δίκαιος
δίκαιος [ ῐ], α, ον, also ος, ον E. Heracl. 901 (lyr.), IT 1202, D.S. 5.72: ( δίκη):
{
"headword": "δίκαιος",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886",
"citations": [],
"senses": [
{
"definition": "",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0",
"children": [
{
"label": "A",
"definition": "Hom. and all writers, of persons, <i>observant of custom</i> or <i>rule,</i> Od. 3.52; esp. <i>of social rule, well-ordered, civilized,</i> ὑβρισταί τε καὶ ἄγριοι οὐδὲ δ. 9.175, cf. 8.575; [ Γαλακτοφάγοι] δικαιότατοι Il. 13.6; [ Χείρων] δικαιότατος Κενταύρων 11.832, cf. Thgn. 314, 794; δ. πολίτης a <i>good</i> citizen, D. 3.21, etc.: metaph. of the sea, Sol. 12.2 ( Sup.); δικαίη ζόη a <i>civilized</i> way of living, Hdt. 2.177. Adv. δικαίως, μνᾶσθαι woo <i>in due form, decently,</i> Od. 14.90; ὑπὸ ζυγῷ λόφον δ. εἶχον <i>loyally,</i> S. Ant. 292.",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-0",
"citations": [
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34821",
"data": {
"quote": "ὑβρισταί τε καὶ ἄγριοι οὐδὲ δ.",
"ref": "9.175",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0012.tlg002.perseus-grc2:9.175"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34822",
"data": {
"quote": "Γαλακτοφάγοι] δικαιότατοι",
"ref": "Il. 13.6",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0012.tlg001.perseus-grc2:13.6"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34823",
"data": {
"quote": "Χείρων] δικαιότατος Κενταύρων",
"ref": "11.832",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0012.tlg001.perseus-grc2:11.832"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34824",
"data": {
"quote": "ὑπὸ ζυγῷ λόφον δ. εἶχον",
"ref": "S. Ant. 292",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0011.tlg002.perseus-grc2:292"
}
}
],
"children": [
{
"definition": "",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-0-0",
"children": [
{
"label": "2",
"definition": "<i>observant of duty</i> to gods and men, <i>righteous,</i> Od. 13.209, etc.; δ. πρὸς πᾶσαν ὁμιλίην Hp. Medic. 2; ἰθὺς καὶ δ. Hdt. 1.96; opp. δυσσεβής, A. Th. 598, cf. 610; δ. καὶ ὅσιος Pl. Grg. 507b; δικαίων ἀδίκους φρένας παρασπᾷς S. Ant. 791 (lyr.); also of actions, etc., <i>righteous,</i> ἐπὶ ῥηθέντι δικαίῳ a thing <i>rightly</i> said, Od. 18.414, etc.",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-0-0-0",
"citations": [
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34825",
"data": {
"quote": "δ. πρὸς πᾶσαν ὁμιλίην",
"ref": "Hp. Medic. 2",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0627.tlg049.perseus-grc2:2"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34826",
"data": {
"quote": "ἰθὺς καὶ δ.",
"ref": "Hdt. 1.96",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0016.tlg001.perseus-grc2:1.96"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34827",
"data": {
"quote": "δ. καὶ ὅσιος",
"ref": "Pl. Grg. 507b",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0059.tlg023.perseus-grc2:507b"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34828",
"data": {
"quote": "δικαίων ἀδίκους φρένας παρασπᾷς",
"ref": "S. Ant. 791",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0011.tlg002.perseus-grc2:791"
}
}
],
"children": []
},
{
"label": "3",
"definition": "ὁ δίκαιος, euphem. of a sacred snake, GDI 5056 ( Crete).",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-0-0-1",
"citations": [],
"children": []
}
]
}
]
},
{
"label": "B",
"definition": "",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-1",
"citations": [],
"children": [
{
"label": "I",
"definition": "<i>equal, even, well-balanced,</i> ἅρμα δίκαιον <i>even-going</i> chariot, X. Cyr. 2.2.26: so metaph., νωμᾷ δικαίῳ πηδαλίῳ στρατόν Pi. P. 1.86; δικαιόταται ἀντιρροπαί Hp. Art. 7; δικαιότατα μοχλεύειν ibid.: hence, <i>fair, impartial,</i> βάσανος Antipho 1.8; συγγραφεύς Luc. Hist.Conscr. 39.",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-1-0",
"citations": [
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34829",
"data": {
"quote": "νωμᾷ δικαίῳ πηδαλίῳ στρατόν",
"ref": "Pi. P. 1.86",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0033.tlg002.perseus-grc2:1.86"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34830",
"data": {
"quote": "δικαιόταται ἀντιρροπαί",
"ref": "Hp. Art. 7",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0627.tlg010.perseus-grc2:7"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34831",
"data": {
