Testimoniorum Libri Tres adversus Judaeos (1.21-2.1)

QVOD GENTES MAGIS IN CHRISTVM CREDITVRAE ESSENT.

In Genesi: Et dixit Dominus Deus ad Abraham: exi de terra
tua et de cognatione tua et de domo patris tui et uade in illam
terram quam tibi ostendero. et faciam te in gentem magnam et
benedicam te et magnificabo nomen tuum, et eris benedictus. et
benedicam, qui te benedixerit, et maledicam, qui te maledixerit,
et benedicentur in te omnes tribus terrae. Item illic: Et benedixit
Isaac Iacob: ecce odor filii mei sicut odor agri pleni,
quem benedixit Dominus. et det tibi Deus a rore caeli et a fertilitate
terrae multitudinem frumenti et uini et olei. et seruient
tibi gentes et adorabunt te principes, et eris dominus fratris tui
et adorabunt te filii patris tui ; et qui maledixerit te, erit maledictus,
et qui benedixerit te, benedictus erit. Item illic: Ubi
uidit autem Ioseph, quoniam superposuit pater suus manum
dexteram super caput Effraim, graue illi uisum est: et adprehendit
Ioseph manum patris sui, auferre eam a capite Effraim ad caput
Manasse. dixit autem Ioseph ad patrem suum: non sic, pater.
hic est primitiuus meus, superpone dexteram tuam super caput
eius. ille autem noluit et dixit: scio, fili, scio. et hic erit in populum,
et hic exaltabitur, sed frater eius iunior maior illo erit, et
semen eius erit in multitudinem gentium. Item in Genesi: Iuda,
te laudabunt fratres tui, manus tuae super dorsum inimicorum [*] [*]

tuorum. adorabunt te filii patris tui, catulus leonis Iuda. de frutice,
fili mi, ascendisti, recubans obdormisti uelut leo et uelut
catulus leonis. quis excitabit illum ? non deficiet princeps de Iuda
et dux de femoribus eius, quoadusque ueniant deposita illi, et ipse
est spes gentium. deligans ad uitem pullum suum et ad cilicium .
pullum asinae suae. lauabit in uino stolam suam et in sanguine
uuae amictum suum. formidolosi oculi eius a uino et candidi
dentes eius magis quam lac. Inde in Numeris de populo
nostro dictum: Ecce populus quasi populus leoninus exurget.
Item in Deuteronomio: Eritis gentes in caput, incredulus
autem populus in caudam. Item in Ezechiel: Audite
uocem tubae. et dixerunt: non audiemus. propter hoc audient
gentes et qui pascent pecora in eis. I tem in psalmo XVII:
Constitues me in caput gentium. populus, quem non cognoui, seruiet
mihi [, in auditu auris obediuit mihi]. Item in Hieremia
propheta Dominus dicit: Priusquam te formarem in utero.
noui te, et priusquam exires de uulua, sanctificaui te et [*] [*]
prophetam in gentibus posui te. Item apud Esaiam prophetam:
Ecce testem illum nationibus manifestaui, principem et imperantem
gentibus. Item illic: Gentes quae non nouerant te inuocabunt
te, et populi qui ignorabant te ad te confugient. Item
illic: Et erit in illa die radix Iesse, qui surget imperare gentibus:
in illum gentes sperabunt, et erit requies eius honor. Item
illic: Terra Zabulon et terra Neptalim, uia maris et ceteri, qui
maritima inhabitatis, et trans Iordanem gentium populus ambulans
in tenebris, uidete lumen magnum: qui habitatis in regione
umbrae mortis, lumen lucebit super uos. Item illic: Sic dicit
Dominus Deus Christo meo Domino: cuius tenui dexteram, ut
exaudiant eum gentes: fortitudinem regum disrumpam, aperiam
ante illum portas, et ciuitates non cludentur. Item illic:
Venio colligere omnes gentes et linguas, et uenient et uidebunt
claritatem meam, et dimittam super eos signum et mittam ex his
conseruatos in gentes, quae longe sunt, quae non audierunt nomen
meum neque uiderunt gloriam meam, et nuntiabunt claritatem
meam in gentes. Item illic: Et in omnibus his non sunt conuersi.
igitur extollet signum in gentes, quae sunt longe, et adtrahet
illos a summo terrae. Item illic: Quibus non est [*] [*]
nuntiatum de eo, uidebunt, et qui non audierunt, intellegent. Item
illic: Manifestus factus sum eis, qui me non quaerunt, inuentus
sum ab eis, qui me non interrogabant. dixi: ecce sum, genti,
quae non inuocauit nomen meum. Item in Actibus apostolorum
Paulus: Vobis primum oportuerat indicari uerbum Domini.
sed quia expulistis illud nec uos dignos uitae aeternae iudicastis,
ecce conuertimus nos ad gentes. sic enim dixit per scripturam
Dominus: ecce lucem posui te inter gentes, ita ut sis in
saluationem usque ad fines terrae.

