A). responsibility, mostly in bad sense, guilt, blame, or the imputation thereof, i.e. accusation, first in Pi. O. 1.35 and Hdt., v. infr.( Hom. uses αἴτιος):—Phrases: αἰτίαν ἔχειν bear responsibility for, τινός A. Eu. 579 , S. Ant. 1312 ; but usu. to be accused, τινός of a crime, φόνου Hdt. 5.70 : c. inf., Ar. V. 506 ; foll. by ὡς .. , Pl. Ap. 38c ; by ὡς c. part., Id. Phdr. 249d ; ὑπό τινος by some one, A. Eu. 99 , Pl. R. 565b : reversely, αἰτία ἔχει τινά Hdt. 5.70 , 71 ; αἰ. φεύγειν τινός S. Ph. 1404 ; ἐν αἰτίᾳ εἶναι or γίγνεσθαι, Hp. Art. 67 , X. Mem. 2.8.6 ; αἰτίαν ὑπέχειν lie under a charge, Pl. Ap. 33b , X. Cyr. 6.3.16 ; ὑπομεῖναι Aeschin. 3.139 ; φέρεσθαι Th. 2.60 ; λαβεῖν ἀπό τινος ib. 18 ; αἰτίαις ἐνέχεσθαι Pl. Cri. 52a ; αἰτίαις περιπίπτειν Lys. 7.1 ; εἰς αἰτίαν ἐμπίπτειν Pl. Tht. 150a ; αἰτίας τυγχάνειν D. Ep. 2.2 ; ἐκτὸς αἰτίας κυρεῖν A. Pr. 332 ; ἐν αἰτίῃ ἔχειν hold one guilty, Hdt. 5.106 ; δῑ αἰτίας ἔχειν Th. 2.60 , etc.; ἐν αἰτίᾳ βάλλειν S. OT 656 ; τὴν αἰτίαν ἐπιφέρειν τινί impute the fault to one, Hdt. 1.26 ; αἰτίαν νέμειν τινί S. Aj. 28 ; ἐπάγειν D. 18.283 ; προσβάλλειν τινί Antipho 3.2.4 ; ἀνατιθέναι, προστιθέναι, Hp. VM 21 , Ar. Pax 640 , etc.; ἀπολύειν τινὰ τῆς αἰτίης to acquit of guilt, Hdt. 9.88 , etc.

2). in forensic oratory, invective without proof (opp. ἔλεγχος), D. 22.23 , cf. 18.15 .

3). in good sense, εἰ .. εὖ πράξαιμεν, αἰτία θεοῦ the credit is his, A. Th. 4 ; δῑ ὅντινα αἰτίαν ἔχουσιν Ἀθηναῖοι βελτίους γεγονέναι are reputed to have become better, Pl. Grg. 503b , cf. Alc. 1.119a , Arist. Metaph. 984b19 ; ὧν .. πέρι αἰτίαν ἔχεις διαφέρειν in which you are reputed to excel, Pl. Tht. 169a ; οἳ .. ἔχουσι ταύτην τὴν αἰ. who have this reputation, Id. R. 435e , cf. And. 2.12 ; αἰτίαν λαμβάνειν Pl. Lg. 624a .

4). expostulation, μὴ ἐπ’ ἔχθρᾳ τὸ πλέον ἢ αἰτίᾳ Th. 1.69 .

II). cause, δῑ ἣν αἰτίην ἐπολέμησαν Hdt. Prooem. , cf. Democr. 83 , Pl. Ti. 68e , Phd. 97a sq., etc.; on the four causes of Arist. v. Ph. 194b16 , Metaph. 983a26 :—αἰ. τοῦ γενέσθαι or γεγονέναι Pl. Phd. 97a ; τοῦ μεγίστου ἀγαθοῦ τῇ πόλει αἰτία ἡ κοινωνία Id. R. 464b :—dat. αἰτίᾳ for the sake of, κοινοῦ τινος ἀγαθοῦ Th. 4.87 , cf. D.H. 8.29 :—αἴτιον (cf. αἴτιος 11.2 ) is used like αἰτία in the sense of cause, not in that of accusation.

III). occasion, motive, αἰτίαν ῥοαῖσι Μοισᾶν ἐνέβαλε gave them a the me for song, Pi. N. 7.11 ; αἰτίαν παρέχειν Luc. Tyr. 13 .

IV). head, category under which a thing comes, D. 23.75 .

V). case in dispute, ἡ αἰ. τοῦ ἀνθρώπου μετὰ τῆς γυναικός Ev.Matt. 19.10 .