Severianus Gabalensis: In illud: in principium erat verbum (Ms Gc) (1)

[*][*]χθὲς ἡμῖν ὁ λόγος εἰς τὴν τοῦ μεγάλου
ἀετοῦ θεωρίαν κατέληξεν· ἀετοῦ τοῦ ὄν
τως μεγάλου· καὶ τὸν ὑ
περβάντος· καὶ τὰς ὑπερκοσμίους
δυνάμεις ὑπεραναβάντος· καὶ ἀ
π’ αὐτῆς τῆς κορυφῆς τῶν ἁπάντων
ἀρξαμένου· ἰωάννης γὰρ ἡμῖν προε
κήρυξεν ἀετὸν δεικνὺς ὑψηλότερον
πάσης κτίσεως γινόμενον· καὶ περὶ
τῆς ἀκτίστου φύσεως φιλοσοφήσαν
τα· ὃς ὑπερέβη μὲν τὴν κτίσιν ἃπα
σαν ὑπὲρ πᾶσαν ἀετοῦ φύσιν· ὑπερέ
βη δὲ καὶ πάσης βροντῆς ἦχον· μόνος
τὴν ἄνω καὶ ὑπερκόσμιον φιλοσοφί
αν κηρύξας· ἡ γὰρ βροντὴ τὴ ἀγαπη τοὶ
φοβεῖ καὶ ἀρδεύει· ἀρδεύει μὲν διὰ τῶν
νεφῶν· φοβεῖ δὲ καὶ ἐκπλήττει διὰ
τῆς φωνῆς· μερίζεται τοίνυν καὶ ἡ
ἱωάννου φωνή· ἀρδεύουσα μὲν τὴν
ἐκκλησίαν· καταπλήττουσα δὲ τῶν
αἰρετικῶν τὰ σύστημα· ὅταν
γὰρ τὰ μάταια εἴπωσιν· ὅταν γνόν
τες τὰ ὄντα μὴ ὡς ὄντα εἰπεῖν τολμή
σωσιν· ὅταν τὴν διάλεκτον
κατὰ τῆς θείας γραφῆς στρατεύσωσιν,
τότε βοᾶ ἱωάννης ὁ μέγας τὸ ἦν, καὶ
τὸ οὐκ ἦν, ἐκδιώκεται· ἐν ἀρχῆ ἦν ὁ λό
γος φησί· καὶ ὁ λόγος ἦν πρὸς τὸν ·
καὶ ἦν ὁ λόγος· τῆ φωνῆ κατα
πλήττει τοὺς ἐναντίους· ἐπιμαρτϋ
ροῦντος τοῦ καὶ λέγοντος· ἀπὸ
ἐπιτιμήσεώς σου φθεύξονται· ἀπὸ
φωνῆς βροντῆς σου δειλιάσουσιν· ἐν ἀρχῆ ἦν ὁ λόγος· καὶ ὁ λόγος ἦν πρὸς τὸν ·
καὶ ἦν ὁ λόγος· ἐπειδὴ γὰρ ἀπαθὴς ἡ
τοῦ λόγου γέννησις, λόγον λέγει· ἵνα ἀπὸ
τῶν κατὰ σὲ καὶ τὰ ὑπὲρ σὲ παιδεύσει·
ὅτι ὥσπερ ὁ νοῦς γεννῶν τὸν λόγον· οὐ
πάθει γεννᾶ· οὐ τέμνεται· οὐ ρεῖ, οὐδε
ἄλλό τι τῶν σωματικῶν ὑφίσταται, οὕτως
καὶ ἡ θεία καὶ ἀπαθὴς γέννησις ἄφραστος
καὶ ἀκατάληπτος· οὐ τεμνομένη· οὐ
μεριζομένη· ὑπὸ δὲ τῆς ἐκκλησίας
ἑνουμένη καλῶς· καὶ διατί παρητή
σατο ὁ εὐαγγελιστὴς καὶ οὐκ εἶπεν ἐν ἀρ
χῆ ἦν ὁ υἱός· ἵνα μὴ ἡ τοῦ υἱοῦ προσηγο
γορία, πάθους γέννησιν εἰσαγάγη· ἀλλὰ λέγει
αὐτὸν λόγον, ἵνα τὸ ἀπαθὲς παραστήση
τῆς γεννήσεως· καὶ ἵνα μὴ προφορικὸν
λόγον εἶναινομίσης, ἐπήγαγε· καὶ
ἦν ὁ λόγος ἵνα ἀπὸ μὲν τοῦ λόγου τὸ ἀπα
θὲς· ἀπὸ δε τοῦ , τὴν ἀξίαν νοήσης·
εἶτα εἰσηγησάμενος αὐτοῦ τὰ τῆς γεννή
σεως, εἰσάγει καὶ τὸ δυνατὸν τῆς δημϊ
ουργίας ἀξίωμα· πάντα φησὶ δϊ’ αὐτοῦ
ἐγένετο· πάντα τὰ γινόμενα· οὐχ’ ὡς
οἱ τῶν αἰρετικῶν παῖδες καὶ τὸ προσ
κϋνητὸν τὸν , τολμῶσι τῆ λέξει ταύτη
συμπεριλαμβάνειν τῆ λεγούση πάντα
