Scaife ATLAS

CTS Library / de Finibus Bonorum et Malorum

de Finibus Bonorum et Malorum (1.1-1.5)

urn:cts:latinLit:phi0474.phi048.perseus-lat1:1.1-1.5
Refs {'start': {'reference': '1.1', 'human_reference': 'Book 1 Section 1'}, 'end': {'reference': '1.5', 'human_reference': 'Book 1 Section 5'}}
Ancestors [{'reference': '1'}]
Children []
prev
plain textXML
next

Non eram nescius, Brute, cum, quae summis ingeniis exquisitaque doctrina philosophi Graeco sermone tractavissent, ea Latinis litteris mandaremus, fore ut hic noster labor in varias reprehensiones incurreret. nam quibusdam, et iis quidem non admodum indoctis, totum hoc displicet philosophari. quidam autem non tam id reprehendunt, si remissius agatur, sed tantum studium tamque multam operam ponendam in eo non arbitrantur. erunt etiam, et ii quidem eruditi Graecis litteris, contemnentes Latinas, qui se dicant in Graecis legendis operam malle consumere. postremo aliquos futuros suspicor, qui me ad alias litteras vocent, genus hoc scribendi, etsi sit elegans, personae tamen et dignitatis esse negent.

contra quos omnis dicendum breviter existimo.

Quamquam philosophiae quidem vituperatoribus satis responsum est eo libro, quo a nobis philosophia[*] defensa et collaudata est, cum esset accusata et vituperata ab Hortensio. qui liber cum et tibi probatus videretur et iis, quos ego posse iudicare arbitrarer, plura suscepi veritus ne movere hominum studia viderer, retinere non posse. Qui autem, si maxime hoc placeat,[*] moderatius tamen id volunt fieri, difficilem quandam temperantiam postulant in eo, quod semel admissum[*]

p.2
coerceri reprimique non potest, ut propemodum iustioribus utamur illis, qui omnino avocent a philosophia, quam his, qui rebus infinitis modum constituant in reque eo meliore, quo maior sit, mediocritatem desiderent.

sive enim ad sapientiam perveniri potest, non paranda nobis solum ea, sed fruenda etiam sapientia[*] est; sive hoc difficile est, tamen nec modus est ullus[*] investigandi veri, nisi inveneris, et quaerendi defatigatio[*] turpis est, cum id, quod quaeritur, sit pulcherrimum. etenim si delectamur, cum scribimus, quis est tam invidus, qui ab eo nos abducat? sin laboramus, quis est, qui alienae modum statuat industriae? nam ut Terentianus Chremes non inhumanus, qui novum vicinum non vult 'fodere au/t arare aut a/liquid ferre de/nique'— non enim illum ab industria, sed ab inliberali labore deterret—, sic isti curiosi, quos offendit noster minime nobis iniucundus labor.

2
Iis[*] igitur est difficilius satis facere, qui se Latina[*] scripta dicunt contemnere. in quibus hoc primum est in quo admirer, cur in gravissimis rebus non delectet eos sermo patrius, cum idem fabellas Latinas ad verbum e Graecis expressas non inviti legant. quis enim tam inimicus paene nomini[*] Romano est, qui Ennii Medeam aut Antiopam Pacuvii spernat aut reiciat, quod se isdem Euripidis fabulis delectari dicat, Latinas litteras oderit? Synephebos ego, inquit, potius Caecilii aut Andriam Terentii quam utramque Menandri legam? A quibus tantum dissentio, ut, cum Sophocles vel optime scripserit Electram, tamen male conversam Atilii[*] mihi legendam putem, de quo Lucilius:[*]

'ferreum scriptorem', verum, opinor, scriptorem tamen, ut legendus sit. rudem enim esse omnino in nostris poetis aut inertissimae

p.3
segnitiae est aut fastidii delicatissimi. mihi quidem nulli satis eruditi videntur, quibus nostra ignota sunt. an
Utina/m[*] ne in nemore
nihilo minus legimus quam hoc idem Graecum, quae autem de bene beateque vivendo a Platone disputata sunt, haec explicari non placebit Latine?

