Scaife ATLAS

CTS Library / Praeceptiones

Praeceptiones (1-5)

urn:cts:greekLit:tlg0627.tlg051.1st1K-grc1:1-5
Refs {'start': {'reference': '1', 'human_reference': 'Chapter 1'}, 'end': {'reference': '5', 'human_reference': 'Chapter 5'}}
Ancestors []
Children []
prev
plain textXML
next
ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΙ.

1. Χρόνος ἐστὶν ἐν καιρὸς, καὶ καιρὸς ἐν χρόνος οὐ πολύς·
ἄκεσις χρόνῳ, ἔστι δὲ ἡνίκα καὶ καιρῷ. Δεῖ γε μὴν ταῦτα εἰδότα
μὴ λογισμῷ πρότερον πιθανῷ προσέχοντα ἰητρεύειν, ἀλλὰ τριβῇ
μετὰ λόγου. γὰρ λογισμὸς μνήμη τίς ἐστι ξυνθετικὴ τῶν μετ
αἰσθήσιος ληφθέντων· ἐφαντασιώθη γὰρ ἐναργέως αἴσθησις προπαθὴς
καὶ ἀναπομπὸς ἐοῦσα εἰς διάνοιαν τῶν ὑποκειμένων· δὲ

252
παραδεξαμένη πολλάκις, οἷς, ὅτε, ὁκοίως τηρήσασα, καὶ ἐς ἑωυτὴν
καταθεμένη, ἐμνημόνευσεν. Ξυγκαταινέω μὲν οὖν καὶ τὸν λογισμὸν,
ἤνπερ ἐκ περιπτώσιος ποιῆται τὴν ἀρχὴν, καὶ τὴν καταφορὴν ἐκ
τῶν φαινομένων μεθοδεύῃ· ἐκ γὰρ τῶν ἐναργέως ἐπιτελεομένων
ἢν τὴν ἀρχὴν ποιήσηται λογισμὸς, ἐν διανοίης δυνάμει ὑπάρχων
εὑρίσκεται, παραδεχομένης αὐτῆς ἕκαστα παρ ἄλλων. Ὑποληπτέον
οὖν τὴν φύσιν ὑπὸ τῶν πολλῶν καὶ παντοίων πρηγμάτων κινηθῆναί
τε καὶ διδαχθῆναι, βίης ὑπεούσης· δὲ διάνοια παρ αὐτῆς
λαβοῦσα, ὡς προεῖπον, ὕστερον εἰς ἀληθείην ἤγαγεν· εἰ δὲ μὴ ἐξ
ἐναργέος ἐφόδου, ἐκ δὲ πιθανῆς ἀναπλάσιος λόγου, πολλάκις βαρείην
καὶ ἀνιηρὴν ἐπήνεγκε διάθεσιν. Οὗτοι δὲ ἀνοδίην χειρίζουσι· τί γὰρ
ἂν ἦν κακὸν, ἢν τὰ ἐπίχειρα ἐκομίζοντο οἱ τὰ τῆς ἰητρικῆς ἔργα
κακῶς δημιουργέοντες; νῦν δὲ τοῖσιν ἀναιτίοισιν ἐοῦσι τῶν καμνόντων,
ὁκόσοισιν οὐχ ἱκανὴ ἐφαίνετο ἐοῦσα τοῦ νοσέειν βίη, εἰ μὴ ξυνέλθοι
τῇ τοῦ ἰητροῦ ἀπειρίῃ. Περὶ μὲν οὖν τουτέων ἅλις ἔστω
διειλεγμένα.