δι’ αὐτοῦ ἐγένετο· καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐ
γένετο οὐδὲ ἓν ὃ γέγονεν ἐν αὐτῶ· εἴ τι οὖν
γέγονεν ἐν αὐτῶ· οὐχ’ ἡ ἄκτιστος φύσϊς
τοῦ · ἀλλ’ εἴρηταί φησι πάντα· ἀλλὰ
τῆ τὰ πάντα φωνῆ, οὐ περιλαμβάνει
τὴν ἄκτιστον φύσιν μετὰ τῆς κτιστῆς·
εἰ δὲ τῆ τὰ πάντα φωνῆ προσέχων κατετόλμησας τῆς ἁγίας φύσεως, ἐὰν
ἀκούσης τοῦ λέγοντος· παντ’ ὅσοι ἧλ
θον πρὸ ἐμοῦ· κλέπται ἦσαν καὶ λησταὶ, τί
ἂν εἴπης· μωϋσῆν ἂν ληστὴν ὀνομάσης,
καὶ τοὺς προφήτας κλέπτας προσαγο
ρεύσης, πάντες γὰρ ὅσοι πρὸ ἐμοῦ ἦλθον
φησίν· ἡ δὲ ἔννοια μερίζει καὶ περὶ τίνων
ὁ λόγος καὶ πρὸς τίνας· καὶ νῦν λέγει
περὶ δημιουργίας ὁ λόγος· καὶ πρὸς τὴν
δημιουργίαν λέγει δι’ αὐτοῦ γεγενῆσθαι·
οὐ τὴν τοῦ οὐσίαν τὴν οὕτως γνωρί
ζουσαν τὰ τοῦ , ὡς τὸ τοῦ , τὰ
ἐν αὐτῶ καθὼς λέγει παῦλος· οὐδεὶς
οἶδε τὰ τοῦ , εἰ μὴ τὸ τοῦ ·
τὸ ἐν αὐτῶ κατοικοῦν· εἰ οὖν τὸ τὸ
ἐμὸν ἀλλότριον τῆς ἐμῆς φύσεως, καὶ
τὸ τοῦ , ἀλλότριον τῆς τοῦ φΰ
σεως· τὸ γὰρ φησὶ πάντα ἐρευνᾶ
καὶ τὰ βάθη τοῦ · ἀλλ’ ὁ αἰρετϊκὸς τὸ
μὲν ἐρευνᾶ, ἀκούει· τὴν δὲ ἔννοιαν
κακῶς ἐκλαμβάνει· εἰ γὰρ ἤδει φησὶ
τὸ τὰ ἐν τῶ , οὐκ ὰν ἠρεύνα· μαρ
τϋρεῖ γὰρ αὐτοῦ τῆ ἀγνοία ἡ ἔρευνα·
εἰ τοίνυν τὸ ἐρευνᾶν τὸ τὸ ἅγιον
τὰ βάθη τοῦ ἀγνοίας κατηγορίαν·
αὐτῶ ἐπάγει, ὅταν ἴδης τὸν ἐρευνῶν
τα τὰς καρδίας τῶν ἀγνοίας
αὐτοῦ καταψηφίση; ἄκουε γοῦν τοῦ
μακαρίου παῦλου λέγοντος· ὡς περὶ
τοῦ εἶπε τὸ πάντα ἐρευνᾶ καὶ
τὰ βάθη τοῦ , οὕτως καὶ περὶ τοῦ
φϊλοσοφῶν ὁ παῦλος φησίν· ὁ δὲ ἐ
ρευνῶν τὰς καρδίας, οἶδε τί τὸ φρόνημα τοῦ · εἰ οὖν ὁ ἐρευνᾶ ἀγνωῶν, καὶ
τὸ ἀγνοῶν, ἐρευνᾶ· ἵνα δὲ μάθης
ὅτι τὸ ἐρευνᾶ οὐκ ἀγνοοῦντος ἐστίν·
ἀλλ’ εἰδότος, ἐπήγαγεν· οὕτω καὶ τὰ τοῦ
· οὐδεὶς ἔγνω, εἰ μὴ τὸ τοῦ ·
καὶ γνῶσιν ἐπιγράφει τῶ · οὐ τὴν
ἐκ τῆς φύσεως κατάληψιν· ἀλλὰ τὴν
ἐκ τῆς φύσεως ἐπίγνωσιν· τοιγαροῦν
μὴ μέριζε τὴν ἀμέριστον φύσιν· μὴ
τέμνε τὴν ἀδιαίρετον οὐσίαν· γνώ
ριζε τὴν δύναμιν ἧ κέκληται ὁ ·
καὶ ὁ υἱὸς καὶ τὸ τὸ ἅγιον· περὶ
μὲν γὰρ τοῦ λέγει ὁ υἱός· ὅταν ἴδη
τε τὸν υἱὸν τοῦ καθήμενον ἐκ δε
ξιὼν τῆς δϋνάμεως· καὶ δύναμιν
εἰρηκῶς, ἔστησε τὴν δόξαν· ἵνα μάθης
τὴν ἔννοιαν· αὐτὸν τὸν καλέσας
δύναμιν πρὸς καϊάφαν διαλεγόμενος·
ὅταν ἴδητε τὸν υἱὸν τοῦ καθήμε
νον ἐκ δεξιὼν τῆς δυνάμεως· δύνα
μις οὖν ὁ · δύναμις δὲ καὶ ὁ υἱὸς·
δύναμις, καὶ σοφία· δύνα
