Eusebius Caesariensis: Commentarii in Psalmos (Tom. III: Ps 101–150) (Ps_101.1-Ps_101.5)

Προσευχὴ τῷ πτωχῷ, ὅταν ἀκηδιάσῃ καὶ ἐναντίον κυρίου ἐκχέῃ τὴν δέησιν αὐτοῦ.

Εἰσάκουσον, κύριε, τῆς προσευχῆς μου,

καὶ ἡ κραυγή μου πρὸς σὲ ἐλθάτω.

μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν σου ἀπ’ ἐμοῦ.

[*]Νοήσεις τòν ἐνταῦθα λεγόμενον

πτωχὸν

συμβαλὼν συμβάλλων αὐτὸν τῷ μακαριζομένῳ κατὰ τό·

μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι.

ἁρμόσειε ἁρμόσει δ’ ἂν

τῷ ἀκηδιῶντι πτωχῷ

καὶ τό τῷ ·

μακάριοι οἱ κλαίοντες καὶ πενθοῦντες

. πᾶς τοιγαροῦν τῷ θεῷ ἀνακείμενος πτωχεύων ἐν τοῖς τοῦ βίου πράγμασι, παρὰ δὲ θεῷ πλουτῶν

ἀκηδιᾷ

λυπούμενος ἢ

ἀθυμεῖ ἀθυμίᾳ

κατὰ τὴν τοῦ Συμμάχου ἑρμηνείανἑρμηνείαν κατέχεται ἐπὶ τῇ τῶν πολλῶν κακίᾳ τε καὶ ἀπωλείᾳ, οἷος ἦν ὁ λέγων·

οἴμοι οἴμμοι ψυχὴ ὅτι ἀπόλωλεν εὐλαβὴςεὐλαβεῖς ἀπὸ τῆς γῆς, καὶ ὁ κατορθῶν ἐν ἀνθρώποις οὐχ’ ὑπάρχει. πάντες εἰς αἵματα δικάζονται, ἕκαστος τὸν πλησίον αὐτοῦ ἐκθλίβουσιν ἐκθλιβῇ

, καὶ ὁ εἰπών·

οὐκ ἔστι ποιῶν χρηστότητα

. πλὴν

ὁ πτωχὸς

ἐπὶ τούτοις ἐπὶ τούτοις ὁ πτωχὸς

ἀκηδιῶν

καὶ

ἀθυμῶν

φάρμακον τοῦ πάθους θεραπευτικὸν περινοεῖ ἑαυτῷ. τοῦτο δὲ ἦν ἡ πρὸς τὸν θεὸν εὐχή, ἣν μόνην εἶχε παραμυθίαν, δι’ ἧς ἐξαπλῶν ἑαυτοῦ αὐτοῦ τὴν ψυχὴν καὶ σύμπαντας ἑαυτῷ ἑαυτοῦ τοὺς λογισμοὺς προφέρων ἐνώπιον τοῦ θεοῦ λέγεται

ἐνώπιον κυρίου ἐκχέειν τὴν δέησιν αὐτοῦ

ἢἢ καὶ über der Zeile

τὴν λογοποιίαν αὐτοῦἑαυτοῦ

κατὰ τὸν Σύμμαχον.

[*]Ἀλλὰ καὶ ὁ κατὰ θεὸν

πτωχός

, τουτέστιν ὁ τῶν προφητῶν χορός, λύπης πεπληρωμένος ἐπὶ τῇ τοῦ προτέρου λαοῦ καταστροφῇ προσέρχεται τῷ

κυρίῳ

τὰς ὑπὲρ τοῦ λαοῦ ἀναπέμπων δεήσεις μετὰ νηστείας καὶ δακρύων , ὅπως ἂν καὶ αὐτὸς ὁ λαὸς οἰκτειρηθῇ.

Μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν σου ἀπ’ ἐμοῦ.

ἐν ᾗ ἂν ἡμέρᾳ θλίβωμαι, κλῖνον τὸ οὖς σου πρός με.

ἐν ᾗ ἂν ἡμέρᾳ ἐπικαλέσωμαί σε, ταχὺ εἰσάκουσόν μου.

