De Peccatorum Meritis et Remissione et de Baptismo Parvulorum (1.1-1.5)

Quamuis in mediis et magnis curarum aestibus atque taediorum,
quae nos detinent a peccatoribus relinquentibus legem
dei – licet ea quoque ipsa nostrorum etiam peccatorum meritis inputemus
-, studio tamen tuo, Marcelline carissime, quo nobis es gratior
atque iucundior, diutius esse debitor nolui atque, ut uerum audias,
non potui. sic enim me conpulit uel ipsa caritas, qua in uno incommutabili unum sumus in melius commutandi,
uel timor, ne in te offenderem
deum, qui tibi desiderium tale donauit, cui scruiendo illi seruiam
qui donauit, sic, inquam, me conpulit, sic duxit et traxit ad
dissoluendas pro tantillis uiribus quaestiones, quas mihi scribendo
indixisti, ut ea causa in animo meo paulisper uineeret alias, donec
aliquid efficerem, quo me bonae tuae uoluntati et eorum quibus haec
curae sunt etsi non sufficienter, tamen oboedienter seruisse constaret.

Qui dicunt \'Adam sic creatum, ut etiam sine peccati
merito moreretur non poena culpae, sed necessitate naturae\'. profecto
illud, quod in lege dictum est: qua die ederitis, morte
moriemini, non ad mortem corporis, sed ad mortem animae, quae [*] [*] [*]
in peccato fit, referre conantur. qua morte mortuos significauit
dominus infideles, de quibus ait: sine mortuos sepelire mortuos
suos. quid ergo respondebunt, cum legitur hoc deum primo
homini etiam post peccatum increpando et damnando dixisse:
terra es et in terram ibis? neque enim secundum animam, sed,
quod manifestum est, secundum corpus terra erat et morte eiusdem
corporis erat iturus in terram. quamuis enim secundum corpus
terra esset et corpus in quo creatus est animale gestaret, tamen, si
non peccasset, in corpus fuerat spiritale mutandus et in illam incorruptionem,
quae fidelibus et sanctis promittitur, sine mortis? supplicio
transiturus. cuius rei desiderium nos habere non solum ipsi
sentimus in nobis, uerum etiam monente apostolo agnoscimus, ubi
ait: etenim in hoc ingemescimus, habitaculum nostrum,
quod de caelo est, superindui cupientes si tamen et induti
non nudi inueniamur. etenim qui sumus in hac habitatione
ingemescimus grauati, in quo nolumus expoliari,
sed superuestiri, ut absorbeatur mortale a uita.
proinde si non peccasset Adam, non erat expoliandus corpore, sed
superuestiendus inmortalitate et incorruptione, ut absorberetur
mortale a uita, id est ab animali in spiritale transiret.

Neque enim metuendum fuit, ne forte, si diutius hic
uiueret in corpore animali, senectute grauaretur et paulatim ueterescendo
perueniret ad mortem. si enim deus Israhelitarum uestimentis
et calciamentis praestitit, quod per tot annos non sunt [*] [*]
obtrita, quid mirum si oboedienti homini eiusdem potentia praestaretur,
ut animale, hoc est mortale, habens corpus haberet in co quendam
statum, quo sine defectu esset annosus, tempore quo deus uellet
a mortalitate ad inmortalitatem sine media morte uenturus? sicut
enim haec ipsa caro quam nunc habemus non ideo non est uulnerabilis,
quia non est necesse ut uulneretur, sic illa non ideo non fuit
mortalis, quia non erat necesse ut moreretur. talem puto habitudinem
adhuc in corpore animali atque mortali etiam illis, qui sine
morte hinc translati sunt, fuisse concessam. neque enim Enoc et
Helias per tam longam aetatem senectute marcuerunt, nec tamen
eos credo iam in illam spiritalem qualitatem corporis commutatos,
qualis in resurrectione promittitur, quae in domino prima praecessit;
nisi quia isti fortasse nec his cibis egent, qui sui consumptione
reficiunt, sed ex quo translati sunt ita uiuunt, ut similem habeant
satietatem illis quadraginta diebus, quibus Helias ex calice aquae et
collyride panis sine cibo uixit; aut, si et his sustentaculis opus est,
ita in paradiso fortasse pascuntur sicut Adam, priusquam propter
peccatum inde exire meruisset. habebat enim, quantum existimo,
et de lignorum fructibus refectionem contra defectionem et de ligno
uitae stabilitatem contra uetustatem.

Praeter hoc autem quod puniens deus dixit: terra es
et in terram ibis, quod niside morte corporis quomodo intellegi
possit ignoro, sunt et alia testimonia, quibus euidentissime appareat
non tantum spiritus, sed etiam corporis mortem propter peccatum
meruisse genus humanum. ad Romanos apostolus dicit: si [*] [*]
autem Christus in uobis est, corpus quidem mortuum
est propter peccatum, spiritus autem uita est propter
iustitiam. si ergo spiritus eius qui suscitauit Iesum a
mortuis habitat in nobis, qui suscitauit Christum Iesum
a mortuis uiuificabit et mortalia corpora uestra per inhabitantem
spiritum eius in uobis. puto quod non expositore,
sed tantum lectore opus habet tam clara et aperta sententia.
\'corpus\', inquit, \'mortuum est\' non propter fragilitatem terrenam,
quia de terrae puluere factum est, sed \'propter peccatum\'.
quid quaerimus amplius? et uigilantissime non ait \'mortale\' sed
\'mortuum\'.

Namque antequam inmutaretur in illam incorruptionem,
quae in sanctorum resurrectione promittitur, poterat esse mortale,
quamuis non moriturum, sicut hoc nostrum potest, ut ita dicam,
esse aegrotabile, quamuis non aegrotaturum. cuius enim caro est,
quae non aegrotare possit, etiamsi aliquo casu priusquam aegrotet
occumbat? sic et illud corpus iam erat mortale. quam mortalitatem
fuerat absumptura mutatio in aeternam incorruptionem, si in homine
iustitia, id est oboedientia, permaneret; sed ipsum mortale non
est factum mortuum nisi propter peccatum. quia ucro illa in resurrectione
futura mutatio non solum nullam mortem, quae facta est
propter peccatum, sed nec mortalitatem habitura est, quam corpus
animale habuit ante peccatum, non ait \'qui suscitauit Christum
Iesum a mortuis uiuificabit et mortua corpora uestra\', cum supra
dixisset \'corpus mortuum\', sed: uiuificabit, inquit, et mortalia
corpora uestra, ut scilicet iam non solum non sint mortua, [*] [*]
sed nec mortalia, cum animale resurget in spiritale et mortale hoc
induet inmortalitatem et absorbebitur mortale a uita.