μις καὶ τὸ τὸ ἅγιον· λέγει οὖν ὁ
τοῖς μαθηταῖς· μείνατε ἐν ἱερου
σαλήμ, ἕως οὗ ἐνδύσησθε δύναμιν
ἐξ ὕψους· εἰδὼς οὖν τὴν ὁμοίαν ταύτην
δύναμιν, ἔχε τὴν πίστιν ἀσάλευτον·
μὴ μερίσης τὴν δόξαν τὴν ἀκατά
ληπτον· ἐπίγνωθι τὰς σϋνθήκας
τοῦ βαπτίσματος· βλέπε τοὺς υἱοὺς
τῆς χάριτος, διὰ τοῦ μεγάλου ἀρχιερέως
ἀνθήσαντας· βλέπε τοὺς υἱοὺς τοῦ
φωτὸς δραμόντας πρὸς τοὺς κήρϋκας τοῦ φωτός· δεῖ γὰρ τοὺς ἀπὸ
τοῦ φωτίσματος γεννηθέντας, δρα
μεῖν πρὸς τοὺς τὴν οἰκουμένην ἀνα
γεννήσαντας· εἴπωμεν καὶ ἡμεῖς μετὰ
τοῦ προφήτου καὶ τῶν ἀποστόλων· ἀνά
βλεψον τοῖς ὀφθαλμοῖς καὶ ἴδε σϋνηγ
μένα τέκνα σου· ζῶ ἐγὼ λέγει · ὅτϊ
πάντας αὐτοὺς ἐνδύσει ὡς κόσμον
νύμφης· ἔστηκε τοίνϋν ἡσαΐας σή
μερον λέγων πρὸς τὰ τῶν φωτισθέντων
πλήθη· τουτέστι τοὺς γεννηθέντας ἐκ
ἁγίου· τοὺς ἀθρόον ἀνακαινϊ
σθέντας· τοὺς ἐν μιᾶ καιροῦ ῥοπῆ
μεταβληθέντας· τοὺς ἀπο γηίνης
καταστάσεως, εἰς εἰκόνα μετα
ποιηθέντας· ἐκπλήττεται ἡσαΐας
λέγων· τίς εἶδε τοιαῦτα· τίς ἤκου
σε τοιαῦτα· ὅτι ἔτεκεν ἡ γῆ τὰ τέκνα
αὐτῆς ἐν ἡμέρα μιᾶ· ἔτεκεν ἡ γῆ παι
δία αὐτῆς ἐν ἡμέρα μιᾶ· καὶ ἐτέ
χθη ἔθνος εἰσάπαξ· ταχεῖα γὰρ τοῦ
ἡ ἀναγέννησις· οὐκ ἀναμένη χρόνον·
οὐ δουλεύει καιροῖς καὶ γενεαῖς· ἀλλ’ ἅ
μα βούλεται, ἅμα τίκτεται τὸ ἀναγε
ννώμενον· ἔπρεπε τοῖς υἱοῖς τοῦ φω
τὸς, ἅπασαν τὴν ἀγορὰν πομπεύειν·
καὶ ἀναφωνεῖν ἐκεῖνον τὸν δϊ’ αὐτοὺς
ἐλθόντα κάτω ἵνα πᾶσαν τὴν οἰκου
μένην ἀναγάγη πρὸς ἑαυτόν· κατῆλθεν
ἐκ τῶν · κατῆλθεν οὐ μετα
στὰς τῶν · καὶ πάλιν ἀνῆλθεν
οὐ μεταστὰς τῆς γῆς· οὔτε γὰρ κατελ
θὼν τοὺς οὐρανοὺς ἐρήμους κατέ λιπεν, οὔτε ἀνελθὼν ἔρημον τὴν γῆν τῆς
ἑαυτοῦ ἐπιστασίας ἀπέλιπεν· ὄντως ἔ
πρεπε τοῖς υἱοῖς τοῦ φωτός, τὴν λαμ
πάδα τοῦ λόγου περιφέρειν ἀεὶ ἐν ταῖς ἀ
γοραῖς· οὐχ’ ὑβρίζετο τὸ μϋστήριον· οὔτε
μὴν ἠτιμάζετο διὰ τῶν νεοφωτίστων
τὸ μϋστήριον καὶ ὁ χαρακτὴρ τῆς ἀλη
θείας· ἔπρεπε καὶ αὐτοῖς ἐν πλατείαις
ὑμνεῖν· σοφία γὰρ ἐν ἐξόδοις, ὑμνεῖ
ται· ἐν δὲ πλατείαις, παρρησίαν ἄγει·
ἐπ’ άκρων δὲ τειχέων κηρύττεται· κα
θαίροντες μὲν τὸν ἀέρα ὃν ἐμίαναν
τὰ πορνϊκὰ ἄσματα λέγοντες· καὶ
ἔχρανον δέ ποτε, ἀσεβῶν βοαὶ καὶ ὀλο
λυγαὶ τῶν ἐπιτελούντων κακῶς· τὰ
δαιμόνων μιάσματα· ἐκαθαρίσθησαν
δὲ τῶ λόγω τοῦ φωτός, καὶ ὁ ἀὴρ καὶ ἡ γῆ,
καὶ · ὥσπερ γὰρ στενάζει καὶ ὁ ·
καὶ ἡ γῆ ἐπὶ τῆ κακία τῶν ἀσεβῶν,
