Ἀλεξιάδα (3.4)

Ἐπεὶ δὲ τὸν Μελισσηνὸν Νικηφόρον τῆς τοῦ καίσαρος κατὰ τὴν ὑπόσχεσιν ἔδε. ἀξίας μετειληχέναι , καὶ τὸν Ισαάκιον δέ, πρῶτον τῶν ἀδελφῶν κατὰ χρόνον ὄντα, μείζονι ἐχρῆν τιμηθῆναι ἄξιώματι, (ἕτερον δὲ ἀξίωμα πλὴν τοῦ καίσαρος οὐκ ἠν,) νέον ὀνοματοποιήσας ὁ βασιλεὺς Ἀλέξιος ἀπό τε τοῦ
σεβαστοῦ καὶ τοῦ αὐτοκράτορος σύνθετον ὄνομα τὸ τοῦ σεβαστοκράτορος τἀδελφῷ ἐφηρμόσατο, οἱονεί δεύτερον βασιλέα πεποιηκώς, [*] τὸν καίσαρα τοῦτον ὑποβιβάσας καὶ τρίτον ἐν ταῖς εὐφημίαις ἀριθμησάμενος μετὰ τὴν τοῦ αὐτοκράτορος εὐφημίαν. οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ στέμμασιν ἐν ταῖς πανδήμοις ἡμέραις
αὐτοὺς στεφανοῦσθαι προσέταττε τόν τε σεβαστοκράτορα καὶ τὸν Καίσαρα, κατὰ πολὺ διαφέρουσι τῇ πολυτελείᾳ τοῦ διαδήματος, ᾧ αὐτὸς ἐστεφάνωτο. τὸ μὶν γὰρ βασιλικὸν διάδημα καθάπερ ἡμισφαίριον εὔγυρον τὴν κεφαλὴν διαδεῖ [*] πανταχόθεν μαργάροις καὶ λίθοις κοσμούμενον , τοῖς μὲν ἐγκειμένοις,
τοῖς δὲ καὶ ἐξηρτημένοις· ἑκατέρωθεν γὰρ τῶν C κροτάφων ὁρμαθοί τινες ἀπαιωροῦνται διὰ μαργάρων καὶ λίθων καὶ τὰς παρειὰς ἐπιξέουσι. καί ἐστι τοῦτο ἐξυρημένον

τι χρῆμα τοῖς βασιλεῦσι στολῆς · οἱ δὲ τῶν σεβαστοκρατόρων καὶ τῶν Καισάρων στέφανοι σποράδην ἔστιν ὅπου τῶν μαργάρων καἰ λίθων μετέχοντες ἄνευ τοῦ ἐπισφαιρώματος. κατ’ ἐκεῖνο δὲ καιροῦ τετίμηται καὶ ὁ Ταρωνείτης καὶ γαμβρὸς ἐπ’ ἀδελφῇ τοῦ βασιλέως πρωτοσέβαστός τε καὶ πρωτοβεστιάριος,
μετ’ οὐ πολὺ δὲ καὶ πανυπερσέβαστος ἀναδείκνυται καὶ σύνθωκος τῷ Καίσαρι γίνεται. πρὸς δὲ καὶ Ἀδριανὸς [*] νὸς ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ πρωτοσεβαστὸς ἀξιοῦται καὶ Νικηφόρος ὁ ὕστατος ἀδελφὸς μέγας τε δρουγγάριος τοῦ στόλου προὐβέβλητο καὶ εἰς τὴν τῶν σεβαστῶν καὶ
οὗτος ἀνηνέχθη βαθμίδα. τούτων δὲ τῶν ἄξιωμάτων τὴν καινοτομίαν ὁ ἐμὸς πατὴρ προσεξεύρατο , τὰ μὲν συνθεὶς, καθάπερ ἄνωθεν εἴρηται, τοῖς δὲ καὶ παραχρησάμενος. τὸ μὲν γὰρ πανυπερσέβαστος καὶ σεβαστοκράτωρ καἰ ὅσα τοιαῦτα συντέθεικε, τῇ δὲ τοῦ σεβαστοῦ ἀξίᾳ παραχρησάμενος φαίνεται.
σεβαστοὶ γὰρ οἱ βασιλεῖς ἀνέκαθεν ἐπιθετικῶς ὠνομάζοντο, καὶ ἦν ἔξιδιαζόντως εἰς βασιλέα λεγόμενον τὸ τοῦ [*] σεβαστοῦ ὄνομα· αὐτὸς δὲ εἰς τὸ κοινότερον πρῶτον κατήνεγκε τὴν τοιαύτην ἀξίαν. εἰ γὰρ τις εἰς ἐπιστήμην καί τινα ὑπερτάτην φιλοσοφίαν ἀνάγοι τὴν βασιλείαν , ὥσπερ τέχνην