[*][*][*]Ὁ μηδὲν φαῦλον ἑαυτῷ συνειδὼς τὰς ἑαυτοῦ πράξεις ἀγαθὰς δεικνὺς μετὰ παρρησίας λέγει τῷ θεῷ·

μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν σου ἀπ’ ἐμοῦ

. [*]ἀλλὰ [*]καὶ πρὸ τοῦ

θλίβεσθαι

θλίβεστε προσήκει ταῖς ἀπὸ τοῦ θεοῦ ἀπὸ θεοῦ πρὸς τὸν θεὸν ἱκετηρίαις σχολάζειν καὶ μὴ μόνον ἐν τοῖς περιστατικοῖς καιροῖς. [*]

κλίνειν

δὲ ὁ θεὸς

τὸ οὖς

αὐτοῦ λέγεται, ὡς οὐκ ἐφικνουμένης τῆς ἀνθρωπίνης δυνάμεώς τε καὶ κραυγῆς φθάνειν ἐπὶ τὸ ὕψος τῆς αὐτοῦ θεότητος. διόπερ αὐτὸς ὑποκατιὼν τῆς αὐτοῦ μεγαλειότητος ὑποκλίνει τὴν ἀκοὴν τοῖς καταξιουμένοις καταξιωμένοις

εἰσακούεσθαι

.

Ὅτι ἐξέλιπον ὡσεὶ καπνὸς αἱ ἡμέραι μου,

καὶ τὰ ὀστᾶ μου ὡσεὶ φρύγιον συνεφρύγησαν.

ἐπλήγη ὡσεὶ χόρτος καὶ ἐξηράνθη ἡ καρδία μου,

ὅτι ἐπελαθόμην τοῦ φαγεῖν τὸν ἄρτον μου.

ἀπὸ φωνῆς τοῦ στεναγμοῦ μου

ἐκολλήθη τὸ ὀστοῦν μου τῇ σαρκί μου.

[*][*]Ὁ κατὰ θεὸν

πτωχὸς

πρῶτον αὐτοῦ κατόρθωμα διδάσκει τὸ

ἐκλελοιπέναι καπνοῦ

δίκην

τὰς ἡμέρας

αὐτοῦ. νοήσεις δὲ τοῦτο, ἀφ’ ὧν ὁ Ἰώβ φησιν·

ὅτε ηὔγει ὁ λύχνος ὑπὲρ κεφαλῆς μου, ὅτε ἤμην ὑλώδης λίαν·

ὅτε μὲν γὰρ

ἦν ὑλώδης λίαν,

ηὔγει

αὐτῷ

ὁ λύχνος

ὅτε μὲν γὰρ ἦν ὑλώδης λίαν, ηὔγει αὐτῷ ὁ λύχνος. τότε ἐν εὐθηνίᾳ ὑπάρχοντι . ὅτε δὲ πάντα αὐτοῦ αὐτῷ τὰ ὑπάρχοντα διεπεπτώκει διαπεπτώκει , εἶπεν ἂν καὶ αὐτὸς τό·

ὅτι ἐξέλιπον ὡσεὶ καπνὸς αἱ ἡμέραι μου

. τοιοῦτος δέ ἐστιν ὁ κατὰ θεὸν

πτωχὸς

ἀδόξως καὶ ἀφανῶς τὰς ἡμέρας αὐτοῦ τῆς προσκαίρου ζωῆς διεξάγων. εἶτα δὲ ἀσιτίαις ἀσωτίαις ἑαυτὸν καὶ κακώσεσι βίου ὑποβάλλων

ἐν λιμῷ καὶ δίψει

κατατρύχει καὶ καταφρύγει. καὶ ἐπεὶ

πᾶσα σὰρξ χόρτος

, μαραίνων ἑαυτοῦ τὴν σάρκα φησίν·

ἐπλήγην ὡσεὶ χόρτος

.

Ὡμοιώθην πελεκᾶνι ἐρημικῷ,

ἐγενήθην ὡσεὶ νυκτικόραξ ἐν οἰκοπέδῳ,

ἠγρύπνησα καὶ ἐγενήθην

ὡσεὶ στρουθίον μονάζον ἐπὶ δώματι.

