Eusebius Caesariensis: Commentarii in Psalmos (Tom. III: Ps 101–150) (Ps_102.6-Ps_102.10)

Καθὼς οἰκτίρει πατὴρ υἱούς,

οἰκτίρησεν κύριος τοὺς φοβουμένους αὐτόν,

ὅτι αὐτὸς ἔγνω τὸ πλάσμα ἡμῶνἡμῶν. Versals Lemma.

[*]Tοῦ θείου λόγου καθόλου πάσῃ ψυχῇ τῇ αὐτῷ αὐτῶν ἀνακειμένῃ τῇ τε παραδηλωθείσῃ διὰ τῶν ἔμπροσθεν γενεᾷ καὶ τῷ νέῳ λαῷ τὴν προεκτεθεῖσαν ποιησαμένου διδασκαλίαν, ἐκ προσώπου λοιπὸν ἁπάντων τῶν λόγῳ μεμαθητευμένων τὰ ἑξῆς ἐπιλέγεται μαρτυρούντων ἀλήθειαν τοῖς ἀνωτέρω λελεγμένοις· καὶ γὰρ ἡμῶν αὐτῶν τῶν ἐξ ἐθνῶν προσεληλυθότων αὐτῷ τὰς ἀνομίας ἀνῆκε διὰ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ ἀγαθὰ ἀντὶ κακῶν ἡμῖν ἀποδοὺς ὡς φιλάνθρωπος καὶ

οἰκτίρμων

. καὶ

ἐμάκρυνε δὲ ἀφ’ ἡμῶν τὰ ἁμαρτήματα

τοσοῦτον πόρρω ποιήσας,

ὅσον ἀφεστήκασιν ἀνατολαὶ ἀπὸ δυσμῶν.

οὕτως οὖν [*]ὥσπερ ἀπὸ σκότους τῆς τῶν ἁμαρτημάτων ἀγνοίας ἐπὶ τὸ φῶς τῆς αὐτοῦ γνώσεως μετεστήσατο ἡμᾶς. καὶ ταῦτ’ ἔπραξεν ὡς ἀγαθὸςἀγαθὸς ὁ

πατὴρ

σπλαγχνιζόμενος ἐφ’ ἐπὶ

υἱοῖς

μεμηνόσι μεμηνῶσιν καὶ ἐπὶ κακῶς διακειμένοις τέκνοις μείζονα οἶκτον ἀναλαβών· τὸν αὐτὸν γὰρ τρόπον καὶ αὐτὸς

ᾠκτείρησεν

aus οἰκτείρησεν wie es scheint οἰκτείρησεν ἡμᾶς ἐξ ἀθέων καὶ ἀφόβων εὐσεβεῖς καὶ

φοβουμένους αὐτὸν

ἀπεργασάμενος. καὶ τοῦτ’ ἔπραττεν

εἰδὼς

ἔργον αὐτοῦ καὶ

πλάσμα

ὑπάρχοντας ἡμᾶς.

Τὸ δὲ ἔλεος τοῦ κυρίου ἀπὸ τοῦ αἰῶνος καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος ἐπὶ τοὺς φοβουμένους αὐτόν,

καὶ ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ ἐπὶ υἱοὺς υἱῶν

τοῖς φυλάσσουσι τὴν διαθήκην αὐτοῦ

καὶ μεμνημένοις τῶν ἐντολῶν αὐτοῦ τοῦ ποιῆσαι αὐτάς.

[*][*]Τοιαῦτα δ’ ἂν μυρία εὕροις ἐν ταῖς ἱστορίαις· [*]διὰ γὰρ τὴν τοῦ Ἀβραὰμ δικαιοσύνην καὶ διὰ τὴν τοῦ Ἰσαάκ τε καὶ Ἰακὼβ τὴν τοῦ Ἰσαὰκ καὶ τὴν τοῦ Ἰακὼβ τὴν τοῦ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ τὴν τοῦ Ἰακὼβ τὸν ἐξ αὐτῶν φύντα μετὰ ταῦτα λαὸν τῆς κλήσεωςκλήσεως καὶ τῆς οἰκείας ἐπισκοπῆς κατηξίωσε. [*]τοῦτο γοῦν ὁ λόγος διδάσκει διὰ Μωυσέως Μωυσέος εἰπών·

μὴ εἴπης· διὰ τὰς δικαιοσύνας μου ἐξελέξατό με κύριος· σὺ γὰρ εἶ λαὸς σκληροτράχηλος· ἀλλὰ διὰ τὸ ἀγαπᾶν τοὺς πατέρας σου

.

Κύριος ἐν τῷ οὐρανῷ ἡτοίμασε τὸν θρόνον αὐτοῦ,

καὶ ἡ βασιλεία αὐτοῦ πάντων δεσπόζει.

