Severianus Gabalensis: De pascha, deque catharis (16-20)

Ամենայն ինչ նովաւ եղեւ, եւ առանց նորա եեւ եւ ո'չ ինչ որ ինչ եղեւն. նովաւ կեանք քր: Ասաց, թէ բան է, եւ կոչեաց աստուած, եւ թէ առ աստուած էր, եւ անուանեաց արարիչ. յորջորջէ եւ կեանք, զի որ արարիչն է, ապաքէն եւ կենարար է. չմարթի թէ արարիչ իցէ, եւ կենդանական զօրութիւն արարածոց չտայցէ: Կեանք էր, քանզի զկենդանական եւ զլուսաւորիչ շնորհս ունի. զի որ ինչ հաստատեցի, կենաց կարօտ է, եւ կենդանութեան լուսոյ եւ ո'չ 'ի լոյս վայելել առանց կենաց. վասն այնորկ 'ի նոյն յարէ, թէ կեանք էր, եւ կեանքն էր լոյս մարդկան:

Եցոյց զարարչական զօրութիւնն զկենդանարարն եւ զլուսաւորիչ. ապա ասէ, եղէ այր մի առաքեալ յայ, անուն նորա Յովաննէս. ուր աստուծոյ ճառք իցեն անդ էր նա, եւ ուր մարդոյն եղեւն: Սա եկն 'ի վկայութիւն վկայել վասն լուսոյն, զի ամենեքեան հաստատեսցին նովաւ: Բոյցս գտանէ հերձուածողն. տեսանե՞ս, ասէ, զի նովաւն սպասաւորութեան գուշակ է, քանզի մարգարէիւքն իսկ լինի հաւատարիմ աստուած: Բայց տե'ս, թէպէտ եւ մարդկան բնութիւնն ընդ օրինօք հնազանդել կայ, եւ ընդ տէրունի սպասուն, սակայն աստ որովն ո'չ սպասաւորութիւն ինչ յայտ առնէ, այլ զազդումն եւ զքարոզութիւն մարգարէիցն. քանզի կամայ, եւ ոչ ակամայ լինէր վկայն լուսոյն: Ապա եթէ 'ի կարի ինչ 'ի խժդան եւ յախորտի կայցեն, եւ զորովն եւ 'ի ձեռն նորա սպասաւորութեան նշանակ համարին, լուիցեն Պաւղոսի որ ասէ, հաւատարիմ է աստուած որով կոչեցարուք 'ի հնազանդութիւն որդւոյ նորա. եւ ո'չ եւս որովն, եւ 'ի ձեռն նորա յորդւոյ առ հայր, այլ 'ի հօրէ առ որդի:

Յաշխարհի աստ էր, ասէ, եւ եկն յաշխարհս. եւ քանզի ասաց թէ եկն յաշխարհ, զի մի' ոք վայրական փոփոխումն զանմարմնոյն կարծեսցի, ասէ. էր յաշխարհիս, եւ եկն յաշխարհ: Զիա՞ր ասեն, եթէ զոր հայրն սրբեաց, եւ առաքեաց յաշխարհ: Առաքելութիւնն ո'չ տեղական ինչ փոփոխումն, այլ զտնտեսութեանն յայտնութիւն ցուցանէ. եւ թէ զիա'րդ իցէ լո՛ւր. ուստի երեւի ցորեան, ուստի՞ գայ գինի, ուստի՞ ձէթ. ո՞չ ապաքէն յերկրէ: Իսկ ընդէ՞ր ասէր աստուած, եթէ ահաւասիկ առաքեմ ձեզ ցորեան, եւ գինի, եւ ձէթ: Եթէ ցորեան առաքեալ ո'չ յերկնից գայ, այլ յայտնութեամբ բուսոյն ցուցանէ զառաքելութիւնն. իսկ դու զարարիչն անմարմին, զէն 'ի ճշմարիտէէն, եւ զգոյ 'ի ճշմարիտ գոյէ վայրագան փոփոխմա՞մբ կարծես առաքեալ, եւ ո'չ տնտեսական յայտնութեամբն: Զի թէ որդի տեղաց 'ի տեղիս առաքեցաւ, ապա եւ հայր անդ միայն 'ի վեր մնաց, եւ որդի այսր եւեթ 'ի խոնարհ եկն. ո; չ, յերկինս որդի էր, եւ ո'չ յերկրի: Մի'տ դիր հաստատութեամբ. եթէ բանին ծառայիցես, եւ այնպէս զորդւոյ առաքելութիւն իմնայցես որպէս թէ մեկնեալ ինչ յառաքելոյն իցէ, ամենեւին իսկ հարկ լինիցի առաքելոյն յերկնից յերկրի եւեթ լինել, եւ զատանել յերկնից, առաքչին չլինել յերկրի, այլ յերկինս սահմանեալ: Եւ ո՞ ոք այնպէս ամբարիշտ եւ անօրէն կայցէ, եւ աստուածամարտ լեզուս խարտիցէ, մինչ զհայր յերկինս եւէթ սահմանել, եւ զորդի յերկրի միայն փակել:

