Instructiones (1.1.1-1.1.5)

Quibus scripturarum testimoniis trinitas adprobatur?
Multifariam et multis id quidem significationibus per omnia
fere sacra uolumina declaratum manifestatumque diffunditur,
sed nos breuiter hoc in ipso statim diuinarum scripturarum demonstremus
exordio. in principio, inquit, fecit deus
caelum et terram. et infra: et spiritus dei ferebatur
super aquas. in principio, hoc est, in filio, quia per filium
fecit deus pater caelum et terram, cui et illud a patre
dicitur: faciamus hominem ad imaginem et similitudinem
nostram. omnia enim per filium operatus est,
quia omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum [*] [*]

est nihil. ferebatur autem super aquas spiritus dei
utique sanctus. ecce habes et deum patrem et filium et
spiritum sanctum. item aliud: uerbo domini caeli firmati
sunt et spiritu oris eius omnis uirtus eorum. ecce
dominum et uerbum et spiritum eius sanctum. item in euangelio:
ite, baptizate gentes in nomine patris et filii et spiritus
sancti. sed pater ingenitus, filius genitus, spiritus sanctus
nec genitus nec ingenitus; ne si ingenitum dixerimus, duos
patres dicere uideamur, si genitum, duos filios, sed potius
qui ex patre et filio procedat, uelut quaedam patris filiique
concordia. neque uero apud nos potest sine spiritu sancto
iusta esse concordia. idem spiritus et caritas dei et donum
dei dicitur. idem et diuisor est gratiarum. ergo pater ex
quo omnia, filius per quem omnia, spiritus sanctus in quo
omnia, sicut et apostolus dicit: quoniam ex ipso et per
ipsum et in ipso omnia, ipsi gloria in saecula

Spiritus dei quo modo ferebatur super aquas?

Non peruagatione sed potestate dum creaturae suae supereminet
regentis imperio.

Aquas ubi legimus a deo factas?

Etsi factas eas in exordio creaturarum non euidenter diuinae
lectionis textus expressit, a deo tamen factae sunt. nam et
aliquanta alia quae non scribuntur, quo modo de ceteris
intellegantur, ostenditur. sicut et apostoli baptizati intellegendi
sunt, cum baptizatos eos non penitus manifestet apertior, [*] [*] [*]

scriptorum significantia. licet quidam hoc intellegi illo uelint
testimonio quo saluator dicit: qui lotus est non indiget
ut lauet. et tamen de aquis a deo factis. illud nos aliquatenus
instruere testimonium potest quo dicitur: separentur
aquae in congregationem unam et appareat arida;
quia scilicet non praeciperet, ut aquae a terra quam fecerat
secernerentur, nisi et aquas ipse fecisset. nec enim consequenter
in creaturarum ordine postea distingui iuberet, quod
ipse antea non creasset. et hoc quidem ob id colligimus, quia
creationis eius manifeste Genesis non intulit mentionem.
manifestius autem creaturae huius deum designat auctorem
psalmus ille qui dicit: quoniam ipsius est mare, et ipse
fecit illud.

Quid est, quod dicitur: et uidit dominus, quia
bona sunt ualde.

Uidit, hoc est: adprobauit.

Quae consequentia est hominis ut scribatur: haec
uocabitur mulier, quoniam ex uiro sumpta est.

Etymologia quae hic in latino non sonat, in hebraeo sermone
seruatur, uir enim uocatur is et mulier issa, quod
animaduertitur pulcherrime recens custodisse translatio dicens:
haec uocabitur uirago, quia ex uiro sumpta est.