Scaife ATLAS

CTS Library / Epistula Secunda ad Pythoclem

Epistula Secunda ad Pythoclem (89-93)

urn:cts:greekLit:tlg0537.tlg011.1st1K-grc1:89-93
Refs {'start': {'reference': '89', 'human_reference': 'Section 89'}, 'end': {'reference': '93', 'human_reference': 'Section 93'}}
Ancestors []
Children []
prev
plain textXML
next

Ὅτι δὲ καὶ τοιοῦτοι κόσμοι εἰσὶν ἄπειροι τὸ πλῆθος ἔστι καταλαβεῖν, καὶ ὅτι καὶ τοιοῦτος δύνεται κόσμος γίνεσθαι (καὶ ἐν κὀσμῳ καὶ μετακοσμίῳ, λέγομεν μεταξὺ κόσμων διάστημα) ἐν πολυκένῳ τόπῳ καὶ οὐκ ἐν μεγάλῳ εἰλικρινεῖ καὶ κενῷ, καθάπερ τινές φασιν, ἐπιτηδείων τινῶν σπερμάτων ῥυέντων ἀφ ἑνὸς κόσμου μετακοσμίου ἀπὸ πλειόνων κατὰ μικρὸν προσθέσεις τε καὶ διαρθρώσεις καὶ μεταστάσεις ποιούντων ἐπ ἄλλον τόπον,

ἐὰν οὕτω τύχῃ, καὶ ἐπαρδεύσεις ἐκ τῶν ἐχόντων ἐπιτηδείως ἕως τελειώσεως καὶ διαμονῆς ἐφ ὅσον τὰ ὑποβληθέντα θεμέλια

τὴν προσδοχὴν δύναται ποιεῖσθαι. οὐ γὰρ ἀθροισμὸν δεῖ μόνον γενέσθαι οὐδὲ δῖνον ἐν ἐνδέχεται κόσμον γίνεσθαι κενῷ κατὰ τὸ δοξαζόμενον ἐξ ἀνάγκης, αὔξεσθαί τε, ἕως ἂν ἑτέρῳ προσκρούσῃ, καθάπερ τῶν φυσικῶν καλουμένων φησί τις. τοῦτο γὰρ μαχόμενόν ἐστι τοῖς φαινομένοις.

Ἥλιός τε καὶ σελήνη καὶ τὰ λοιπὰ ἄστρα οὐ καθ ἑαυτὰ γενόμενα ὕστερον ἐμπεριελαμβάνετο ὑπὸ τοῦ κόσμου καὶ ὅσα γε δὴ σῴζει, ἀλλ εὐθὺς διεπλάττετο καὶ αὔξησιν ἐλάμβανεν (ὁμοίως δὲ καὶ γῆ καὶ θάλαττα) κατὰ προσκρίσεις καὶ δινήσεις λεπτομερῶν τινων φύσεων, ἤτοι πνευματικῶν πυροειδῶν τὸ συναμφότερον· καὶ γὰρ ταῦτα οὕτως αἴσθησις ὑπο βάλλει.

Τὸ δὲ μέγεθος ἡλίου τε καὶ σελήνης καὶ τῶν λοιπῶν ἄστρων κατὰ μὲν τὸ πρὸς ἡμᾶς τηλικοῦτόν ἐστιν ἡλίκον φαίνεται. (τοῦτο καὶ ἐν τῇ ιᾱ Περὶ φύσεως· εἰ γάρ, φησί, τὸ μέγεθος διὰ τὸ διάστημα ἀποβεβλήκει, πολλῷ μᾶλλον ἂν τὴν χρόαν.) ἄλλο γὰρ τούτῳ συμμετρότερον διάστημα οὐθέν ἐστι·

κατὰ δὲ τὸ καθ αὑτὸ ἤτοι μεῖζον τοῦ ὁρωμένου μικρῷ ἔλαττον τηλικοῦτον (οὐχ ἅμα). οὕτω γὰρ καὶ τὰ παρ ἡμῖν πυρὰ ἐξ ἀποστήματος θεωρούμενα κατὰ τὴν αἴσθησιν θεωρεῖται. καὶ πᾶν δὲ τὸ εἰς τοῦτο τὸ μέρος ἔνστημα ῥᾳδίως διαλυθήσεται, ἐάν τις τοῖς ἐναργήμασι προσέχῃ, ὅπερ ἐν τοῖς περὶ φύσεως βιβλίοις δείκνυμεν.

