De Regibus Apostaticis (7-8)

Ne tibi itaque placeas, quod non statim tibi reddiderit
deus, quando uideas huic Achab et uxori eius Iezabel, qui
etiam prophetas occiderint domini, qui in tanto scelere fuisse
inueniantur uersati, ut nullum in terra Israel dei se hominem
confitentem permiserint demorari, pepercitum fuerit diutissime.
noli hoc intueri quod, cum sis malefaciens, superbias tamen
in sceleribus tuis; sed illud, obsecro te, uideas quod, nisi te
conuerteris, ut illis sero licet reddita sunt merita operum
suorum, ita et tibi posse repraesentari. ne dixeris: diu hinc
in regno sum, hinc potens sum, quod enim bonam fidem
teneam, quod faciam recte persequendo eos qui credunt, quomodo
sese continet illa fides descripta apud Niciam.: haec,
inquam, ne dixeris, sed illa precor te uideas, quod enim ad
hoc sis post tanta funera tua superbiens, ut aut audiens nos
dei sacerdotes temet conuertas ad deum aut certe percipias
digna factorum tuorum tunc, quando dicere non ualebis inscium
te errasse. haec ita esse aduerte exemplo admonitus Achab
et prophetarum domini interfectoris et omnium daemonum
cultoris. hunc tam sceleratum intellege ideo post tanta scelera
fuisse in regno diu reseruatum, ut tandem se si uelit conuerteret,
cui non solum non repraesentantur malorum factorum
suorum merita, sed et in angustiisjiuuatur ad hoc sine dubio,
ut possit conicere non se per Baal et reliquos daemones, quos
ethnici deos nuncupant, uindicatum, sed per deum Israel,
cuius prophetam secum uideret loquentem atque sibi declarantem,
quonam modo deus fuisset inimicos Israelitarum ad
nihilum redacturus. obsederat enim filius Ader rex Samariam [*] [*]

cum aliis triginta duobus regibus, iaotitans adeo tamquam
nihil se habere Israelitas, ut unum se hominem omnem multitudinem
Israelitarum superaturum. hunc alienigenam fecit nihil
ante Israel deus. cui uieit deus regi? nempe Achab, ei qui
eum dereliquerat, qui Baali et omnibus daemoniis seruire
Israel fecerat, cui propterea auxiliatus est, nempe ut crederet
quia sit deus solus iste cuius erat populus Israel et non alius
praeter ipsum, qui ei uicerat, ut uideret Achab, quia fuisset
aequum tandem corrigeret errores suos. mox ut aedificare
aduersarius coepit obsidionem ad ciuitatem Israelitarum, et
ecce, inquit scriptura sacra, prophetes unus accessit ad regem
Israel et dixit : haec dicit dominus, si audisti sonum magnum
istum? ecce ego hodie tradam eum in manus tuas, et scies
quoniam ego sum dominus. et dixit rex: in quo?et dixit
prophetes: in pueris principum regionum, et dixit rex : quis
committet pugnam? et dixit prophetes: tu. et infra: et exierunt
pueri de ciuitate principum regionum et exercitus qui
post illos, et percussit unusquisque quem inuenit secus se, et
fugerunt Syri, et persecutus est Israel. quomodo dicis, Constanti
: si non bene seruirem deo, si non recte credens fuissem,
numquam regnum Romanorum in mea uidissem potestate
conlocatum aut sic diu fuissem uiuensin regno? quando
uideas Achab regi Israel more gentilium uiuenti et populum
dei, sicuti et tu auertis, uertenti a deo dictum ab eo, in quem
delinquebat, cuius praecepta docebat pro nihilo: trado. eum
in manus tuas, ut scias quoniam ego sum deus. qu igitur
ilium eripuit a filio Iaderis Syriae regis, sic etiam te ab
omnibus perimere cupientibus eripuit atque eripit, ad hoc
utique, ut possis cognoscere quia ipse sit deus patriarcharum
ac martyrum, ad hoc ut conicere possis non pro meritis fidei [*] [*]
tuae ac uitae tibi uictoriam tributam, quando sis Achab m
omnibus regi similis, sed sic tibi contra merita tua exhibitam
misericordiam ab eo, quem dereliquisti, ut fuerit Achab exhibita.
si enim dixeris propterea te uincere aduersarios tuos,
quia bene sis credens, potuit et Achab dixisse idolerum cultor
et prophetarum sanctorum interemptor. ad hoc ergo te reser.
