De Consensu Evangelistarum (1.16-1.20)

Cum enim uellent tale aliquid fingere Christum scripsisse
ad discipulos suos, cogitauerunt, ad quos potissimum scribere
potuisse facile crederetur, tamquam ad illos, qui ei familiarius
adhaesissent, quibus illud quasi secretum digne committeretur,
et occurrit eis Petrus et Paulus, credo, quod pluribus locis
simul eos cum illo pictos uiderent, quia merita Petri et Pauli [*] [*]

etiam propter eundem passionis diem celebrius sollemniter
Roma commendat. sic omnino errare meruerunt, qui Christum
et apostolos eius non in sanctis codicibus, sed in pictis
parietibus quaesierunt, nec mirum, si a pingentibus fingentes
decepti sunt. toto enim tempore, quo Christus in carne
mortali cum suis discipulis uixit, nondum erat Paulus discipulus
eius, quem post passionem suam, post resurrectionem,
post ascensionem, post missum de caelis spiritum sanctum,
post multorum Iudaeorum conuersionem et mirabilem fidem,
post lapidationem Stephani diaconi et martyris, cum adhuc
Saulus appellaretur et eos qui in Christum crediderant grauiter
persequeretur, de caelo uocauit et suum discipulum
adque apostolum fecit. quomodo igitur potuit libros, quos
antequam moreretur eum scripsisse putari uolunt, ad discipulos
tamquam familiarissimos Petrum et Paulum scribere,
cum Paulus nondum fuerit discipulus eius?

Illud quoque adtendant, qui magicis artibus tanta potuisse
et nomen suum ad populos in se conuertendos arte ipsa
consecrasse delirant, utrum potuerit magicis artibus tantos
prophetas diuino spiritu antequam in terra nasceretur implere,
qui de illo talia futura praelocuti sunt, qualia iam praeterita
in euangelio legimus et qualia in orbe terrarum praesentia
nunc uidemus. neque enim, si magicis artibus fecit, ut [*] [*]
coleretur et mortuus, magus erat antequam natus, cui prophetando
uenturo gens una deputata est, cuius reipublicae tota
administratio prophetia esset illius regis uenturi et ciuitatem
caelestem ei omnibus gentibus condituri.

Proinde illius Hebraeae gentis ad prophetandum Christum,
sicut am, deputatae nullus alius deus erat nisi deus unus,
deus uerus, qui fecit caelum et terram et omnia quae in eis
sunt. quo offenso saepe suis hostibus subdebantur, nunc
etiam pro grauissimo scelere occisi Christi ex ipsa Hierosolyma,
quod erat regni eorum caput, penitus eradicati et Romano
imperio subiugati sunt. solebant autem Romani de dis gentium,
quas subiugabant, colendos propitiare et eorum sacra suscipere.
hoc de deo gentis Hebraeae, cum eam uel obpugnauerunt uel
uicerunt, facere noluerunt. credo, quod uidebant, si eius dei
sacra reciperent, qui se solum deletis etiam simulacris coli
iuberet, dimittenda esse omnia quae prius colenda susceperant,
quorum religionibus imperium suum creuisse arbitrabantur. in
quo eos plurimum fallacia demonum decipiebat. nam utique
intellegere debebant occulta ueri dei uoluntate, penes quem
rerum summa potestas est, sibi datum et auctum regnum,
non illorum deorum fauore, qui si aliquid in hac re potestatis [*] [*] [*] [*]
habuissent, suos potius protexissent, ne a Romanis superarentur,
aut ipsos eis Romanos edomitos subiugassent.

Neque enim possunt dicere pietatem ac mores suos a dis
gentium, quas uicerunt, dilectos et electos. numquam hoc
dicent, si primordia sua recolant, facinorosorum asylum et
Romuli fratricidium. neque enim, quando asylum constituerunt
Remus et Romulus, ut quisquis cuiuslibet sceleris reus eo
confugisset multum haberet commissum, praecepta paenitentiae
dederunt ad saluandas animas miserorum ac non potius
collectam timentium manum contra suas ciuitates, quarum
leges timebant, mercede inpunitatis armarunt, aut quando
Romulus fratrem, qui nihil in eum mali perpetrarat, occidit,
iustitiam uindicandi ac non principatum dominandi cogitauit.
itane istos mores dilexerunt di hostes suarum ciuitatum
fauendo hostibus earum? quin potius nec illas defendendo
presserunt nec ad istos transeundo eos aliquid adiuuerunt,
quia non habent in potestate regnum dare et auferre, sed
deus unus et uerus hoc agit occulto iudicio, non continuo
beatos facturus quibus terrenum regnum dederit, nec continuo
miseros quibus ademerit, sed beatos uel miseros propter
aliud et aliunde faciens temporalia regna adque terrena [*] [*]

quibus uoluerit et quamdiu uoluerit secundum praedestinatum
ordinem saeculorum uel sinendo uel donando distribuit.

Vnde nec illud possunt dicere: cur ergo deus Hebraeorum,
quem summum et uerum deum dicitis, non solum Romanos
eis non subiugauit, sed nec ipsos Hebraeos, ne a Romanis
subiugarentur, adiuuit? praecesserunt enim manifesta peccata
eorum, propter quae illis hoc uenturum prophetae tanto ante
praedixerant, et maxime, quia impio furore Christum occiderunt,
in quo peccato aliorum occultorum peccatorum meritis excaecati
sunt quod illius passio esset gentibus profutura, eadem
prophetica contestatione praedictum est. nec alia re magis
claruit illius gentis regnum et templum et sacerdotium et
sacrificium et unctionem illam mysticam, quod chrisma Graece .
dicitur, unde Christi nomen elucet et propter quam reges suos
christos ipsa gens appellabat, non fuisse nisi praenuntiando
Christo deputatam, quam quod occisi Christi resurrectio postea
quam coepit credentibus gentibus praedicari illa omnia cessauerunt
nescientibus Romanis, per quorum uictoriam, nescientibus
Iudaeis, per quorum subiugationem factum est, ut illa
cessarent.