De Vita Hadriani (24-25)

Et 3 mortuo Helio Vero Caesare Hadrianus ingruente tristissima valetudine adoptavit Arrium Antoninum, qui postea Pius dictus est, et ea quidem [*] [*] [*] [*] [*] lege ut ille sibi duos adoptaret, Annium Verum et Marcum Antoninum. hi sunt qui postea duo pariter Augusti primi rem publicam gubernaverunt. et Antoninus quidem Pius idcirco appellatus dicitur quod socerum fessum aetate manu sublevaret, quamvis alii cognomentum hoc ei dicant inditum, quod multos senatores Hadriano iam saevienti abripuisset, alii, quod ipsi Hadriano magnos honores post mortem detulisset. Antonini adoptionem plurimi tunc factam esse doluerunt, speciatim Catilius Severus, praefectus urbi, qui sibi praeparabat imperium, qua re prodita successore accepto dignitate privatus est. Hadrianus autem ultimo vitae taedio iam adfectus gladio se transfigi a servo iussit, quod cum esset proditum et in Antonini usque notitiam venisset, ingressis ad se praefectis et filio rogantibusque ut aequo animo necessitatem morbi ferret, dicente Antonino parricidam se futurum si Hadrianum adoptatus ipse pateretur occidi, [*] iratus illis auctorem proditionis iussit occidi, qui tamen ab Antonino servatus est. statimque testamentum scripsit nec tamen actus rei [*] publicae praetermisit. et post testamentum quidem iterum se conatus [*] occidere subtracto pugione saevior factus est. petiit et venenum a medico, qui se ipse, ne daret, occidit.

Ea tempestate supervenit quaedam mulier, quae diceret somnio se monitam ut insinuaret Hadriano, ne se occideret, quod esset bene valiturus; quod cum non fecisset, esse caecatam. iussam tamen iterum Hadriano eadem dicere atque genua eius osculare, oculos [*] recepturam si id fecisset, quod cum insomnium [*] implesset, oculos recepit, cum aqua, quae in fano erat, ex quo venerat, oculos abluisset. venit et de Pannonia quidam vetus caecus ad febrientem Hadrianum eumque contigit, quo facto et ipse oculos recepit et Hadrianum febris reliquit, quamvis Marius Maximus haec per simulationem facta commemoret. Post haec Hadrianus Baias petiit Antonino Romae ad imperandum relicto, ubi cum nihil proficeret, arcessito Antonino in conspectu eius apud ipsas Baias periit die VI iduum Iuliarum. invisusque omnibus sepultus est in villa Ciceroniana Puteolis. Sub ipso mortis tempore et Servianum nonaginta annos agentem, ut [*] supra dictum est, ne sibi superviveret [*] atque, ut putabat, imperaret, mori coegit et ob leves offensas plurimos iussit occidi, quos Anton- [*] [*] [*] [*] [*] inus reservavit. et moriens quidem hos versus fecisse dicitur: Animula vagula blandula hospes comesque corporis, quae nunc ab ibis in loca pallidula rigida nudula? nec ut soles dabis iocos! tales autem nec multos [*] meliores fecit et Graecos. Vixit annis LXII, [*] mensibus V, diebus XVII. imperavit annis XX, [*] mensibus XI.