De Gestis Pelagii (26-30)

Vnde nunc duo illa uideamus, quae noluit anathematizare
Pelagius, quia etiam sua esse cognouit, sed ut illud
quod in eis offendebat auferret quomodo ea sentiret exposuit.
\'posse quidem\', inquit, \'hominem sine peccato esse dictum est
superius\'. dictum sane et nos meminimus, sed ideo mitigatum
et a iudicibus approbatum, quod addita est dei gratia, quae
in illis capitulis tacebatur. de hoc autem altero quemadmodum
responderit diligentius intuendum est. \'de illo autem\', inquit,
\'quod fuerint ante aduentum domini homines sine peccato
dicimus et nos quoniam ante aduentum Christi uixerunt quidam [*] [*]

sancte et iuste secundum sanctarum scripturarum traditionem\'.
non est ausus dicere: dicimus et nos quoniam ante aduentum
Christi fuerunt homines sine peccato, cum hoc illi de Caelestii
dictis fuisset obiectum — sensit enim quam esset periculosum
et molestum — sed ait: \'dicimus et nos quoniam ante aduentum
Christi uixerunt quidam sancte et iuste\'. quis hoc negauerit?
sed aliud est hoc et aliud fuisse sine peccato, quia et illi
sancte iusteque uiuebant, qui ueraciter tamen dicebant: si
dixerimus quia peccatum non habemus, ipsi nos seducimus
et ueritas in nobis non est. et hodie multi iuste
sancteque uiuunt nec tamen in oratione mentiuntur, cum
dicunt: dimitte nobis debita nostra sicut et nos dimittimus
debitoribus nostris. hoc ergo iudicibus placuit,
quemadmodum ipse se dicere asseuerauit Pelagius, non
quemadmodum obiciebatur dixisse Caelestius. nunc ea quae
restant pertractemus. ut possumus.

Obiectum est Pelagio, quod diceret (ecclesiam hic
esse sine macula et ruga\'. unde etiam Donatistae diuturnum
nobiscum habuerunt in nostra collatione conflictum; sed illos
de permixtione. malorum hominum tamquam palea cum frumentis
propter areae similitudinem potius urgebamus. qua
similitudine etiam istis respondere possumus, nisi ecclesiam in
solis bonis uellent fo.rtassis intellegi, quos nullum omnino
asserunt habere peccatum, ut possit ecclesia hic esse sine
macula et ruga. quod si ita est, eadem repeto quae paulo
ante memoraui: quomodo sunt membra ecclesiae, de quibus [*] [*]
uerax clamat humilitas: si dixerimus, quia peccatum non
habemus, ipsi nos seducimus et ueritas in nobis non
est? uel quomodo id quod eam dominus docuit orabit ecclesia:
dimitte nobis debita nostra, si in hoc saeculo est ecclesia
sine macula et ruga? postremo ipsi de se ipsis interrogandi
sunt, utrum necne fateantur aliqua se habere peccata. quod
si negabunt, dicendum est eis, quod se ipsos decipiant et
ueritas in eis non sit; si autem peccatum se habere fatebuntur,
quid aliud quam de ruga sua uel macula fatebuntur? non sunt
ergo isti ecclesiae membra, quia illa est sine macula et ruga,
hi autem cum macula et ruga.

Sed ad hoc obiectum uigilanti circumspectione respondit,
quam sine dubio catholici iudices approbauerunt. \'dictum est\',
inquit, \'a nobis, sed ita, quoniam lauacro ab omni macula et
ruga purgatur ecclesia, quam uelit ita dominus permanere\'. ad
quod synodus dixit: \'hoc et nobis placet\'. quis enim nostrum,
negat omnium in baptismo peccata dimitti et omnes fideles
sine macula et ruga de lauacro regenerationis adscendere? aut
cui christiano catholico non placet, quod et domino placet
idque futurum est, ut ecclesia permaneat sine macula et ruga,
quandoquidem id nunc agitur dei misericordia et ueritate, ut
ad illam perfectionem, ubi sine macula et ruga in aeternum
mansura est, sancta ecclesia perducatur? sed inter lauacrum,
ubi omnes praeteritae maculae rugaeque tolluntur, et regnum,
ubi sine macula et ruga perpetuo manebit ecclesia, tempus
hoc medium est orationis, ubi necesse est dicat: dimitte
nobis debita nostra. propter hoc obiectum est eos dicere [*] [*] [*] [*]

\'hic esse ecclesiam sine macula et ruga\', utrum per hanc
sententiam auderent prohibere orationem, qua diebus et noctibus
ueniam peccatorum iam baptizata sibi poscit ecclesia.
de quo medio tempore inter remissionem peccatorum quae
fit in lauacro et permansionem sine peccatis quae futura est
in regno cum Pelagio nihil est actum, nihil ab episcopis
pronuntiatum, sed tantum hoc, quod breuiter significandum
putauit, non se ita dixisse, ut uidebatur obiectum. cum enim
hoc ait: \'dictum est a nobis, sed ita\', quid uoluit uideri nisi non ita,
quemadmodum dixisse ab his qui obiecerant credebatur? quid
tamen secuti sint iudices, ut sibi dicerent hoc placere, id est
baptismum, quo abluitur a peccatis, et regnum, ubi permanebit
sine peccatis sancta quae nunc mundatur ecclesia, satis, quantum
existimo, apparet.

