Ad Nationes Libri Duo (1.1)

Testimonium ignorantiae uestrae, quae iniquitatem dum
defendit, reuincit, in promptu est, quod omnes qui uobiscum
retro ignorabant et uobiscum oderant, simul eis contigit scire,
desinunt odisse quia desinunt ignorare, immo fiunt et ipsi
quod oderant et incipiunt odisse quod fuerant. adeo quo l tidie
adolescentem numerum Christianorum ingemitis, obsessam
uociferamini ciuitatem, in agris, in castellis, in insulis Christianos;
omnem sexum, omnem aetatem, omnem denique
dignitatem transgredi a uobis quasi detrimento doletis. nec
tamen hoc ipso ad aestimationem alicuius latentis boni animos
promouetis. non licet rectius suspicari, non libet propius
experiri; hic tantum curiositas humana torpescit. amatis ignorare
quod alii gaudeant inuenisse; mauultis nescire, quia iam
odistis, quasi certe non odituros uos sciatis. atquin si nullum
erit meritum odii, repel rietur optimum utique ab iniustitia
priore discedere: sin uero causa constiterit, nihil odio detrahetur,
quod adeo amplius iustitiae! conscientia cumulabitur.
nisi si emendari pudet, aut excusari piget. scio plane qua
responsione soletis redundantiae nostrae testimonium conuenire:
non utique eo bonum praeiudicari, quia plerosque conuerltat
et sibi rapiat, inquitis. noui demutationem mentis in
malas partes. quot desertores bonae uitae? quot transfugae [*] in peruersum? multi bona fide, immo iam plures pro extremitatibus
temporum. uerum deficit adaelquatio comparationis
istius. nam de malo ita constat apud omnes, ut ne ipsi quidem
rei, qui ad malum transeunt et a bonis in peruersa diuerltunt,
defendere malum pro bono audeant. turpia timori, pudori
impia habent. denique gestiunt latere, deuitant apparere, trepidant
deprelhensi, negant accusati; ne torti quidem facile
aut semper confitentur, [ certe damnati maerent. exprobrant
etenim quod erant in semetipsos, malae mentis ab innocentia
transitum uel astris uel fato imputant. adeo nolunt suum
esse, quia malum negare non possunt. Christiani uero quid
tale conlsequuntur? neminem pudet, neminem paenitet, nisi
tantum pristinorum. si denotatur, gloriatur, si trahitur, non
subsistit, si accusatur, non delfendit, interrogatus confitetur,
damnatus gloriatur. quod hoc malum est in quo mali natura
cessat?