De Carnis Resurrectione (21-25)

Si ergo interdum et in quibusdam, inquis, cur non
et in edicto resurrectionis spiritaliter intellegendae? quoniam
quidem plurima ratio intercedit. primo enim quid facient
tot alia instrumenta diuina, ita aperte corporalem contestantia
resurrectionem, ut nullam admittant figuratae [*] [*]

significantiae suspicionem? et utique aequum sit. quod et supra
demandauimus, incerta de certis et obscura de manifestis
praeiudicari, uel ne inter discordiam certorum et incertorum.
manifestorum et obscurorum fides dissipetur, ueritas periclitetur,
ipsa diuinitas ut inconstans denotetur. tunc, quod
uerisimile non est, ut ea species sacramenti, in quam fides
tota committitur, in quam disciplina tota conititur, ambigue
adnuntiata et obscure proposita uideatur, quando spes resurrectionis,
nisi manifesta de periculo et praemio. neminem
ad eiusmodi praesertim religionem, publico odio et hostili
elogio obnoxiam, persuaderet. nullum opus certum est mercedis
incertae, nullus timor iustus est periculi dubii. et merces
autem et periculum in resurrectionis pendet euentu. et si
temporalia et localia et personalia dei decreta atque iudicia in
urbes et gentes et reges tam aperte prophetia iaculata est,
quale est, ut aeternae dispositiones eius et uniuersales in omne
hominum genus lucem sui fugerint? quae quanto maiora.
tanto clariora esse deberent, ut maiora crederentur. et puto deo
nec liuorem nec dolum nec inconstantiam nec lenocinium
adscribi posse, per quae fere promulgatio maiorum cauillatur.

Post haec ad illas etiam scripturas respiciendum est,
quae non sinunt resurrectionem secundum animales istos, ne
dixerim spiritales, aut hic iam in ueritatis agnitione praesumi
aut ab excessu statim uitae uindicari. cum enim et tempora
totius spei fixa sint sacrosancto stilo, — in aduentu, opinor
Christi, — nec liceat eam ante constitui, uota nostra suspirant
saeculi huius occasum, in transitum mundi quoque, ad
diem domini magnum, diem irae et retributionis, diem [*] [*]

ultimum et occultum nec ulli praeter patri notum, et tamen
signis atque portentis et concussionibus elementorum et conflictationibus
nationum praenotatum. euoluerem prophetias, si
dominus ipse tacuisset - nisi quod et prophetiae uox erant
domini — sed plus est, quod illas suo ore consignat. interrogatus
a discipulis, quando. euentura essent quae interim
de templi exitu eruperat, ordinem temporum primo Iudaicorum
usque ad excidium Hierusalem, dehinc communium
usque ad conclusionem saeculi digerit. nam posteaquam edixit:
et tunc erit Hierusalem conculcatui nationibus,
donec adimpleantur tempora nationum, adlegendarum
scilicet a deo et congregandarum cum reliquiis Israhelis,
inde iam in orbem et in saeculum praedicat secundum Iohelem
et Danihelem et uniuersum concilium prophetarum futura signa
in sole et luna et in stellis, conclusionem nationum,
cum stupore sonitus maris et motus refrigescentium
hominum prae metu et expectatione eorum, quae immineant
orbi terrae. uirtutes enim, inquit, caelorum
commouebuntur, et tunc uidebunt filium hominis uenientem
in nubibus cum plurimo potentatu et gloria. ubi
autem coeperint ista fieri, emergetis et eleuabitis
capita uestraquod redemptio uestra adpropinquauerit.
et tamen adpropinquare eam dixit, non adesse iam,
et cum coeperint ista fieri, non cum facta fuerint, quia
cum facta fuerint, tunc aderit redemptio nostra, quae eo
usque adpropinquare dicitur, erigens interim et excitans animos
ad proximum iam spei fructum, cuius etiam parabola subtexitur
tenerescentium arborum in caulem, floris et dehinc frugis [*] [*]
antecursorem. ita et uos, cum uideritis omnia ista
fieri, scitote in proximo esse regnum dei. uigilate
ergo omni in tempore, ut digni habeamini effugere
omnia ista et stetis ante filium hominis, utique per
resurrectionem, omnibus ante transactis. ita etsi in agnitione
sacramenti fruticat, sed in domini repraesentatione florescit
atque frugescit. quis ergo dominum tam intempestiue, tam
acerbe excitauit iam a dextera dei ad confringendam terram
secundum Esaiam, quae. puto, adhuc integra est? quis inimicos
Christi iam subiecit pedibus eius secundum Dauid,
quasi uelocior patre, omni adhuc popularium coetu reclamante
Christianos ad leonem\'? quis caelo descendentem legum talem
conspexit qualem ascendentem apostoli uiderant secundum
angelorum constitutum? nulla ad hodiernum tribus ad tribum
pectora ceciderunt, agnoscentes quem pupugerunt, nemo adhuc
excepit Heliam, nemo adhuc fugit antichristum, nemo adhuc
Babylonis exitum fleuit: est iam, qui resurrexerit, nisi (quod)
haereticus. exiit plane iam de corporis sepulcro etiamnunc
febribus et ulceribus obnoxius, et conculcauit iam inimicos
etiamnunc luctari habens cum mundi potentibus, et utique
iam regnat etiamnunc Caesari quae sunt Caesaris debens.