2. Τῶν δ ὡς λόγου μόνου ξυμπεραινομένων μὴ εἴη ἐπαύρασθαι,
τῶν δὲ ὡς ἔργου ἐνδείξιος· σφαλερὴ γὰρ καὶ εὔπταιστος μετ ἀδολεσχίης
ἰσχύρισις. Διὸ καὶ καθόλου δεῖ ἔχεσθαι τῶν γινομένων, καὶ

254
περὶ ταῦτα μὴ ἐλαχίστως γίγνεσθαι, ἢν μέλλῃ ἕξειν ῥηϊδίην καὶ
ἀναμάρτητον ἕξιν, ἣν δὴ ἰητρικὴν προσαγορεύομεν. Κάρτα γὰρ
μεγάλην ὠφελίην περιποιήσει τοῖσί γε νοσέουσι καὶ τοῖσι τουτέων
δημιουργοῖσιν. Μὴ ὀκνέειν δὲ καὶ παρὰ ἰδιωτέων ἱστορέειν, ἤν τι
δοκέῃ συνοίσειν εἰς καιρὸν θεραπείης. Οὕτω γὰρ δοκέω τὴν ξύμπασαν
τέχνην ἀναδειχθῆναι, διὰ τὸ ἐξ ἑκάστου τοῦ τέλους τηρηθῆναι
καὶ εἰς ταὐτὸ ξυναλισθῆναι. Προσέχειν οὖν δεῖ περιπτώσει τῇ ὡς
ἐπιτοπολὺ, καὶ μετ ὠφελίης καὶ ἠρεμαιότητος μᾶλλον ἐπαγγελίης
καὶ ἀπολογίης τῆς μετὰ πρήξιας.

3. Χρήσιμος δὲ καὶ ποικίλος τῶν προσφερομένων τῷ νοσέοντι καὶ
προορισμὸς, ὅτι μόνον τι προσενεχθὲν ὠφελήσει· οὐ γὰρ ἰσχυρίσιος
δεῖ· πάντα γὰρ τὰ πάθη διὰ πολλὰς περιστάσιας καὶ μεταβολὰς
μονῇ τινὶ προσκαθίζει.

4. Παραινέσιος δ ἂν καὶ τοῦτο ἐπιδεηθείη τῆς θεωρίης· εἰ γὰρ
ἄρξαιο παρὰ μισθαρίων, ξυμβάλλει γάρ τι καὶ τῷ ξύμπαντι, τῷ
μὲν ἀλγέοντι τοιαύτην διανόησιν ἐμποιήσεις τὴν ὅτι ἀπολιπὼν

256
αὐτὸν πορεύσῃ μὴ ξυνθέμενος, ὅτι ἀμελήσεις, καὶ οὐχ ὑποθήσεις
τινὰ τῷ παρεόντι. Ἐπιμελεῖσθαι οὖν οὐ δεῖ περὶ στάσιος μισθοῦ·
ἄχρηστον γὰρ ἡγεύμεθα ἐνθύμησιν ὀχλεομένῳ τὴν τοιαύτην, πουλὺ
δὲ μᾶλλον ἐν ὀξεῖ νοσήματι· νόσου γὰρ ταχύτης καιρὸν μὴ διδοῦσα
ἐς ἀναστροφὴν οὐκ ἐποτρύνει τὸν καλῶς ἰητρεύοντα ζητεῖν τὸ λυσιτελὲς,
ἔχεσθαι δὲ δόξης μᾶλλον· κρέσσον οὖν σωζομένοισιν ὀνειδίζειν
ὀλεθρίως ἔχοντας προμύσσειν.

5. Καί τοι ἔνιοι νοσέοντες ἀλλάσσουσι, τὸ ξενοπρεπὲς καὶ τὸ ἄδηλον
προκρίνοντες, ἄξιοι μὲν ἀμελίης, οὐ μέντοι γε κολάσιος· διὸ
τουτέοισιν ἀντιτάξῃ εἰκότως μεταβολῆς ἐπὶ σάλου πορευομένοισιν.

258
Τίς γὰρ πρὸς Διὸς ἠδελφισμένος ἰητρὸς ἰητρεύειν πεισθείη ἀτεραμνίῃ;
ὥστ ἐν ἀρχῇ ἀνακρίνοντα πᾶν πάθος μὴ οὐχ ὑποθέσθαι
τινὰ ξυμφέροντα ἐς θεραπηΐην, ἀποθεραπεῦσαί τε τὸν νοσέοντα καὶ
μὴ παριδεῖν.

ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΙ 1 w 11
1 1 w 13
Χρόνος 1 w 20
ἐστὶν 1 w 25
ἐν 1 w 27
1 w 28
καιρὸς 1 w 34
καὶ 1 w 38
καιρὸς 2 w 44
ἐν 2 w 46
2 w 47
χρόνος 1 w 53
οὐ 1 w 55
πολύς 1 w 60
ἄκεσις 1 w 67
χρόνῳ 1 w 72
ἔστι 1 w 77
δὲ 1 w 79
ἡνίκα 1 w 84
καὶ 2 w 87
καιρῷ 1 w 92
Δεῖ 1 w 96
γε 1 w 98
μὴν 1 w 101
ταῦτα 1 w 106
εἰδότα 1 w 112
μὴ 2 w 114
λογισμῷ 1 w 121
πρότερον 1 w 129
πιθανῷ 1 w 135
προσέχοντα 1 w 145
ἰητρεύειν 1 w 154
ἀλλὰ 1 w 159
τριβῇ 1 w 164
μετὰ 1 w 168
λόγου 1 w 173
1 w 175
γὰρ 1 w 178
λογισμὸς 1 w 186
μνήμη 1 w 191
τίς 1 w 194
ἐστι 1 w 198
ξυνθετικὴ 1 w 207
τῶν 1 w 210
μετ 2 w 213
αἰσθήσιος 1 w 223
ληφθέντων 1 w 232
ἐφαντασιώθη 1 w 244
γὰρ 2 w 247
ἐναργέως 1 w 255
2 w 256
αἴσθησις 1 w 264
προπαθὴς 1 w 272
καὶ 3 w 275
ἀναπομπὸς 1 w 284
ἐοῦσα 1 w 289
εἰς 1 w 292
διάνοιαν 1 w 300
τῶν 2 w 303
ὑποκειμένων 1 w 314
3 w 316
δὲ 2 w 318
παραδεξαμένη 1 w 330
πολλάκις 1 w 338
οἷς 1 w 342
ὅτε 1 w 346
ὁκοίως 1 w 353
τηρήσασα 1 w 361
καὶ 4 w 365
ἐς 1 w 367
ἑωυτὴν 1 w 373
καταθεμένη 1 w 383
ἐμνημόνευσεν 1 w 396
Ξυγκαταινέω 1 w 408
μὲν 1 w 411
οὖν 1 w 414
καὶ 5 w 417
τὸν 1 w 420
λογισμὸν 1 w 428
ἤνπερ 1 w 434
ἐκ 1 w 436
περιπτώσιος 1 w 447
ποιῆται 1 w 454
τὴν 2 w 457
ἀρχὴν 1 w 462
καὶ 6 w 466
τὴν 3 w 469
καταφορὴν 1 w 478
ἐκ 2 w 480
τῶν 3 w 483
φαινομένων 1 w 493
μεθοδεύῃ 1 w 501
ἐκ 3 w 504
γὰρ 3 w 507
τῶν 4 w 510
ἐναργέως 2 w 518
ἐπιτελεομένων 1 w 531
ἢν 1 w 533
τὴν 4 w 536
ἀρχὴν 2 w 541
ποιήσηται 1 w 550
2 w 551
λογισμὸς 2 w 559
ἐν 5 w 562
διανοίης 1 w 570
δυνάμει 1 w 577
ὑπάρχων 1 w 584
εὑρίσκεται 1 w 594
παραδεχομένης 1 w 608
αὐτῆς 1 w 613
ἕκαστα 1 w 619
παρ 3 w 622
ἄλλων 1 w 628
Ὑποληπτέον 1 w 639
οὖν 2 w 642
τὴν 5 w 645
φύσιν 1 w 650
ὑπὸ 1 w 653
τῶν 5 w 656
πολλῶν 1 w 662
καὶ 7 w 665
παντοίων 1 w 673
πρηγμάτων 1 w 682
κινηθῆναί 1 w 691
τε 4 w 693
καὶ 8 w 696
διδαχθῆναι 1 w 706
βίης 1 w 711
ὑπεούσης 1 w 719
4 w 721
