Ἀλεξιάδα (2.10)

Ἅμα δὲ τούτοις καὶ οἱ τοῦ Μελισσηνοῦ πρέσβεις σφοδρῶς ἐπέκειντο ἀπαιτοῦντες τὸν ὑπεσχημένον χρυσόβουλλον λόγον. καὶ ὁ Μαγγάνης εὐθὺς μετεκαλεῖτο κομίσων αὐτόν. ὁ δὲ τὸν μὲν χρυσόβουλλον λόγον γεγραμμένον ἔχειν ἔλεγε, τὸ δέ γε χρησιμεῦον σκεῦος εἰς τὰς βασιλικὰς ὑπογραφὰς
αὐτῆ̣ γραφίδι ἀπολωλεκέναι διισχυρίζετο, κρυψίνους ὢν ἀνὴρ καὶ δεινὸς τὸ μέλλον ῥᾷστα προϊδεῖν καὶ ἐκ μὲν τοῦ [*] παρεληλυθότος θηρᾶσαι τὸ συνοῖσον, τὸ δέ γε ἐνεστὸς άκριβῶς διαγνῶναι καὶ πρὸς ὅπερ ἂν βούλοιτο εὐφυῶς μετενεγκεῖν, ἐπισκιάσαι τε πράγματα, εἰ μόνον θελήση. ἀνεβάλλετο
γαρ γὰρ τὴν τοῦ χρυσοβούλλου γραφὴν ὁ Μαγγάνης, τὰς ἐπλίδας διδοὺς τῷ Μελισσηνῷ. ἐδεδίει γάρ, μὴ τοῦ κρυσοβούλλου τάχιον ἢ προσήκει καταπεμφθέντος αὐτῷ, ᾡ

τὴν τοῦ Καίσαρος ἀξίαν τούτῳ κατεχαρίζετο, τόν καίσαρα μὲν ἀποπέμψαιτο, τῆς δὲ βασιλείας ὅλως ἔξέχοιτο, καθά. περ καὶ πρὸς τοὺς Κομνηνοὺς διαμεμηνυκὼς ἦν, κίκι σπου- [*] δάσειέ τι θρασύτερον. καὶ τοῦτο ἦν ἡ τέχνη καὶ τὸ μαγγάνευμα τοῦ Μαγγάνη πέρι τὴν ἀναβολὴν τοῦ χρυσοβούλλου
λόγον τοῦ Καίσαρος. τούτων οὕτω τελουμένων καὶ τοῦ καιροῦ κατεπείγοντος τὴν πρὸς τὴν πόλιν εἴσοδον, ὑποτοπάξοντες οἱ πρέσβεις τὸ δρᾶμα, σφοδρότερον ἐνέκειντο, ἔξαιτούμενοι τὸν χρυσόβουλλον λόγον. οἱ δὲ Κομνηνοί φασι πρὸς αὐτούς “ἐπεὶ ἐν χερσὶν ἤδη τὴν πόλιν ἔχοντες ἄπιμεν, θεοῦ ᾦ
ἐπαρήγοντος, ἐφ’ ᾧ κατασχεῖν αὐτήν, ἀπελθόντες ἀπαγγείλατε ταῦτα τῷ δεσπότη χαἰ κυρίῳ ὑμῶν, καὶ τοῦτ’ ἐπειπόντες, ὡς “εἴ γε κατ’ ἐλπίδας ἡμῖν ἀπαντήσει τὰ πράγματα, [*] σοῦ πρὸς ἡμᾶς παραγενομένου, πάντα κατὰ ῥοῦν ἀκολουθήσειε καὶ κατὰ τὸ ἡμῖν καἰ σοι Βουλητόν." ἀλλὰ ταῦτα μὲν
πρὸς τοὺς πρέσβεις. τὸν μέντοι γεώργιον τὸν Παλαιολόγον πρὸς τὸν ἡγεμόνα Νεμίτζων Γιλπράκτον ἐξέπεμψαν, ἀπόπειραν ποιήσασθαι τῆς γνώμης Γιλπράκτου καἰ εἰ διαγνοίη προθυμούμενον δέξασθαι κατὰ τὴν ὑπόσχεσιν τοὺς Κομνηνούς, τὸ δοθὲν αὐτῷ σύνθημα ποιῆσαι, ὅπερ αὐτοὶ μὲν θεασάμενοι
ἐπισπεύσουσι τὴν εἰσέλευσιν, αὐτὸς δὲ εἰς τὸν πύρ-

