Meteorologica (1.10)

Ἐκ δὲ τοῦ καθ’ ἡμέραν ἀτμίζοντος ὅσον ἂν μὴ μετεωρισθῇ
δι’ ὀλιγότητα τοῦ ἀνάγοντος αὐτὸ πυρὸς πρὸς τὸ
ἀναγόμενον ὕδωρ, πάλιν καταφερόμενον ὅταν ψυχθῇ νύκτωρ,
καλεῖται δρόσος καὶ πάχνη, πάχνη μὲν ὅταν ἡ ἀτμὶς
παγῇ πρὶν εἰς ὕδωρ συγκριθῆναι πάλιν (γίνεται δὲ χειμῶνος,
καὶ μᾶλλον ἐν τοῖς χειμερινοῖς τόποις), δρόσος δ’ ὅταν
συγκριθῇ εἰς ὕδωρ ἡ ἀτμίς, καὶ μήθ’ οὕτως ἔχῃ ἡ ἀλέα
ὥστε ξηρᾶναι τὸ ἀναχθέν, μήθ’ οὕτω ψῦχος ὥστε παγῆναι
τὴν ἀτμίδα αὐτὴν διὰ τὸ ἢ τὸν τόπον ἀλεεινότερον ἢ τὴν
ὥραν εἶναι· γίνεται γὰρ μᾶλλον ἡ δρόσος ἐν εὐδίᾳ καὶ ἐν
τοῖς εὐδιεινοτέροις τόποις, ἡ δὲ πάχνη, καθάπερ εἴρηται,
τοὐναντίον· δῆλον γὰρ ὡς ἡ ἀτμὶς θερμότερον ὕδατος
(ἔχει γὰρ τὸ ἀνάγον ἔτι πῦρ), ὥστε πλείονος ψυχρότητος
αὐτὴν πῆξαι. Γίνεται δ’ ἄμφω αἰθρίας τε καὶ νηνεμίας· οὔτε
γὰρ ἀναχθήσεται μὴ οὔσης αἰθρίας, οὔτε συστῆναι δύναιτ’
ἂν ἀνέμου πνέοντος. Σημεῖον δ’ ὅτι γίνεται ταῦτα διὰ τὸ μὴ
πόρρω μετεωρίζεσθαι τὴν ἀτμίδα· ἐπὶ γὰρ τοῖς ὄρεσιν οὐ
γίνεται πάχνη. Αἰτία δὲ μία μὲν αὕτη, ὅτι ἀνάγεται ἐκ τῶν
κοίλων καὶ ἐφύδρων τόπων, ὥστε καθάπερ φορτίον φέρουσα
πλέον ἡ ἀνάγουσα θερμότης ἢ καθ’ αὑτὴν οὐ δύναται μετεωρίζειν
ἐπὶ πολὺν τόπον αὐτὸ τοῦ ὕψους, ἀλλ’ ἐγγὺς ἀφίησι
πάλιν· ἑτέρα δ’ ὅτι καὶ ῥεῖ μάλιστα ὁ ἀὴρ ῥέων ἐν τοῖς
ὑψηλοῖς, ὃς διαλύει τὴν τοιαύτην σύστασιν. Γίνεται δ’ ἡ
δρόσος πανταχοῦ· νοτίοις, οὐ βορείοις, πλὴν ἐν τῷ Πόντῳ.
Ἐκεῖ δὲ τοὐναντίον· βορείοις μὲν γὰρ γίγνεται, νοτίοις δ’ οὐ
γίγνεται. Αἴτιον δ’ ὁμοίως ὥσπερ ὅτι εὐδίας μὲν γίγνεται,
χειμῶνος δ’ οὔ· ὁ μὲν γὰρ νότος εὐδίαν ποιεῖ, ὁ δὲ βορέας

χειμῶνα· ψυχρὸς γάρ, ὥστ’ ἐκ τοῦ χειμῶνος τῆς ἀναθυμιάσεως
σβέννυσι τὴν θερμότητα. Ἐν δὲ τῷ Πόντῳ ὁ μὲν
νότος οὐχ οὕτως ποιεῖ εὐδίαν ὥστε γίγνεσθαι ἀτμίδα, ὁ δὲ
βορέας διὰ τὴν ψυχρότητα ἀντιπεριιστὰς τὸ θερμὸν ἀθροίζει,
ὥστε πλεῖον ἀτμίζειν μᾶλλον. Πολλάκις δὲ τοῦτο καὶ
ἐν τοῖς ἔξω τόποις ἰδεῖν γινόμενον ἔστιν· ἀτμίζειν γὰρ τὰ
φρέατα βορείοις μᾶλλον ἢ νοτίοις. Ἀλλὰ τὰ μὲν βόρεια
σβέννυσι πρὶν συστῆναί τι πλῆθος, ἐν δὲ τοῖς νοτίοις ἐᾶται
ἀθροίζεσθαι ἡ ἀναθυμίασις. Αὐτὸ δὲ τὸ ὕδωρ οὐ πήγνυται,
καθάπερ ἐν τῷ περὶ τὰ νέφη τόπῳ.