QVOD PANEM ET CALICEM CHRISTI ET OMNEM GRATIAM EIVS AMISSVRI ESSENT IVDAEI, NOS VERO ACCEPTVRI, ET QVOD CHRISTIANORVM NOVVM NOMEN BENEDICERETVR IN TERRIS.

Apud Esaiam sic dicit Dominus: Ecce qui seruiunt mihi
manducabunt, uos autem esurietis. ecce qui seruiunt mihi bibent,
nos autem sitietis. ecce qui mihi seruiunt iucundabuntur, uos
autem confundemini : uos interficiet Dominus. eis autem, qui seruiunt
mihi, nomen nominabitur nouum, quod benedicetur in terra.
Item illic: Igitur extollet signum inter gentes quae sunt longe
et adtrahet illos a summo terrae. et ecce cito leuiter uenient, non
esurient neque sitient. Item illic: Ecce itaque dominator Dominus
sabaoth auferet a Iudaea et ab Hierusalem ualentem et [*] [*]

ualidam, ualentiam panis et ualentiam aquae. Item in psalmo
XXXIII: Gustate et uidete, quoniam suauis est Dominus. beatus
uir, qui sperat in eum. timete Dominum sancti eius, quoniam
nihil deest timentibus eum. diuites eguerunt et esurierunt, inquirentes
autem Dominum non deficient omni bono. Item in
euangelio secundum Iohannem Dominus dicit: Ego sum
panis uitae. qui uenerit ad me non esuriet, et qui in me crediderit
non sitiet umquam. Item illic: Si quis sitit, ueniat et
bibat, qui credit in me [, sicut dicit scriptura, flumina de uentre
eius fluent aquae uiuae]. Item illic: Nisi ederitis carnem
filii hominis et biberitis sanguinem eius, non habebitis uitam in
uobis.

QVOD AD REGNVM CAELORVM MAGIS GENTES QVAM IVDAEI PERVENIANT.

In euangelio Dominus dicit: Multi uenient ab oriente
et occidente et recumbent cum Abraham et Isaac et Iacob in
regno caelorum, filii autem regni exient in tenebras exteriores.
illic erit fletus et stridor dentium. [*] [*]

QVOD SOLO HOC IVDAEI ACCIPERE VENIAM POSSINT DELICTORVM SVORVM, SI SANGVINEM CHRISTI OCCISI BAPTISMO EIVS ABLVERINT ET IN ECCLESIAM TRANSEVNTES PRAECEPTIS EIVS OBTEMPERAVERINT.