Կամի՞ս ճշմարիտ աստուածխօսութիւն ինչ ուսանել, ո'չ վայրապար ասացեալ, այլ 'ի գրոց վկայեալ. եւ զի առաքեցաւ որդի, եւ կաց մնաց 'ի բարձունս. եւ վերացաւ յերկինս, եւ ընդ մեզ է: Ո'չ եթէ իմ ինչ բանք են, այլ նորին կենարարին: Զոր հայր, ասէ, սրբեաց եւ առաքեաց. եւ այնպէս իմն թուի թէ մեկնեցաւ յառաքչեն. եւ զիա՞րդ որ առաքեցաւն ասէ թէ ես 'ի հայր, եւ հայր յիս. եւ դարձեալ թէ որ առաքեացն զիս հայր, ընդ իս է: Եթէ ընդ քեզ իցէ, ապա չառաքեցար միայն, այլ ընդ նմին առաքեցար: Եթէ մարմնական առաքելութեամբ առաքեալ զնա իմանայցես, զիա՞րդ զառաքչէ զհօրէ ասիցէ, թէ ես 'ի հայր, եւ հայր յիս. եւ դարձեալ թէ որ յղեացն զիս, ընդ իս իցէ: Զի մի' յորժամ լուիցէ ոք, թէ որ առաքեացն զիս ընդ իս է, զօրութիւն ինչ ազդական համարեսցի, եւ ոչ զբուն իսկ զհայր, յայլում վայրի լուսաւորէ զբանն. հայր, ասէ, որ յիս բնակեալ է գործէ զգործս. որ յիս բնակեալ է, եւ ո'չ որ յիս ազդեցութիւնս գործ է:

Եկն յերկնից եւ մնաց անդէն յերկինս. վերացաւ յերկրէ, եւ չմեկնեցաւ յերկրէ. եւ զի չէ իմ բանս, լո՛ւր իսկ նմին տն. ելանեմ, ասէ, առ հայրն եւ առաքեմ առ ձեզ զհոգին սուրբ. ելանեմն անջրպետութիւն ցուցանէ, եւ առաքեմն չանջրպետութիւն: Զի մի' ոք զըստ մարմնոյն վերանալն աստուածութեանն փոփոխումն համարեսցի, պատուիրէ աշակերտացն. երթա'յք աշակերտեցէ'ք զամենայն հեթանոսս, մկրտեցէ'ք զնոսա յանուն հօր եւ որդւոյ եւ հոգւոյն սրբոյ. եւ ահաւասիկ ես ընդ ձեզ եմ զամենայն աւուրս մինչեւ զվախճան աշխարհի: Զի ի՞նչ իցէ ւնդ ձեզ եմ: 'Ի բարբառոյն իսկ ճանաչեմք զբանն. 'ի մարգարէսն որ յայնժամ խօսէր, եւ այժմ զօրութիւնս գործէ: Երթ'յք եւ աշակերտեցէ'ք զամենայն հեթանոսս, եւ ահաւասիկ ես ընդ ձեզ եմ: Ո՞վ իցէ որ զայն ասաց. յա'յտ է, թէ այն որ 'ի ձեռն Անգէի մարգարէի խօսէր. այժմ զօրացի'ր դու Զորոբաբէլ, ասէ տէր, եւզօրասցին ձեռք ժողովրդեան իմոյ, եւ գործեցէ'ք 'ի տան իմում, զի ես ընդ ձեզ եմ, եւ ոգին իմ կայ 'ի միջի ձերում: