Eusebius Caesariensis: Commentarii in Psalmos (Tom. III: Ps 101–150) (Ps_101.11-Ps_101.15)

Ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν προσευχὴν τῶν ταπεινῶν.

καὶ οὐκ ἐξουδένωσε τὴν δέησιν αὐτῶν.

[*][*]Ταῦτα ἔσεσθαί, φησίν, διὰ τὰς προσευχὰς τῶν ταπεινούντων ἑαυτοὺς προφητῶν τῶν ταπεινῶν τῶν ἑαυτοῦ προφητῶν ·

ἐπιβλέψας

γὰρ ὁ κύριος

ἐπὶ τὴν

τούτων

προσευχήν

, περὶ ἧς εἴρητο ἐν ἀρχῇ·

προσευχὴ τῷ πτωχῷ

,ἀλλὰ καὶ

μὴ ἐξουδενώσας τὴν δέησιν αὐτῶν

, περὶ ἧς εἴρητο·

καὶ ἐνώπιον κυρίου ἐκχέῃ τὴν δέησιν αὐτοῦ

,

ἀνοικοδομήσειἀνοικοδομήσηοἰκοδομήσει τὴν Σιὼν

καὶ τὰ προδηλωθέντα ποιήσει.

Γραφήτω αὕτη εἰς γενεὰν ἑτέραν,

καὶ λαὸς ὁ κτιζόμενος αἰνέσει τὸν κύριον.

[*][*]

Αὕτη

, φησίν, ἡ διὰ τοῦ ψαλμοῦ ὥσπερ ἐν ἂν στήλῃστύλῳ τυπωθεῖσα

προσευχὴ

καὶ ἡ προφητεία ἥ τε ἐπαγγελία ἐπαγγελίαν περὶ τῶν ἐθνῶν νῦν μὲν λέγεται τῇ παρούσῃ γενεᾷ καὶ εἰς ἐξάκουστον τοῦ Ἰουδαίων ἔθνους ᾄδεται, ὅμως δ’ οὖν γραφῇ παραδοθήτω εἰς τὸ φυλάττεσθαι τὰ θεσπισθέντα

τῇ ἑτέρᾳ γενεᾷ

. διαρρήδην δὲ καὶ ἐν τούτοις τοὺς καθ’ ἡμᾶς σημαίνει ἐπισημαίνεται χρόνους. ἐπιλέγει γοῦν

καὶ λαὸς ὁ κτιζόμενος αἰνέσει τὸν κύριον

, [*]ὃ καὶ αὐτὸ θαυμαστῶς προαναπεφωνημένον τέλους ἠξίωται μετὰ τὴν τοῦ σωτῆρος ἡμῶν ἐπιφάνειαν διὰ τοῦ ἐξ ἐθνῶν λαοῦ καὶ τῆς νῦν πολιτευομένης γενεᾶς.

Κύριος ἐξ οὐρανοῦ ἐπὶ τὴν γῆν ἐπέβλεψεν

τοῦ ἀκοῦσαι τὸν στεναγμὸν τῶν πεπεδημένων,

τοῦ λῦσαι τοὺς υἱοὺς τῶν τεθανατωμένων,

τοῦ ἀναγγεῖλαι ἐν Σιὼν τὸ ὄνομα κυρίουτὴν δόξαν αὐτοῦ

καὶ τὴν αἴνεσιν αὐτοῦ ἐν Ἱερουσαλήμ.

[*]Ἐν ταύτῃ γὰρ κηρύσσεται τὰ τῆς θεότητος αὐτοῦ μυστήρια τά τε τῆς πρὸ τῶν αἰώνων καὶ τὰ τῆς δευτέρας αὐτοῦ καὶ ἐνδόξου παρουσίας· ἀναγκαία γὰρ ἡ περὶ τούτων ἀπαγγελία τοῖς ἐν τῷ νῦν βίῳ διατρίβουσιν εἰς τὸ παρασκευάσασθαι πρὸς τὴν

μέλλουσαν

παραγίνεσθαι τοῦ κυρίου

δόξαν

, ὅτε ἐπιστὰς ἄξει ἕξει wie es scheint πᾶν τὸ ποίημα εἰς κρίσιν.

Ἐν τῷ συναχθῆναι λαοὺς ἐπὶ τὸ αὐτὸ

καὶ βασιλείας τοῦ δουλεύειν τῷ κυρίῳ.

ἀπεκρίθη αὐτῷ ἐν ὁδῷ ἰσχύος αὐτοῦ·

τὴν ὀλιγότητα τῶν ἡμερῶν μου ἀνάγγειλόν μοι.

μὴ ἀναγάγῃς με ἐν ἡμίσει ἡμερῶν μου.

