De Gestis Pelagii (21-25)

Non ergo natura, quae sub peccato uenumdata
et uitio sauciata redemptorem saluatoremque desiderat, nec
legis scientia, per quam fit concupiscentiae cognitio, non
euictio, liberat a corpore mortis huius, sed gratia domini
per Iesum Christum dominum nostrum.

Ista est non natura moriens nec littera occidens. sed
spiritus uiuificans. iam enim habebat iste naturam cum uoluntatis
arbitrio — nam dicebat: uelle adiacet mihi — sed m
non habebat naturam cum sanitate sine uitio — nam dicebat:
scio quod non habitat in me, hoc est in carne mea
bonum — iam habebat cognitionem legis sanctae - nam dicebat:
peccatum non cognoui nisi per legem — sed non habebat
uires agendae perficiendaeque iustitiae; nam dicebat: non
quod uolo hoc ago, sed quod odi hoc facio, et perficere
bonum non inuenio. ideo nec uoluntatis arbitrium
nec legis praeceptum, unde liberaretur de corpore mortis
huius, quia utrumque iam habebat, aliud in natura, aliud in
doctrina, sed gratiae dei poscebat auxilium per Iesum Christum
dominum nostrum. [*] [*]

Hanc itaque gratiam quam in catholica ecclesia
notissimam nouerant episcopi crediderunt Pelagium confiteri,
cum audirent eum dicere \'hominem a peccatis conuersum
proprio labore et dei gratia posse esse sine peccato.\' ego
autem propter illum librum, quem mihi refellendum serui
dei dederunt, qui discipuli eius fuerunt et. cum eundem
Pelagium ualde diligerent, eius esse dixerunt, ubi hac quaestione
sibi proposita, quia hoc in eo iam plurimos offenderat,
quod aduersus dei gratiam loqueretur, apertissime expressit
(hane se dicere dei gratiam, quod possibilitatem non peccandi
natura nostra cum conderetur, accepit, quoniam condita est
cum libero arbitrio\' — propter hunc ergo librum ego, plurimi
autem fratres propter eius disputationes, quas dicunt sibi esse
notissimas, adhuc sumus de istorum uerborum eius ambiguitate
solliciti, ne forte quid in ea lateat atque hoc se dixisse sine
praeiudicio sui dogmatis exponat postea discipulis suis ita
disserens: dixi quidem proprio labore et dei gratia posse
hominem esse sine peccato, sed quam dicam gratiam optime
nostis et legendo recolere potestis, quod ea sit, in qua creati
sumus a deo cum libero arbitrio. atque ita dum eum credunt
episcopi eam dixisse gratiam, non qua homines creati sumus,
sed qua in nouam creaturam adoptati — hanc enim apertissime
gratiam diuina scriptura commendat — ignorantes haereticum
tamquam catholicum absoluerunt. suspectum enim me
facit etiam illud, quod cum in eodem libro, cui respondi, apertissime
dixerit \'Abel iustum numquam omnino peccasse\',
modo ait: \'non autem diximus quod inueniatur aliquis ab [*] [*]
infantia usque ad senectam qui numquam peccauerit, sed
quoniam a peccatis conuersus proprio labore et dei gratia
possit esse sine peccato\'. Abel quippe iustum non a peccatis
conuersum in cetera uita dixit factum esse sine peccato, sed
\'quod peccatum nullum Umquam fecerit\'. unde si ille ipsius
liber est, profecto ex ipsa responsione emendandus est. nolo
enim eum dicere modo fuisse mentitum, ne forte quid in
libro illo scripserit se dicat oblitum. proinde cetera uideamus.
ea quippe consequuntur in ecclesiasticis gestis, quibus adiuuante
domino possumus ostendere etiam Pelagio, sicut nonnullis
uidetur, in illa examinatione purgato et certe apud iudices
dumtaxat homines absoluto hanc talem haeresim, quam et
ulterius progredi et in peius proficere nolumus, sine dubio esse
damnatam.

