Severianus Gabalensis: Homilia de Noe et de arca (10-12)

Τοῦτο νῦν πάσχει ἡ ἐκκλησία ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν τῆς εὐσεβείας· Ἀφ’ οὗ οἱ Χριστιανοὶ λέγουσιν· Ἤγγικεν ἡ βασιλεία· ἔρχεται, τοσοῦτοι ἀνηλώθησαν χρόνοι καὶ οὐδὲν εἰς ὄψιν προῆλθεν. Ἀλλ’ ὑπέμεινεν ὀνειδισμὸν Νῶε, καὶ ἐπέμενον γελῶντες οἱ ἐχθροὶ τῆς εὐσεβείας· ἀλλ’ οἱ μὲν ἐλάμβανον τέλος τοῦ γέλωτος τὴν ἀπώλειαν, ὁ δὲ μισθὸν τοῦ ὀνειδισμοῦ τὴν σωτηρίαν. Ἕνεκεν γὰρ τοῦ ὀνόματός σου ὑπήνεγκα ὀνειδισμόν. Καὶ τί ὁ θεός; Ὡς εἶδε τὸν χρόνον ἀκμάσαντα, τὴν δὲ μετάνοιαν μὴ ἀπαντῶσαν, λέγει τῷ Νῶε·

Εἴσελθε σὺ καὶ οἱ υἱοί σου καὶ ἡ γυνή σου καὶ αἱ γυναῖκες τῶν υἱῶν σου.

Ὁρᾷς σωφροσύνην καὶ κανόνα ἐγκρατείας; Ἐπειδὴ γὰρ οὐκ ἐχρῆν ἐν τῇ κιβωτῷ συζυγίαν γνωρίζεσθαι, οὐδὲ ἄνδρα καὶ γυναῖκα τοὺς νόμους τῆς φύσεως ἐπιγινώσκειν, ἀφορίζει τὸν ἄρρενα καὶ τὸ θῆλυ καθ’ ἓν μέρος λέγων·

Εἴσελθε σὺ καὶ οἱ υἱοί σου καὶ ἡ γυνή σου καὶ αἱ γυναῖκες τῶν υἱῶν σου.

Ὅτε δὲ αὐτὸν μετὰ τὸν κατακλυσμὸν καλεῖ, ἐπειδὴ χρεία λοιπὸν μίξεως καὶ τεκνογονίας καὶ τῆς αὐξήσεως τῆς οἰκουμένης, λέγει·

Ἔξελθε σὺ καὶ ἡ γυνή σου καὶ οἱ υἱοί σου καὶ αἱ γυναῖκες τῶν υἱῶν σου.

καὶ προάγει αὐτὰ εἰς τεκνογονίαν καὶ αὔξησιν. Καὶ εὐθέως, ἵνα δείξῃ ὅτι εἰς τὸν τῆς τεκνογονίας ἐνάγει αὐτοὺς πόθον, ἐπάγει·

Αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε καὶ πληρώσατε τὴν γῆν.

Διῆλθεν ὁ κατακλυσμὸς τῶν ὑδάτων – Δεῖ γὰρ συντεμεῖν. – ἵσταται ἡ κιβωτὸς ἐπ’ ἄκρων τῶν ὀρέων· Εἰκὼν γὰρ ἦν τῆς ἐκκλησίας. Περὶ αὐτῆς ἔλεγεν ὁ προφήτης·

Ἔσται ἐπ’ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν ἐμφανὲς τὸ ὅρος τοῦ κυρίου καὶ ὁ οἶκος τοῦ θεοῦ ἐπ’ ἄκρων τῶν ὀρέων.

Ἐξῆλθεν Νῶε τὸν κοινὸν διανηξάμενος ὄλεθρον, ὁ τοῦ μεγάλου πλοίου ναυπηγός, ὁ τοῦ μεγάλου σκάφους κυβερνήτης, ὁ ἔσωθεν βασταζόμενος τὸ σῶμα τῇ κιβωτῷ ἔξωθεν δὲ βαστάζων τῇ δικαιοσύνῃ τὴν κιβωτόν. Προῆλθεν ἡ κιβωτὸς μετεωριζομένη ἐπάνω τῶν ὑδάτων, ἐπιπλέουσα καὶ οὐ βυθιζομένη, τοῖς κύμασι δονουμένη, ὑπὸ δὲ τοῦ βυθοῦ μὴ καταποντιζομένη· Ὃ πάσχει καὶ νῦν ἡ ἐκκλησία θορυβουμένη, ἀλλ’ οὐκ ἀπολλυμένη, ὑπὸ τῶν αἱρετικῶν κυμάτων περιαντλουμένη, ὑπὸ δὲ τοῦ σοφοῦ κυβερνήτου ὁδηγουμένη. Ἡ κιβωτὸς εἰκὼν ἦν τῆς ἐκκλησίας. Εἰσῆλθεν νῦν νέα κιβωτὸς ἡ ἐκκλησία, καὶ ὕδωρ κατακλύζον οὐ τοὺς ἁμαρτάνοντας, ἀλλὰ τὴν ἁμαρτίαν.

Πρώην ἠκούσαμεν ὅτι

Ὕδωρ πολὺ καλύψαι τοῦ γνῶναι τὸν κύριον τὰς θαλάσσας.

Ἐνταῦθα τὸν νοῦν ἄγαγε τὸν σαυτοῦ· πόσον κακὸν διήνοιξε τῷ Νῶε· ὅσον ἤγειρε τρόπαιον κατὰ τῆς ἁμαρτίας ἤκουσας. Καὶ μνημόνευε τοῦ προλαβόντος ἡμῖν ζητήματος ἐπὶ τῆς προτέρας. Οἶδα ὅτι τινὲς τὰ χθὲς ἡμῖν γυμνασθέντα ἀντιτείνοντες ἔδοξαν ἐπὶ πλεῖον ἡμᾶς γυμνάζειν εἰς τὴν προκειμένην θεωρίαν· Ἔφασαν γάρ τινες ὅτι τοῦ κατὰ τὸν Ἀδὰμ ἁψάμενος λόγου ἠπόρησεν, καὶ εἰς ἑτέραν μετήγαγεν τὴν θεωρίαν. Ἀλλ’ εἶπας ὅτι Εἰ προῄδει ὁ θεὸς ὅτι ἁμαρτάνει ὁ Ἀδάμ, διὰ τί ἔπλασεν αὐτόν; Ἐγὼ δὲ οἶδα ἀνελλειπῆ καταλιπὼν τὴν θεωρίαν καὶ πλήρη καὶ ἀνενδεῆ καὶ τῷ ἀληθινῷ λόγῳ ἀπηρτισμένην.