Ἀνατολὰς καὶ δύσεις ἡλίου καὶ σελήνης καὶ τῶν λοιπῶν ἄστρων καὶ κατὰ ἄναψιν γίνεσθαι δυνατὸν καὶ κατὰ σβέσιν, τοιαύτης οὔσης περιστάσεως (καὶ καθ ἑκατέρους τοὺς τρόπους), ὥστε τὰ προειρημένα ἀποτελεῖσθαι· οὐδὲν γὰρ τῶν φαινομένων ἀντιμαρτυρεῖ. καὶ κατ ἐκφάνειάν τε ὑπὲρ γῆς καὶ πάλιν ἐπιπρόσθησιν τὸ προειρημένον δύναιτ ἂν συντελεῖσθαι· οὐδὲ γάρ τι τῶν φαινομένων ἀντιμαρτυρεῖ. Τάς τε κινήσεις αὐτῶν οὐκ ἀδύνατον μὲν γίνεσθαι κατὰ τὴν τοῦ ὅλου οὐρανοῦ δίνην, τούτου μὲν στάσιν,

αὐτῶν δὲ δίνην κατὰ τὴν ἐξ ἀρχῆς ἐν τῇ γενέσει τοῦ κόσμου ἀνάγκην ἀπογεννηθεῖσαν (ἐπ ἀνατολῇ τὰ τῇ θερμασίᾳ. . .) καὶ κατά τινα ἐπινέμησιν τοῦ πυρὸς ἀεὶ ἐπὶ τοὺς ἑξῆς τόπους ἰόντος. Τροπὰς ἡλίου καὶ σελήνης ἐνδέχεται μὲν γίνεσθαι κατὰ λόξωσιν οὐρανοῦ οὕτω τοῖς χρόνοις κατηναγκασμένου· ὁμοίως δὲ καὶ κατὰ ἀέρος ἀντέξωσιν καὶ ὕλης ἀεὶ ἐπιτηδείας ἐχομένης ἐμπιπραμένης, τῆς δὲ καταλειπομένης·

καὶ ἐξ ἀρχῆς τοιαύτην δίνην κατειληθῆναι τοῖς ἄστροις τούτοις, ὥσθ οἷόν τιν ἕλικα κινεῖσθαι. πάντα γὰρ τὰ τοιαῦτα καὶ τὰ τούτοις συγγενῆ οὐθενὶ τῶν ἐναργημάτων διαφωνεῖ, ἐάν τις ἀεὶ ἐπὶ τῶν τοιούτων μερῶν ἐχόμενος τοῦ δυνατοῦ εἰς τὸ σύμφωνον τοῖς φαινομένοις ἕκαστον τούτων δύνηται ἐπανάγειν, μὴ φοβούμενος τὰς ἀνδραποδώδεις ἀστρολόγων τεχνιτείας.

