Ad Ecclesiam Libri IIII (1.1-1.5)

I. Timotheus minimus seruorum dei ecclesiae catholicae
toto orbe diffusae: gratia tibi et pax a deo patre nostro et
Christo Iesu domino nostro cum spiritu sancto. Amen.

Inter ceteros graues atque mortiferos exitialis pestilentiae
morbos, quos tibi antiquissimus ille ac fetidissimus serpens
grauissima letiferae aemulationis inuidia et taeterrimo illo
uirosi oris spiritu inalat, nescio an ullus te acerbiore animarum
fidelium peste et taetriore filiorum tuorum labe conficiat,
quam quod plerique ex tuis parum existimant, si in hac uita
rebus sibi ad opus sanctum a deo traditis sine fructu misericordiae
atque humanitatis incumbant, nisi auaritiam, id est
idolatriae seruitutem, etiam in futura post mortem tempora [*]

circumspieis fortasse et drcumspectas, qui isti ex
tuis sint, quos appellem. non longa tibi inquisitione opus est
ad inueniendum. omnes, inquam, omnes paene hoc sunt quod
loquor. abiit quippe illa egregia ac supereminens dudum,
primitiuae plebis tuae beatitudo, qua omnes Christum agnoscentes
caducas rerum mundialium facultates in sempiternas.
caelestium possessionum opes conferebant, multantes se usu.
praesentium in praeclaram spem futurorum, inmortales diuitias..
praesenti paupertatis ambitu ementes. quid ?

quod nunc pro his
omnibus auaritia cupiditas rapina quaeque eis sociae et quasi
germana unitate coniunctaesunt, inuidiae inimicitiae crudelitates,
luxuriae inpudicitiae perditiones, quia superiora illa istorum.
usibus militant, succesaerunt. ac sic nescio quomodo pugpante
contra temet ipsam tua felicitate, quantum tibi auctum est
populorum, tantum paene uitiorum, quantum tibi copia accessit.
tantum disciplina recessit, et prosperitas uenit quaestuum
cum magno faenore detrimentorum.

multiplicatis enim
fidei populis fides imminuta est et crescentibus filiis suis mater
aegrotat, factaque es, ecclesia, profectu tuae fecunditatis in- ,
firmior atque accessu relabens et quasi uiribus. minus ualida.
diffudisti siquidem per omnem mundum religiosi nominis
membra religionis uim non habentia ac sic esse coepisti turbis
opulens fide pauper, quanto ditior multitudine tanto egentior
deuotione, latior corpore angustior mente, eademque, ut
ita dixerim, et in te maior et in te minor, nouo paene et
inaudito genere processus et recessus crescens simul et:de-; [*] [*] [*]

ubi enim est illa nunc eximia forma tua et totius
corporis pulchritudo? ubi illud de uiuis uirtutibus tuis diuinorum
apicum testimonium dicens: multitudinis autem
credentium erat cor et anima una, et nemo quicquam
ex eo quod possidebat suum esse dicebat.
cuius tu nunc o dolor ac lamentatio! lectionem tantum habes
uirtutem non habes, cuique tu scientia tantum interes conscientia
abes.