exĭtus, ūs, m. exeo, a going out or forth, egress, departure (class., esp. in the trop. signif.). Lit.: reditum mihi gloriosum injuria tua dedit, non exitum calamitosum, Cic. Par. 4, 29: omni exitu et pabulatione interclusi, Caes. B. G. 7, 44 fin.: exitum sibi parere, id. B. C. 3, 69, 3.—In plur.: singulorum hominum occultos exitus asservare, Caes. B. C. 1, 21, 4; 1, 25, 4. —Of things: introitusque elementis redditus exstat, Lucr. 6, 494: exitus ut classi felix faustusque daretur, a setting sail, departure, id. 1, 100: amnis, a flowing out, discharge, id. 6, 727: animaï (i. e. venti), a bursting or rushing out, id. 6, 586; cf. Quint. 1, 11, 7.— Transf., concr., way of egress, outlet, passage: exitum non habent, ac pervium non est, Varr. L. L. 5, § 145 Müll.: cum angusto portarum exitu se ipsi premerent, Caes. B. G. 7, 28, 3: in exitu paludis, mouth, Plin. 2, 103, 106, § 226: cibi, vent, id. 11, 34, 40, § 116 et saep.: si de multis nullus placet exitus, Juv. 6, 33.—In plur.: insula undique exitus maritimos habet, Cic. Verr. 2, 2, 75, § 185: septem exitus e domo fecerat, Liv. 39, 51, 5; Col. 6, 30, 8: alvorum, Plin. 21, 14, 48, § 82 et saep. Trop. A way out, an end, close, conclusion, termination (syn.: eventus, eventum). In gen.: hujus orationis difficilius est exitum quam principium invenire, end, close, Cic. de Imp. Pomp. 1, 3; cf.: quemadmodum expediam exitum hujus institutae orationis, non reperio, id. Fam. 3, 12, 2: exitus fuit orationis, Caes. B. G. 4, 8, 1: ut tragici poëtae, cum explicare argumenti exitum non potestis, confugitis ad deum, Cic. N. D. 1, 20, 53: adducta ad exitum quaestio est, id. Tusc. 5, 6, 15; cf.: ad exitum pervenire, id. Fam. 10, 22, 2; id. Or. 33, 116: ita magnarum initia rerum celerem et facilem exitum habuerunt, Caes. B. C. 3, 22 fin.: verba quae casus habent in exitu similes, at the end, Cic. Or. 49, 164; cf. in the foll.: fugam quaerebamus omnes, quae ipsa exitum non habebat, end, aim, id. Phil. 5, 16, 42: hinc omne principium, huc refer exitum, Hor. C. 3, 6, 6 et saep.: in exitu est meus consulatus, Cic. Mur. 37, 80; cf.: in exitu jam annus erat Liv. 35, 10, 1: superioris anni, id. 30, 26, 2: veris, Plin. 17, 22, 35, § 170: oppugnationis, Caes. B. C. 3, 9, 8: mimi, fabulae, the catastrophe, conclusion, Cic. Cael. 27, 65: vitae, end of life, latter end, Nep. Eum. 13; cf.: vitae mortisque, Vell. 2, 7, 1.—In plur.: tristes exitus habuit consulatus, Cic. Brut. 34, 128: eae causae sunt plenissimae, quae plurimos exitus dant ad ejusmodi degressionem, outlets, i. e. opportunities, id. de Or. 2, 77, 312: habent exitus aut in a aut in e, etc., Varr. L. L. 10, § 62 Müll.— In partic., end of life, end, death: natura ad humanum exitum (Romulum) abripuit, Cic. Rep. 1, 16 fin.: duravere usque ad Sejani exitum, Plin. 8, 58, 74, § 197; Amm. 14, 11: exitus in dubio est, Ov. M. 12, 522: Thrasymachi, Juv. 7, 204: saevus et illum exitus eripuit, id. 10, 127; 271.—In plur.: nonnumquam bonos exitus habent boni, Cic. N. D. 3, 37, 89: non igitur fatales exitus habuerunt, id. Div. 2, 9, 24.— A means, method, way, device, solution of a difficulty: cum autem exitus ab utroque datur conturbato errantique regi, Cic. Fin. 5, 22, 63: non solum viam quaestus invenerunt, verum etiam exitum ac rationem defensionis, Cic. Verr. 2, 3, 82, § 190: jam nullum fortunis communibus exitum reperietis, id. Dom. 47, 123.— Issue, result, event, i. q. eventus: si mihi alterutrum de eventu atque exitu rerum promittendum est, Cic. Fam. 6, 1, 5: in unum exitum spectare, id. de Or. 1, 20, 92: videtur ad exitum venisse quaestio, id. Tusc. 5, 7, 18; id. Fin. 2, 1, 3: neque exitum legis esse in meretrice publicanda, i. e. the law would be without proper effect, id. Inv. 2, 40, 118, v. the context: de exitu rerum sentire, Caes. B. G. 7, 52 fin.: incerto etiam nunc exitu victoriae, id. ib. 7, 62, 6: de exitu fortunarum suarum consultabant, id. ib. 7, 77, 1; cf. id. ib. 3, 8, 3; and: prudens futuri temporis exitum Caliginosa nocte premit deus, events, Hor. C. 3, 29, 29: ut quae rei publicae polliceremur, exitu praestaremus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 3: exitum rei imponere, Liv. 37, 19, 1: quaestiones ad exitum perductae, id. 40, 19, 10: ad exitum spei pervenire, accomplishment, id. 5, 12, 4; so, serae exitum spei exspectare, id. 5, 6, 2: sine exitu esse, without result, id. 32, 40, 3.—In plur.: fortasse haec omnia meliores habebunt exitus, Cic. Fam. 2, 16, 6: quae (responsa haruspicum) aut nullos habuerint exitus aut contrarios, id. Div. 2, 24, 52: Liber vota bonos ducit ad exitus, Hor. C. 4, 8, 34; cf.: (fortuna) Belli secundos reddidit exitus, id. ib. 4, 14, 38.—Prov.: exitus acta probat, the event justifies the deed, Ov. H. 2, 85.