[*]Ἀκριβῶς δὲ τὸ τῶ

πάντων δεσπόζειν

εἴρηται, ἀλλ’ οὐ πάντων βασιλεύειν δεσπόζει , ἐπεὶ μὴ πάντες ἄξιοι τυγχάνουσι

τῆς αὐτοῦἑαυτοῦ darüber αὐτῆς βασιλείας

. διὸ τοῖς τὸν τῶν εὐαγγελικὸν κατορθοῦσι βίον

τὴν τῶν οὐρανῶν βασιλείαν

ὁ σωτὴρ ἐπηγγείλατο.

δεσπόζει

δὲ

πάντων

καθ’ ἑτέραν ἐπίνοιαν καὶ τῶν ἀναξίων τῆς βασιλείας αὐτοῦ κρατῶν οἷα δὴ

πάντων κύριος

.

Εὐλογεῖτε τὸν κύριον, πάντες οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ,

δυνατοὶ ἰσχύϊ ποιοῦντες τὸν λόγον αὐτοῦ

τοῦ ἀκοῦσαι τῆς φωνῆς τῶν λόγων αὐτοῦ.

[*][*][*]Ἀνωτέρω μὲν τὸ θεῖον πνεῦμα τὴν τοῦ ἀνθρώπου ψυχὴν ἐκάλει ἐπὶ τὴν εὐχαριστίαν καὶ τὴν εὐλογίαν τοῦ θεοῦ φάσκον φάσκων ·

εὐλόγει ἡ ψυχή μου τὸν κύριον

. νῦν δ’ ἐπειδὴ τοῦ

θρόνου

τοῦ θεοῦ ἐμνημόνευσε καὶ τῶν οὐρανίων διατριβῶν, ἃς τοῖς ἀξίοις ὁ θεὸς

ἡτοίμασε

, σφόδρα ἀκολούθως ταῖς οὐρανίαις δυνάμεσι συγχαίρειν τῇ τῆς ψυχῆς σωτηρίᾳ παρακελεύεται κατὰ τὸν σωτηρίον λόγον φήσαντα·

χαρὰν ἔσεσθαιγίνεσθαι ἐν τῷ οὐρανῷ ἐπὶἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι

.[*] ἀλλὰ καὶ εἰς ἓν τέλος ἄγει τὴν τοῦ ἀνθρώπου ψυχὴν καὶ τὰς οὐρανίους δυνάμεις· τὸ γὰρ αὐτὸ τῆς εὐλογίας ἔργον καὶ ταύτῃ κἀκείναις κακείνοις ἐπιτάττει. ἀλλὰ καὶ ἀναβλέπειν τὴν ψυχὴν παρορμᾷ μετὰ τὰ πρῶτα ἀκολούθως διδάσκων αὐτήν, πόσαι δυνάμεις ἤδη θείων ἀγγέλων καὶ πνευμάτων ἁγίων εὐλογοῦσι τὸν θεόν, τὸν οὐρανίον οἰκοῦσι χῶρον. διὸ δὴ παιδεύων μὴ ἀγνοεῖν τὰς οὐρανίους δυνάμεις, ζηλοῦν δὲ αὐτὰς καὶ μιμεῖσθαι τὸν θεὸν εὐλογούσας φησίνφησίν· οὖν · [*]

εὐλογεῖτε τὸν κύριον, οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ, δυνατοὶ ἰσχύϊ

. [*] [*]τὰ μὲν κατὰ σέ, φησίν, ὦ ψυχή, ἐξασθενεῖ πρὸς τὸ κατ’ ἀξίαν ὑμνεῖν τὸν θεόν, ἐκ μέρους δ’ ὅμως τοῦτο ποιεῖτω. ἴσθι δέ, ὅτι

οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ δυνατοὶ ἰσχύϊ

ὄντες καὶ ἀδιαπτώτως

τὸν λόγον αὐτοῦ ποιοῦντες

ἄξιοί τε ὄντες

ἀκούειν αὐτοῦ τῆς φωνῆςτῆς φωνῆς αὐτοῦ

καὶ

τῶν αὐτοῦ λόγων τῶν λόγων αὐτοῦ

πρεπόντως καὶ κατ’ ἀξίαν εὐλογοῦσιν ὑμνοῦσιν αὐτόν. εἰ δὲ καὶ ἐν ἀνθρώποις εἶεν τινὲςτινὲς τὸν ἰσάγγελον βίον μετερχόμενοι, ἅτε τὴν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου φοροῦντες, ἰσχύοντές τε δὲ καὶ αὐτοὶ ποιεῖν τὸν λόγονλόγον αὐτοῦ καὶ δυνατοὶ τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἐπακούειν κατὰ τὸν φήσαντα·

πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με

, καὶ οὗτοι ἰσάγγελοι ὄντες εὐλογείτωσαν εὐλογήτωσαν αὐτόν. μηδεὶς δὲ τῶν παραβαινόντων τὸν λόγον αὐτοῦ καὶ παρακουόντων τῆς φωνῆς αὐτοῦ προπετέστερον τολμάτω τοῦτο ποιεῖν.

