Alexias (3.8)

[*]

[*][*]

[*]

Huiiiiraodi fuere initia Alexii regui ; nam imperatorem enm hoc quidem tenipore dicere vix licet, cum imperatoris potestatem semel matri concesserit. iam alius iaudutiouis legihus obsequens, palriaui matris illius admirabilis genusque ait Adriauis illis Dalassenis et Charonibus repetitum celebret atque in aniplissinio cauipo lioruui virtutom excurrat licet; me historiam conscribentem, non ex genere et sanguine describere eam oportet, sed ex morihus et virtiite oiiiuihiisque iis rebus, in quibus enarrandis bistoria versatur. itaque ut ad illam iterum redeamiis, ornamentum quidem ipsa fuit non mulierum modo maximum , sed etiam virorum ac decus naturae humanae; gynaeceum autciu palatii , quod onmino perditissimum erat, ex quo tempore Monomachus ille imperio potitus est , et ad turpes se converterat aiuores usque ad ipsum patris mei imperium, melius reddidit landandosque niores restituit atque iam cerneres palatium in bonum ordinem adductum; nam et certa hyinnis sacris tempora descripsit, suatque ct praudio et negotiis publicis tractandis horas constituil: in quihus observandis ipsa exemplum et quasi regula ommbtu erat : ut palaiium sacrum potius

monasterium videretnr. talis erat egregia et revera sancta illa femiua. temperantia enira tantum superabat etiam celebratissimas olim mulieres, quae in omnium ore versantur, quantum stellas sol. iara misericordiam eius in pauperes ac liberalem in egentes manum quis verbis exprimere queat? commune erat eius domus deversorium consanguineis, qui inopia laborabant; nec minus eadem alienis quoque patebat. sacerdotes autem et monachos praecipuo colebat honore et ad mensam adhibebat, nec quisquam tacile sine monachis accumbeutem eam conspexit. quae extrinescus apparebat ingenii eius species , et angelis venerabilis et ipsis daemonibus terribilis erat, hominibus autem non prudentibus, sed libidine agitatis intolerabilis vel solo adspectu ; at qui e contrario temperantiae studebant, hilaris etpropitia. nam modum norat tristitiae severitatisque, ut neque tristitia immanis et fera videretur, neque hiiaritas dissoluta et indoraita; atque hunc, opinor, terminum statuebat raodestiae, ut humanitas condita esset gravitate animique raagnitudine. natura ad raeditandum propensior erat, et nova semper consiiia aniiuo versabat, non perniciosa illa quidem rei publicae, ut quidam raussitabant, sed salutaria, quaeque perditum iam

[*]
[*]
[*]
[*]

iUe atl nihiliim redactuni imperium pristinae integritati, quantum 2. .1 poterat , restitnerent. caeterum , licel piihlicis negotiis occupata esset , nequaquam tamen vitae monasticae oflicia ueglexit. imo maximam noctis partem divinis hyinnis cantandis consiiinehat, snpplica- tionibus intentis et vigilando confecta; snb dilnnitum , nonnunquam a sccundo gallicinio, publicis negotiis operain dabat, de magistratieligendis statuens et iibeliis siipplicibns respondens , scribae mure Gregorio Genesio fungente haec si quis voluisset oralor exornanda sihi suinere, quis est fpieiii non obscuraret eorum, qui antiquitus propter virtutem celebrantur atque ex utrovis sexu illustres sunt, epichirematis, enthyincinatis, coinparationibiis illam extollens : qui laudtionem scribentium mos est. sed historiae ratio non eandein conccdit licentiam. quapropter si forte de regina liac disserentes, in rebus maximis tenuiores sumus, ncino id rcprehcndat , quicunque virtutem iilius et amplitiidinein siiiniiiain aniiiiicpie in omni re solerliam alrpie atque excelsitatem norunt. sed, iinde paulluluin defleximus, iain redeaiiiiis. ea igitur cum rem publicam, ut diximus, gubernaret , ne totum quidem

[*]
[*]

diem secularibus negotiis impendebat, , sed praescriptis sacris in Theclae martyris templo intererat, quod Isaacius Comuenus imperator , ipsius levir, hac de causa exstruxerat. cuni Dacorum priacipes foedus, dudum cum Roinanis ictum, servare diutius nollent, sed pactuin perfide rumperent, id animadvertentes Sauromatae, qui Mysi a veteribus appellabantur , ne ipsi quidem continere se intra fines suos et quiescero volueriint; sed cum hucusque eas regiones, quas Isler a Romanorum imperio seiungit, incoluissent, cuucti relictis sedibiis in fines nostros irruperunt. cuius irruptlouis causa Getarum fuere assiduae inimicitiae, , qui cnm finitimi essent, latrociniis eos lacessebant. itaque capta occasione , cum Istrum glacie concretum cernerent, velut continenti eo usi , inde ad nos migrarunt, totaque gens in finibus nostris consedit ac graviter urbes regionesque adiacenles vexavit quo cognito, imperator Isaacius Triaditzam proficiscentlum staluit. post repressos anlea orientaliuin barbarorum impetiis, eliam hauc rem facili perfecit negotio. universo cniiu collccto exercitu, in viam se de-

dit , eos a Roroanoniin finibtis abacturus. atque ubi copias henc ordinavit, impetum in eos facit; quem illi couspicati, dissidebant statim inter se et in contrariain abiliant senlentiam. at ille parum iis fidcnduin ratus, firmissimam et pertinaciorem eorum parteni vehcmentissime aggreditur. cumque appropinquasset, sui copiarumque suarum conspectu eos perterruit ; nam illum tanquam fulmina iaculantem contra intueri non audebant, exercitus autem infractam testudinem conspexere, ipsi turbabantur. recedebant igitur paullatim et proelium lium in tertium abhinc diem denuntiabant ; setl eodem die castris relictis , in fiigaui se dederunt. ille progressus, ubo castra melati erant, postquam tabernacula diruit et quae rcperla esl praedam pracdam abduxit, viitor revertitur in quo itinere cuin ad Lobitzae radicei pervenisset, vehemens eum imber oppressit et nix intempestiva; erat enim is vicesimus quartus Septembris dies , quo Theclae magnae martyris memoria celebratur. accrescentibus igitur fluviis et super ripas effusis, maris speciem tota planities praebebat, in qua et imperatoris tentorium et universi exercitus castra posita erant. iamque

commeatus omnis fluctibus immersus abripiebatur ; homines et iumenta frigore obrigebant; mugiebat etiam tonitrubus coelum, fulguraque continua, nullo plane temporis intervallo , omnem circa terram inflammare quasi videbantur. haec cum videret imperator, in magna difficultate erat ; et ubi paullisper tempestas remisit, plerisque fluctuum vi abreptis, inde cum ducibus decessit et sub fagum se recepit. sed cum ingentem clangorem ac quasi arbore exeuntem sonum percepisset, veritis vehementius tum flantibns, veritus , ne eorum impetu arbor everteretur, tanto spatio recessit ab arbore, quanto fagus, si caderet , se non prosterneret, ibique obstnpefactus constitit. tum arbor, velut signo dato , extemplo evulsa radicitus, hnmi iacens cernebatur. imperator admirans dei de se curam adstabat. defectionis autem in Oriente runiore accepto, domum rediit, atque eo tempore Theclae, magnae martyri , pulcherrimum templum condidit, tum magnifice nec mediocri siimtu exstructum , tnm varia arte ornatnm; habitiscjne ibi ol) saliitem conservatam sacrificiis , qualia Christianis conveniunt, omni deinceps tempore divinis iliic hymnis interesse consuevit, tali

[*]