uatum, ut errores corrigeres tuos, non uides? ilico ut occupasti
Italiam, ecclesiam eius temptasti uertere; dixisti deum
patrem non esse uerum -deum patrem, unicum negans eius
filium, adfirmans non esse illum uerum filium. adstruxisti
etiam sanctum paracletum spiritum fabricatum esse ex nihilo,
defendere temptasti, quod unicus dei filius fuerit quando non
fuerit; apostolicam atque euangelicam traditionem quo potuisses
tollere e medio, operam totis tuis dedisti uiribus, episcopos
dei iudicio ordinatos tua amon-eri fecisti auctoritate*
haereticos locis eorundem constituendos duxisti; qui possint
tuam praedicare haeresem; manu militari pugnasti contra
ecclesiam in Alexandria, quam plurimos episcoporum relegasti
in exiliis, in metallis, coniecisti in carcerem, certum etiam
numerum interfecisti ex omnibus dei cultoribus. cum haec
egeris, tamen dicis: nisi bene essem faciens et integre essem
credens, numquam adhuc me deus regnare permitteret, tamquam
idcirco et circa Achab ac ceteros coidololatres tuos
fuerit deus patiens, quia fuerint rectam tenentes uiam. tu
ergo, quia sit peccatis tuis patiens pro sua infatigabili pietate
sicuti fuerit et Achab regi, arbitraris non te delinquere, sed
pro meritis tuis tibi parci, quem Achab etiam in hoc imitaris
quod enim sis eos diligens qui tibi mala suadeant, eos uero
perdens qui tibi salutis tuae causa quae sunt uera dicant.
ut enim ad Achab quadringenti illi pseudoprophetae quod
possent illum omnia felicia consequi loquebantur, contra uero
dei dicebat propheta Michaeas, quod essent illum cuncta consecutura
mala, et ille magis diligebat eos pseudoprophetas [*]
quam uerum domini prophetam, ita et tu amas cohaereticos
tuos Arrianos, ipsorum dictis obtemperas, nos omnes domini
sacerdotes execraris, primo omnium, cur dei filium uerum dei
filium confiteamur, secundo cur non tibi adulemur, cur te in
periculo esse asseueramus et dicamus, nisi te conuerteris ad
deum, quod sis in aeternam poenam uenturus.

Et ut credere possis dei semper odio habitos homines
ab hominibus apostaticis, amatos uero inimicos dei religionis,
hoc est diaboli cultores, accipe quos amauerit Achab et quem
odio habuerit. et dixit Iosafat rex Iuda ad regem Israel:
interrogate nunc hodie dominum. et conuocauit rex Israel
omnes prophetas quasi quadringentos uiros, et dixit illis rex
Achab : si ibo in Remma ad Galaath in pugnam aut cessabo ?
et dixerunt : ascende. et infra: et dixit Iosafat ad regem
Israel: non est hic prophetes domini, et interrogabimus dominum?
et dixit Achab rex Israel ad Iosafat regem: unus
est per quem interrogemus dominum, sed ego odi illum, quoniam
non loquitur de me bona. item, posteaquam dixisset
propheta domini ad illum Michaeas ne ascenderet, quoniam
si ascendisset, non esset reuersurus: dixit rex Israel ad Iosafat
regem Iuda: nonne dixi ad te, quoniam prophetat mihi hic
non bona, sed magis mala ? uidebantur mala et excordi ei
quem iam obsederat diabolus, mala ea quae a dei dicebantur
seruo et illa bona iudicabantur quae a seruis dicebantur diaboli.
nec mirandum itaque, si illos audiebat Achab, quos ut audiret
faciebat diabolus, mancipia uidelicet sua, et si illos audire
nollet, quos deus suos esse seruos et ipsa tolerantia passionum
et ipsa constantia adseuerationis manifestabat illis. pseudoprophetae
ditati honoratique dimissi sunt a rege, Michaeas
uero propheta domini recluditur in carcerem, et dicitur: manducet
panem doloris donec redeam; et tamen iuxta serui dei [*] [*]

dictum reuersus minime est. ita et ipse agis, Constanti; diligis
eos qui trahunt temet secum ad mortem perpetuam, qui ad
omnem interitum tuam ducunt animam, odio habere dignaris
contra eos qui te sunt optantes dei fieri amicum. ne tibi
glorieris quod, cum tanta sis faciens, tamen regni gloria pollens
hanc adhuc possideas fragilem uitam, quando et Hieroboam
filius Ioas quod regnauerit in Israel quadraginta et unum
annis in Samaria narrent sacrae litterae, et quidem derelicto
deo seruiens idolis et quidem non recedens de Achab regis
Israel malitiis atque Hieroboam sacrificiis. male, inquis, si
fecissem, iam me deus amouisset de regno, quasi non filius
Amasiae propterea quod non recesserit a superuacuis, inpletus
lepra quidem fuerit, sed tamen quinquaginta duo annis regnauerit
in Hierusalem. sed tu in eo potior Oziae regis, quia tu
non elefantiam habeas, quae cum temet omnes consumere
possit artus, sed illam quae animam ualeat penitus maculare.
