A). χάριτα Hdt. 6.41 , 9.107 , E. El. 61 , Hel. 1378 , X. HG 3.5.16 , Phylarch. 24 J., PGen. 47.17 (iv A.D.), etc. (un-Attic, acc. to Moer. p.414P.): χάριταν Gloss.: pl. χάριτες; dat. χάρισι, χαρίτεσσι, Od. 6.237 , Il. 17.51 , Pi. O. 7.93 :(χαίρω):—grace:

I). in objective sense, outward grace or fauour, beauty, prop. of persons or their portraits, θεσπεσίην δ’ ἄρα τῷ γε χάριν κατεχεύατ’ Ἀθήνη Od. 2.12 , etc.; χάριν ἀμφιχέαι κεφαλῇ Hes. Op. 65 ; εὐμόρφων δὲ κολοσσῶν ἔχθεται χ. ἀνδρί A. Ag. 417 (lyr.): pl., graces, κάλλεϊ καὶ χάρισι στίλβων Od. 6.237 ; ὄσσοις χάριτας Ἀφροδίτης ἔχων E. Ba. 236 ; μετὰ χαρίτων gracefully, Th. 2.41 : less freq. of things, χ. δ’ ἀπελάμπετο πολλή, of ear-rings, Il. 14.183 ; of works, ἔργοισι χάριν καὶ κῦδος ὀπάζει Od. 15.320 ; of words, οὔ οἱ χ. ἀμφιπεριστέφεται ἐπέεσσιν 8.175 ; πλείστη δὲ χ. κατὰ μέτρον ἰούσης [γλώσσης] Hes. Op. 720 ; ταὶ Διωνύσου σὺν βοηλάτα χάριτες διθυράμβῳ Pi. O. 13.19 ; ἡ τῶν λόγων χ. D. 4.38 , cf. D.H. Comp. 23 ; μῦθοι πληθόμενοι χαρίτων AP 9.186 ( Antip.Thess.).

2). glory, Φερενίκου χ. Pi. O. 1.18 , cf. 8.57 , 80 .

II). in subjective sense, grace or favour felt, whether on the part of the doer or the receiver (both senses appear in such phrases as ὅτ’. . ἡ χάρις χάριν φέροι S. OC 779 ; χάρις χάριν γάρ ἐστιν ἡ τίκτουσ’ ἀεί Id. Aj. 522 , cf. E. Hel. 1234 , Arist. Rh. 1385a16 ):

1). on the part of the doer, grace, kindness, goodwill, τινος for or towards one, Hes. Op. 190 ; τῶν Μεσσηνίων χάριτι πεισθείς Th. 3.95 ; οὐ χάριτι τῇ ἐμῇ not for any kind feeling towards me, Antipho 5.41 : abs., εἰ δέ τις μείζων χ. A. Supp. 960 ; τῆς παλαιᾶς χ. ἐκβεβλημένη S. Aj. 808 ; ἦ μεγάλα χ. δώρῳ σύν ὀλίγῳ Theoc. 28.24 ; χ. εὑρεῖν ἐναντίον τοῦ θεοῦ LXX Ge. 6.8 , al.; χάριν ἔχειν πρὸς τὸν δῆμον Plu. Dem. 7 ; partiality, favour, μήτε ἔλεον μήτε συγγνώμην μήτε χ. μηδεμίαν περὶ πλείονος ποιήσασθαι τῶν νόμων Lys. 14.40 ; οὐ συμφωνοῦσιν ὀργαὶ καὶ χάριτες μακαριότητι Epicur. Ep. i p.28 U., cf. Pl. Lg. 740c .