Docet quidem apostolus Colosensibus scribens mortuos
fuisse nos aliquando, alienatos et inimicos sensus domini,
cum in operibus pessimis agebamus, dehinc consepultos Christo
in baptismate et conresuscitatos in eo per fidem efficaciae dei,
qui illum suscitarit a mortuis: et uos cum mortui [*] [*]

essetis delictis et praeputiatione carnis uestrae, uiuificauit
cum eo, donatis uobis omnibus delictis, et
rursus: si cum Christo mortui estis ab elementis
mundi, quomodo quasi quidam uiuentes in mundo
sententiam fertis? sed cum ita nos mortuos faciat spiritaliter,
ut tamen et corporaliter quandoque morituros agnoscat,
utique et resuscitatos proinde spiritaliter deputans aeque non
negat etiam corporaliter resurrecturos. denique: si resurrexistis,
inquit, c u ill C h ri s to, e a qua e sursum sum sunt t qua erite,
ubi est Christus in dextera dei residens; ea
quae sursum sunt sapite, non quae deorsum. ita
animo ostendit resurgere, quo solo adhuc possumus caelestia
adtingere. quae non quaereremus nec saperemus. si possideremus.
subicit etiam: mortui enim estis, — scilicet delictis,
nonuobis-et uita uestra abscondita est cum Christo
in deo. nondum ergo adprehensa est quae abscondita est.
sic et Iohannes: et nondum, ait, manifestatum est, quid
futuri sumus. scimus quia, si manifestauerit, similes
eius erimus. tanto abest, ut simus iam quod nescimus,
utique scituri, si iam essemus. adeo contemplatio est spei in
hoc spatio per fidem, non repraesentatio, nec possessio sed
expectatio. de qua spe et expectatione Paulus ad Galatas:
nos enim spiritu ex fide spem iustitiae expectamus.
non ait \'tenemus\'; \'iustitiae\' autem dei dicit ex iudicio, quo
iudicabitur de mercede. ad quam pendens et ipse, cum Philipensibus
scribit: si qua, inquit, concurram in [*] [*]
resuscitationem, quae a mortuis, non quia iam accepi aut
consummatus sum. et utique crediderat et omnia sacramenta
cognouerat, uas electionis, doctor nationum, et tamen
adicit: persequor autem, si adprehendam, in quo
sum adprehensus a Christo. et amplius: ego me,
fratres, non puto adprehendisse: unum plane, oblitus
posteriorum in priora me extendens secundum
scopum persequor ad palmam incriminationis, per
quam concurrerem; utique in resuscitationem a mortuis,
suo tamen tempore, sicut ad Galatas: bene autem facientes
ne taedeat, tempore enim suo metemus, sicut
et ad Timotheum de Onesiphoro: det illi dominus inuenire
misericordiam in illo die. in quem diem ac tempus
et ipsi praecipit custodire mandatum inmaculatum inreprehensibile,
in apparentiam domini Iesu Christi.
quam suis temporibus ostendet beatus et solus
potentator et rex regnantium, de deo dicens. de quibus
temporibus et Petrus in Actis: paeniteat itaque uos et
respicite ad abolenda delicta uestra, uti tempora
nobis superueniant refrigerii ex persona dei, et
mittat praedesignatum nobis Christum, quem oportet
accipere caelos ad usque tempora exhib.itionis
omnium, quae locutus est deus ore sanctorum
prophetarum.