οὕτως εὐφραίνεται πάλιν ἐπὶ τῆ ἀκακΐα
καὶ δικαιοσύνη τῶν κατορθούντων· ὅταν
μὲν γὰρ ἁμαρτάνη ὁ , ἀγανακτεῖ
ὁ · ἀγανακτεῖ καὶ ἡ γῆ ὡς φησὶν
ἰερεμίας· ἐξέστη ὁ ἐπὶ τούτω· καὶ
ἔφριξεν ἡ γῆ· ὅτι δύο καὶ πονηρὰ ἐποί
ησεν ὁ λαός· ὁρᾶς πῶς φρίττει ὁ
καὶ ἡ γῆ ἁμαρτανόντων τῶν ;
μεταποιούντων δὲ ἑαυτοὺς εἰς εὐσέβειαν;
ἄκουε τοῦ προφήτου λέγοντος· εὐφραι
νέσθωσαν οἱ καὶ ἀγαλλϊάσθω ἡ γῆ·
ῥιξάτω τὰ ὄρη εὐφροσύνην ὅτϊ ἠλέη
σεν ὁ τὸν λαὸν αὐτοῦ· λεγέτω καὶ ἡ
ἐκκλησία· ἡ τοσούτω ὄχλω καὶ λαῶ κοσμῶσα· ἐγὼ κατελήφθην ποτὲ μόνη·
οὗτοι δέ μοι ποῦ ἦσαν· ἐγὼ ἄτεκνος καὶ
χήρα· οὗτοι δέ μοι ποῦ ἦσαν· ἐγὼ ἄτεκνος
καὶ χήρα τούτους δέ μοι τίς ἐγέννησε· λε
γέτω καὶ τὰ τέκνα τῆς ἐκκλησίας τὰ σϋ
νεχόμενα τῶ πλήθει πρὸς τὸν , τὴν φωνὴν
τῶν προφητῶν· στενός μοι ὁ τόπος· ποί
ησόν μοι τόπον, ἵνα κατοικήσω· ὅτε γὰρ ἤκ
μαζε τὰ τῆς αἰρέσεως· ὅτε ἐπενέμετο
τὴν πόλιν ταύτην ἡ νομὴ τῆς αἰρέσεως·
ἀνήλωτο τὰ τέκνα τῆς ἐκκλησίας· καὶ
ὥσπερ ἀκρὶς ἐπελθοῦσα τῆ ὑπ’ ἀ
ναλίσκει τοὺς καρποὺς αὐτῆς, οὕτως καὶ
ἡ φθοροποιὸς διδασκαλία τοὺς καρποὺς
τῆς ὄντως διδασκαλίας καὶ εὐσεβείας,
ἀνήλισκε καὶ ἐλϋμαίνετο· ἀλλὰ σήμερον
ἀγαπητοὶ ἐξεβλήθη ἡ φθοροποιὸς δϊ
δασκαλία· καὶ εἰσῆλθεν ἡ χάρις·
ἀναγεννῶσα τὸν λαὸν καὶ λέγουσα πρὸς
αὐτόν· νῦν ἀνταποδώσω ἀντὶ τῶν
χρόνων ὧν τὸν γόνον κατέφαγεν ἡ κά
μπη καὶ ἡ ἀκρὶς καὶ ἡ ἐρυσίβη· τί φι
λονεικεῖς αἱρετικὲ μετὰ ἰουδαίων
κρύψαι τὴν δόξαν τοῦ μονογενοῦς· ἐ
κεῖνοι μὲν γὰρ ἔκρυψαν τὴν ἀνάστασιν
ὅσον ἐπ’ αὐτοῖς· σὺ δὲ κρύπτεις τὴν θε
ότητα ὅσον τὸ ἐπϊ σοί· ἀλλ’ οὔτε ἐκεῖνοι
παραγράφουσι· τὴν ἀλήθειαν, οὔτε σὺ
συνῆκας τὴν εὐσστάθειαν· ἄκουε γοῦν
τοῦ προφήτου ἀββακοὺμ λέγοντος·
ἐκάλυψεν ἡ ἀρετὴ αὐτοῦ· καὶ τῆς
σϋνέσεως αὐτοῦ πλήρης ἡ γῆ· τῆς σϋ
νέσεως οὐ τῆς καταλήψεως· πίστεως, οὐκ ἐξετάσεως· ἀγάπης· οὐ ζητή
σεως. οὐ γὰρ ζητεῖν ἐδιδάχθημεν, ἀλλὰ
πιστεύειν ἐπαιδεύθημεν· πιστεύοντες
τοίνυν φωτιζόμεθα· οὐ πολυπραγμο
νοῦντες βαπτιζόμεθα· μὴ ἀπατάτω
σε τῶν αἰρετικῶν τὰ συστήματα· βά
πτισμα γὰρ ἔχουσιν οὐ φώτισμα· καὶ
βαπτίζονται μὲν σώματι· ψυχῆ δὲ
οὐ φωτίζονται· ὥσπερ γὰρ σίμων ὁ
μάγος ἐβαπτίσθη μὲν τῶ σώματι· ἀ
λλ’ οὐκ εφωτίσθη τῶ , οὕτως καὶ αὐ
τοὶ ἀκολούθως εὑρίσκονται· ἀγαλλϊά
σθω τοίνϋν τὰ τῶν ἀποστόλων·
τὰ τῆ κῆ σαγήνη τὸν καλὸν καὶ πο
