De Nabuthae (26-30)

delectantur et conpedibus mulieres, dummodo
auro ligentur. non putant onera esse, si pretiosa sint,
non existimant uincula esse, si in his thensaurus coruscet.
delectant et uulnera, ut aurum auribus inseratur et margaritae
pendeant. habent et gemmae pondera sua, habent et uestes
sua frigora. sudatur in gemmis, algetur in sericis: tamen
pretia iuuant et quae natura auersatur commendat auaritia. [*]
zmaragdos et hyacinthos beryllum achaten topazion amethystum
iaspin sardium summo quaerunt furore. uel si dimidium
patrimonii petatur, non parcunt dispendio, dum indulgent cupiditati.
non abnuo gratum quendam lapidum istorum esse
fulgorem, sed tamen lapidum. et ipsi admonent contra natu
ram expoliti, ut saxorum deponerent asperitatem, rigorem
15 magis mentis esse expoliendum. [*] [*] [*] [*]

\'Quis artifex unum diem uitae hominis potuit adiungere? [*]
quem diuitiae ab inferis redemerunt? cuius aegritudinem [*] pecunia
mitigauit? non in abundantia inquit uita eius. et
alibi: nihil prosunt thensauri iniustis, iustitia autem
liberat a morte. merito clamat Dauid: diuitiae si fluant,
nolite cor adponere. quid enim mihi prosunt, si me a morte
liberare non possunt? quid mihi prosunt, si mecum post mortem
esse non possunt? hic adquiruntur, hic relinquuntur. somnium
igitur loquimur, non patrimonium. unde bene ait idem
propheta de diuitibus: dormierunt somnum suum et nihil[*]
inuenerunt omnes uiri diuitiarum in manibus suis,
hoc est: nihil inuenerunt operibus suis diuites, qui nihil pauperi
contulerunt. nullius iuuerunt inopiam, nihil ad utilitatem
suam proficiens repperire potuerunt.

ipsum nomen considera.
Ditem dicunt gentiles inferi praesulem, arbitrum mortis. ditem
appellant et diuitem, quod nisi mortem diues inferre non nouerit,
cui regnum de mortuis, cui sedes inferna sint. quid est [*]
enim diues nisi inexplebilis quidam gurges diuitiarum, [*] [*]

inexplebilis auri fames aut sitis? quo plus hauserit, plus inardescit.
qui diligit inquit argentum non satiabitur argento
et infra: et quidem hoc pessimus languor; sicut
enim fuit, ita et abiit, et abundantia eius laborat in
uentum. et quidem omnes dies eius in tenebris et
luctu et iracundia multa et languore et ira, ut tolerabilior
sit condicio seruulorum; illi enim hominibus seruiunt,
iste peccato; qui enim facit peccatum seruus est peccati.
semper in laqueis, semper in uinculis, numquam liber
a conpedibus, quia semper in criminibus. quam misera ser- [*]uitus seruire peccatis!

Naturae ipsius nescit munia nec somni ipsius uices nouit
aut cibi fungitur suauitate, cuius nullum est inmune seruitium;
dulcis enim somnus serui, et si modicum et si
multum edat, et satiato diuitiis non est qui sinat
eum dormire. excitat eum cupiditas, exagitat cura peruigil
aliena rapiendi, torquet inuidia, mora uexat, sterilitas prouentuum
infecunda perturbat, sollicitat abundantia. unde illi [*] [*]

diuiti, cuius possessio uberes fructus adtulit, qui cogitauit [*]
intra se dicens: quid faciam, quod non habeo quo congregem
fructus meos? et dixit: hoc faciam, destruam
horrea et maiora faciam, et illo congregabo omnia
quae nata sunt mihi et dicam animae meae: anima.
habes multa bona in annos multos posita: requiesce,
manduca, bibe, epulare; respondit deus: stulte, hac
nocte animam tuam repetunt a te; quae autem parasti
cuius erunt? ne ipse quidem deus eum dormire permittit.

interpellat cogitantem, excitat dormieutem. sed nec ipse[*]
se quietum esse patitur, qui de abundantia sollicitatur et in
ubertate fructuum uocem egentis emittit. quid faciam? inquit.
nonne haec pauperis uox est, non habentis subsidia uiuendi?
egens omnium huc atque illuc respicit, scrutatur hospitium,
nihil inuenit ad usum alimenti. considerat nihil miserius
quam fame confici et cibi indigentia mori, quaerit
mortis conpendia et tolerabiliora obeundi supplicia rimatur,
arripit gladium, suspendit laqueum, ignis adolet, explorat [*] uenenum.
et inter haec dubius quid eligat dicit: quid faciam?
deinde uitae huius suauitate reuocatus cupit reuocare sententiam,
si possit uiuendi substantiam repperire. aspicit nuda
omnia, uacua omnia. ait: quid faciam? unde mihi alimenta. [*] [*]

unde uestitus? uolo uiuere, si habeam quomodo possim
uitam hanc sustinere, sed quibus cibis, quibus subsidiis?
quid faciam inquit, quod non habeo.