Εὐλογεῖτε τὸν κύριον, πᾶσαι αἱ δυνάμεις αὐτοῦ,

λειτουργοὶ αὐτοῦ ποιοῦντες τὸ θέλημα αὐτοῦ.

[*][*][*]Πολλῶν ὄντων ταγμάτων ἐν τοῖς ἐπουρανίοις, ὧν ἐκ μέρους τινὰ καταλέγει ὁ ἀπόστολος φάσκων·

ὑπὲρ ἄνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνάμεως καὶ κυριότητος καὶ παντὸς ὀνόματος ὀνομαζομένου οὐ μόνον ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ, ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ μέλλοντι

· καὶ πάλιν·

εἴτε ὁρατὰ εἴτε ἀόρατα εἴτε θρόνοι εἴτε κυριότητες εἴτε ἀρχαὶ εἴτε ἐξουσίαι

, ἓν τάγμα τούτων τὸ ἀγγελικὸν καταλέξας ἐν καταδέξασθαι καταλέξας τῷ ψαλμῷ ὁ λόγος ἑξῆς ὁμοῦ τῶν λοιπῶν ἁπάντων μίαν συνάφειαν ποιεῖται, ὡς ἂν μὴ ἀναγκάζοιτο λέγειν

εὐλογεῖτε τὸν κύριον

θρόνοι αὐτοῦ καὶ ἐξουσίαι αὐτοῦ καὶ ὅσα ἄλλα τοιαύτης ἠξίωται τιμῆς. διὸ δύο συλλήβδην ὁμοῦ

πάσας τὰς δυνάμεις

ἐπὶ τὴν εὐλογίαν καλεῖ.

[*][*]Ἀλλ’ [*]ἐπειδήπερἐπειδήπερ ἐπειδήπερ δὲ εἰσὶ καὶ ἀντικείμεναι δυνάμεις καὶ

ἀρχαὶ καὶ ἐξουσίαι καὶ κοσμοκράτορεςam Rande ohne Verweiszeichen τοῦ κόσμου ergänzt τοῦ σκότους τούτου καὶ πνευματικὰ τῆς πονηρίαςκατὰ τὸν θεῖον ἀπόστολον

, σφόδρα ἀναγκαίως ἐπιφέρει, τίνας βούλεται καὶ ὁποίας

δυνάμεις εὐλογεῖν τὸν κύριον

, ὅτι μὴ πάσας, μὴ δὴ δὲ τὰς ἐναντίας, ἀλλὰ μόνας τὰς ἀξίας τοὺς ἀξίους . διό φησιν·

λειτουργοὶ αὐτοῦ ποιοῦντες τὸ θέλημα αὐτοῦ

. εἰ δὲ καὶ ταύταις προστάττει τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον εὐλογεῖν, καὶ αὐτῶν αὐτὰς ἕτερόν ἐστιν ὡς καὶ τῶν ἀγγέλων braunes Verweiszeichen ohne Note in .

δυνάμεις

δὲ θεοῦ ἡγητέον λέγεσθαι ἤτοι ζῳὰ ζῶα λογικά τινα πνεύματα ταύτην τὴν προσηγορίαν διὰ τὴν ἐνυπάρχουσαν αὐτοῖς πληρεστάτην δύναμιν ἐσχηκότα ἢ πάντα [τά], ἵν’ οὕτως εἴπω, στρατιωτικὰ τάγματα τῶν λογικῶν. κατ’ ἄμφω δὲ ταῦτα σημαινόμενα ὁ τοῦ θεοῦ υἱὸς

κύριος τῶν δυνάμεών

ἐστιν. διὸ καὶ εὐλογοῦσιν αὐτὸν ὄντα κύριον ἑαυτῶν. αὗται δὲ κατὰ διττὸν σημαινόμενον

αἱ [*] δυνάμειςnach θεοῦ

λειτουργοί

λειτουργοί αὐτοῦ εἰσι θεοῦ ὑπηρετοῦσαι αὐτῷ εἰς ἃ βούλεται ποεῖν δι’ αὐτῶν ἐπ’ εὐεργεσίᾳ καὶ ὠφελείᾳ τοῦ παντός. διὸ καὶ

ποιεῖν τὰ θελήματα αὐτοῦ

εἴρηνται. προαπέδειξεν ἡμῖν ὁ λόγος, ὅτι τὰ ἐν πρακτέοις aus πρακτοῖς ? πρακτοῖς κυρίως ἀγαθὰ οὐκ ἄλλα τῶν ἀρετῶν ὄντα τοῦ θεοῦ

θελήματα

εἰσίν ὡς ἀποδέδεικται.