2). more freq. on the part of the receiver, sense of favour received, thankfulness, gratitude, χάριν καὶ κῦδος ἄροιο Il. 4.95 ; ἀρέομαι πὰρ Σαλαμῖνος Ἀθαναίων χ. Pi. P. 1.76 ; τινος for a thing, οὐδέ τίς ἐστι χάρις μετόπισθ’ εὐεργέων Od. 4.695 , cf. 22.319 ; ἀντὶ πόνων χ. Th. 4.86 : less freq. c. inf., οὐκ ἄρα τις χάρις ἦεν μάρνασθαι one has, it seems, no thanks for fighting, Il. 9.316 , 17.147 ; οἵ οἱ ἀπεμνήσαντο χ. εὐεργεσιάων Hes. Th. 503 , cf. Th. 1.137 ; χάριν φέρειν τινί Pi. O. 10(11).17 ; χ. τροφεῦσιν ἀμείβων A. Ag. 728 (lyr.); φιλότητος ἀμειβόμεναι χ. S. El. 134 (lyr.); χάριν εἰδέναι τινί to acknowledge a sense of favour, feel grateful, once in Hom., ἐγὼ δέ κέ τοι ἰδέω χ. ἤματα πάντα Il. 14.235 ; freq. in Prose, Hdt. 3.21 , Lys. 2.23 , Isoc. 4.175 , etc.; τούτων for a thing, X. Cyr. 1.6.11 , etc.; τοῖς διαπεπραγμένοις Plu. Alex. 62 ; μοι χ. οἶδεν ἐπὶ τούτοις Luc. Bis Acc. 17 ; χ. προσειδέναι Pl. Ap. 20a ; ἀποδιδόναι Id. R. 338a ; τινὰ ἀποστερῆσαι χάριτος Id. Hp.Mi. 372c ; later χ. γνῶναι Philostr. VA 2.17 ; πολλὴν γνοῦσα χ. X.Eph. 3.5 ; χ. ἐπίσταμαι πᾶσι Charito 3.4 , cf. 8.5 , Poll. 5.142 , Jul. Or. 8.246c ; also τῶν παροιχομένων ἔχειν σφι μεγάλην χ. Hdt. 7.120 , cf. 1.71 , E. Heracl. 767 (lyr.), IT 847 (lyr.), Lys. 16.1 , Hyp. Ath. 5 : c. part., χ. ἔχειν σωθέντες X. An. 2.5.14 ; also χάριτας ἔχων πατρός owing him a debt of gratitude, E. Or. 244 : but ἀσπασμάτων χάριν τίν’ ἕξει; what thanks will she have for .. ? Id. Hec. 830 ; χ. ἂν ἐν τούτῳ μείζω ἔτι ἔσχεν Th. 8.87 ; χ. ὀφείλειν to owe gratitude, be beholden, τοῖς θεοῖς S. Ant. 331 , cf. X. Cyr. 3.2.30 ; προσοφείλειν D. 3.31 ; χ. οὐδεμία ἐφαίνετο πρὸς Ἀθηναίων Hdt. 5.90 ; χάριν ἀθάνατον καταθέσθαι to lay up a store of undying gratitude, Id. 7.178 , cf. 6.41 ; τῇ πόλει χ. καταθέσθαι Antipho 5.61 , cf. Th. 1.33 ; χάριν λαβεῖν τινος receive thanks from one, S. OT 1004 , etc.; ἀπολαβεῖν παρά τινων Lys. 20.31 ; τινος for a thing, X. Mem. 2.2.5 , Aeschin. 2.4 ; διπλῆν ἐξ ἐμοῦ κτήσει χάριν S. Ph. 1370 ; κἀπ’ ἐμοῦ κτήσει χ. Id. Tr. 471 ; κομίσασθαι χ. Th. 3.58 ; χάριτος τυχεῖν Lycurg. 135 ; ἀπέχειν χάριτας Call. Epigr. 51.4 , etc.; τοῖς θεοῖς χάρις (sc. ἐστί) ὅτι .. , thank the gods that .. , X. An. 3.3.14 , Cyr. 7.5.72 ; χ. τινί τινος Luc. Tim. 36 ; τινὶ ὑπέρ τινος Plu. 2.1122a .

3). favour, influence, opp. force, χάριτι τὸ πλέον ἢ φόβῳ Th. 1.9 ; χ. καὶ δεήσει, opp. ἀπειλῇ, Plu. Sull. 38 .

4). love-charm, philtre, Luc. Alex. 5 , Merc.Cond. 40 .

