Alexias (3.7)

bene secusque habere videantur decreta, ullo terapore a quoquara ad rationem reddendam causamve dicendam cogi poterit. prorsus enim nuUa unquam ratio exigenda est de omnibus, quaecunque tandem hac bulla aurea confirmata fuerint."

Hactenus bulia aurea. in qua miretur fortasse aliquis impeperatorem, patrem meum, tantum matri tribuisse honorem, ut ei summam rerum committeret, ipse imperii regimine quasi decederet et quodammodo iuxta matrem, regio curru vehentem, cursaret, nudo solum imperatoris nomine retento. atqui adolescentiam iam excesserat, qua potissimura aetate duci solent eiusmodi ingenia cupiditate regnandi. Lella adversus barbaros et quidquid laborum et periculorum suberat, sibi seposuit; summam administrationem rerum, magistratuum ciiram, vecligalium sumtuumque publicorum rationes matri coinmisit. fortasse jgitur hoc loco vituperet aliquis patris mei eonsilium, quod gynaeceo imperii administrationem tradidit; at si prudentiam mulieris cognosset, et quanta virtute fuerit quantaque industria, vituperafione missa, in admirationeiu raptus esset. tauta ciiira in avia mca iacrat

[*]
[*]
[*]

reriini gerendarnni dexteritas , tanta constituendae ordinandaeqne rei piiblicae factiitas, ut non soluin Roiiiano iiuperio adininistrando pnr csset, sed omni buivis terrariim regno, quantuiucunque est. nenipe experientissima crat et niiiltaruin reruin norerat naturas, quo quidque initio csset et qnorsum evasuruin, (juae (piibus adversarcutur , quaeque iuvandis firmandisque rebus aliis essent, celerriiue, quid opus facto, perspiciens et caiile constantcrquc exseqiiens. ncc vero, cum consilio adeo polleret, claiidicabat lingua; quin crat planc eloquentissima, ac neqne loipiacitate sermoncm longius producebat, neque celeriter deficiebat eam spiritus; verum opportune cxorsa, qiiam opportunissime rursus Guivit. atque iinperii gubcrnaculis accessit ingravescentc iain aetatc , qiiando et sapicntia magis viget et priidentia florct et reniin usus siippctit ; ex qiiibns adininistratio vim nanciscitur suani. est nimirum huius aetatis noii soliim loqui iuvenibiis pnnicntius, ut in tragoedia est, verum etuan ad ulilitatcin commodiiis agere. in superiore autein vita, ciim adhiic in iuniorum nuinero esset, innlier sane niirifica crat, quippe quae senilem in adolescentia prudcntiam praeitarft.

[*]

[*]
P

atque ipso vidtii ostendebat intuentibus virtutein sibi insitam gravitatemque. sed , quemadinodum dixi, pater meus iniperio potitns , ipse lahores sudoresque, spectatrice matre, perferendos sumsit, hanc autem dominam constituit et velut servus, qiiod illa iubebat, et loquebatur et agebat. diligebat eam imperator mirum in inodum, totusque e consiliis eius pendebat: adeo niatris erat amans : dextramque maternae linguae lamulam , aures vocum illins audientes esse volebat , atque in omnibus rebus annuebat vel abniiebat, quae quidem illa annueret abnncrelve. et plane sic se res habebat : ille speciem regni obtinebat, haec regnum ipsuin; illa leges dabat, gubernabat cuncta admibistrabatque; hic placita cius, sive scripta subscribendo, sive non scripta vocis sufFragio, conrirniabat, et , ut ita dicain, instrumentum imperii erat raaLri. non imperator. rata enira habcbat omnia, quaecunque illa decernebat et statuebat; neque ut matri solum obedientissimus erat, veriun eliain ut rcgnandi artis magistrae attentum ei praebebat animum ; quippe cui exploratissimum esset, illam in omni re ad siimmam perfectionem pervenissc et longe omnes, qui tiinc erant homines, prudentia et rerum peritia anteire.