Contra Fortunatum (11-15)

AUG. dixit: Ego dicam quod interrogasti; tantum illud
memineris te noluisse respondere interrogatis meis, me autem
tuis respondere. si quaeris, utrum a deo descenderit anima,
magna quidem quaestio est; sed siue a deo descendit siue
non, illud de anima respondeo non esse deum : aliud esse
deum, aliud animam. deum esse inuiolabilem, incorruptibilem
et inpenetrabilem et incoinquinabilem, et qui nulla ex parte
corrumpi potest, et cui nulla ex parte noceri possit. animam
uero uidemus et peccatricem esse et in aerumna uersari et
ueritatem quaerere et liberatore indigere. haec mutatio animae
ostendit mihi, quod anima non sit deus. nam si anima substantia
dei est, substantia dei errat, substantia dei corrumpitur,
substantia dei uiolatur, substantia dei decipitur: quod nefas
est dicere.

FORT. dixit: Ergo negasti animam ex deo esse, quamdiu
peccatis ac uitiis et mundanis rebus deseruit et errore ducitur,
quod fieri non potest, aut ut deus hoc patiatur aut substantia
eius. est enim deus incorruptibilis et substantia eius [*]

AUG. dixit: Animam sic negaui esse substantiam dei
ut negem esse illam deum, sed tamen ex deo auctore esse.
quia facta est a deo. aliud est qui fecit, aliud quod fecit; qui
fecit, corruptibilis esse omnino non potest; quod autem fecit.
omnimodo non potest aequale illi esse. qui fecit.

FORT. dixit: Nec ego dixi animam similem esse deo. sed
quia dixisti facticiam esse animam et nihil praeter deum,
quaero, undenam deus animae. substantiam adinuenit.

AUG. dixit: Tantum memento me respondere ad ea,
quae interrogas, te autem ad ea, quae interrogo, non respondere.
animam dico factam a deo, ut cetera omnia, quae a deo
facta sunt, et inter illa, quae deus omnipotens fecit, principalem
locum datum esse animae. si autem quaeris, unde deus.
fecit animam, memento confiteri me tecum esse deum omnipotentem.
omnipotens autem non est, qui quaerit adiuuari
aliqua materia, unde faciat quod uelit. ex quo est consequens,
ut secundum fidem nostram omnia, quae deus fecit per uerbum [*]

FORT. dixit: Ex iussione constant uniuersa?

AUG. dixit: Ita credo, sed uniuersa, quae facta sunt.
FORT.. dixit: Facta consonant, sed quia inconuenientia sibi
sunt haec, per hoc ergo constat non esse unam substantiam,
licet ex unius iussione eadem ad compositionem mundi huius
et faciem uenerint. ceterum rebus ipsis paret, quia nihil simile
tenebrae et lux. nihil simile ueritas et mendacium, nihil
simile mors et uita, nihil simile anima et corpus et cetera
istis similia, quae et nominibus et speciebus distant ab inuicem,
et merito dixisse dominum nostrum: arbor. quam
non plantauit pater meus caelestis, eradicabitur et
in ignem mittetur, quae non adferet fructus bonos,
et esse arborem radicatam. hinc uero constat et ratione rerum,
quod duae sunt substantiae in hoc mundo, quae speciebus et
nominibus distant: quarum est una corporis. alia uero aeterna,
patris omnipotentis quam esse credimus.

AUG. dixit: Contraria ista, quae te mouent, ut aduersa
sentiamus, propter peccatum nostrum, id est propter peccatum
hominis contigerunt. nam omnia deus et bona fecit, et bene
ordinauit; peccatum autem non fecit et hoc est solum, quod
dicitur malum, uoluntarium nostrum peccatum. est et aliud
genus mali, quod est poena peccati. cum ergo duo sint genera
malorum, peccatum et poena peccati, peccatum ad deum non [*] [*]

FORT. dixit : Non patitur, sed malum praeuenit deus.