III). in concrete sense, a favour done or returned, boon, χάριν φέρειν τινί confer a favour on one, do a thing to oblige him, Il. 5.211 , 874 , 9.613 , Od. 5.307 , E. IT 14 , Or. 239 , And. 2.24 (so in Med., of the recipient, ib. 9 ); ἄλλοις χ. φέροντες Th. 3.54 ; χάριν θέσθαι or τίθεσθαί τινι, Hdt. 9.60 , 107 , A. Pr. 782 , E. Hec. 1211 , etc.; προσθέσθαι S. OC 767 ; χ. ὑπουργῆσαί τινι A. Pr. 635 ; παρασχεῖν S. OC 1183 ; πράσσειν E. Ion 36 , 896 (lyr.); δράσας Th. 2.40 ; ἀνύσαι prob. in S. Tr. 995 (anap.); νέμειν Id. Aj. 1371 ; χ. δοῦναί τινι A. Pr. 821 , S. OC 1489 (but χ. δοῦναι, = χαρίζεσθαι ( 1.2 ), indulge, humour, ὀργῇ ib. 855 ; γαστρί Cratin. 317 ); χ. χαρίζεσθαι, v. χαρίζομαι 1.1 : χ. ἀνθυπουργεῖν return a favour, S. Fr. 339 ; τίνειν A. Pr. 985 , Ag. 821 ; χάριτας πατρῴας ἐκτίνων E. Or. 453 , cf. Pl. Mx. 242c , etc.; χ. ἀποδιδόναι τινί Lys. 12.60 , 28.17 ; ἀντί τινος X. Ages. 2.29 ; ὑπέρ τινος Isoc. 4.56 ; τῶν ἔργων τὰς χάριτας ἀποδ. τινί Lys. 31.24 ; χάριτας ἀντιδιδόναι Th. 3.63 ; opp. χάριν ἀπαιτεῖν to ask the repayment of a boon, E. Hec. 276 , cf. Lys. 18.23 , D. 20.156 ; χάριτας ἀπ. Lycurg. 139 ; χάριν ἐξαιτεῖσθαι S. OC 586 ; χ. ἀποστερεῖν withhold a return for what one has received, Pl. Grg. 520c ; τὰς αὑτοῦ εἰς τοὺς φίλους χ. the favours one has done them, Id. Lg. 729d ; χ. ἄχαρις α thankless favour, one which receives, or deserves, no thanks, A. Pr. 545 (lyr.); χ. ἀχάριτος Id. Ch. 42 (lyr.), E. Ph. 1757 (lyr.).

b). grant made in legal form, POxy. 273.14 (i A.D.), PGrenf. 2.70.5 (iii A.D.), etc.; αἱ τῶν Σεβαστῶν χ. imperial grants, OGI 669.44 (Egypt, i A.D.).

2). esp. in erotic sense, of favours granted (v. χαρίζομαι 1.3 ), ἀλόχου χάριν ἰδεῖν Il. 11.243 , cf. A. Ag. 1206 : more freq. in pl., X. Hier. 1.34 , 7.6 , etc.; βίᾳ δ’ ἔπραξας χάριτας ἢ πείσας κόρην; Trag.Adesp. 402 ; in full, χάριτες ἀφροδισίων ἐρώτων Pi. Fr. 128 , cf. Pl. Phdr. 254a , al.

IV). gratification, delight, τινος in or from a thing, συμποσίου Pi. O. 7.5 ; vίκας Id. O. 10(11).78 ; ὕπνου χ. E. Or. 159 (lyr.); even χ. γόων Id. Supp. 79 (lyr.); also concrete, of things, a delight, Pi. I. 2.19 (pl.); τὰν βοτρυώδη Διονύσου χ. οἴνας E. Ba. 535 (lyr.), cf. Ar. Nu. 311 (lyr.), Jul. Or. 3.125b ; ἔνοπτρα, παρθένων χάριτας E. Tr. 1108 (lyr.): abs., Ἔρως .. εἰσάγων γλυκεῖαν χ. Id. Hipp. 527 (lyr.); opp. λύπη, S. El. 821 , E. Hel. 655 (lyr.); opp. πόνος, S. OC 232 (lyr.); θανεῖν πολλὴ χάρις A. Ag. 550 , cf. 1304 ; βίου χ. μεθεῖσα E. Med. 227 ; οὐδεμίαν ἔχω τῷ βίῳ χάριν Ar. Lys. 865 ; τοῖς δὲ σιτίοις χ. οὐδεμίαν οἶδ’ ἐσθίων ib. 869 ; less freq. in Prose, χ. καὶ ἡδονή Pl. Grg. 462c , cf. D. 20.26 ; τοσαύτην ἔχει χ. Isoc. 9.10 .