"quote": "βάσανος",
"ref": "Antipho 1.8",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0028.tlg001.perseus-grc2:8"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34832",
"data": {
"quote": "συγγραφεύς",
"ref": "Luc. Hist.Conscr. 39",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0062.tlg053.perseus-grc2:39"
}
}
],
"children": [
{
"definition": "",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-1-0-0",
"children": [
{
"label": "b",
"definition": "<i>legally exact, precise,</i> τῷ δικαιοτάτῳ τῶν λόγων to speak <i>quite exactly,</i> Hdt. 7.108, cf. Th. 3.44; of Numbers, αἱ ἑκατὸν ὀργυιαὶ δίκαιαι Hdt. 2.149. Adv. -αίως, πάντα δ. ὑμῖν τετήρηται D. 21.3; δ. ἐξετάζειν ib. 154.",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-1-0-0-0",
"citations": [
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34833",
"data": {
"quote": "αἱ ἑκατὸν ὀργυιαὶ δίκαιαι",
"ref": "Hdt. 2.149",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0016.tlg001.perseus-grc2:2.149"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34834",
"data": {
"quote": "-αίως, πάντα δ. ὑμῖν τετήρηται",
"ref": "D. 21.3",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0014.tlg021.perseus-grc2:3"
}
}
],
"children": []
}
]
},
{
"label": "2",
"definition": "<i>lawful, just,</i> esp. τὸ δ. <i>right,</i> opp. τὸ ἄδικον, Hdt. 1.96, A. Pr. 189 (lyr.), etc.; τὸ δ. τὸ νόμιμον καὶ τὸ ἴσον Arist. EN 1129a34; δ. διορθωτικόν, διανεμητικόν, ib. 1131b25, 27; τὸ πολιτικὸν δ. ib. 1134b18; ἔστι ἐπιεικὲς τὸ παρὰ τὸν γεγραμμένον νόμον δ. Id. Rh. 1374a27, cf. EN 1137b12; καὶ δίκαια κἄδικα Ar. Nu. 99; τὰ ἴσα καὶ τὰ δ. D. 21.67; τοὐμὸν δ. my own <i>right,</i> E. IA 810; ἐλθεῖν ἐπὶ τοῦτο τὸ δ. bring the case to this <i>issue,</i> Antipho 6.24; οὐδὲν τῶν δ. ποιεῖν τινί not to do <i>what is just and right</i> by a man, X. HG 5.3.10; τὰ δ. ἔχειν, λαμβάνειν, receive <i>oneʼs due,</i> Id. An. 7.7.14, 17; τὰ δ. πράττεσθαι πόλιν give a city its <i>deserts,</i> A. Ag. 812; ἐκ τοῦ δικαίου, = δικαίως, Ar. Av. 1435, cf. Th. 2.89; so ἀπὸ τοῦ δικαίου, τῶν δικαίων, Inscr.Prien. 50.8 (ii B. C.), 123.8 (i B. C.); μετὰ τοῦ δ. Lys. 2.12, D. 21.177; τὸ δίκαιον <i>lawful claim,</i> ἃ ἔχομεν δίκαια πρός . . Th. 3.54, cf. D. 21.179, Plu. Luc. 3, etc.; τὰ πρὸς ἀλλήλους δ. mutual <i>obligations</i> or <i>contracts,</i> Plb. 3.21.10; ἐπὶ συγκειμένοις τισὶ δικαίοις on certain agreed <i>terms,</i> D.H. 3.51. Adv. -αίως <i>rightly, justly,</i> Hdt. 6.137; μεῖζον ἢ δ. A. Ag. 376 (lyr.); καὶ δ. καὶ ἀδίκως And. 1.135.",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-1-0-1",
"citations": [
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34835",
"data": {
"quote": "τὸ δ. τὸ νόμιμον καὶ τὸ ἴσον",
"ref": "Arist. EN 1129a34",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0086.tlg010:1129a.perseus-grc2.34"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34836",
"data": {
"quote": "ἔστι ἐπιεικὲς τὸ παρὰ τὸν γεγραμμένον νόμον δ.",
"ref": "Id. Rh. 1374a27",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0086.tlg038:1374a.perseus-grc2.27"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34837",
"data": {
"quote": "καὶ δίκαια κἄδικα",
"ref": "Ar. Nu. 99",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0019.tlg003.perseus-grc2:99"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34838",
"data": {
"quote": "τὰ ἴσα καὶ τὰ δ.",
"ref": "D. 21.67",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0014.tlg021.perseus-grc2:67"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34839",
"data": {
"quote": "μετὰ τοῦ δ.",
"ref": "Lys. 2.12",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0540.tlg002.perseus-grc2:12"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34840",
"data": {
"quote": "-αίως",
"ref": "Hdt. 6.137",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0016.tlg001.perseus-grc2:6.137"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34841",
"data": {
"quote": "μεῖζον ἢ δ.",
"ref": "A. Ag. 376",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0085.tlg005.perseus-grc2:376"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34842",
"data": {
"quote": "καὶ δ. καὶ ἀδίκως",
"ref": "And. 1.135",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0027.tlg001.perseus-grc2:135"
}
}
],
"children": []
}
]
},
{
"label": "II",