Non 1 w 3
eram 1 w 7
nescius 1 w 14
Brute 1 w 20
cum 1 w 24
quae 1 w 29
summis 1 w 35
ingeniis 1 w 43
exquisitaque 1 w 55
doctrina 1 w 63
philosophi 1 w 73
Graeco 1 w 79
sermone 1 w 86
tractavissent 1 w 99
ea 1 w 102
Latinis 1 w 109
litteris 1 w 117
mandaremus 1 w 127
fore 1 w 132
ut 2 w 134
hic 1 w 137
noster 1 w 143
labor 1 w 148
in 4 w 150
varias 1 w 156
reprehensiones 1 w 170
incurreret 1 w 180
nam 1 w 184
quibusdam 1 w 193
et 2 w 196
iis 2 w 199
quidem 1 w 205
non 1 w 208
admodum 1 w 215
indoctis 1 w 223
totum 1 w 229
hoc 1 w 232
displicet 1 w 241
philosophari 1 w 253
quidam 1 w 260
autem 1 w 265
non 2 w 268
tam 1 w 271
id 3 w 273
reprehendunt 1 w 285
si 3 w 288
remissius 1 w 297
agatur 1 w 303
sed 1 w 307
tantum 1 w 313
studium 1 w 320
tamque 1 w 326
multam 1 w 332
operam 1 w 338
ponendam 1 w 346
in 7 w 348
eo 1 w 350
non 3 w 353
arbitrantur 1 w 364
erunt 1 w 370
etiam 1 w 375
et 5 w 378
ii 3 w 380
quidem 2 w 386
eruditi 1 w 393
Graecis 1 w 400
litteris 2 w 408
contemnentes 1 w 421
Latinas 1 w 428
qui 6 w 432
se 4 w 434
dicant 1 w 440
in 9 w 442
Graecis 2 w 449
legendis 1 w 457
operam 2 w 463
malle 1 w 468
consumere 1 w 477
postremo 1 w 486
aliquos 1 w 493
futuros 1 w 500
suspicor 1 w 508
qui 7 w 512
me 2 w 514
ad 2 w 516
alias 1 w 521
litteras 1 w 529
vocent 1 w 535
genus 1 w 541
hoc 2 w 544
scribendi 1 w 553
etsi 1 w 558
sit 2 w 561
elegans 1 w 568
personae 1 w 577
tamen 1 w 582
et 7 w 584
dignitatis 1 w 594
esse 1 w 598
negent 1 w 604
contra 1 w 611
quos 2 w 615
omnis 1 w 620
dicendum 1 w 628
breviter 1 w 636
existimo 1 w 644
Quamquam 1 w 653
philosophiae 1 w 665
quidem 3 w 671
vituperatoribus 1 w 686
satis 1 w 691
responsum 1 w 700
est 1 w 703
eo 2 w 705
libro 1 w 710
quo 3 w 714
a 54 w 715
nobis 1 w 720
philosophia 2 w 731
philosophia 3 w 742
a 57 w 743
nobis 2 w 748
BE 1 w 750
defensa 1 w 757
et 8 w 759
collaudata 1 w 769
est 2 w 772
cum 2 w 776
esset 1 w 781
accusata 1 w 789
et 10 w 791
vituperata 1 w 801
ab 2 w 803
Hortensio 1 w 812
qui 9 w 816
liber 1 w 821
cum 3 w 824
et 11 w 826
tibi 1 w 830
probatus 1 w 838
videretur 1 w 847
et 13 w 849
iis 3 w 852
quos 3 w 857
ego 1 w 860
posse 1 w 865
iudicare 1 w 873
arbitrarer 1 w 883
plura 1 w 889
suscepi 1 w 896
veritus 1 w 903
ne 7 w 905
movere 1 w 911
hominum 1 w 918
studia 1 w 924
viderer 1 w 931
retinere 1 w 940
non 4 w 943
posse 2 w 948
Qui 1 w 952
autem 2 w 957
si 8 w 960
maxime 1 w 966
hoc 3 w 969
placeat 1 w 976
placet 1 w 983
BEV 1 w 986
moderatius 1 w 996
tamen 2 w 1001
id 8 w 1003
volunt 1 w 1009
fieri 1 w 1014
difficilem 1 w 1025
quandam 1 w 1032
temperantiam 1 w 1044
postulant 1 w 1053
in 12 w 1055
eo 3 w 1057
quod 1 w 1062
semel 1 w 1067
admissum 1 w 1075
admissum 2 w 1083
dett 1 w 1087
iam 3 w 1090
missum 3 w 1096
coe 1 w 1099
rceri 1 w 1104
reprimique 1 w 1114
