De Ieiunio Adversus Psychicos (1-5)

Mirarer psychicos istos, si sola luxuria tenerentur, qua
saepius nubunt, si non etiam ingluuie lacerarentur, qua ieiunia
oderunt. monstrum scilicet haberetur libido sine gula, cum duo
haec tam unita atque concreta sint, ut si disiungi omnino potuissent,
ipsi prius uentri pudenda non adhaererent. specta corpus,
et una regio est. denique pro dispositione membrorum
ordo uitiorum. prior uenter, et statim cetera saginae substructa
lasciuia est; per edacitatem salacitas transit. agnosco igitur
animalem fidem studio carnis, qua tota constat, tam multiuorantiae
quam multinubentiae pronam, ut merito spiritalem
disciplinam pro substantia aemulam in hac quoque specie continentiae
accuset perinde gulae frenos imbuentem per nullas
interdum uel seras uel aridas escas, quemadmodum et libidini
per unicas nuptias. piget iam cum talibus congredi, pudet
etiam de eis altercari quorum nec defensio uerecunda est.
quomodo enim protegam castitatem et sobrietatem sine taxatione
aduersariorum? quinam isti sint, semel nominabo: exteriores
et interiores botuli psychicorum. hi paracleto controuersiam
faciunt; propter hoc nouae prophetiae recusantur; non
quod alium deum praedicent Montanus et Priscilla et Maximilla,
nec quod Iesum Christum soluant, nec quod aliquam
fidei aut spei regulam euertant, sed quod plane doceant saepius
ieiunare quam nubere. de modo quidem nubendi iam edidimus [*]

monogamiae defensionem. nunc de castigatione uictus secunda
uel magis prima continentiae pugna est. arguunt nos, quod
ieiunia propria custodiamus, quod stationes plerumque in uesperam
producamus, quod etiam xerophagias obseruemus siccantes
cibum ab omni carne et omni iurulentia et uuidioribus quibusque
pomis nec quid uinositatis uel edamus uel potemus; lauacri
quoque abstinentiam, congruentem arido uictui. nouitatem
igitur obiectant, de cuius inlicito praescribant aut haeresin iudicandam,
si humana praesumptio est, aut pseudoprophetiam
pronuntiandam, si spiritalis indictio est, dum quaque ex parte
anathema audiamus, qui aliter adnuntiamus.

Nam quod ad ieiunia pertineat, certos dies a deo constitutos
opponunt, ut cum in Leuitico praecipit dominus Moysi
decimam mensis septimi diem placationis, sancta, inquiens,
erit uobis dies, et uexabitis animas uestras, et omnis
anima, quae uexata non fuerit in illa die, exterminabitur
de populo suo. certe in euangelio illos dies ieiuniis.
determinatos putant, in quibus ablatus est sponsus, et hos
esse iam solos legitimos ieiuniorum Christianorum abolitis legalibus
et propheticis uetustatibus. ubi uolunt enim, adgnoscunt
quid sapiat lex et prophetae usque ad Iohannem. itaque
de cetero indifferenter ieiunandum ex arbitrio, non ex imperio
nouae disciplinae, pro temporibus et causis uniuscuiusque; sic
et apostolos obseruasse, nullum aliud imponentes iugum certorum
et in commune omnibus obeundorum ieiuniorum, proinde
nec stationum, quae et ipsae suos quidem dies habeant quartae
feriae et sextae, passiue tamen currant, neque sub lege praecepti
neque ultra supremam diei, quando et orationes fere hora
nona concludat de Petri exemplo, quod Actis refertur. xerophagias
uero nouum adfectati officii nomen et proximum ethnicae
superstitioni, quales castimoniae Apim, Isidem et Magnam [*] [*] [*]

Matrem certorum eduliorum exceptione purificant, cum fides
libera in Christo ne Iudaicae quidem legi abstinentiam quorundam
ciborum debeat, semel in totum macellum ab apostolo
admissa, detestatore eorum qui sicut nubere prohibeant, ita
iubeant cibis abstinere a deo conditis. et ideo nos esse iam
tunc praenotatos in nouissimis temporibus abscedentes
a fide, intendentes spiritibus mundi seductoribus, doctrinis
mendaciloquorum inustam habentes conscientiam.
quibus, oro te, ignibus? credo, quibus nuptias saepe
deducimus et cenas quotidie coquimus? sic et cum Galatis nos
quoque percuti aiunt obseruatores dierum et mensium et annorum.
iaculantur interea et Esaiam pronuntiasse: non tale ieiunium
dominus elegit, id est non abstinentiam cibi, sed
opera iustitiae, quae subtexit; et ipsum dominum in euangelio
ad omnem circa uictum scrupulositatem compendio respondisse,
non his communicari hominem quae in os inferantur, sed
quae ex ore proferantur, cum et ipse manducaret et biberet usque
in notationem: ecce homo uorator et potator! sic et apostolum
docere, quod esca nos deo non commendet, neque
abundantes, si edamus, neque deficientes, si non edamus.
his et huiusmodi sensibus eo iam subtiliter tendunt, ut
unusquisque pronior uentri possit superuacua nec adeo necessaria
existimare sublati uel deminuti uel demorati cibi officia, praeponente
scilicet deo iustitiae et innocentiae opera. et scimus,
quales sint carnalium commodorum suasoriae, quam facile dicatur:
opus est de totis praecordiis credam, diligam deum et
proximum tamquam me. in his enim duobus praeceptis tota
lex pendet et prophetae, non in pulmonum et intestinorum
meorum inanitate. [*] [*]