V). δαιμόνων χάρις homage due to them, their worship, majesty, A. Ag. 182 (lyr.); ἀθίκτων χ. ib. 371 (lyr.); ὅρκων E. Med. 439 (lyr.).

2). thank-offering, εὐκταία χ. τινός, opp. a common gift, A. Ag. 1387 , cf. X. Hier. 8.4 ; ἔπεμψε χαίτην κουρίμην χ. πατρός A. Ch. 180 , cf. 517 ; τιμὴ καὶ γέρα καὶ χ. Pl. Euthphr. 15a , cf. La. 187a .

VI). Special usages:

1). acc. sg. as Adv., χ. τινός in any one's favour, for his pleasure, for his sake, χ. Ἕκτορος Il. 15.744 ; ψεύδεσθαι γλώσσης χ. for one's tongue's pleasure, i.e. for talking's sake, Hes. Op. 709 , cf. A. Ch. 266 ; rarely with Art., τὴν Ἀθηναίων χάριν ἐστρατεύοντο Hdt. 5.99 .

b). as Prep., sts. before its case (once in Pi., P. 2.70 ; χάριν πλησμονῆς Pl. Phdr. 241c ; χ. φιλίας Epicur. Sent.Vat. 28 ; χ. τίνος; LXX 2 Ch. 7.21 , cf. POxy. 743.29 (i B. C.), etc.), but mostly after, for the sake of, on behalf of, on account of, κακά νιν ἕλοιτο μοῖρα δυσπότμου χάριν χλιδᾶς S. OT 888 (lyr.); τοῦ χάριν; for what reason? Ar. Pl. 53 ; συγχωρῶ τοῦ λόγου χ. Pl. R. 475a ; so ἐμὴν χάριν, χάριν σήν, for my, thy pleasure or sake, A. Pers. 1046 (lyr.), E. HF 1238 , etc.; κείνου τε καὶ σὴν ἐξ ἴσου κοινὴν χ. S. Tr. 485 : less freq. with the Art., τὴν σὴν δ’ ἥκω χ. Id. Ph. 1413 (anap.); σοῦ τε τήν τ’ ἐμὴν χ. E. Ph. 762 :—pleon., τίνος χάριν ἕνεκα; Pl. Lg. 701d ; also χάριν τινός as far as regards .. , as to .. , ἔπους σμικροῦ χ. S. OC 443 ; δακρύων χάριν if tears would serve, Id. Fr. 557.6 ; χ. θανάτου πόλιν ἀτείχιστον οἰκοῦμεν Epicur. Sent.Vat. 31 ; also, about, ἔπεμφεν ἐπὶ τὴν πενθεράν σου χ. τοῦ κτήματος about the farm, PFay. 126.5 (ii/iii A. D.).—Orig. an acc. in apposition with the sentence, as in Il. 15.744 , etc., being a favour, since it is (was) a favour, as is evident in κακῆς γυναικὸς χάριν ἄχαριν ἀπώλετο E. IT 566 ; τινὸς νίκας ἀκάρπωτον χ. S. Aj. 176 (lyr.).