Ὅτι 1 w 3
δὲ 1 w 5
καὶ 1 w 8
τοιοῦτοι 1 w 16
κόσμοι 1 w 22
εἰσὶν 1 w 27
ἄπειροι 1 w 34
τὸ 1 w 36
πλῆθος 1 w 42
ἔστι 1 w 46
καταλαβεῖν 1 w 56
καὶ 2 w 60
ὅτι 1 w 63
καὶ 3 w 66
1 w 67
τοιοῦτος 1 w 75
δύνεται 1 w 82
κόσμος 1 w 88
γίνεσθαι 1 w 96
καὶ 4 w 100
ἐν 1 w 102
κὀσμῳ 1 w 107
καὶ 5 w 110
μετακοσμίῳ 1 w 120
1 w 122
λέγομεν 1 w 129
μεταξὺ 1 w 135
κόσμων 1 w 141
διάστημα 1 w 149
ἐν 2 w 152
πολυκένῳ 1 w 160
τόπῳ 1 w 164
καὶ 6 w 167
οὐκ 1 w 170
ἐν 3 w 172
μεγάλῳ 1 w 178
εἰλικρινεῖ 1 w 188
καὶ 7 w 191
κενῷ 1 w 195
καθάπερ 1 w 203
τινές 1 w 208
φασιν 1 w 213
ἐπιτηδείων 1 w 224
τινῶν 1 w 229
σπερμάτων 1 w 238
ῥυέντων 1 w 245
ἀφ 1 w 247
ἑνὸς 1 w 252
κόσμου 1 w 258
1 w 259
μετακοσμίου 1 w 270
2 w 271
ἀπὸ 1 w 274
πλειόνων 1 w 282
κατὰ 1 w 286
μικρὸν 1 w 292
προσθέσεις 1 w 302
τε 1 w 304
καὶ 8 w 307
διαρθρώσεις 1 w 318
καὶ 9 w 321
μεταστάσεις 1 w 332
ποιούντων 1 w 341
ἐπ 2 w 343
ἄλλον 1 w 349
τόπον 1 w 354
ἐὰν 1 w 358
οὕτω 1 w 362
τύχῃ 1 w 366
καὶ 10 w 370
ἐπαρδεύσεις 1 w 381
ἐκ 1 w 383
τῶν 1 w 386
ἐχόντων 1 w 393
ἐπιτηδείως 1 w 403
ἕως 1 w 406
τελειώσεως 1 w 416
καὶ 11 w 419
διαμονῆς 1 w 427
ἐφ 1 w 429
ὅσον 1 w 434
τὰ 2 w 436
ὑποβληθέντα 1 w 447
θεμέλια 1 w 454
τὴν 1 w 457
προσδοχὴν 1 w 466
δύναται 1 w 473
ποιεῖσθαι 1 w 482
οὐ 2 w 485
γὰρ 1 w 488
ἀθροισμὸν 1 w 497
δεῖ 1 w 500
μόνον 1 w 505
γενέσθαι 1 w 513
οὐδὲ 1 w 517
δῖνον 1 w 522
ἐν 4 w 524
1 w 525
ἐνδέχεται 1 w 534
κόσμον 1 w 540
γίνεσθαι 2 w 548
κενῷ 2 w 552
κατὰ 2 w 556
τὸ 2 w 558
δοξαζόμενον 1 w 569
ἐξ 1 w 571
ἀνάγκης 1 w 578
αὔξεσθαί 1 w 587
τε 3 w 589
ἕως 2 w 593
ἂν 1 w 595
ἑτέρῳ 1 w 600
προσκρούσῃ 1 w 610
καθάπερ 2 w 618
τῶν 2 w 621
φυσικῶν 1 w 628
καλουμένων 1 w 638
φησί 1 w 642
τις 1 w 645
τοῦτο 1 w 651
γὰρ 2 w 654
μαχόμενόν 1 w 663
ἐστι 1 w 667
τοῖς 1 w 671
φαινομένοις 1 w 682
Ἥλιός 1 w 688
τε 4 w 690
καὶ 12 w 693
σελήνη 1 w 699
καὶ 13 w 702
τὰ 4 w 704
λοιπὰ 1 w 709
ἄστρα 1 w 714
οὐ 4 w 717
καθ 3 w 721
ἑαυτὰ 1 w 727
γενόμενα 1 w 735
ὕστερον 1 w 742
ἐμπεριελαμβάνετο 1 w 758
ὑπὸ 1 w 761
τοῦ 2 w 764
κόσμου 2 w 770
καὶ 14 w 773
ὅσα 1 w 776
γε 3 w 778
δὴ 1 w 780
σῴζει 1 w 785
ἀλλ 1 w 789
εὐθὺς 1 w 795
διεπλάττετο 1 w 806
καὶ 15 w 809
αὔξησιν 1 w 816
ἐλάμβανεν 1 w 825
ὁμοίως 1 w 832
δὲ 3 w 834
καὶ 16 w 837
γῆ 1 w 839
καὶ 17 w 842
θάλαττα 1 w 849
κατὰ 3 w 854
προσκρίσεις 1 w 865
καὶ 18 w 868
δινήσεις 1 w 876
λεπτομερῶν 1 w 886