Haec enim sequuntur obiecta Pelagio, quae in
doctrina Caelestii discipuli eius referuntur inuenta. Adam
mortalem factum, qui siue peccaret siue non peccaret, moriturus
esset. quoniam peccatum Adae ipsum solum laeserit et
non genus humanum. quoniam lex sic mittit ad regnum quemadmodum
euangelium. quoniam ante aduentum Christi fuerunt
homines sine peccato. quoniam infantes nuper nati in illo
statu sint, in quo Adam fuit ante praeuaricationem. quoniam
neque per mortem uel praeuaricationem Adae omne genus
hominum moriatur neque per resurrectionem Christi omne
genus hominum resurgat\'. haec ita obiecta sunt, ut etiam [*] [*]
apud Carthaginem a sanctitate tua et ab aliis tecum episcopis
dicerentur audita atque damnata. ubi quidem, ut recolis.
ipse non fui, sed postea, cum uenissem Carthaginem, eadem
gesta recensui, ex quibus aliqua memini; sed nescio utrum
eis haec omnia teneantur. quid autem interest, utrum aliqua
ibi non sint forte commemorata et ideo nec damnata, cum
constat esse damnanda? deinde obiecta sunt et alia quaedam
capitula commemoratione mei nominis interposita, quae mihi
de Sicilia missa fuerant, cum ibi fratres catholici huiusce modi
quaestionibus turbarentur, quibus per librum ad Hilarium
scriptum, qui ea mihi in epistola sua consulens miserat, satis
sufficienter, ut mihi uidetur, respondi. ista sunt autem: posse
hominem sine peccato, si uelit, esse. infantes, etsi non baptizentur,
habere uitam aeternam. diuites baptizatos, nisi omnibus
abrenuntient, si quid boni uisi fuerint facere, non reputari illis
neque regnum dei posse eos habere.

Ad haec sibi obiecta, sicut gesta testantur, Pelagius ita
respondit: \'posse quidem hominem sine peccato esse dictum
est\\ inquit, (superius; de eo autem, quod fuerint ante aduentum
domini homines sine peccato, dicimus et nos quoniam ante
aduentum Christi uixerunt quidam sancte et iuste secundum
scripturarum sanctarum traditionem. reliqua uero et secundum
ipsorum testimonium a me dicta non sunt, pro quibus ego
satisfacere non debeo; sed tamen ad satisfactionem sanctae
synodi anathematizo illos qui sic tenent aut aliquando [*] [*] [*]

tenuerunt\'. post hanc eius responsionem synodus dixit: \'ad haec
praedicta capitula sufficienter et lecte satisfecit praesens
Pelagius anathematizans ea quae non erant eius\'. uidemus
igitur et tenemus non solum a Pelagio uerum etiam a sanctis
episcopis, qui illi iudicio praesidebant, mala perniciosissima
huius modi haeresis esse damnata: Adam mortalem factum,
quod ut plenius exponeretur quomodo dictum sit, additum est:
qui siue peccaret siue non peccaret moriturus esset. quod
peccatum eius ipsum solum laeserit et non genus humanum.
quod lex sic mittat ad regnum, quemadmodum et euangelium.
quod infantes nuper nati in illo statu sint, in quo Adam fuit
ante praeuaricationem. quod neque per mortem uel praeuaricationem
Adae omne genus hominum moriatur neque per
resurrectionem Christi omne genus hominum resurgat. quod
infantes, etsi non baptizentur. habeant uitam aeternam. quod
diuites baptizati, nisi omnibus abrenuntient, si quid boni uisi
fuerint facere, non illis reputetur neque regnum dei possint
habere. haec certe omnia iudicio illo ecclesiastico anathematizante
Pelagio et episcopis interloquentibus constat esse
damnata.

His autem quaestionibus et istarum sententiarum contentiosissimis
adsertionibus iam usquequaque feruentibus multorum
fratrum perturbabatur infirmitas. unde coacti sumus sollicitudine
caritatis, quam erga ecclesiam Christi per gratiam
Christi habere nos conuenit, etiam ad beatae memoriae Marcellinum,
qui eos cotidie disputatores molestissimos patiebatur
et me per litteras consulebat, de quibusdam istarum quaestionibus
scribere et maxime de baptismo paruulorum, de quo [*]

etiam postea te iubente in basilica Maiorum gestans quoque
in manibus epistolam gloriosissimi martyris Cypriani et de
hac re uerba eius recitans atque pertractans, ut error iste
nefarius de quorundam cordibus auferretur, quibus persuasa
fuerant quae in his gestis uidemus damnata, adiutus orationibus
tuis, quantum potui, laboraui. haec sunt, quae nonnullis
fratribus quidam talia sentientes ita persuadere conabantur,
ut de orientalibus comminarentur ecclesiis quod, nisi qui haec
tenerent, earum possent iudicio condemnari. ecce quattuordecim
antistites orientalis ecclesiae in ea terra, cui dominus praesentiam
suae incarnationis exhibuit, Pelagium non absoluerent,
nisi ea tamquam fidei catholicae aduersa damnaret. unde si
propterea est iste absolutus, quod anathematizauerit talia, procul
dubio illa damnata sunt, quod multo cumulatius atque clarius
in consequentibus apparebit.