Alexias (3.6)

stabat per dies noctesfpie quadraginta. noctu aiitem liiinii cubabal, lapide tantum caput fukiens, lngebatque, ut par erat. atque sic deuium rem publicam puris manibus capessivit.

Sed cum percuperet, ut potius quam ipse mater rei publicae gubernacula tractaret , tamen id consilium tum qiiidem clam Irabuit, veritus, ne si mentem suam illa cognosset, etiam palatio egrederetur, quippe qiiam dudiim de altiori vita cogitare sciret. in omuibus igilur, quae accidebant, ne qnotidiana quidein, ea inconsulta, conficiebat, imo consiliorum participem atque adiutricem matrem habebat, cum et paulatim obreperet reruinque administrationem cum ea cominunicaret, et iiitcrdum etiain aperte profileretur, sine illitis nienle atque consilio Imperii res pessuni ituras. sic arctiori seciim vinculo coniunctain eara tcnebat et a consilio perficiendo abslraiiebat arcebatque. appetebat eniin stationem ea ultiinam et monasteria cogitabat, ubi rciiipiuni vitae leiiipus qiiieto transigeret aniino. ad id animuiii appiilcrat, et nt ttbi cuntiDgeret, assidne precabatur. sed licet tale consiiium agilaret

[*]

[*]

[*]

animumque ad altiorem vitam penitus applicuisset, tamen eadem erga liberos erat pia, si quae alia femina, atque una cum filio imperii procellas sustinere, et secundo vento navem actam vel etiam fluctibus undecunque iactatam quam optime gubernare nolebat, praesertim cum filus modo in puppi consedisset et prehendisset clavum, nondum maris fluctibus procellisque eiusmodi assuetus, ea cum dico, imperii significo multiplices et perincommodas molestias. evicit igitur maternus amor, ut una cum filio imperatore rem publicam gubernaret atqueadeo sola interdum imperii quasi currum, habenis prehensis, regeret inoffenso ac prospero cursu: erat enim cum sapienti, tum regio plane animo, et regnis nata administrandis: sed ex altera parte etiam dei amor eam trahebat. cum autem mense Augusto, eadem adhuc indictione, Roberti traiectio Alexium urbe exire cogeret, patefecit iam animi consilium atque ad effectum perduxit. summum enim imperium matri soli commisit idque, bulla aurea edita, in publicum pronuntianit. quoniam autem eum, qui historiam conscribit, clarorum

firorum facta consultaque non crasse transmittere oporlet, sed subtiliter, quantum possit, illa enarrare el qiiae decreta fuerint referre: aggrcdlar et ego hac ralione biiliam auream iilam referre, nec nisi ea nniitlam, quae ad scribae ornatum pertinenl. habet aiitem ita : “nihil est , quod aequiparari queal matri , quae liberos aniat eorumque vlce iuxta commovetnr ac sua ; nec ea firmius ullum praesidium est . tive periculum providetur, sive aliud quid abominandi speratur. nam si consuluerit haec , firmum erit consilium , si precata deum fuerit, fnuninieuto erunt preces et invictorum instar satellitum. talem et nostrae inaicstati a prima inde aetate sese re praestitit veneranda mater ac domina , quae omnia nobis erat et nutrix et ediicatrix. cumque dein senatorum niimcro adscripti essemus , nec maler desiil caritate praeire , et filii pictas flduciaque integra mansit. nna dnobiia in corporibus anima ccrnebatur eaqiie necessitudo per Chrisli gratiam pulchre scrvata est hiiciisque. non “meum," non “tuum," frigidiim illud Terbum, direbalur; atque quod longe maximum est, crebrae eius per omne tempus preces, a deo admissac, in hoc impcrii fastiginni

nos extulere. quae cum etiam post susceptum imperium non postuissel, quin laboris societatem cum maiestate nostra coiret et rei publicae saluti ipsa prospiceret, maiestas nostra iam cum deo expeditionem adversus Romaniae hostes obitura , ut curam sane magnam ponit in delectibus liabendis exercituque bene ordinando , ita non minimi momenti esse rcrum iudicialium ct civiliura curam existimat. itaque lioc imperii quasi firmissimura muniraentum inveniraus , ut sanctae ac maxime venerabili matri rerum omnium administratio committatur. decernit igitur maiestas nostra buUaque hac aurea sancit , rit pro raagna, qua pollet , rerum humanarum peritia , tamctsi eas prorsus contemnit, quidquid scripto decreverit, sive ab eo relatum sit, qni universae rei iudiciariae praeest , sive ab oflicialibus huic subiectis, sive a ceteris omnibus, qui vei coraraentariorum vel libellorum vel sententiarum curam gerunt in publicis debitorum remijsionibus , id auctoritatem habeat perpetuam nihiloque minorera , quara si ab ipsa serenitatc nostra statutum iussumque esset. quaecunque responsa eius proferentur, vel mandata scripta, non scripta, cum ratione vel sine ratione munita modo eius sigillo, quod transfigiirationem et assum-

[*]
[*]
[*]
[*]

tionem exhibet, ut ab ipsa nostra maiestate profecta habeantur. mense quoqiie eius, qui pro tempore rem iudiciaJem administrat, etiam de promotionibus et successioniJius in iucliciis superioribus inferioribusque, atque in dignitatibus et muneribus et donationibus rerum immobilium regio arbitrio sancta parons nostra, quidris volet, (lecernendi habeat facultatem. et quicumque promoti fuerint in iudicia maioris minorisve ordinis et in iis successerint , maximis , mediis, infimis bonoribus ornati, non summovebuntur ii in posterum statu suo iiec unquam cxcident. sed et aiigmenta rogarum et incremcnta largitionum et remissiones vectigalium, quae consuetudines vocantur; et stipendia ex parte aut omnino recisa siio Iiaec constituet iure et, ut tmiverse loquar . nihil irritiim censebitiir, quod illa imporaverit vel litteris vel sine litteris. verba enim hiiiiis et mandata tancpiam ipsiun Miaiestatis nostrae iiabeluintur, neque quidquam abrogabitur, sed rata firmaqiie enint in postera tempora. nec quisquam eorum, qui illi ministraverit, nec ipse pro tempore longotheta secretorum, quantumvis