De Iacob (1.11-1.15)

affectus igitur, non caro auctor est culpae, caro
autem uoluntatis ministra. non ergo uendat nos uoluntas nostra.
clamat apostolus: nescitis quoniam cui exhibetis uos
seruos ad oboediendum, serui estis eius cui oboeditis,
siue peccati in mortem siue oboeditionis ad
iustitiam? ergo si aut peccato seruimus aut iustitiae, [*] consideremus
in qua parte seruitus tolerabilior, fructus uberior. sed
qui potest esse fructus in morte? peccati enim stipendium mors
et ideo nullus in eo fructus est, sed pudoris dispendium, cum
ea quae gessimus erubescimus. seruire autem iustitiae libertas
est; qui enim uocatus est in domino seruus libertus
est domini: similiter qui liber uocatus est seruus
est Christi. utraque condicio optima, esse sub Christo,
sub quo et pretiosa seruitus et gloriosa libertas: pretiosa [*]
seruitus quasi tanti sanguinis pretio comparata, gloriosa autem
libertas, quam nulla seruitus culpae, nulla peccatorum uincula
constringunt, nulla flagitiorum onera, nulla criminum commercia
degeneris nexui seruitutis addicunt [*] [*]

Disce humilitatem, homo, apostolici uim cognosce magisterii.
si seruum te dicas, libertus es: si liberum te iactes,
seruus es. nam et ille qui quasi seruus redemptus est
libertatem habet et iste qui quasi liber uocatus est bonum [*]
est illi ut seruum Christi se esse cognoscat, sub quo seruitus
tuta est et libertas secura. quis quasi idiotam Paulum uel
in ipso iure adserit? sciuit discernere inter libertum et liberum
et ideo non perfunctorie, sed proprie dixit: qui enim uocatus
est in dominos seruus, libertus est domini; similiter
qui liber uocatus est seruus est Christi. reuera enim
omnes Christi liberti sumus, nemo liber; omnes enim in
seruitute generati. quid seruili condicioni adrogantiam libertatis [*]
adsumis? quid titulos nobilitatis usurpas, seruilis hereditas?
nescis quod te Adae atque Euae culpa mancipauerit seruituti?
nescis quod redemerit te Christus, non emerit? non auro
et argento redempti estis de uana uestra conuersatione
paternae traditionis, sed pretioso sanguine
agni clamat apostolus Petrus. ergo redemptus a domino es
et seruus es qui creatus es, seruus es qui redemptus es et
quasi domino seruitutem debes et quasi redemptori. nec
inferiorem putes libertinitatem sub Christo quam libertatem [*]
esse. ad dignitatem aequalis, ad tuitionem praestantior est,
ad gratiam par, aduersus lapsum cautior, aduersus superbiam
tectior. ita libertatem accepisti, ut meminisse manumissoris
tui debeas, ut patrono tuo noueris legitimum obsequium [*] [*]

deferendum, ne ab ingrato reuocetur libertas. quid te beatius,
qui sub domino regnas et sub patrono militas?

Quid autem est quod tibi non contulit dominus? legem [*]
dedit, adiuncxit gratiam. lex enim peccatum denuntiauit, sed
in condicione lubrica penitus cohibere non potuit. cognoui [*]
enim peccatum quod nesciebam, cognoui concupiscentiam esse
peccatum, et hac occasione cognitionis peccati aera cumulata
sunt, quia peccatum, quod ante per ignorantiam meam mortuum
uidebatur, in me reuixit: ego autem mortuus sum sub peccati
uulnere, quia cognitio culpae, quae mihi profutura uidebatur,
haec nocuit, ut scirem quod uitare non poteram. peccatum
enim prodidit et per bonum denuntiationis suae peccati ipsius
aceruauit inuidiam. itaque supra modum factum est peccatum [*]
mihi, quia cumulatum est denuntiatione mandati; crescit enim
culpa, cum proditur nec cauetur. quomodo ergo bonum
mandatum, quod mihi mors est? aut quomodo non est mihi
mors, quod per bonum significationis suae demonstrandum
peccatum operatum\'est in me mortem? nam certum est quod
mors mihi accessit, dum quod facio agnosco peccatum, sicut
ipse dominus ait: si non uenissem et locutus fuissem
his, peccatum non haberent.

quid miraris igitur si lex [*]
quibusdam morti sit, cum morti sit et domini salutaris aduentus,
per quem redempti sumus? infidelis enim mortem sibi quaerit [*] [*]

ex gratia, manet autem mandati gratia. etenim sicut cognitio
uenenatorum poculorum consummatur ad disciplinam medicinae,
sic diuinum mandatum ad uitam aeternam. sicut autem ei
qui male utitur noxiis potionibus cognitio earum in malum
uertitur et periculum et quo magis uenena cognouerit hoc se[*]
intellegit amplius periclitari, sic forma mandati his qui male
legem interpretantur uel demonstrata atque inter dicta peccata
uitare non possunt mortis auctor est. sicut ergo bonum
antidotum, etiamsi inprudenti aut intemperanti non bonum,
sic bonum mandatum, etiamsi intemperanti non bonum est.
ergo bonum mandatum, quod alicui mors est. responsum
igitur habe primae propositioni, quia potest esse bonum
mandatum, quod mihi mors est: bonum per naturam salutaris [*]
praecepti, mors per intemperantiam carnis.

1
i
» Et quia didicimus esse bonum mandatum quod mihi mors
est, nunc discutiamus quomodo non sit mihi mors quod per
bonum licet mihi operatum est mortem. sic enim proposuit
apostolus: quod ergo bonum est mihi mors est? absit;
sed peccatum, ut pareat peccatum, per bonum mihi
operatum est mortem. itaque spectemus singula. mandatum
utique legis est, lex autem spiritalis est, cuius gratiam uideo,
pulchritudinem laudo. formam praedico, praeceptum admiror:
sed quia carnalis sum ego et uenundatus sum sub peccato,
trahor inuitus ad culpam. etenim quasi seruo culpa dominatur. [*]
itaque odi crimen et facio. mens odit, caro concupiscit: ego [*] [*]

tamen in utraque, qui legi mente consentio et carne quod
nolo hoc ago. bonum ergo mandatum, cui consentio, et mens
bona, quae quod bonum est eligit. bona ad iudicandum, sed
infirma plerumque ad resistendum, quia repugnat ei corporis
adpetentia et captiuam eam trahit ad erroris inlecebras.