[*][*]Καί μοι δοκεῖ διὰ τούτων ὁ προφητικὸς χορὸς σημαίνειν τὴν διὰ τοῦ σωτῆρος σταυροῦ ἡμῶν κλῆσιν τῶν ἐθνῶν, ἀποκλαίεσθαι δὲ, ὅτι μὴ καὶ αὐτοὶ ἔτυχον ταύτης αὐτῆς · ἐν γὰρ τῇ

τῶν μελλόντωνμελλόντων τῶν ἀγαθῶν

παρουσίᾳ, ὅτε τὰ ἔθνη καὶ οἱ τούτων

βασιλεῖς

λατρεύουσιν οὐκέτι τοῖς πατρώοις δαίμοσιν, ἀλλ’ αὐτῷ

τῷ κυρίῳ

, ἐν αὐτῷ δὴ τῷ τοιούτῳ καιρῷ τὴν ἐμήν, φησίν φασίν ,

ἰσχὺν

ἐκάκωσεν

ὁ κύριος κολοβώσαςκολοβῶσαι τὰς ἡμέραςτὰς ἡμέρας τὴν ἡμέραν

μου, ὡς μὴ φθάσαι κἀμὲ εἰς ἐκεῖνον τὸν καιρόν. οὗ δήπου εἰς ὑπόμνησιν ἐρχόμενος εὔχομαι, εἰ οἷόν εἰς ὅρον τε ἦν παρατεῖναι τὴν ζωὴν εἰς ἐκείνους τοὺς χρόνους καὶ φῆσαι μὲν τῷ κυρίῳ

μὴ ἀναγάγῃς με ἐν ἡμίσει τῶν ἡμερῶν μου

· [*]τέως μὲν γὰργὰρ φησίν ἐπὶ τοῦ παρόντος, ὅτε ταῦτα προφητεύω προφητεύων καὶ μᾶλλον τὰ ἐσόμενα μᾶλλον τὰ ἔσεσθαι μέλλοντα ἔσεσθαι τὰ μέλλοντα ἔσεσθαι προορῶ, ἔοικα ἔοικεν ἐν μέρει εἶναιεἶναι τοῦ εἶναι ἡμέρας ἡμέρας θεοῦ. λείπει δέ μοι ἡ αὐτοψία τῆς vor ἐκβάσεως τῶν προφητευομένων ἐκβάσεως, ἧς εἰ τύχοιμι, τελείαν λήψομαι λείψομαι τὴν ἐμαυτοῦ ζωήν. εἰ δὲ ἀστοχήσω τῆς εὐχῆς, ἔοικα τοῖς

ἐν ἡμίσει ἡμερῶν

τὴν ζωὴν ἀτελῆἀτελεῖ καὶ ἄωρον ἀποτιθεμένοις ὑποτιθεμένοις . καί μοι δοκεῖ διὰ τὰς τοιαύτας τῶν προφητῶν εὐχὰς προσευχὰς ὁ σωτὴρ ἡμῶν εἰρηκέναι·

πολλοὶ προφῆται καὶ δίκαιοι ἐπεθύμησαν ἰδεῖν, ἃ ὑμεῖς βλέπετε, καὶ οὐκ εἶδον, καὶ ἀκοῦσαι, ἃ ὑμεῖς ἀκούετε, καὶ οὐκ ἤκουσαν.

Ἐν γενεᾷ γενεῶν τὰ ἔτη σου.

κατ’ ἀρχὰς σύσοι, κύριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας,

καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί.

αὐτοὶ ἀπολοῦνται, σὺ δὲ διαμενεῖς,

καὶ πάντες ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται,

καὶ ὡσεὶ περιβόλαιον ἀλλάξεις αὐτούς, καὶ ἀλλαγήσονται.

σὺ δὲ ὁ αὐτὸς εἶ, καὶ τὰ ἔτη σου οὐκ ἐκλείψουσιν.

οἱ υἱοὶ τῶν δούλων σου κατασκηνώσουσινκατασκηνώσωσιν,

καὶ τὸ σπέρμα αὐτῶν εἰς τὸν αἰῶνα κατευθυνθήσεται.

[*][*][*]Ἀναγκαίως προειπὼνπροειπὼν ὁ προφητικὸς χορός

μὴ ἀναγάγῃς με ἐν ἡμίσει ἡμερῶν μου

καὶ εὐξάμενός τε παρατεῖναι τὴν ζωὴν μέχρι τῆς ἐκβάσεως αὐτοῦ ἀπὸ ⋯ τῶν προφητευομένων συνορᾷ τὸ ἀδύνατον διὰ τὸ καιρῶν συνιδὼν τὸ συνο⋯ ἀσθενὲς καὶ ὀλιγοχρόνιον τῆς θνητῆς φύσεως. εἶτα ἔφη·

σοῦ

μόνου, κύριε,

τὰ ἔτη εἰς γενεὰν καὶ γενεὰν διαμενεῖδιατείνει

, καὶ σὺ ἥξεις εἰς ἐκείνην

τὴν γενεὰν

κἀκεῖνον τὸν λαόν, περὶ οὗ ὧν ἀνωτέρω ἐλέγετο·

γραφήτω αὕτη εἰς γενεὰν ἑτέρανἑτέραν, καὶ τὰ ἑξῆς, καὶ λαὸς ὁ κτιζόμενος

αἰνέσει τὸν κύριον.

