De Cura pro Mortuis Gerenda ad Paulinum Episcopum (9-11)

Et tamen ex illo humani cordis affectu, quo nemo
umquam carnem suam odio habet, si cognoscant homines
aliquid post mortem suam suis corporibus defuturum, quod
in sua cuiusque gente uel patria poscit sollemnitas sepulturae.
contristantur ut homines et quod ad eos post mortem non
pertinet, ante mortem suis corporibus timent: ita ut inueniatur
in Regnorum libris deus per prophetam minari alteri prophetae,
qui eius transgressus est uerbum, quod non inferretur
cadauer eius in sepulcrum patrum eius. quae scriptura sic
se habet. haec dicit dominus: quia inoboediens fuisti
ori domini et non custodisti mandatum quod tibi [*] [*]
praecepit dominus deus tuus, et reuersus es et comedisti
panem et bibisti aquam in loco in quo praecepit
tibi, ne comederes panem neque biberes aquam,
non inferetur cadauer tuum in sepulcrum patrum
tuorum. quanti haec poena pendenda sit, si secundum euangelium
cogitemus, ubi post corpus occisum nihil metuendum
esse didicimus, ne membra exanima patiantur, nec poena
dicenda est. si autem humanum erga suam carnem consideremus
affectum, potuit inde terreri uel contristari uiuus, quod
sensurus non erat mortuus; et haec erat poena, quoniam
dolebat animus id de suo corpore futurum, quamuis cum
fieret non doleret. hactenus enim uoluit dominus seruum
suum plectere, qui non sua contumacia spreuerat praeceptum
eius inplere, sed aliena decipiente fallacia oboedire se credidit,
quando non oboediuit. neque enim putandum est ita
fuisse interemptum morsu bestiae, ut ad supplicium tartareum
eius deinde anima raperetur, quandoquidem ipsum eius corpus
idem leo qui occiderat custodiuit iumento etiam, quo uehebatur,
inlaeso et simul cum illa inmani fera intrepida praesentia
ad sui domini funus adstante. quo mirabili signo adparet
hominem dei cohercitum potius temporaliter usque ad mortem,
quam punitum esse post mortem. de qua re apostolus,
cum propter quasdam offensas commemorasset infirmitates [*]
mortesque multorum, si enim nos ipsos, inquit, iudicaremus,
a domino non iudicaremur; cum iudicamur
autem, a domino corripimur, ne cum mundo damnemur.
eum sane ipse qui deceperat in monumento proprio
satis honorifice sepeliuit seque sepeliendum iuxta eius ossa
curauit, ita sperans parci posse quoque ossibus suis, cum
ueniret tempus, quando secundum illius hominis dei prophetiam
Iosias rex Iuda in illa terra multorum eruit ossa mortuorum
eisdemque ossibus sacrilega altaria, quae sculptilibus
constituta fuerant, funestauit. pepercit quippe illi monumento,
ubi iacebat propheta, qui ante annos amplius quam trecentos
ista praedixerat; et propter ipsum nec illius, qui eum seduxerat,
sepultura uiolata est. affectu namque illo, quo nemo
umquam carnem suam odio habet, prouiderat cadaueri suo.
qui occiderat mendacio animam suam. ex hoc igitur, quod
carnem suam quisque naturaliter diligit, et illi poena fuit
addiscere non eum futurum in sepulcro patrum suorum et
huic cura prospicere, ut parceretur ossibus suis, si iuxta eum
iaceret, cuius sepulcrum nemo uiolaret.

Hunc affectum martyres Christi certantes pro
ueritate uicerunt. nec mirum quia contempserunt, quod non
fuerant peracta morte sensuri, qui non potuerunt eis, quos
uiuentes sentiebant, cruciatibus uinci. poterat utique deus. [*] [*]
qui leonem prophetae corpus, quod ipse occiderat, ulterius
non permisit adtingere et fecit de peremptore custodem, poterat,
inquam, a suorum interfectis corporibus canes, quibus
fuerant proiecta, prohibere; poterat et ipsorum hominum innumerabilibus
modis terrere saeuitiam, ne cadauera incendere,
ne cineres dispergere auderent: sed hoc quoque experimentum
multiplici uarietati temptationum deesse non debuit, ne fortitudo
confessionis, quae inmanitati persecutionis pro corporis
salute non cederet, pro sepulcri honore trepidaret, postremo,
ne fides resurrectionis consumptionem corporum formidaret.
debuerunt ergo et ista permitti, ut etiam post haec tanti
horroris exempla martyres in Christi confessione feruentes
huius quoque testes fierent ueritatis, in qua didicerant eos,
a quibus sua corpora interficerentur, postea nihil habere quod
facerent, quoniam quidquid mortuis corporibus facerent, utique
nihil facerent, quando in carne omni uita carente nec
aliquid sentire posset, qui inde migrauit, nec aliquid inde
perdere, qui creauit. sed inter haec, quae fiebant de corporibus
occisorum, cum martyres non ea metuentes magna fortitudine
paterentur, tamen apud fratres luctus ingens erat, quod nulla
dabatur potestas sanctorum funeribus iusta persoluere nec
occulte subtrahere aliquid, sicut eadem testatur historia, [*]
crudelium custodum uigiliae permittebant. ita cum illos, qui
occisi fuerant, in dilaceratione membrorum suorum, in conflagratione
ossuum, in dispersione cinerum miseria nulla contingeret,
istos tamen, qui nihil eorum sepelire poterant, magna
misericordia cruciabat, quia in nullo modo sentientibus ipsi
quodam modo sentiebant et, ubi iam illorum nulla erat passio,
erat istorum misera conpassio.

Secundum istam quam dixi miseram conpassionem
laudantur illi et a rege Dauid benedicuntur, qui Saulis
et Ionathae ossibus aridis sepulturae misericordiam praestiterunt.
quae tandem misericordia praestatur nihil sentientibus:
an forte reuocandum est in opinionem, quod infernum fluuium
insepulti non poterant transmeare? absit hoc a fide christiana:
alioquin pessime actum est cum tanta martyrum multitudine,
quorum non potuerunt corpora sepeliri, et fallaciter eis ueritas
dixit: nolite timere eos, qui corpus occidunt et
postea non habent quid faciant, si eis tanta mala [*] [*]
facere potuerunt, quibus inpedirentur ad loca exoptata transire.
sed quia hoc sine ulla dubitatione falsissimum est nec
aliquid obest fidelibus negata eorum corporibus sepultura nec
aliquid, si exhibeatur infidelibus, prodest, cur ergo illi, qui
Saulem et eius filium sepelierunt, misericordiam fecisse dicuntur
et ob hoc a rege pio benedicuntur, nisi quia bene
afficiuntur corda miserantium, quando ea dolent in mortuorum
corporibus alienis, quae illo affectu, quo nemo umquam carnem
suam odio habet, nolunt fieri post mortem suam corporibus
suis, et quod sibi exhiberi uolunt, quando sensuri non
sunt, aliis non sentientibus curant exhibere, dum ipsi sentiunt?