Itaque nos hoc prius affirmare debemus quod occulte subrui
periclitatur, quantum ualeat apud deum inanitas ista, et ante
omnia, unde ratio ipsa processerit hoc modo promerendi deum.
tunc enim agnoscetur obseruationis necessitas, cum eluxerit
rationis auctoritas a primordio recensendae. acceperat Adam
a deo legem non gustandi de arbore agnitionis boni et mali,
moriturus si gustasset. uerum et ipse tunc in psychicum reuersus
post ecstasin spiritalem, in qua magnum illud sacramentum
in Christum et ecclesiam prophetauerat, nec iam
capiens quae erant spiritus, facilius uentri quam deo cessit,
pabulo potius quam praecepto annuit, salutem gula uendidit.
manducauit denique et periit, saluus alioquin, si uni arbusculae
ieiunare maluisset; ut iam hinc animalis fides semen suum
recognoscat exinde deducens carnalium adpetitionem et spiritalium
recusationem. teneo igitur a primordio homicidam
gulam tormentis atque suppliciis inediae puniendam, etiamsi
deus nulla ieiunia praecepisset. ostendens tamen, unde sit
occisus Adam, mihi reliquerat intellegenda remedia offensae,
qui offensam demonstrarat. ultro cibum, quibus modis quibusque
temporibus potuissem, pro ueneno deputarem et antidotum
famem sumerem, per quam purgarem mortis a primordio
causam in me quoque cum ipso genere transductam, certus
hoc deum uelle cuius contrarium noluit satisque confidens placituram
illi continentiae curam, a quo damnatam comperissem
incontinentiae culpam. porro, cum et ipse ieiunium mandet
et animam conquassatam proprie utique cibi angustiis sacrificium
appellet, quis iam dubitabit omnium erga uictum macerationum
hanc fuisse rationem, qua rursus interdicto cibo et
obseruato praecepto primordiale iam delictum expiaretur, ut
homo per eandem materiam causae satis deo faciat per quam
offenderat id est per cibi interdictionem, atque ita salutem [*] [*]

aemulo modo redaccenderet inedia, sicut extinxerat sagina, pro
unico inlicito plura licita contemnens?

Haec ratio seruabatur apud prouidentiam dei pro temporibus
omnia modulantis, ne quis ex diuerso ad deiciendam
propositionem nostram, cur ergo, dicat, non statim deus aliquam
uictus constituit castigationem, quin immo et auxit permissionem?
nam in primordio quidem herbidum solummodo et
arboreum homini pabulum addixerat: ecce dedi uobis omne
faenum sementiuum seminans semen quod est super
terram, et omne lignum quod habet in semetipso
fructum seminis sementiui uobis erit in escam. postea
uero ad Noe enumerata subiectione omnium bestiarum terrae
et uolatilium caeli et mouentium in terra et piscium maris
et omnis serpentis, erunt, inquit, uobis in escam: uelut
holera faeni dedi uobis uniuersa, uerum carnem in
sanguine animae suae non edetis. nam et hoc ipso,
quod eam solam carnem esui eximit, cuius anima non per
sanguinem effunditur, omnis reliquae carnis usum concessisse
manifestum est. ad haec respondemus non competisse onerari
hominem aliqua adhuc abstinentiae lege, qui cum maxime
tam leuem interdictionem unius scilicet pomi tolerare non
potuit; remissum itaque illum libertate ipsa corroborandum.
aeque post diluuium in reformatione generis humani suffecisse
unam interim legem a sanguine abstinendi permisso usu ceterorum.
iam enim iudicium dominus ostenderat per diluuium,
adhuc etiam comminatus fuerat per exquisitionem sanguinis
de manu fratris et de manu bestiae omnis. itaque iustitiam
iudicii praeministrans materiam libertatis emisit per ueniam
supparans disciplinam, permittens omnia, ut demeret quaedam,
plus exacturus, si plus commisisset, abstinentiam imperaturus,
cum indulgentiam praemisisset, quo magis, ut diximus, [*] [*]

primordiale delictum expiaretur maioris abstinentiae operatione in
maioris licentiae occasione.

Denique ubi iam et familiaris populus allegi deo coepit
et restitutio hominis imbui potuit, tunc leges disciplinaeque
omnes impositae, etiam quae decerperent uictum, ademptis
quibusdam ueluti immundis, quo facilius aliquando ieiunia toleraret
homo perpetua in quibusdam abstinentia usus. nam
et primus populus primi hominis resculpserat crimen pronior
uentri quam deo deprehensus, cum de duritia Aegyptiae seruitutis
ualida manu dei et sublimi brachio ereptus dominus
eius uisus est, terrae lacte et melle mananti destinatus, statim
autem solitudinis incopiosae circumspectu scandalizatus, saturitatis
Aegyptiae detrimenta suspirans in Moysen et Aaron
mussitauit: utinam obiissemus percussi a domino in
terra Aegypti, quando super ollas carnium sedebamus
et panes in plenitudinem comedebamus. quomodo
eduxisti nos in haec deserta ad interficiendam synagogam
istam fame? eadem uentris praelatione deploraturus
erat eosdem duces suos et dei arbitros, quos desiderio carnis
et recordatu Aegyptiarum copiarum exacerbabat. quis nos
uescet carne? uenerunt in mentem nobis pisces quos
in Aegypto edebamus gratis, et cucumeres et pepones
et porri et cepe et allia. at nunc anima nostra arida,
nihil nisi manna uident oculi nostri. ita et illis xerophagiae
panis angelici displicebant, allium potius et cepe quam
caelum fragrare malebant. et ideo tam ingratis gratiora et
esculentiora quaeque detracta sunt, puniendae simul gulae et
exercendae continentiae causa, ut illa damnaretur, ista erudiretur.
[*] [*]