λῢν τοῦτον λαὸν σαγηνεύσαντα διὰ τοῦ
ἁγίου · νῦν πεπλήρωται ἐν ὀφθαλ
μοῖς ἡμῶν ἡ 5 προφητϊκὴ φω
νή· ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις λέγει
ὁ οὐκ ἔτι οὐ μὴ εἴπωσιν ἰδοὺ ἡ κϊ
βωτὸς διαθήκης ἁγίου · ἀντὶ
τοῦ παλαιὰ λατρεία· οὐδ’ οὐ μὴ ἀνα
βήσεται ἡ διαθήκη τῆς κιβωτοῦ εἰς καρ
δίαν αὐτῶν· διατί; ὅτι ἰδοὺ ἐγὼ ἀπο
στελῶ πολλοὺς θηρευτὰς καὶ ἁλιεῖς·
παρέγραψε πρότερον τὴν κιβωτὸν τὴν
παλαιάν· καὶ εἶθ’ οὕτως εἰσήγαγε τὴν
κιβωτὸν τῆς ἐκκλησίας τὴν μὴ ἀπο
λλυμένην· ἀποστελλῶ πολλοὺς θηρευ
τὰς καὶ ἀλιεῖς· ὢ ξένης καὶ παρα
δόξου ἁλείας· ὁ χθὲς ἁλιευθεὶς,
σήμερον ἁλϊεύει· ἐπληρώθη γαρ
φησιν ἡ γῆ τῆς δόξης τοῦ · καὶ
πεπλήρωται τῆς πίστεως τῆς οἰκουμένης τὰ πέρατα· μὴ οὖν ὕβριζε τὴν
οἰκονομίαν· παρὰ ἰουδαίοις ἐξῆλθεν
ὁ λόγος ὅτι ἐπράθη ἡ ἀνάστασϊς· καὶ
ἐξῆλθεν ὁ λόγος ὅτι οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ
ἔκλεψαν αὐτόν· ἐκεῖνοι μὲν οὖν ἀπε
φήναντο θάνατον κατὰ τοῦ σώματος·
οἱ δὲ τὴν θεολογίαν ὅσον τὸ ἐπ’ αὐτοῖς
ἀρέχωσαν· ἀλλὰ παρ’ ἐκείνοις μὲν ἡ
πλάνη πολιτεύεται ἕως σήμερον. παρὰ
δὲ τῆ ἐκκλησία, ζωὴ αἰώνιος κηρύ
ττεται· καὶ εἰ βούλει, ἔχεις εἰκόνα πα
λαιάν· ὥσπερ γὰρ ὅτε ἐπεβούλευσαν
τῶ ἰωσὴφ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ ὁ ἰακὼβ
καὶ ὁ οἶκος αὐτοῦ ἐπένθει αὐτὸν σφό
δρα· ἀλλ’ ἡ αἴγυπτος εἶχεν αὐτὸν ζῶν
τα καὶ βασιλεύοντα καὶ παρὰ μὲν
τῶ ἰακὼβ νεκρὸς ἐπενθεῖτο· ἐν δὲ
τῆ αἰγΰπτω ζῶν ἐβασίλευεν, οὕτως
καὶ νῦν· παρὰ μὲν τῆ σϋναγωγῆ καὶ
τῆ τῶν αἱρετικῶν μανία, νεκρὸς
νομίζεται· νεκροῦσι γὰρ τὴν θεολο
γίαν οἱ πίστιν ἀναιροῦντες καὶ ζή
τησιν εἰσάγοντες· παρ’ ἡμῖν δὲ βασϊ
λεύει ζῶν, καὶ ἀξίως προσκϋνού
μενος· ἀλλ’ ὄντως ἰσχυρὸς ὁ τοῦ
λόγος· καὶ ἀήττητος ἡ τῶν ἀπο
στόλων διδασκαλία· οὐκ ἔκάμνεν
ἡ τοῦ παῦλου φωνὴ σϋνηγοροῦντος
τῆ ἀληθεία· εἰπὲ ὦ μακάριε παῦ
λε ὑπὲρ τῆς ἀληθείας κϊνούμενος·
ἀγανάκτησον ὑπὲρ τῆς πίστεως·
καὶ ἀγανακτῶν, εἰπὲ τοῖς αἱρετϊ
κοῖς· πόθεν ἐδϊδάχθητε τὰ ἀρϊστο τελικά· τίς τὸν πλάτωνα προετίμη
σε τῶν εὐαγγελίων· τίς ἐξέβαλε τὸ κή
ρυγμα τῆς πίστεως, καἰ εἰσήγαγε τὴν ἄ
πιστον ζήτησιν· ποῦ ἔγνως τὸ ἀγέννη
τος καὶ γεννητός· κατέλιπες τὸν ·
διέπτυσας τοῦ υἱοῦ τὴν προσηγορίαν·
ἀναξίαν ἐνόμισας τὴν τοῦ ἀξί
αν, καὶ εἰς ῥήματα τρέπη, καλῶς
ἔλεγεν ἱερεμίας ἀπώλετο πίστις ἐκ τοῦ