διὰ τοῦτο φημί, ὅτι

σοῦ

μόνου

τὰ ἔτη εἰς γενεὰν καὶ γενεάν

. ἐμοὶ δὲ οὐ πάρεστιν ἡ αὐτὴ δύναμις, ὡς παρατεῖναι τὴν ζωὴν ἀπὸ τῆς ἐνεστώσης ἐνεστῶσις γενεᾶς, δηλαδὴ τῆς τῶν προφητικῶν χρόνων, ἐπὶ τὴν νέαν γενεὰν τὴν μέλλουσαν ἥξειν, δηλαδὴ τῆς τῶν ἐθνῶν κλήσεως. ἀλλ’ ἐγὼ μὲν παρελεύσομαι καὶ συναχθήσομαι πρὸς τοὺς ἐμαυτοῦ πατέρας, σὺ δὲ διαμενεῖς εἰς τὸν ἀεὶ καὶ ἄπειρον αἰῶνα, ἐπεὶ ἄναρχος καὶ ἀγέννητος ποιητὴς τῶν ὅλων τυγχάνεις οὐρανοῦ τε καὶ γῆς καὶ τῶν ἐν αὐτοῖς δημιουργός. [*] εἰ μὲν γὰρ μὴ

σὺ

ἦσθα συνίσθα , φησίν,

κατ’ ἀρχὰς, ὦ κύριε, ὁ τὴν γῆν θεμελιώσας

, καὶ εἰ μὴ

ἔργα τῶν χειρῶν σου ὑπῆρχον οἱ οὐρανοί

, οὐχ οἷόν τε ἦν αὐτὰ μετατεθῆναι οὐδὲ εἰς μεταβολὴν ἐλθεῖν· εἰ γὰρ ἀγέννητα ἦν, ἔμειναν ἂν καὶ ἀτελεύτητα. νῦν δ’ ἐπεὶ δὲ ποιητὴς αὐτῶν γέγονας, δυνατὸς εἶ καὶ παραγαγεῖν αὐτὰ θελήσας· φύσεως γὰρ ὑπάρχουσι φθαρτῆς καὶ ἀπολλυμένης, ὅτι καὶ μὴ πρότερον ὄντα σῇ βουλῇ καὶ δυνάμει δυναστείᾳ γέγονεν· ἓν γάρ ἐστι τὸ μένον μένων ἀεὶ καὶ οὔποτε δυνάμενον μὴ εἶναι, δηλαδὴ

σὺ αὐτὸς

ὁ μόνος τῶν ὅλων ποιητής. διό φημι·

αὐτοὶ ἀπολοῦνται, σὺ δὲ διαμενεῖς, καὶ πάντες ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται

· [*]πᾶν γὰρ σῶμα χρόνοις καὶ μακροῖς πολλοῖς αἰῶσι παλαιοῦται πάλαι, οὑτο

ὡς ἱμάτιον παλαιωθέντα παλαιωθέντα

δὲ αὖθις πάλιν ἀνακαινισθήσεται τῇ σῇ πάλιν ἐνθέῳ ἐν θεῷ βουλῇ. τέλος γοῦν τῆς παλαιώσεως αὐτοῖς αὐτῶν οὐ φθορὰ καὶ ἀπώλεια, ἀλλὰ ἀνακαινισμὸς ἔσται [*] σοῦ σὺ δὲ ἀνελίττοντος καὶ ἀνανεοῦντος ἀνανεύοντος αὐτά. ὡς ἄν τις

περιβόλαιον

ἀναπλώσειε ἀναπλώσει καὶ ἀνελίξειεν ἀνελλίξειεν ἀνελίξειεν, καὶ μετ’ ὀλίγα, [*]

ἀλλαγήσονται

καὶ τροπὴν ἀγαθὴν ὑπομενοῦσι τὴν ἀπὸ τῆς παλαιότητος ἐπὶ τὴν ἀνακαίνωσιν ἀνακαίνησιν · ταῦτα γὰρ σοί, τῷ κυρίῳ, ποιεῖν δυνατόν σοὶ τῷ ποιεῖν δυνατόν σοὶ τῷ ποιεῖν δυνατῷ (verändert aus δυνατὸν) . διόπερ ὅτε θέλειςδὶ(?)ὅπερ ὅτε θέλει ὅπερ γὰρ (beide Worte auf Rasur) θελήσεις καὶ ὡς θέλεις, μεθαρμόζεις καὶ μεταβάλλεις τὰ πάντα. τότε οὖνοὖν καὶ ἐπειδὰν μετασκευασθήσωνται⋯ μετασκευασθήσονται ἐπὶ τὸ κρεῖττον,

οἱ υἱοὶ τῶν δούλων σου κατασκηνώσουσινfenestra

ἐν αὐτοῖς [*]καινοῖς γενομένοις καὶ πρὸς ἐπὶ τὸ κρεῖττον μεθαρμοσθεῖσι καὶ

τὸ σπέρμα δὲ αὐτῶν

δηλαδὴ τῶν δούλων σου

εἰς τὸν αἰῶνα κατευθυνθήσεται

.