dole tibi nobiscum et mitte lacrimas pro te; conspice quomodo
maculet corpus haec quae uidetur elefantia, quomodo
consumat membra leprae uirus. intellege quod sic Arriana
haeresis, elefantia uestra, interna illa omnia tua maculet; aduerte,
quod enim sic efficiat hominem tuum interiorem sicuti
et haec, quae conprehenderit hos quos uideas elefantiam
infusos. ne dixeris: nisi bene agerem, numquam tanto tempore
imperarem, numquam adhuc uiuere fuissem permissus,
quando et Manassem cernas filium Ezechiae regis regem Iudae \'
sedecim annorum suscepisse regnum et quinquaginta septem
annis regnasse; de quo quae sint scripta cum audieris, inuenies
profecto eiusdem te imitatorem esse, et non incipies
mirari quod, malefaciens cum sis, tamen adhuc parcatur tibi,
cernens Manassem, cuius tu in crudelitate et.sacrilegio non
minor es, quod tanta agentem regnum tenuerit quinquaginta [*]
septem annis. et dermiuit, inquit scriptura.Escchias cum
patribus suis, et sepultus est in ciuitate dexid, et regnauit
Manasses filius eius pro eo. eum esset rex sedecim annorum
Manasses cum regnaret, et quinquaginta septem annis regnauit
in Hierusalem, et nomem erat matris eius Ebsibas. et fecit
quod malignum est ante conspectum domini secundum abominationes
gentium, quos eiecit dominus a faeie filiorum Israel.
et aedificauit excelsa quae destruxerat Escchias pater ipsius,
d aedificauit sacrarium Baal et fecit lucos sicut fecit Achab
rex Israel, et adorauit omnem militiam caeli et seruiuit illis.
et aedificauit sacrarium in ducbus aedibus domus domini et
induxit filios suos in ignem et augurabatur et fecit pythones
et diuinos multos, ut faceret quod malignum est im oculis
animae suae, ut exacerbaret dominum deum. et fecit sculptilia
lucorum quae fecit in domo, quam dixit dominus ad dauid
et ad Salomonem filium eius: in domo ista et i. Hierusalem,
quam elegi et omnibus tribubus Israel, ponere nomen meum
i. acternum, et non adponam pedem in Israd monere a terra
quam dedi, sed si audierint me per omnia. quae mandaui eis,
et secundum legem, quam mandauit eis puer meus Moyses.
et non audierunt. et quoniam ualide aspernatus est Manasses
et seduxit eos Manasses, ut facerent quod malignum est super
omnes gentes quas abstulit dominus a facie Israel. et locutus
est dominus in manu puerorum suorum prophetarum quae
fecit Manasses rex Iuda simulacra, secundum omnia quae
fecit Amorrhaeus qui erat ante faciem eius, et peccare feeit
Iuda in idolis suis; propter hoc haec dicit dominus deus
Israel: ecce ego adduco mala in Hierusalem et in Iuda;
omnes qui audierint haec tinnibunt aures eorum utraeque.
et extendam im Hierusalem mensuram Samariae et pondus
domus Achab et deleam Hierusalem quemadmodum deletur [*] [*]
buxum de poste ante faciem eius. et dabo eos in manus ini*
micorum ipsius, et erunt in direptionem et conbustionem
omnibus inimicis eorum, quoniam proiecti sunt de post me,
et erant de post me et erant exacerbantes me, ex qua die
exierunt patres eorum de terra Aegypti usque in hunc diem.
et cetera uerborum Manasse et omnia quae fecit, quemadmodum
peccare fecit Israel, nonne haec scripta sunt in libro uerborum
dierum regum Iuda et quemadmodum sanguinem innocentium
fudit multum ualde, usque dum impleret Hierusalem super os,
extra peccatum, quae peccare fecit Iuda, ut faceret quod
malignum est in conspectu domini dei ? et dormiuit Manasses
cum patribus suis, et regnauit filius eius pro eo, cum esset
annorum uiginti duo Amos.