Quae haec tempora, cum Thesalonicensibus disce. legimus
enim: qualiter conuersi sitis ab idolis ad seruiendum
uiuo et uero deo et ad expectandum a [*] [*]

caelis filium eius, quem suscitauit ex mortuis,
Iesum. et rursus: quae enim spes nostra uelgaudium
uel exultationis corona, quam ut et uos coram
domino nostro Iesu Christo in aduentu ipsius?
item: coram deo et patre nostro in aduentu domini
nostri Iesu Christi cum uniuersis sanctis eius.
de quorum dormitione minus maerenda docens simul et tempora
resurrectionis exponit: si enim credimus, quod Iesus
mortuus sit et resurrexerit, sic et deus eos, qui
dormierunt per Iesum, adducet cum ipso. hoc enim
dicimus uobis in sermone domini, quod nos, qui
uiuimus, qui remanemus in aduentum domini nostri,
non praeueniemus eos, qui dormierunt. quoniam
ipse dominus in iussu et in uoce archangeli et
tuba dei descendet de caelo; et mortui in Christo
primi resurgent, deinde nos, qui uiuimus, qui. sumul
cum illis tollemur in nubibus obuiam Christo in
aerem et ita semper cum domino erimus. quae uox
archangeli, quae tuba dei audita iam, nisi forte in cubiculis
haereticorum? nam etsi tuba dei euangelicus sermo dici potest,
qui illos iam uocarit, sed aut mortui erunt iam corporaliter,
ut resurrexerint, et quomodo uiuunt? aut in nubes erepti,
et quomodo hic sunt? miserrimi reuera, ut apostolus pronuntiauit,
qui in ista tantum uita sperantes habebuntur, excludendo,
dum praeripiunt, quod post illam repromittitur, frustrati
circa ueritatem non minus quam Phygelus et Hermogenes.
et ideo maiestas spiritus sancti perspicax eiusmodi sensuum [*] [*]
et in ipsa ad Thesalonicenses epistola suggerit: de temporibus
ribus autem et temporum spatiis, fratres, non est
necessitas scribendi uobis. ipsi enim certissime
scitis, quod dies domini quasi fur nocte ita adueniet.
cum dicent pax) et \'tuta sunt omnia\', tunc
illis repentinus insistet interitus. et in secunda
pleniore sollicitudine ad eosdem: obsecro uos, fratres,
per aduentum domini nostri et congregationem
nostram ad illum, ne cito commoueamini animo
neque turbemini, neque per spiritum neque per
sermonem, scilicet pseudoprophetarum, neque per epistolam,
scilicet pseudoapostolorum, acsi per nostram,
quasi insistat dies domini. ne quis uos seducat
ullo modo, quoniam nisi ueniat abscessio primo,
huius utique regni, et reueletur delinquentiae homo,
id est antichristus, filius perditionis, qui aduersatur
et superextollitur omne, quod deus dicitur uel
religio, uti sedeat in templo dei, adfirmans deum
se. nonne meministis. quod cum apud uos essem,
haec dicebam uobis? et nunc quid teneat scitis,
ad reuelandum eum in suo tempore. iam enim arcanum
iniquitatis agitatur; tantum qui nunc tenet,
donec de medio fiat. quis. nisi Romanus status, cuius
abscessio in decem reges dispersa antichristi superducet?
et tunc reuelabitur iniquus, quem dominus Iesus
interficiet spiritu oris sui et euacuabit apparentia
aduentus sui, cuius est aduentus secundum [*] [*]
operationem satanae in omni uirtute et signis atque
portentis mendacii et in omni seductione iniustitiae
eis, qui pereunt.

Etiam in apocalypsi ordo temporum sternitur, quem
martyrum quoque animae sub altari ultionem et iudicium
flagitantes sustinere didicerunt, ut prius et orbis de pateris
angelorum plagas suas ebibat, et prostituta illa ciuitas a
decem regibus dignos exitus referat. et bestia antichristus
cum suo pseudopropheta certamen ecclesiae inferat, atque ita
diabolo in abyssum interim relegato primae resurrectionis
praerogatiua de soliis ordinetur, dehinc et igni dato uniuersalis
resurrectionis censura de libris iudicetur. cum igitur et
status temporum ultimorum scripturae notent et totam Christianae
spei frugem in exodio saeculi collocent, apparet aut tunc
adimpleri totum quodcumque nobis a deo repromittitur — et
uacat. quod hic iam ab haereticis uindicatur — aut, si et agnitio
sacramenti resurrectio, salua utique illa creditur quae in
ultimo praedicatur; et sequitur, ut eo ipso, quo haec spiritalis
uindicatur, illa corporalis praeiudicetur; quia, si nulla tunc
adnuntiaretur, merito sola haec et tantummodo spiritalis uindicaretur,
cum uero et in ultimum tempus edicitur, corporalis
agnoscitur, quia non et tunc [spiritalis] adnuntiaretur resurrectio
eiusdem condicionis, id est spiritalis, cum aut nunc
eam deceret expungi sine ulla differentia temporum aut tunc
sub omni clausula temporum. ita nobis magis competit
etiam spiritalem defendere resurrectionem ab ingressu fidei,
qui plenitudinem eius agnoscimus in exitu saeculi. [*] [*]