Apud Esaiam prophetam Dominus dicit: Iam non relaxabo
peccata uestra. cum extenderitis manus, auertam faciem
a uobis: et si multiplicaueritis preces, non exaudiam uos. manus
enim uestrae sanguine plenae sunt. lauamini, mundi estote, auferte
nequitias ab animis uestris a conspectu oculorum meorum,
cessate a nequitiis uestris. discite bonum facere, exquirite iudicium,
conseruate eum qui iniuriam patitur, iudicate pupillo et iustificate
uiduam. et uenite, disputemus, dicit Dominus. et si fuerint
peccata uestra quasi phoeniceum, ut niuem dealbabo: et si
fuerint quasi coccum, ut lanam candidam efficiam. et si uolueritis
et audieritis me, bona terrae edetis: si autem nolueritis et non
audieritis me, gladius uos comedet. os enim Domini locutum
est ista. [*] [*]

CHRISTVM PRIMOGENITVM ESSE ET IPSUM ESSE SAPIENTIAM DEI, PER QVEM OMNIA FACTA SVNT.

Apud Salomonem in Prouerbiis: Dominus condidit me
initium uiarum suarum.in opera sua, ante saeculum fundauit me:
in principio antequam terram faceret et antequam abyssos constitueret,
priusquam procederent fontes aquarum, antequam montes
conlocarentur, ante omnes colles genuit me Dominus. fecit regiones
et inhabitabilia et fines inhabitabiles sub caelo. cum pararet
caelum, aderam illi, et cum secerneret suam sedem: cum super
uentos ualidas faceret desuper nubes et cum confirmatos ponebat
fontes sub caelo, quando fortia faciebat fundamenta terrae,
eram penes illum disponens. ego eram, cui adgaudebat. cottidie
autem iucundabar ante faciem eius in omni tempore, cum laetaretur
orbe perfecto. Item apud eundem in Ecclesiastico:
Ego ex ore Altissimi prodiui ante omnem creaturam. ego in caelis
feci, ut oriretur lumen indeficiens, et nebula texi omnem terram.
ego in altis habitaui et thronus meus in columna nubis. gyrum
caeli circuiui et in profundum abyssi penetraui et. in fluctibus
maris ambulaui et in omni terra steti et in omni populo et in
omni gente primatum habui et omnia excellentium et humilium
corda uirtute calcaui. spes omnis in me uitae et uirtutis. transite [*] [*]

ad me, omnes qui concupiscitis me. Item in psalmo
LXXXVIII: Et ego primogenitum ponam illum et excelsum
prae regibus terrae. in aeternum seruabo illi misericordiam meam
et testamentum meum fidele illi et ponam in saeculum saeculi
semen eius et thronum eius sicut dies caeli. si dereliquerint filii
eius legem meam et in iudiciis meis non ambulauerint, si iustificationes
meas profanauerint et mandata mea non custodierint, uisitabo
in uirga iniquitates eorum et in flagellis peccata eorum:
misericordiam autem meam non auertam ab eis. Item secundum
Iohannem Dominus dicit: Haec autem est uita
aeterna, ut cognoscant te solum uerum Deum et quem misisti
Iesum Christum. ego te clarificaui in terra, opus perfeci quod dedisti
mihi, ut faciam. et nunc tu clarifica me apud te ipsum claritate
quam habui apud te, priusquam mundus fieret. Item Paulus
apostolus ad Colossenses: Qui est imago Dei invisibilis
et primogenitus totius creaturae. Item illic: Primogenitus a
mortuis, ut fieret in omnibus ipse primatum tenens. Item in
Apocalypsi: Ego Α et Ω, initium et finis. ego sitienti dabo de
fonte aquae uiuae gratis. Quod idem sit et sapientia et uirtus Dei.
Paulus apostolus ad Corinthios prima: [*] [*]
Quoniam Iudaei signa desiderant et Graeci prudentiam quaerunt, nos
autem praedicamus Christum crucifixum, Iudaeis quidem scandalum,
gentibus autem stultitiam, ipsis autem uocatis, Iudaeis et
Graecis, Christum Dei uirtutem et Dei sapientiam.