non 5 w 1117
potest 1 w 1123
ut 6 w 1126
propemodum 1 w 1136
iustioribus 1 w 1147
utamur 1 w 1153
illis 1 w 1158
qui 10 w 1162
omnino 1 w 1168
avocent 1 w 1175
a 91 w 1176
philosophia 4 w 1187
quam 2 w 1192
his 1 w 1195
qui 11 w 1199
rebus 1 w 1204
infinitis 1 w 1213
modum 3 w 1218
constituant 1 w 1229
in 16 w 1231
reque 1 w 1236
eo 4 w 1238
meliore 1 w 1245
quo 6 w 1249
maior 1 w 1254
sit 3 w 1257
mediocritatem 1 w 1271
desiderent 1 w 1281
sive 1 w 1286
enim 1 w 1290
ad 5 w 1292
sapientiam 1 w 1302
perveniri 1 w 1311
potest 2 w 1317
non 6 w 1321
paranda 1 w 1328
nobis 3 w 1333
solum 1 w 1338
ea 3 w 1340
sed 2 w 1344
fruenda 1 w 1351
etiam 2 w 1356
sapientia 2 w 1365
om 4 w 1367
cod 1 w 1371
Eliens 1 w 1378
Davisii 1 w 1386
P 1 w 1388
Man 1 w 1392
est 5 w 1396
sive 2 w 1401
hoc 4 w 1404
difficile 2 w 1413
est 6 w 1416
tamen 3 w 1422
nec 1 w 1425
modus 1 w 1430
est 7 w 1433
ullus 1 w 1438
ullus 2 w 1443
est 8 w 1446
BE 3 w 1448
investigandi 1 w 1460
veri 2 w 1464
nisi 1 w 1469
inveneris 1 w 1478
et 18 w 1481
quaerendi 1 w 1490
defatigatio 1 w 1501
defetigatio 1 w 1512
A 1 w 1513
2 1 w 1514
turpis 1 w 1520
est 10 w 1523
cum 4 w 1527
id 10 w 1529
quod 2 w 1534
quaeritur 1 w 1543
sit 4 w 1547
pulcherrimum 1 w 1559
etenim 1 w 1566
si 16 w 1568
delectamur 1 w 1578
cum 5 w 1582
scribimus 1 w 1591
quis 2 w 1596
est 11 w 1599
tam 9 w 1602
invidus 1 w 1609
qui 13 w 1613
ab 3 w 1615
eo 5 w 1617
nos 2 w 1620
abducat 1 w 1627
sin 1 w 1631
laboramus 1 w 1640
quis 3 w 1645
est 12 w 1648
qui 15 w 1652
alienae 1 w 1659
modum 4 w 1664
statuat 1 w 1671
industriae 1 w 1681
nam 2 w 1685
ut 8 w 1687
Terentianus 1 w 1698
Chremes 1 w 1705
non 7 w 1708
inhumanus 1 w 1717
qui 16 w 1721
novum 1 w 1726
vicinum 1 w 1733
non 8 w 1736
vult 1 w 1740
fodere 1 w 1747
au 4 w 1749
t 135 w 1751
arare 1 w 1756
aut 3 w 1759
a 136 w 1760
liquid 1 w 1767
ferre 1 w 1772
de 15 w 1774
nique 1 w 1780
non 9 w 1785
enim 3 w 1789
illum 1 w 1794
ab 6 w 1796
industria 2 w 1805
sed 3 w 1809
ab 7 w 1811
inliberali 1 w 1821
labore 1 w 1827
deterret 1 w 1835
sic 1 w 1840
isti 2 w 1844
curiosi 1 w 1851
quos 4 w 1856
offendit 1 w 1864
noster 2 w 1870
minime 1 w 1876
nobis 4 w 1881
iniucundus 1 w 1891
labor 4 w 1896
Iis 1 w 1900
iis 4 w 1903
Man 2 w 1906
sec 1 w 1910
Bai 1 w 1914
his 2 w 1919
igitur 1 w 1925
est 13 w 1928
difficilius 1 w 1939
satis 2 w 1944
facere 1 w 1950
qui 18 w 1954
se 13 w 1956
Latina 2 w 1962
latina 1 w 1968
A 2 w 1969
1 1 w 1970
B 6 w 1971
E 5 w 1972
latinia 1 w 1979
R 1 w 1980
latine 1 w 1986
A 3 w 1987
2 2 w 1988
NV 1 w 1990
scripta 1 w 1997
dicunt 1 w 2003
contemnere 1 w 2013
in 32 w 2016
quibus 2 w 2022
hoc 5 w 2025
primum 1 w 2031
est 14 w 2034
in 33 w 2036
quo 9 w 2039
admirer 1 w 2046
cur 3 w 2050
in 34 w 2052
gravissimis 1 w 2063
rebus 2 w 2068
non 10 w 2071