[*][*]Τὰς πολυάνδρους χώρας φεύγων καὶ τὸν πολὺν ὄχλον ἐρημίαν καὶ μόνωσιν μετήρχετο ὁ κατὰ θεὸν πτωχὸς διδάσκων καὶ ἡμᾶς, ὅπως δεῖ τὰς πρὸς τὸν θεὸν εὐχὰς ποιεῖσθαι μετὰ σχολαζούσης καὶ γαλήνου γαληνῆς εὐγαλήνου διανοίας. δοκεῖ δέ μοι τὸ βούλημα ἄλλως μὴ ἄλλως τὸ βούλημα μὴ ἄλλο ἢ τὸ βoύλημα διὰ τούτων τῆς προσευχῆς ἐμφαίνειν εὐφραίνειν καὶ τὴν πᾶσαν τὴν συμβᾶσαν ὑπόθεσιν τοῦ λόγου· σημαίνει γὰρ παντὸς μὲν τοῦ λαοῦ ἀπώλειαν, ἑαυτοῦ δὲ μόνωσιν καὶ ἐρημίαν τοῦ προτέρου λαοῦ σημαίνειν καὶ τῆς Ἱερουσαλὴμ τὴν καταστροφήν. προϊὼν γοῦν ἑξῆς ἐπιλέγει·

σὺ ἀναστὰς οἰκτειρήσεις τὴν Σιών, ὅτι καιρὸς τοῦ οἰκτειρῆσαι αὐτήν, ὅτι ἥκει καιρός, ὅτι ηὐδόκησαν οἱ δοῦλοι σου τοὺς λίθους αὐτῆς καὶ τὸν χοῦν αὐτῆς οἰκτειρήσουσιν.

καὶ πάλιν·

ὅτι οἰκοδομήσει κύριος τὴν Σιών.

συνορᾷς γοῦν καὶ αὐτὸς ὡς ἐπὶ τῇ καταστροφῇ τῆς Σιὼν ταῦτα προφητικῶς λέγεσθαι. μήποτ’ οὖν τὸ

ὡμοιώθην πελεκᾶνι ἐρημικῷ

[*] [*]παρίστησι τὴν ἐρημίαν ὁμοῦ τοῦ τε ἔθνους καὶ τοῦ τόπου, καθ’ ἣν μόνος μόγις εὕρηται εἷς που καὶ δεύτερος ἢ καὶ βραχεῖς τινές, ὧν ἐκ προσώπου λέγεται τὰ προκείμενα. εἶεν δ’ ἂν οὗτοι ὁ προφητικὸς χορὸς τὴν ἀπόπτωσιν τοῦ προτέρου λαοῦ καὶ τὴν ἀποβολὴν ἀποκλαιόμενος. τῆς γοῦν Ἱερουσαλὴμ εἰς ἔσχατα ἔσχατὸν ἐρημίαςἐρημείας περιτραπείσης εἰκότως Ἱερεμίας ἢ Βαροὺχ ἢ ἕτερός τις τῶν τότε ἀπολειφθέντων εἶπεν ἂν τὸ τῶ

ὡμοιώθην πελεκᾶνι ἐρημικῷ

καὶ τὰ λοιπὰ τὰ προκείμενα. [*] [*]ἀλλὰ καὶ τοῦ φωτὸς τοῦ πάλαι καταυγάζοντος τὸν πάντα λαὸν ἀποσβεσθέντος ἀκολούθως οἷα ἐν σκότῳ καὶ νυκτὶ τυγχάνων ἐπιλέγει·

ἐγενήθην ὡσεὶ νυκτικόραξ ἐν οἰκοπέδῳ

.[*]εἰ δὲ καὶ ἐν

ὄρεσι καὶκαὶ ἐν σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς

οἱ τοῦ θεοῦ ἄνθρωποι ἀνεχώρουν τὸν βίον τῶν ἀσεβῶν ἐκκλίνοντες, δικαιότατα ἂν ἔφασαν καὶ τὸ

ἐγενήθην ἐγενόμηνὡσεὶὡς στρουθίον μονάζον ἐπὶ δώματιδώματος

.