στόματος αὐτῶν· τί εἶπε πέτρος ὁ μέ
γας ἀπόστολος τοῦ καὶ ἐμακαρίσθη·
σὺ εἶ ὁ ὁ υἱὸς τοῦ τοῦ ζῶντος· οὐ
κ εἶπε σὺ εἶ τὸ γέννημα τοῦ ἀγεννήτου·
ἀλλὰ σὺ εἶ ὁ ὁ υἱὸς τοῦ · ὅτε ἀπεκά
λυπτεν αὐτῶ ὁ τὴν σοφίαν οὐκ ἔδει
καταλαβεῖν; ὅτε ἐκέλευσεν ὁ βαπτί
ζειν οὐκ ἠδύνατο εἰπεῖν πορευθέντες
βαπτίσατε τὰ ἔθνη εἰς τὸ ὄνομα τοῦ ἀ
γεννήτου καὶ γεννητοῦ; ἀλλ’ ὄνομα
εὗρες σὺ σοφώτερον τῶν μυστικῶν
παραδόσεων· τί οὖν παραγράφη
τὰ θεῖα· ἀναιρεῖς τὴν πίστιν καὶ εἰ
σάγεις ῥήματα ξένα καὶ ἀλλόκοτα,
ἀλλὰ φοβήθητι ἐχθρὲ· πέτρος γὰρ κα
τέχει τὰς κλεῖς· ἐπειδὴ γὰρ εἶπε σὺ εἶ
ὁ ὁ υἱὸς τοῦ , κλεῖς ἔλαβε·
καὶ οὓς ἂν βλέπη πέτρος υἱὸν λέγοντας,
τούτοις ἀνοίγει τὴν θύραν τῆς βασϊλείας·
ὅσους δ’ ἂν εὕρη κτίσμα λέγοντας
καὶ βλασφημοῦντας, τούτοις ἀπο
κλείει τὴν θύραν· οὐ πρότερον γὰρ ἔ
λαβε τὰς κλεῖς, ἕως οὗ εἶπε σὺ εἶ ὁ
ὁ υἱὸς τοῦ τοῦ ζῶντος· καὶ τότε κἀκεῖνος ἀκούει· μακάριος σίμων βὰρ
ἰωνᾶ· σοὶ δώσω τὰς κλεῖς τῆς βα
σιλείας τῶν · μετὰ τὴν ὁμολο
γίαν ἡ ἐξουσία· μετὰ τὴν πίστιν, ἡ
παράδοσις τῆς ἐκκλησίας, καὶ τῆς
βασιλείας· ἀλλ’ οἱ μὲν, κατὰ τοῦ υἱοῦ στρα
τεύονται· οἱ δὲ κατὰ τοῦ ἁγίου
παρατάττονται· οὐδὲν δὲ ὄφελος τὸν
μὲν ὁμολογοῦντας, τὸ δὲ τὸ ἅ
γιον ἀθετοῦντας· ὥσπερ οὐδὲ ὄφελος
τὸν ὁμολογοῦντας, καὶ τὸν υἱὸν
ἀθετοῦντας· ὁμολογοῦσι καὶ ἱουδαῖοι,
τὸν τὸν υἱὸν ἀρνούμενοι· καὶ οὐκ ἔ
χουσι ζωὴν αἰώνιον· ὁ παρορῶν τοῦ υἱ
οῦ τὴν δόξαν, οὐ δεκτέος παρὰ τῶ ·
πρόσεχε ἀκριβῶς· καὶ γὰρ οἱ φίλοι τοῦ
ἰὼβ τῶ μὲν συνῆλθον· τὸν δὲ ἰὼβ
κατέκριναν· ὁ δε , οὐδὲ τοὺς σϋνη
γορήσαντας αὐτῶ ἀπεδέξατο, ἀλλὰ
λέγει διατί ἐναντία καὶ κακὰ κα
τελελήσατε κατὰ τοῦ θεράποντός
μου ἰὼβ· εἰ κατὰ τοῦ ἰὼβ εἰρηκότας
τοὺς φίλους καὶ αὐτὸν δοξάσαντας
οὐκ ἐδέξατο, τοὺς τὸν υἱὸν ἀθετοῦντας
καὶ αὐτὸν ὁμολογοῦντας δέξεταί
ποτε; οὐδαμῶς· ὁ γὰρ μισῶν ἐμέ
φησι καὶ τὸν μου μισεῖ· ὁμοίως
ὥσπερ’ οὐ δέχεται τὴν εἰς αὐτὸν
τιμὴν τοῦ υἱοῦ ἀθετουμένου, οὕτως
οὐδὲ καὶ υἱὸς, ἀθετουμένου τοῦ
παναγίου · παῦλος γοῦν εὗρε
πρῶτος τὰ αἱρετικὰ ζιζάνια· ἀρ
χὴν μὲν λαβόντα· οὐδέπω δὲ παρρη σίαν δεξάμενα· ἐν ἐφέσω γὰρ τῆς
ἀσίας· εὑρίσκει τινὰς βαπτισθέν
τας καὶ λέγει αὐτοῖς· εἰ ἅγιον
ἐλάβετε πιστεύσαντες, οἱ δὲ ἔφησαν·
οὐδὲ εἰ ἔστι ἅγιον ἠκούσαμεν·
εἶτα εἰ γενναῖα φωνή· εἰς τί οὖν ἐ
βαπτίσθητε· παιδευσάτω πέτρος