οὖσαν τεχνῶν καὶ ἐπιστήμην ἐπιστημῶν θαυμάσαιτο ἂν καὶ τὸν ἐμὸν πατέρα οἷόν τινα ἐπιστήμονά τε καὶ ἀρχιτέκτονα τὰ ὑπὸ τὴν βασιλείαν καινοτομοῦντα καί πράγματα καὶ ὀνόματα· πλὴν ὅσον οἱ μὲν τῶν λογικῶν ἐπιστημῶν προστάται διὰ σαφήνειαν
τὰ τοιαῦτα τῶν ὀνομάτων ἐφεύραντο, ὁ δὲ ἐπιστημονάρχης οὗτος τῆς βασιλείας Ἀλέξιος πρὸς τὸ συμφέρον [*] ἅπαντα τῇ βασιλείᾳ διῳκονόμητο, ξενίζων πολλάκις καὶ περὶ τὴν τάξιν τῶν πραγμάτων κω περὶ τὴν κλῆσιν τῶν ὀνομάτων. ὁ μέντοι ἱεροπρεπὴς ἐκεῖνος καὶ πατριάρχης Κοσμᾶς,
οὑ καἰ πρότερον διεμνημονεύσαμεν, μὲν ἡμέρας τινὰς κατὰ τὴν μνήμην τοῦ ἱεράρχου Ἰωάννου τοῦ θεολόγου τὴν ἱεροτελεστίαν τελέσας ὲν τῷ κατὰ τὸ Ἕβδομον ἐπ ὀνόματι τοῦ ἤδη ῥηθέντος σηκῶ, τὸν ἀρχιερατικὸν θρόνον διαπρέψας πη πέντε καὶ μῆνας ἐννέα, παραιτεῖται τὴν ἀρχιερωσύνην καὶ ἄπεισιν
εἰς τὴν τοῦ Καλλίου αὐτὸν ἐγχειρίζεται δὲ τοὺς τῆς ἀρχιερωσύνης οἴακας ἐπεὶ αὐτὸν ὁ προρρηθεὶς ἐκτομίας ἐκτομίας [*] καἰ ὁ Γαριδᾶς. ἐπεὶ δὲ ὁ τῆς βασιλίδος Μαρίας υἱὸς Κωνσταντῖνος ὁ πορφυρογέννητος μετὰ τὴν παράλυσιν τῆς βασιλείας τοῦ πατρὸς αὐτοῦ Μιχαὴλ τοῦ Δούκα τὰ ἐρυθρὰ μὶν
ἑκὼν ἀπεδύσατο πέδιλα, τὰ δὲ κοινὰ καὶ μέλανα ὑπεδύσατο,

Νικηφόρος ὁ Βοτανειάτης ὁ μετὰ τὸν Δούκαν καὶ πατέρα τοῦ Κωνσταντίνου τῶν σκήπτρων ἐπειλημμένος , τὰ μὲν μέλανα ἐκεῖνον ἀποβαλεῖν διωρίσατο , ἐκ ποικίλων δὲ σηρικῶν ὑφασμάτων ὑποδήματα προσέταττε περιδεῖσθαι, ὥσπερ τὸν νεάνισκον ἐπαισχυνόμενος καὶ τοῦ κάλλους ὁμοῦ κὼ τοῦγένους
[*] ἀγάμενος. τὸ μὲν γὰρ κόκκινον διόλου [*] αὐτῷ τῶν πεδίλων οἷον ἐφθόνει , τὸ δέ τινας τόπους ἐκ τῶν ὑφασμάτων ἀνθεῖν τὸ κόκκινον ὑπεδίδου. μετὰ δὲ τὴν τοῦ Κομνηνοῦ Ἀλεξίου ἀνάρρησιν ἡ βασιλὶς Μαρία καὶ μήτηρ ἐκείνου, ταῖς ὑποθημοσύναις πεισθεῖσα τοῦ καίσαρος, ἔγγραφον
πίστιν ᾐτήσατο δι’ ἐρυθρῶν βεβαιωθησομένην γραμμάτων καὶ σφραγῖδος χρυσῆς παρὰ τοῦ αὐτοκράτορος, ὥστε μὴ μόνον ἀσινὴς σὺν τῷ υἰῷ διατηρηθῆναι , ἀλλὰ καὶ συμβασιλεύειν αὐτῷ κἀκεῖνον , τά τε ἐρυθρὰ ὑποδεδυσκόμενον καὶ στεφηφοροῦντα καὶ ὡς βασιλέα σὺν αὐτῷ ἀναγορευόμενον. καὶ
οὐκ ἠστόχησε τῆς αἰτήσεως; ἀλλὰ λαμβάνει χρυσόβουλλον λόγον βεβαιοῦντα τὰ αὐτῆς θελήματα ἅπαντα. τηνικαῦτα καὶ ἇι ὑπεδιδύσκετο ἐκ σηρικῶν ὑφασμάτων περιελόντες, τῶν [*] διόλου ἐρυθρῶν ὑποδημάτων τούτῳ μεταδιδόασι, κἀν ταῖς δωρεαῖς καὶ χρυσοβούλλοις λόγοις δεύτερος τοῦ λοιποῦ συνυπογράφων
ἦν διὰ κιναβάρεως τῷ βασιλεῖ Ἀλεξίῳ, κἀν ταῖς προ- πομπαῖς μετὰ τῆς βασιλικῆς τιάρας συνεπόμενος ὡς δέ τινες ἔφασαν, καὶ πρὸ τῆς ἀποστάσιας τὰς πέρι τούτου συνθήκας

εἰχεν ἡ βασιλίς, ἵν οὕτω τὰ κατὰ τὸν υἱὸν αὐτῆς γένοιτο. οὕτω γοῦν τοῦ βασιλείων ἐκείνη ἐξέρχεται τοῦ προπομπῆς ἀξίας, ἐν τοῖς κατὰ τὴν μονὴν τοῦ μεγάλου μάρτυρος Γεωργίου παρὰ τοῦ ἀποβεβιωκότος Κωνσταντίνου τοῦ Μονομάχου
βασιλέως δἰκοδομηθεῖσαν οἰκήμασιν κατασκηνώσασα, (Μάγγανα [*] ταῦτα ἡ ταύτῃ εἰσέτι κικλήσκει διάλεκτος,) Ἰσαακίον συνεφεπομένου ᾠκονόμητο. τοῦ σεβαστοκράτορος.