γον ἀνελθών, θᾶττον αὐτοῖς τὰς πύλας ὑπανοίξει. ὁ δὲ ἀλα προθύμως τὴν πρὸς τὸν Γιλπράκτον ὑδοιπορίαν ἀνεδέξατο, πρόθυμος ὢν ἀνὴρ εἰς τὰς πολεμικὰς πράξεις καὶ πό- [*] λεων ἐκπορθήσεις, καὶ τοῦτ’ αὐτὸ τειχεσιπλήτης αὐτόχρημα [*]
ἶπες ἄν, ὁ πέρι Ἄρεος Ὅμηρος. οἱ δὲ Κομνηνοὶ ὁπλισάμεοι καὶ τὸ ὁπλιτικὸν ἅπαν ἐμπείρως πάνυ καταστησάμενοι, ἐραδεῖ ποδὶ στείχοντες, ἱλαδὸν πρὸς τὴν πόλιν ἀπῄεσαν. ἐσπέρας οὐν πελάσας τῷ τείχει ὁ παλαιολόγος Γεώργιος καὶ σύνθημα ἀπὸ τοῦ Γιλπράκτου λαβών , ἄνεισιν ἔπι τὸν πύργον
μετὰ τῶν ἀμφ αὐτόν. οἱ μὲν ὀλίγον τι πρὸ τὼν τειχῶν γεγονότες, χάρακά τε βάλλονται τᾶι στρατοπεδεύουσι λαμπρῶς. καὶ βραχύ τι μέρος τῆς νυκτὸς ἐπ αὐτοῦ αὐλισάμενοι, τὸ λοιπὸν αὐτοὶ τὸ μεσαίτατον εἶχον εἶχον τῆς φάλαγγος ἅμα τοῖς τῶν ἱππέων ἐπιλέκτοις καὶ
τῇ κρείττονι στρατιᾷ, τότε ψιλὸν διατάξαντες, βάδην τε [*] ϊόντες, κατ’ αὐτὸ τὸ περίορθρον πρὸ τῶν τειχῶν ἀθρόον καθίστανται. καὶ πολέμου σχῆμα διατυπώσαντες, ἐσιδηροφόρουν ξύμπαντες, ἵνα τοὺς ἐντὸς καταπλήξαιεν. σύνθημα δὲ ἄνωθεν δόντος αὐτοῖς τοῦ Παλαιολόγου καὶ τὰς πύλας ἀνοίξαντος,
συμμίγδην εἰσίεσαν, οὐ σὺν εὐταξίᾳ στρατιωτικῇ, ἀλλ’ ὡς ἔτυχεν ἕκαστος, ἀσπίδας καὶ τόξα καὶ δόρατα φέροντες. ἡ δὲ ἡμέρα πέμπτη ἦν ἡ μεγάλη, καθ’ ἢν τὸ μυστικὸν πάσχα θύομεν ἅμα καὶ ἐστιώμεθα, ἐπινεμήσεως τετάρτης

τειχεσιπλήτης

ἔτους ςφπθ μηνὸς Ἀπριλλίου. καὶ οὕτως ἅπαν τὸ [*] πεδον ἐκ ξενικῆς τε καἰ ἐγχωρίου δυνάμεως, ἐκ τ’ αὐτοχθόνων καὶ τῶν παρακειμένων χωρῶν συνεληλυθός, τὴν πόλιν ἐκ πολλοῦ παντοίοις εὐθηνοῦσαν εἴδεσιν, ἐξ ἠπείρου τε καἰ θαλάσσης συνεχῶς ἀρδομένην γινώσκοντες, ἐν βραχεῖ χρόνῳ
διὰ τῆς Χαρσίου πύλης εἰσεληλύθασιν, ἁπανταχοῦ σκεδασθέντες περί τε τὰς λεωφόρους πέρι τε τὰς τριόδους καὶ ἀμφόδους, μὴ οἰκιῶν, μὴ ἐκκλησιῶν, μηδὲ αὐτῶν τῶν ἱερῶν ἀδύτων τὸ παράπαν φειδόμενοι, ἀλλὰ λείαν πολλὴν ἐκεῖθεν ἐπισυνάγοντες, τοῦ μέντοι ἀποκτείνειν μόνον ἀφιστάμενοι, τὰ δ’
ἄελλα πάντα ἰταμῶς πάντη καὶ ἀναισχύντως ποιοῦντες. τὸ δὲ [*] δὴ χεῖρον, ὅτι οὐδὲ οἱ αὐτόχθονες τῶν τοιούτων ἀφίσταντο πράξεων, ἀλλ’ οἷον ἐκλαθόμενοι ἑαυτῶν καὶ τὰ σφῶν ἤθη ἔπι τὸ χεῖρον ἀμείψαντες, ἀνερυθριάστως καἰ αὐτοὶ, ἅπερ οἱ βάρβαροι, ἔπραττον.