τὴν ἐκκλησίαν καὶ παῦλος, μὴ αἰρε
τικὰ πλέκειν συζητήματα· πόθεν
ἡ δυσώνυμος εὐνομίου προσηγο
ρία· πόθεν τὰ αἰρετικὰ σπέρμα
τα· ἀπώλετο ἡ ἀλήθεια παρὰ τοῖς
ἀσεβέσι· καὶ ἐκράτησαν ἀρϊστοτε
λικὰς διδασκαλίας· τοὺς ὅρους τῆς
φύσεως λαμβάνεις ἐπὶ τῆς
θείας καὶ ἀγεννήτου φύσεως καὶ
γεννητὸν λέγεις, σὺ δε φησιν ὁ αἱρετικὸς,
τί λέγεις τὸν · ἀγέννητον λέγω τὸν
; ἀλλ’ οὐχ’ ὡς σὺ λέγεις· λέγω δὲ ἀ
γέννητον τὸν , ἐπειδὴ οὐκ ἐγεννήθη,
ἀλλὰ καὶ τὸν ἀδὰμ λέγω ἀγέννητον
ἐπειδὴ οὐκ ἐγεννήθη, ἀλλ’ ἐπλάσθη· μὴ
ξένιζε τοὺς ἀκροατὰς ταῦτα πλάσ
ματα· ἀγέννητος ὁ , καὶ πολλὰ ἔ
τερα ἀγέννητα· λέγεται μὲν οὖν ἀγέ
ννητον, πᾶν τὸ μὴ γεννηθὲν λέγεται ἀ
γέννητον καὶ πᾶν τὸ γενησόμενον, μή
πω δὲ γενόμενον, ὡς ἡ ἀνάστασις
τῶν νεκρῶν ἀγένητος νῦν· γίνεται
γὰρ ἀλλ’ οὔπω γέγονεν· καὶ ἔστιν ἀκα
τασκεύαστος μὴ δέπω γενομένη·
λέγεται δὲ ἀγέννητον καὶ τὸ μηδέπω
γεγονὸς, μὴ δὲ γενέσθαι ὀφεῖλον· οἷα πολλὰ ἀγέννητα, ὁ ποῖα οὖν οἱ προφῆ
ται· καὶ δανιὴλ λέγει· ἐθεώρουν τέ
σσαρα θηρία ἐξερχόμενα ἐκ τῆς θα
λάσσης· καὶ ἦν τὸ πρῶτον θηρίον, ὡ
σεὶ λέαινα· καὶ πτερὰ αὐτῶ ὡς ἀετοῦ·
εἰπέ μοι ποῦ ἐθεάσω θηρίον λεαίνης
οὕτω διεσκευασμένην ἔχον τὴν κατά
στασιν· ποῦ εἶδες θηρίον ἔχον ὄνυχας
σιδηροὺς καὶ ὀδόντας χαλκοὺς· ταῦ
τα εἰς θεωρίαν ἀνέπλαττεν ὁ προφή
της· οὐ μὴν ἐγένετο· οὐδὲ γίνεται· ἀ
λλ’ ἔστι τὸ θηρίον ἐκεῖνο ἀγέννητον μηδέ
ποτε γενόμενον, ἀλλωνομάσθη μόνον·
ποῖαι γϋναῖκες ἐγένοντο πτερὰ ἔχου
σαι οἵας εἶδε ζαχαρίας πτερὰ φερού
σας· ποῦ ἐθεάσω πάρδαλιν ἔχουσαν
πτερά· ταῦτα δὲ πάντα ἐξηγεῖται
ὁ μακάριος δανιήλ· ἢ ποῦ ἐθεάσω ἀν
δριάντα· ἀπὸ χρυσοῦ· καὶ ἀργύρου· καὶ
χαλκοῦ καὶ σιδήρου καὶ ὀστράκου
τὴν κατασκευὴν ἔχοντα οἷον εἶδε δα
νιήλ· ἕκαστον γὰρ τούτων ἀγένητον οὐ
γὰρ ἐγένετο· ἀνεγράφη δὲ ὡς πλάσμα
καὶ θεωρία· μὴ τοίνυν νομίσης μέ
γά τι τῶ χαρίζεσθαι τῶ λέγειν αὐτὸν
ἀγέννητον· διὰ τὸ πολλὰ καὶ ἕτερα μὴ
γεγενημένα, λέγεσθαι ἀγέννητα· οἶδα
ὅτι βαθὺς ὁ λόγος· καὶ σϋνεσκιασμέ
νου· ἀλλ’ ἵνα ἐλέγξω τὴν αἱρετικήν
κακίαν, εἰς τούσδε τοὺς λόγους ἐλή
λυθα· λέγεται καὶ ἀγέννητος·
ποῖος; ὁ μήπω γεννηθεὶς καὶ εἰ μὴ
ἐγεννήθη φησὶ πῶς λέγεται· δείκνϋ μί σοι μὴ γεννηθέντα· λέγει ὁ περὶ
ἰούδα τοῦ προδότου· οὐαὶ τῶ ἐκείνω
δι’ παραδίδοται ὁ υἱὸς τοῦ σϋνέ
φερεν αὐτῶ εἰ μὴ ἐγεννήθη· καὶ πῶς αὐτῶ