Deinde obiecta sunt de libro Caelestii, quid in
unoquoque capitulo contineat, magis secundum sensum quam
secundum uerba. quae quidem ille latius exequitur, sed tunc
subicere omnia qui libellum aduersus Pelagium dederunt se
non potuisse dixerunt. ergo in primo capitulo libri Caelestii
hoc scriptum esse posuerunt: \'quoniam plus facimus quam in
lege et euangelio iussum est\\ ad quod Pelagius respondit:
hoc quasi nostrum posuerunt; dictum est uero a nobis secundum
apostolum de uirginitate, de qua Paulus dicit: praeceptum
domini non habeo\\ synodus dixit: (hoc et ecclesia recipit\'.
legi ego, quo sensu id Caelestius in libro suo posuerit, si [*] [*]
tamen eum suum esse non negat. dixit enim hoc, quo uidelicet
persuaderet tantam nos habere per naturam liberi arbitrii non
peccandi possibilitatem, ut plus etiam quam praeceptum est
faciamus, quoniam perpetua seruatur a plerisque uirginitas,
quae praecepta non est, cum ad non peccandum praecepta
implere sufficiat. quod autem a Pelagio responsum est, ut
approbarent iudices, non sic acceperunt, tamquam omnia legis
et euangelii praecepta custodiant, qui uirginitatem, quae praecepta
non est, insuper seruant, sed ad hoc tantum, quod
plus est uirginitas quae non est praecepta quam coniugalis
pudicitia quae praecepta est et custodire istam quam illam
utique plus est, cum tamen neutrum eorum habeatur sine
gratia dei, quandoquidem apostolus de hac re loquens ait:
uolo autem omnes homines esse sicut me ipsum; sed
unusquisque proprium donum habet a deo, alius sic,
alius autem sic. et ipsi domino cum dixissent discipuli: si
haec hominis est causa cum uxore, non expedit nubere,
uel, quod latine melius dicitur, non expedit ducere, non,
inquit, omnes capiunt uerbum hoc, sed quibus datum
est. hoc ergo episcopi ecclesiam recipere pronuntiarunt, quod
plus sit uirginitas perseuerans, quae praecepta non est, quam
nuptiarum castitas, quae praecepta est. quo autem sensu
illud Pelagius siue Caelestius dixerit, iudices nescierunt.

Hinc iam obiciuntur Pelagio alia Caelestii capitula [*] [*] [*]
capitalia et sine dubitatione damnanda, quae nisi anathematizasset,
cum his sine dubio damnaretur. in tertio capitulo scripsisse
Caelestium: \'gratiam dei et adiutorium non ad singulos actus
dari, sed in libero arbritrio esse uel in lege ac doctrina\', et
iterum: \'dei gratiam secundum merita nostra dari, quia si
peccatoribus illam det, uidetur esse iniquus\', et his uerbis
intulisse: \'propterea et ipsa gratia in mea uoluntate posita est,
siue dignus fuerim siue indignus. si enim per gratiam omnia
facimus, quando uincimur a peccato, non nos uincimur, sed
dei gratia, quae uoluit nos iuuare omni modo et non potuit\'.
et iterum ait: \'si gratia dei est, quando uincimus peccata, ergo
ipse est in culpa, quando a peccato uincimur, quia omnino
custodire nos aut non potuit aut noluit. ad ista Pelagius
respondit: \'haec utrum Caelestii sint, ipsi uiderint qui dicunt
ea Caelestii esse; ego uero numquam sic tenui, sed anathematizo
qui sic tenet\'. synodus dixit: \'recipit te sancta synodus
ita uerba reproba condemnantem\'. de his certe omnibus et
Pelagii eadem anathematizantis manifesta responsio est et
episcoporum ista damnantium absolutissima iudicatio. utrum
ea Pelagius an Caelestius an uterque an neuter illorum an
alii siue cum ipsis siue sub nomine illorum senserint siue \'
adhuc sentiant, sit dubium uel occultum, satis tamen hoc
iudicio declaratum est esse damnata et Pelagium simul fuisse
damnandum, nisi haec etiam ipse damnaret. nunc certe post hoc
iudicium, quando contra huius modi sententias disputamus,
aduersus damnatam haeresim disputamus. [*] [*]