
supplemento indigentiae prouincialium Christi, hinc de rebus
carnalibus in illos, inde autem de spiritalibus in istos, ut
exclamaret et tamquam sanctorum gaudiorum sagina eructaret
dicens: gratias deo super inenarrabili dono eius!

Sicut ergo non cessauit apostolus, immo spiritus dei
possidens et inplens et agens cor eius, exhortari fideles, qui
haberent huius modi substantiam, ut nihil deesset necessitatibus [*] [*] [*]

seruorum dei, qui celsiorem sanctitatis gradum in ecclesia
tenere uoluerunt, ut spei saecularis uincula cuncta praeciderent
et animum liberum diuinae militiae dedicarent: sic debent
et ipsi praeceptis eius oboedire, ut compatiantur infirmis, et
amore priuatae rei non inligati manibus suis in commune
laborare, praepositis suis sine murmure obtemperare, ut hoc
suppleatur ex oblationibus bonorum fidelium. quod laborantibus
et aliquid unde uictum transigant operantibus, propter
infirmitates tamen corporales aliquorum et propter ecclesiasticas
occupationes uel eruditionem doctrinae salutaris deesse
putauerint.

Quid enim agant, qui operari corporaliter nolunt,
cui rei uacent scire desidero. orationibus, inquiunt, et psalmis
et lectioni et uerbo dei. sancta plane uita et Christi suauitate
laudabilis; sed si ab his auocandi non sumus, nec manducandum
est nec ipsae escae cotidie praeparandae, ut possint
adponi et adsumi. si autem ad ista uacare seruos dei certis
interuallis temporum ipsius infirmitatis necessitas cogit, cur
non et praeceptis apostolicis obseruandis aliquas partes temporum
deputamus? citius enim exauditur una oboedientis
oratio quam decem milia contemptoris. cantica uero diuina
cantare etiam manibus operantes facile possunt et ipsum
laborem tamquam diuino celeumate consolari. an ignoramus
omnes opifices in quibus uanitatibus et plerumque etiam
turpitudinibus theatricarum fabularum donent corda et linguas
suas, cum manus ab opere non recedant? quid ergo inpedit [*]
seruum dei manibus operantem in lege domini meditari
et psallere nomini domini altissimi? ita sane ut ad ea
discenda, quae memoriter recolat, habeat seposita tempora.
ad hoc enim et illa bona opera fidelium subsidio supplendorum
necessariorum deesse non debent, ut horae. quibus ad
erudiendum animum ita uacatur, ut illa opera corporalia geri
non possint, non opprimant egestate. qui autem se dicunt
uacare lectioni, nonne illic inueniunt quod praecepit apostolus?
quae ista est ergo peruersitas lectioni nolle obtemperare,
dum uult ei uacare et, ut quod bonum est diutius legatur,
ideo facere nolle quod legitur? quis enim nesciat tanto citius
quemque proficere cum bona legit, quanto citius facit quod
legit?.