De Gubernatione Dei (1.1-1.4)

I. Incuriosns a quibusdam et quasi neglegens humanorum
actuum deus dicitur utpote nec bonos custodiens nec coercens
malos, et ideo in hoc saeculo bonos plerumque miseros, malos
beatos esse. sufficere quidem ad refellenda haec, quia cum
Christianis agimus, solus deberet sermo diuinus. sed quia
multi incredulitatis paganicae aliquid in se habent, etiam\'
paganorum forsitan electorum atque sapientium testimoniis
delectentur. probamus igitur, ne illos quidem de incuriositate
ac neglegentia ista sensisse, qui uerae religionis expertes
nequaquam utique deum nosse potuerunt, quia legem per
quam deus agnoscitur nescierunt.

Pythagoras philosophus,
quem quasi magistrum suum philosophia ipsa suspexit, de
natura ac beneficiis dei disserens sic locutus est: animus
per omnes mundi partes commeans atque diffusus,
ex quo omnia quae nascuntur animalia uitam capiunt.
quomodo igitur mundum neglegere deus dicitur, quem
hoc ipso scilicet satis diligit, quod ipsum se per totum mundi
corpus intendit?

Plato et omnes Platonicorum scholae moderatorem
rerum omnium confitentur deum. Stoici eum gubernatoris
uice intra id quod regat semper manere testantur. [*] [*] [*]

unde
etiam illud mysticae auctoritatis exemplum, quo se non minus
philosophum Maro probare uoluit quam.poetam, dicens: deum
namque ire per omnes terrasque tractusque maris
caelumque profundum. Tullius quoque: nec uero deus
ipse, inquit, qui intellegitur a nobis, alio modois
intellegi potest quam mens soluta quaedam et
libera et segregata ab omni concretione mortali,
omnia sentiens et mouens. alibi quoque nihil est
inquit, praestantius deo: ab eo igitur mundum regi
necesse est. nulli igitur naturae oboediens aut subiectus deus:
omnem ergo regit ipse naturam: nisi forte nos uidelicet
sapientissimi ita sentiamus, ut eum, a quo omnia regi dicimus,
et regere simul et neglegere credamus.