δὲ 3 w 723
διάνοια 2 w 730
παρ 4 w 733
αὐτῆς 2 w 739
λαβοῦσα 1 w 746
ὡς 1 w 749
προεῖπον 1 w 757
ὕστερον 1 w 765
εἰς 2 w 768
ἀληθείην 1 w 776
ἤγαγεν 1 w 782
εἰ 4 w 785
δὲ 4 w 787
μὴ 3 w 789
ἐξ 1 w 791
ἐναργέος 1 w 799
ἐφόδου 1 w 805
ἐκ 4 w 808
δὲ 5 w 810
πιθανῆς 1 w 817
ἀναπλάσιος 1 w 827
λόγου 2 w 832
πολλάκις 2 w 841
βαρείην 1 w 848
καὶ 9 w 851
ἀνιηρὴν 1 w 858
ἐπήνεγκε 1 w 866
διάθεσιν 1 w 874
Οὗτοι 1 w 880
δὲ 6 w 882
ἀνοδίην 1 w 889
χειρίζουσι 1 w 899
τί 2 w 902
γὰρ 4 w 905
ἂν 1 w 907
ἦν 1 w 909
κακὸν 1 w 914
ἢν 2 w 917
τὰ 2 w 919
ἐπίχειρα 1 w 927
ἐκομίζοντο 1 w 937
οἱ 1 w 939
τὰ 3 w 941
τῆς 3 w 944
ἰητρικῆς 1 w 952
ἔργα 1 w 956
κακῶς 1 w 961
δημιουργέοντες 1 w 975
νῦν 1 w 979
δὲ 7 w 981
τοῖσιν 1 w 987
ἀναιτίοισιν 1 w 998
ἐοῦσι 1 w 1003
τῶν 6 w 1006
καμνόντων 1 w 1015
ὁκόσοισιν 1 w 1025
οὐχ 1 w 1028
ἱκανὴ 1 w 1033
ἐφαίνετο 1 w 1041
ἐοῦσα 2 w 1046
τοῦ 1 w 1049
νοσέειν 1 w 1056
βίη 2 w 1059
εἰ 5 w 1062
μὴ 4 w 1064
ξυνέλθοι 1 w 1072
τῇ 1 w 1074
τοῦ 2 w 1077
ἰητροῦ 1 w 1083
ἀπειρίῃ 1 w 1090
Περὶ 1 w 1095
μὲν 2 w 1098
οὖν 3 w 1101
τουτέων 1 w 1108
ἅλις 1 w 1112
ἔστω 1 w 1116
διειλεγμένα 1 w 1127
2 1 w 1129
Τῶν 1 w 1133
δ 23 w 1134
ὡς 2 w 1137
λόγου 3 w 1142
μόνου 1 w 1147
ξυμπεραινομένων 1 w 1162
μὴ 5 w 1164
εἴη 1 w 1167
ἐπαύρασθαι 1 w 1177
τῶν 7 w 1181
δὲ 8 w 1183
ὡς 3 w 1185
ἔργου 1 w 1190
ἐνδείξιος 1 w 1199
σφαλερὴ 1 w 1207
γὰρ 5 w 1210
καὶ 10 w 1213
εὔπταιστος 1 w 1223
5 w 1224
μετ 3 w 1227
ἀδολεσχίης 1 w 1238
ἰσχύρισις 1 w 1247
Διὸ 1 w 1251
καὶ 11 w 1254
καθόλου 1 w 1261
δεῖ 1 w 1264
ἔχεσθαι 1 w 1271
τῶν 8 w 1274
γινομένων 1 w 1283
καὶ 12 w 1287
περὶ 1 w 1291
ταῦτα 2 w 1296
μὴ 6 w 1298
ἐλαχίστως 1 w 1307
γίγνεσθαι 1 w 1316
ἢν 3 w 1319
μέλλῃ 1 w 1324
ἕξειν 1 w 1329
ῥηϊδίην 1 w 1336
καὶ 13 w 1339
ἀναμάρτητον 1 w 1350
ἕξιν 1 w 1354
ἣν 1 w 1357
δὴ 1 w 1359
ἰητρικὴν 1 w 1367
προσαγορεύομεν 1 w 1381
Κάρτα 1 w 1387
γὰρ 6 w 1390
μεγάλην 1 w 1397