τινων 1 w 891
φύσεων 1 w 897
ἤτοι 1 w 902
πνευματικῶν 1 w 913
3 w 914
πυροειδῶν 1 w 923
4 w 924
τὸ 3 w 926
συναμφότερον 1 w 938
καὶ 19 w 942
γὰρ 3 w 945
ταῦτα 1 w 950
οὕτως 1 w 955
1 w 956
αἴσθησις 1 w 964
ὑπο 2 w 967
βάλλει 1 w 973
Τὸ 1 w 976
δὲ 4 w 978
μέγεθος 1 w 985
ἡλίου 1 w 990
τε 8 w 992
καὶ 20 w 996
σελήνης 1 w 1003
καὶ 21 w 1007
τῶν 3 w 1010
λοιπῶν 1 w 1016
ἄστρων 1 w 1022
κατὰ 4 w 1026
μὲν 1 w 1029
τὸ 4 w 1031
πρὸς 1 w 1035
ἡμᾶς 1 w 1039
τηλικοῦτόν 1 w 1049
ἐστιν 1 w 1054
ἡλίκον 1 w 1060
φαίνεται 1 w 1068
τοῦτο 2 w 1075
καὶ 22 w 1078
ἐν 6 w 1080
τῇ 1 w 1082
ιᾱ 1 w 1084
Περὶ 1 w 1088
φύσεως 1 w 1094
εἰ 3 w 1097
γάρ 1 w 1100
φησί 2 w 1105
τὸ 5 w 1108
μέγεθος 2 w 1115
διὰ 1 w 1118
τὸ 6 w 1120
διάστημα 2 w 1128
ἀποβεβλήκει 1 w 1139
πολλῷ 1 w 1145
μᾶλλον 1 w 1151
ἂν 2 w 1153
τὴν 2 w 1156
χρόαν 1 w 1161
ἄλλο 2 w 1167
γὰρ 4 w 1170
τούτῳ 1 w 1175
συμμετρότερον 1 w 1188
διάστημα 3 w 1196
οὐθέν 1 w 1201
ἐστι 3 w 1205
κατὰ 5 w 1210
δὲ 5 w 1212
τὸ 7 w 1214
καθ 4 w 1217
αὑτὸ 1 w 1222
ἤτοι 2 w 1226
μεῖζον 1 w 1232
τοῦ 4 w 1235
ὁρωμένου 1 w 1243
5 w 1244
μικρῷ 1 w 1249
ἔλαττον 1 w 1256
6 w 1257
τηλικοῦτον 1 w 1267
οὐχ 1 w 1271
ἅμα 1 w 1274
οὕτω 3 w 1280
γὰρ 5 w 1283
καὶ 23 w 1286
τὰ 9 w 1288
παρ 2 w 1291
ἡμῖν 1 w 1296
πυρὰ 1 w 1300
ἐξ 2 w 1302
ἀποστήματος 1 w 1313
θεωρούμενα 1 w 1323
κατὰ 6 w 1327
τὴν 3 w 1330
αἴσθησιν 1 w 1338
θεωρεῖται 1 w 1347
καὶ 24 w 1351
πᾶν 1 w 1354
δὲ 6 w 1356
τὸ 9 w 1358
εἰς 1 w 1361
τοῦτο 3 w 1366
τὸ 10 w 1368
μέρος 1 w 1373
ἔνστημα 1 w 1380
ῥᾳδίως 1 w 1386
διαλυθήσεται 1 w 1398
ἐάν 1 w 1402
τις 2 w 1405
τοῖς 2 w 1409
ἐναργήμασι 1 w 1419
προσέχῃ 1 w 1426
ὅπερ 1 w 1431
ἐν 8 w 1433
τοῖς 3 w 1437
περὶ 1 w 1441
φύσεως 2 w 1447
βιβλίοις 1 w 1455
δείκνυμεν 1 w 1464
Ἀνατολὰς 1 w 1473
καὶ 25 w 1476
δύσεις 1 w 1482
ἡλίου 2 w 1487
καὶ 26 w 1490
σελήνης 2 w 1497
καὶ 27 w 1500
τῶν 4 w 1503
λοιπῶν 2 w 1509
ἄστρων 2 w 1515
καὶ 28 w 1518
κατὰ 7 w 1522
ἄναψιν 1 w 1528
γίνεσθαι 3 w 1536
δυνατὸν 1 w 1543
καὶ 29 w 1546
κατὰ 8 w 1550
σβέσιν 1 w 1556
τοιαύτης 1 w 1565
οὔσης 1 w 1570
περιστάσεως 1 w 1581
καὶ 30 w 1585
καθ 5 w 1588
ἑκατέρους 1 w 1598
τοὺς 1 w 1602
τρόπους 1 w 1609
ὥστε 1 w 1615
τὰ 13 w 1617
προειρημένα 1 w 1628
ἀποτελεῖσθαι 1 w 1640
οὐδὲν 1 w 1646
γὰρ 6 w 1649
τῶν 5 w 1652
φαινομένων 1 w 1662
ἀντιμαρτυρεῖ 1 w 1674
καὶ 31 w 1679
κατ 11 w 1683