σϋνέφερε· τῶ γαρ μὴ ὄντι, οὐδὲν οὔτε
συμφέρει· οὔτε ζημίαν φέρει καὶ προ
φήτης σολομὼν μακαρίζει τὸν
μὴ γεννηθέντα τάδε λέγων· μακάριος
ὁ τεθνηκὼς μᾶλλον ἢ ζῶν· καὶ
ὑπὲρ τοὺς δΰο τούτους, ὁ μη γεννηθείς·
καὶ εἰ μὴ ἐγεννήθη πῶς μακάριος· βλέ
πε ὀνόματα ἀγέννητα· φύσεως· εἶπεν
τὸν μὴ γεννηθέντα μὴ δὲ πλασθέν
τα μακάριον· ὥστε ἡ τοῦ ἀγεννήτου
προσηγορία, οὐ φύσιν θείαν ἑρμηνεύει·
οὐδὲ ὡς σὺ λέγεις ἀγέννητον οὐσίαν ση
μαίνει· οὐ τιμὴν παρὰ τῶ φέρει τὸ ἀ
γέννητον· ὄντων καὶ ἑτέρων παρὰ τῶ
προφήτη ὀνομάτων γεννητῶν τε καὶ ἀ
γεννήτων· καθὰ προαποδέδεικται·
ἃ τὸ μὴ γεγονῶς δείκνυσιν· ἀλλ’ εἴπωμεν
πρὸς αὐτοὺς μετὰ τοῦ διηγήσαν
τό μοι παράνομοι ἀδολεσχίας ἀλλ’ οὐ
χ’ ὡς ὁ νόμος σου · τὴν πέτρου δέξαι
φωνήν· τὴν παύλου διδασκαλίαν·
κατὰ σάρκα ὁ ὢν ἐπὶ πάντων εὐλο
γητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων ἀμήν·
τὸ τοίνυν τὸ ἅγιον προσκϋνείσθω·
δοξαζέσθω· ἀνυμνείσθω ἐκ τῶν
θείων γραφῶν θεολογούμενον κ’ ἂν θέ
λωσιν οἱ ἐχθροὶ κἂν μὴ θέλωσιν μαρτϋ
ρήσει δέ μοι καὶ παῦλος λέγων· οὐκ οἶ
δατε ὅτι ναὸς ἐστὲ, καὶ τίς ὁ κατοικῶν· καὶ φησιν οἰκεῖ ἐν ὑμῖν;
ἄλλου οὖν ὁ ναὸς καὶ ἄλλος ὁ ἐν οἰκῶν,
οὐκ ἤκουσας πέτρου λέγοντος τῶ ἀνα
νία ἵνατί ἐπλήρωσεν ὁ σατανᾶς τὴν
καρδίαν σου· ψεύσασθαί σε τὸ τὸ ἅ
γιον· καὶ εὐθέως ἐπήγαγεν· οὐκ εψεύσω
· ἀλλὰ τῶ · ἀλλὰ φασὶν οἱ αἰρε
τικοὶ, οὐ τὸ ἐκάλεσε · ἀλλ’ ἐπειδὴ
τὸ ἐκ ἀπεστάλη, ὁ ὑβρίζων τὸ
φησὶ, τὸν ὑβρίζει τὸν ἀποστείλαντα τὸ
· ἀλλ’ ἄφρον καὶ ἀλόγιστε· οὐδεμία
γὰρ ἄλλη πρέπουσά σοι τῶ ἀθέω προση
γορία, εἰ μὴ ἡ τοῦ ἄφρονος εἶπε γὰρ ἄ
φρων ἐν καρδία αὐτοῦ, οὐκ ἔστι · οὐ
κ εἶπεν ὡς σὺ ἐνόησας· εἰ γὰρ ἡ τοῦ
ὕβρις εἰς ἀνέτρεχεν ὡς ἀποστείλαντα,
ἐχρῆν εἰπεῖν, οὐκ ἐψεύσω τῶ , ἀλλὰ
τῶ · ἀλλὰ ταῦτα μὲν εἰς τοσοῦτον·
δεῖ γὰρ τῆ ἀποστολικῆ χορεία· παραχω
ρῆσαι τὴν ἁγίαν τριάδα· ἣν ὁ κατα
γγέλλει· τριὰς ἀποστόλων, μάρτυς τῆς
τριάδος· χορεύσωμεν εἰλικρϊ
νῶς· εἴπωμεν πολλὰ τὰ τέκνα τῆς
ἐρήμου μᾶλλον, ἢ τῆς ἐχούσης τὸν ἄν
δρα· εἴη δὲ ἡ πᾶσα αἵρεσις· ἡ
ἔχουσα δϊδάσκαλον καὶ οὐ · γένοιτο
δὲ πάντας ἡμᾶς εὐχαῖς καὶ πρεσβείαις
τοῦ κοινοῦ καὶ δϊδασκάλου, ἀ
ποστόλοις ἡμᾶς καὶ μάρτυσιν ἐν ὀρ
θοδόξω πίστει σϋναυλίζεσθαι· ἐν
τῶ ἡμῶν· μεθ’ οὗ τῶ ἡ δόξα
ἅμα τῶ ἁγίω καὶ ἀγαθῶ καὶ ζωοποιῶ ·
νῦν καὶ εἰς τοὺς ἀτελευτήτους αἰῶνας ἀμήν