ὠφελίην 1 w 1404
περιποιήσει 1 w 1415
τοῖσί 1 w 1420
γε 3 w 1422
νοσέουσι 1 w 1430
καὶ 14 w 1433
τοῖσι 2 w 1438
τουτέων 2 w 1445
δημιουργοῖσιν 1 w 1458
Μὴ 1 w 1461
ὀκνέειν 1 w 1468
δὲ 9 w 1470
καὶ 15 w 1473
παρὰ 1 w 1477
ἰδιωτέων 1 w 1485
ἱστορέειν 1 w 1494
ἤν 2 w 1497
τι 4 w 1499
δοκέῃ 1 w 1504
συνοίσειν 1 w 1513
εἰς 3 w 1516
καιρὸν 1 w 1522
θεραπείης 1 w 1531
Οὕτω 1 w 1536
γὰρ 7 w 1539
δοκέω 1 w 1544
τὴν 6 w 1547
ξύμπασαν 1 w 1555
τέχνην 1 w 1561
ἀναδειχθῆναι 1 w 1573
διὰ 1 w 1577
τὸ 2 w 1579
ἐξ 2 w 1581
ἑκάστου 1 w 1588
τοῦ 3 w 1591
τέλους 1 w 1597
τηρηθῆναι 1 w 1606
καὶ 16 w 1609
εἰς 4 w 1612
ταὐτὸ 1 w 1617
ξυναλισθῆναι 1 w 1629
Προσέχειν 1 w 1639
οὖν 4 w 1642
δεῖ 2 w 1645
περιπτώσει 1 w 1655
τῇ 2 w 1657
ὡς 4 w 1659
ἐπιτοπολὺ 1 w 1668
καὶ 17 w 1672
μετ 4 w 1675
ὠφελίης 1 w 1683
καὶ 18 w 1686
ἠρεμαιότητος 1 w 1698
μᾶλλον 1 w 1704
4 w 1705
ἐπαγγελίης 1 w 1715
καὶ 19 w 1718
ἀπολογίης 1 w 1727
τῆς 4 w 1730
μετὰ 2 w 1734
πρήξιας 1 w 1741
3 1 w 1743
Χρήσιμος 1 w 1752
δὲ 10 w 1754
καὶ 20 w 1757
ποικίλος 1 w 1765
τῶν 9 w 1768
προσφερομένων 1 w 1781
τῷ 1 w 1783
νοσέοντι 1 w 1791
καὶ 21 w 1794
4 w 1795
προορισμὸς 1 w 1805
ὅτι 1 w 1809
μόνον 1 w 1814
τι 7 w 1816
προσενεχθὲν 1 w 1827
ὠφελήσει 1 w 1835
οὐ 3 w 1838
γὰρ 8 w 1841
ἰσχυρίσιος 1 w 1851
δεῖ 3 w 1854
πάντα 1 w 1860
γὰρ 9 w 1863
τὰ 5 w 1865
πάθη 1 w 1869
διὰ 2 w 1872
πολλὰς 1 w 1878
περιστάσιας 1 w 1889
καὶ 22 w 1892
μεταβολὰς 1 w 1901
μονῇ 1 w 1905
τινὶ 1 w 1909
προσκαθίζει 1 w 1920
4 1 w 1922
Παραινέσιος 1 w 1934
δ 41 w 1935
ἂν 2 w 1938
καὶ 23 w 1941
τοῦτο 1 w 1946
ἐπιδεηθείη 1 w 1956
τῆς 5 w 1959
θεωρίης 1 w 1966
εἰ 8 w 1969
γὰρ 10 w 1972
ἄρξαιο 1 w 1978
παρὰ 2 w 1982
μισθαρίων 1 w 1991
ξυμβάλλει 1 w 2001
γάρ 1 w 2004
τι 9 w 2006
καὶ 24 w 2009
τῷ 2 w 2011
ξύμπαντι 1 w 2019
τῷ 3 w 2022
μὲν 3 w 2025
ἀλγέοντι 1 w 2033
τοιαύτην 1 w 2041
διανόησιν 1 w 2050
ἐμποιήσεις 1 w 2060
τὴν 7 w 2063
ὅτι 2 w 2066