ἐκφάνειάν 1 w 1693
τε 12 w 1695
ὑπὲρ 1 w 1699
γῆς 1 w 1702
καὶ 32 w 1705
πάλιν 1 w 1710
ἐπιπρόσθησιν 1 w 1722
τὸ 12 w 1724
προειρημένον 1 w 1736
δύναιτ 1 w 1742
ἂν 3 w 1745
συντελεῖσθαι 1 w 1757
οὐδὲ 3 w 1762
γάρ 2 w 1765
τι 14 w 1767
τῶν 6 w 1770
φαινομένων 2 w 1780
ἀντιμαρτυρεῖ 2 w 1792
Τάς 1 w 1796
τε 14 w 1798
κινήσεις 1 w 1806
αὐτῶν 1 w 1811
οὐκ 2 w 1814
ἀδύνατον 1 w 1822
μὲν 2 w 1825
γίνεσθαι 4 w 1833
κατὰ 9 w 1837
τὴν 4 w 1840
τοῦ 6 w 1843
ὅλου 1 w 1847
οὐρανοῦ 1 w 1854
δίνην 1 w 1859
7 w 1861
τούτου 1 w 1867
μὲν 3 w 1870
στάσιν 1 w 1876
αὐτῶν 2 w 1882
δὲ 9 w 1884
δίνην 2 w 1889
κατὰ 10 w 1893
τὴν 5 w 1896
ἐξ 3 w 1898
ἀρχῆς 1 w 1903
ἐν 9 w 1905
τῇ 2 w 1907
γενέσει 1 w 1914
τοῦ 7 w 1917
κόσμου 3 w 1923
ἀνάγκην 1 w 1930
ἀπογεννηθεῖσαν 1 w 1944
ἐπ 6 w 1947
ἀνατολῇ 1 w 1955
τὰ 16 w 1957
τῇ 3 w 1959
θερμασίᾳ 1 w 1967
8 w 1973
καὶ 33 w 1976
κατά 1 w 1981
τινα 1 w 1985
ἐπινέμησιν 1 w 1995
τοῦ 8 w 1998
πυρὸς 1 w 2003
ἀεὶ 1 w 2006
ἐπὶ 1 w 2009
τοὺς 2 w 2013
ἑξῆς 1 w 2017
τόπους 1 w 2023
ἰόντος 1 w 2029
Τροπὰς 1 w 2036
ἡλίου 3 w 2041
καὶ 34 w 2044
σελήνης 3 w 2051
ἐνδέχεται 2 w 2060
μὲν 4 w 2063
γίνεσθαι 5 w 2071
κατὰ 11 w 2075
λόξωσιν 1 w 2082
οὐρανοῦ 2 w 2089
οὕτω 4 w 2093
τοῖς 4 w 2097
χρόνοις 1 w 2104
κατηναγκασμένου 1 w 2119
ὁμοίως 2 w 2126
δὲ 10 w 2128
καὶ 35 w 2131
κατὰ 12 w 2135
ἀέρος 1 w 2140
ἀντέξωσιν 1 w 2149
9 w 2150
καὶ 36 w 2153
ὕλης 1 w 2157
ἀεὶ 2 w 2160
ἐπιτηδείας 1 w 2170
ἐχομένης 1 w 2178
ἐμπιπραμένης 1 w 2190
τῆς 1 w 2194
δὲ 11 w 2196
καταλειπομένης 1 w 2210
10 w 2212
καὶ 37 w 2215
ἐξ 4 w 2217
ἀρχῆς 2 w 2222
τοιαύτην 1 w 2230
δίνην 3 w 2235
κατειληθῆναι 1 w 2247
τοῖς 5 w 2251
ἄστροις 1 w 2258
τούτοις 1 w 2265
ὥσθ 1 w 2269
οἷόν 1 w 2274
τιν 6 w 2277
ἕλικα 1 w 2283
κινεῖσθαι 1 w 2292
πάντα 1 w 2298
γὰρ 7 w 2301
τὰ 19 w 2303
τοιαῦτα 1 w 2310
καὶ 38 w 2313
τὰ 20 w 2315
τούτοις 2 w 2322
συγγενῆ 1 w 2329
οὐθενὶ 1 w 2335
τῶν 9 w 2338
ἐναργημάτων 1 w 2349
διαφωνεῖ 1 w 2357
ἐάν 2 w 2361
τις 3 w 2364
ἀεὶ 3 w 2367
ἐπὶ 2 w 2370
τῶν 10 w 2373
τοιούτων 1 w 2381
μερῶν 2 w 2386
ἐχόμενος 1 w 2394
τοῦ 9 w 2397
δυνατοῦ 1 w 2404
εἰς 2 w 2407
τὸ 13 w 2409
σύμφωνον 1 w 2417
τοῖς 6 w 2421
φαινομένοις 2 w 2432
ἕκαστον 1 w 2439
τούτων 1 w 2445
δύνηται 1 w 2452
ἐπανάγειν 1 w 2461
μὴ 1 w 2464
φοβούμενος 1 w 2474
τὰς 1 w 2477
ἀνδραποδώδεις 1 w 2490
ἀστρολόγων 1 w 2500
τεχνιτείας 1 w 2510