delectet 1 w 2079
eos 1 w 2082
sermo 2 w 2087
patrius 1 w 2094
cum 6 w 2098
idem 4 w 2102
fabellas 1 w 2110
Latinas 2 w 2117
ad 7 w 2119
verbum 1 w 2125
e 226 w 2126
Graecis 3 w 2133
expressas 1 w 2142
non 11 w 2145
inviti 1 w 2151
legant 1 w 2157
quis 4 w 2162
enim 4 w 2166
tam 10 w 2169
inimicus 1 w 2177
paene 1 w 2182
nomini 1 w 2188
nomini 2 w 2194
pene 1 w 2198
BE 4 w 2200
Romano 1 w 2206
est 15 w 2209
qui 21 w 2213
Ennii 1 w 2218
Medeam 1 w 2224
aut 4 w 2227
Antiopam 1 w 2235
Pacuvii 1 w 2242
spernat 1 w 2249
aut 5 w 2252
reiciat 1 w 2259
quod 3 w 2264
se 15 w 2266
isdem 1 w 2271
Euripidis 1 w 2280
fabulis 1 w 2287
delectari 1 w 2296
dicat 1 w 2301
Latinas 3 w 2309
litteras 2 w 2317
oderit 1 w 2323
Synephebos 1 w 2334
ego 2 w 2337
inquit 1 w 2344
potius 1 w 2351
Caecilii 1 w 2359
aut 6 w 2362
Andriam 1 w 2369
Terentii 1 w 2377
quam 3 w 2381
utramque 1 w 2389
Menandri 1 w 2397
legam 1 w 2402
A 6 w 2404
quibus 3 w 2410
tantum 2 w 2416
dissentio 1 w 2425
ut 14 w 2428
cum 7 w 2432
Sophocles 1 w 2441
vel 1 w 2444
optime 1 w 2450
scripserit 1 w 2460
Electram 1 w 2468
tamen 4 w 2474
male 1 w 2478
conversam 1 w 2487
Atilii 1 w 2493
atrilii 1 w 2500
ut 15 w 2503
videtur 1 w 2510
R 3 w 2512
acilii 1 w 2518
BE 5 w 2520
mihi 1 w 2524
legendam 1 w 2532
putem 1 w 2537
de 24 w 2540
quo 11 w 2543
Lucilius 1 w 2551
Lucilius 2 w 2560
Se 1 w 2562
lucinius 1 w 2571
A 8 w 2572
1 2 w 2573
licinius 1 w 2582
altera 1 w 2589
parte 1 w 2594
prioris 1 w 2601
u 178 w 2602
erasa 1 w 2607
A 9 w 2609
2 3 w 2610
licinius 2 w 2619
BER 1 w 2622
N 3 w 2624
litin 1 w 2630
V 3 w 2634
Licinus 1 w 2642
C 3 w 2643
F 1 w 2645
W 1 w 2647
Mue 1 w 2651
ferreum 1 w 2660
scriptorem 1 w 2670
verum 1 w 2677
opinor 1 w 2684
scriptorem 2 w 2695
tamen 5 w 2700
ut 17 w 2703
legendus 1 w 2711
sit 5 w 2714
rudem 1 w 2720
enim 5 w 2724
esse 3 w 2728
omnino 2 w 2734
in 49 w 2736
nostris 1 w 2743
poe 1 w 2746
tis 6 w 2749
aut 7 w 2752
inertissimae 1 w 2764
segnitiae 1 w 2773
est 16 w 2776
aut 8 w 2779
fastidii 1 w 2787
delicatissimi 1 w 2800
mihi 2 w 2805
quidem 4 w 2811
nulli 1 w 2816
satis 3 w 2821
eruditi 2 w 2828
videntur 1 w 2836
quibus 4 w 2843
nostra 1 w 2849
ignota 1 w 2855
sunt 1 w 2859
an 20 w 2862
Utina 1 w 2867
m 146 w 2869
an 21 w 2871
Utinam 1 w 2877
Mur 1 w 2880
ad 8 w 2883
Phil 1 w 2887
14 1 w 2890
5 1 w 2892
at 34 w 2896
utinam 1 w 2902
ABERN 1 w 2907
aut 9 w 2910
umnam 1 w 2915
V 4 w 2916
ne 17 w 2918
in 54 w 2920
nemore 1 w 2926
nihilo 1 w 2932
minus 1 w 2937
legimus 1 w 2944
quam 4 w 2948
hoc 7 w 2951
idem 6 w 2955
Graecum 1 w 2962
quae 4 w 2967
autem 3 w 2972
de 30 w 2974
bene 1 w 2978
beateque 1 w 2986
vivendo 1 w 2993
a 226 w 2994
Platone 1 w 3001
disputata 1 w 3010
sunt 2 w 3014
haec 1 w 3019
explicari 1 w 3028
non 12 w 3031
placebit 1 w 3039
Latine 1 w 3045