ἀπολιπὼν 1 w 2074
αὐτὸν 1 w 2079
πορεύσῃ 1 w 2086
μὴ 7 w 2088
ξυνθέμενος 1 w 2098
5 w 2100
ὅτι 3 w 2103
ἀμελήσεις 1 w 2112
καὶ 25 w 2116
οὐχ 2 w 2119
ὑποθήσεις 1 w 2128
τινὰ 1 w 2132
τῷ 4 w 2134
παρεόντι 1 w 2142
Ἐπιμελεῖσθαι 1 w 2155
οὖν 5 w 2158
οὐ 5 w 2160
δεῖ 4 w 2163
περὶ 2 w 2167
στάσιος 1 w 2174
μισθοῦ 1 w 2180
ἄχρηστον 1 w 2189
γὰρ 11 w 2192
ἡγεύμεθα 1 w 2200
ἐνθύμησιν 1 w 2209
ὀχλεομένῳ 1 w 2218
τὴν 8 w 2221
τοιαύτην 2 w 2229
πουλὺ 1 w 2235
δὲ 11 w 2237
μᾶλλον 2 w 2243
ἐν 9 w 2245
ὀξεῖ 1 w 2249
νοσήματι 1 w 2257
νόσου 1 w 2263
γὰρ 12 w 2266
ταχύτης 1 w 2273
καιρὸν 2 w 2279
μὴ 8 w 2281
διδοῦσα 1 w 2288
ἐς 2 w 2290
ἀναστροφὴν 1 w 2300
οὐκ 1 w 2303
ἐποτρύνει 1 w 2312
τὸν 3 w 2315
καλῶς 1 w 2320
ἰητρεύοντα 1 w 2330
ζητεῖν 1 w 2336
τὸ 6 w 2338
λυσιτελὲς 1 w 2347
ἔχεσθαι 2 w 2355
δὲ 12 w 2357
δόξης 1 w 2362
μᾶλλον 3 w 2368
κρέσσον 1 w 2376
οὖν 6 w 2379
σωζομένοισιν 1 w 2391
ὀνειδίζειν 1 w 2401
6 w 2402
ὀλεθρίως 1 w 2410
ἔχοντας 1 w 2417
προμύσσειν 1 w 2427
5 1 w 2429
Καί 1 w 2433
τοι 4 w 2436
ἔνιοι 1 w 2441
νοσέοντες 1 w 2450
ἀλλάσσουσι 1 w 2460
τὸ 7 w 2463
ξενοπρεπὲς 1 w 2473
καὶ 26 w 2476
τὸ 8 w 2478
ἄδηλον 1 w 2484
προκρίνοντες 1 w 2496
ἄξιοι 1 w 2502
μὲν 4 w 2505
ἀμελίης 1 w 2512
οὐ 7 w 2515
μέντοι 1 w 2521
γε 6 w 2523
κολάσιος 1 w 2531
διὸ 1 w 2535
τουτέοισιν 1 w 2545
ἀντιτάξῃ 1 w 2553
εἰκότως 1 w 2560
μεταβολῆς 1 w 2569
ἐπὶ 1 w 2572
σάλου 1 w 2577
πορευομένοισιν 1 w 2591
Τίς 1 w 2595
γὰρ 13 w 2598
1 w 2599
πρὸς 1 w 2603
Διὸς 1 w 2607
ἠδελφισμένος 1 w 2619
ἰητρὸς 1 w 2625
ἰητρεύειν 2 w 2634
πεισθείη 1 w 2642
ἀτεραμνίῃ 1 w 2651
ὥστ 1 w 2655
ἐν 10 w 2658
ἀρχῇ 1 w 2662
ἀνακρίνοντα 1 w 2673
πᾶν 1 w 2676
πάθος 1 w 2681
μὴ 9 w 2683
οὐχ 3 w 2686
ὑποθέσθαι 1 w 2695
τινὰ 2 w 2699
ξυμφέροντα 1 w 2709
ἐς 3 w 2711
θεραπηΐην 1 w 2720
ἀποθεραπεῦσαί 1 w 2734
τε 12 w 2736
τὸν 4 w 2739
νοσέοντα 1 w 2747
καὶ 27 w 2750
μὴ 10 w 2752
παριδεῖν 1 w 2760