2). with Preps.:

a). εἰς χάριν to do a pleasure, οὐδὲν ἐς χ. πράσσων Id. OT 1353 (lyr.); ἐς χ. τίθεσθαί τι Plu. Mar. 46 ; μηδὲ κρίσιν εἰς χ. ἕλκε Ps.-Phoc. 9 (but ἐς τὴν τῶν ξυμμάχων χ. in such a way as to earn thanks .. Th. 3.37 ); also κατὰ χάριν Pl. Lg. 740c ; χάριτος ἕνεκα ib. 771d .

b). πράσσειν τί τινι πρὸς χάριν S. OC 1776 (anap.); δρᾶσαι E. Hel. 1281 ; τοῖσι πολλοῖς πρὸς χάριν λέγειν τι Id. Hec. 257 , cf. X. Mem. 4.4.4 , HG 6.3.7 , Isoc. 2.18 , D. 8.1 (but πρὸς χ. βορᾶς for the sake of it, S. Ant. 30 ); πρὸς χ., opp. κλαίων, Id. OT 1152 :—but πρὸς χ. εὐσεβίας, just like χάριν , Pi. O. 8.8 ; τίνος νόμου ταῦτα πρὸς χ. λέγω; S. Ant. 908 ; πρὸς ἰσχύος χ. E. Med. 538 ; πρὸς χ. alone, as a favour, freely, πρὸς χ. τε κοὐ βίᾳ S. Fr. 28 ; but κορέσαι στόμα πρὸς χ. to their heart's content, Id. Ph. 1156 (lyr.).

c). ἐν χάριτι κρίνειν τινά to decide from partiality to one, Theoc. 5.69 ; but also, for one's gratification, pleasure, ἐν χάριτι διδόναι or ποιεῖν τινί τι, X. Oec. 8.10 , Pl. Phd. 115b : παραλαμβάνειν ἐν χάρισιν gratefully, Id. Lg. 796b .

d). διὰ χαρίτων εἶναι or γίγνεσθαί [τινι] to be pleasing to one, X. Hier. 9.1 , 2 .

e). ἐθελοντὶ καὶ μετὰ χάριτος of pure good will, Plb. 2.22.5 , etc.; ἐθελούσιοι καὶ χάριτος ἕνεκα ἐξιόντες X. Cyr. 4.2.11 .

VII). metaph. of the cypress, Gp. 11.4.1 ; of some kind of myrtle, Sch. Il. 17.51 ; of salt, ὅτι τὸ ἀναγκαῖον ἡδὺ ποιοῦσιν (sc. ἅλες) Plu. 2.685a .

B). Χάρις, ἡ, as a mythological pr. n. declined like χάρις , save that the acc. is generally Χάριτα (exc. AP 5.148 ( Mel.), Luc. DDeor. 15.1 , Paus. 9.35.4 ): poet. dat. pl. Χαρίτεσσι Il. 17.51 , Pi. N. 9.54 ; Χάρισσιν ib. 5.54 :—Charis, wife of Hephaestus, Il. 18.382 ; mostly in pl. Χάριτες, the Graces, 14.267 , 275 , Od. 6.18 , Pi. O. 2.50 , etc.; three in number, Hes. Th. 907 , etc.( τέσσαρες αἱ X. , as a compliment, Call. Epigr. 52.1 ); attendants of Aphrodite, Il. 5.338 , Hes. Op. 73 , h.Ven. 61 , Paus. 6.24.7 ; coupled with Μοῦσαι, Hes. Th. 64 ; κόμαι Χαρίτεσσιν ὁμοῖαι, i.e. like that of the Graces, Il. 17.51 ; worshipped at Orchomenus in Boeotia, Ἐτεόκλειοι Χάριτες θεαί Theoc. 16.104 , cf. Sch. ad loc., Str. 9.2.40 , Paus. 9.35.3 , 9.38.1 : but at Lacedaemon and Athens only two were orig. worshipped, Id. 3.18.6 , 9.35.2 ; Χαρίτων ἱερὸν ἐμποδὼν ποιοῦνται Arist. EN 1133a3 ; θύειν ταῖς X. Plu. 2.141f ; in adjurations, πρὸς τῶν Χαρίτων Pl. Tht. 152c ; νὴ τὰς X. Luc. Hist.Conscr. 26 ; ὦ φίλαι X. Plu. 2.710d .— Rarely in sg., X. ζωθάλμιος Pi. O. 7.11 ; Χάριτος ἡδίστης θεῶν Antiph. 228.4 .