"definition": "<i>meet and right, fitting,</i> δ. τοῦδε τοῦ φόνου ῥαφεύς A. Ag. 1604; κόσμος οὐ φέρειν δ. Id. Eu. 55; ἵππον δ. ποιεῖσθαί τινι make a horse <i>fit for</i> anotherʼs <i>use,</i> X. Mem. 4.4.5, cf. Cyn. 7.4 ( ἵππος δ. τὴν σιαγόνα having a <i>good</i> mouth, Poll. 1.196).",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-1-1",
"citations": [
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34843",
"data": {
"quote": "δ. τοῦδε τοῦ φόνου ῥαφεύς",
"ref": "A. Ag. 1604",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0085.tlg005.perseus-grc2:1604"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34844",
"data": {
"quote": "κόσμος οὐ φέρειν δ.",
"ref": "Id. Eu. 55",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0085.tlg007.perseus-grc2:55"
}
}
],
"children": [
{
"definition": "",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-1-1-0",
"children": [
{
"label": "b",
"definition": "<i>normal,</i> σχήματα Hp. Art. 69; φύσις Id. Fract. 1 ( Sup.).",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-1-1-0-0",
"citations": [
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34845",
"data": {
"quote": "σχήματα",
"ref": "Hp. Art. 69",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0627.tlg010.perseus-grc2:69"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34846",
"data": {
"quote": "φύσις",
"ref": "Id. Fract. 1",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0627.tlg009.perseus-grc2:1"
}
}
],
"children": []
}
]
},
{
"label": "2",
"definition": "<i>real, genuine,</i> γόνος S. Fr. [1119]; ποιῶν τὰ ἐν τῇ τέχνῃ δ. Supp.Epigr. 2.184.7 ( Tanagra, ii B. C.). Adv., εἴπερ δικαίως ἐστʼ ἐμός <i>really and truly</i> mine, S. Aj. 547, cf. Pl. Cra. 418e.",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-1-1-1",
"citations": [
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34847",
"data": {
"quote": "γόνος",
"ref": "S. Fr. [1119]",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0011.tlg008.perseus-grc2:[1119]"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34848",
"data": {
"quote": "ποιῶν τὰ ἐν τῇ τέχνῃ δ.",
"ref": "",
"urn": ""
}
}
],
"children": []
},
{
"label": "3",
"definition": "ὁ δ. λόγος the plea <i>of equity,</i> Th. 1.76. Adv. -αίως <i>with reason,</i> Id. 6.34, cf. S. OT 675: Comp. -ότερον Ar. V. 1149, etc.; also -οτέρως Isoc. 15.170: Sup. -ότατα Ar. Av. 1222; Aeol. δικαίτατα IG 12(2).526c17 ( Eresus).",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-1-1-2",
"citations": [
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34849",
"data": {
"quote": "-αίως",
"ref": "Id. 6.34",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.34"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34850",
"data": {
"quote": "-ότερον",
"ref": "Ar. V. 1149",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0019.tlg004.perseus-grc2:1149"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34851",
"data": {
"quote": "-οτέρως",
"ref": "Isoc. 15.170",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0010.tlg019.perseus-grc2:170"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34852",
"data": {
"quote": "-ότατα",
"ref": "Ar. Av. 1222",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0019.tlg006.perseus-grc2:1222"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34853",
"data": {
"quote": "δικαίτατα",
"ref": "",
"urn": ""
}
}
],
"children": []
}
]
},
{
"label": "III",
"definition": "ψυχὴ ἐς τὸ δ. ἔβη ‘the land of the leal’, IG 7.2543.3 ( Thebes).",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-1-2",
"citations": [],
"children": []
}
]
},
{
"label": "C",
"definition": "δίκαιός εἰμι, c. inf., δίκαιοί ἐστε ἰέναι you <i>are bound</i> to come, Hdt. 9.60, cf. 8.137; δ. εἰμεν ἔχειν Id. 9.27; δ. εἰμι κολάζειν I <i>have a right</i> to punish, Ar. Nu. 1434, cf. S. Ant. 400; δ. ἐστι περιπεσεῖν κακοῖς Antipho 3.3.7; δ. εἰσι ἀπιστότατοι εἶναι they <i>have most reason</i> to distrust, Th. 4.17; δ. βλάπτεσθαι Lys. 20.12; δ. ἐστιν ἀπολωλέναι dignus est qui pereat, [he deserves ..] D. 6.37; ὁ σπουδαῖος ἄρχειν δ. <i>has a right</i> to . . , Arist. Pol. 1287b12; with a non-personal subject, ἔλεος δ. ἀντιδίδοσθαι Th. 3.40: less freq. in Comp. and Sup., δικαιότεροι χαρίσασθαι Lys. 20.34; δικαιότατος εἶ ἀπαγγέλλειν Pl. Smp. 172b; but δίκαιόν ἐστι is also found, Hdt. 1.39, A. Pr. 611, etc.: pl., δίκαια γὰρ τόνδʼ εὐτυχεῖν S. Aj. 1126, cf. Tr. 495, 1116; δικαίως ἄν, c. opt., Pl. Phdr. 276a. [ δικαίων with penult. short in Orph. Fr. 247.2; cf. οὐ δίκαον· οὐ δίκαιον, Hsch.]",
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:dictionaries.v1:lsj-n26886-0-2",
"citations": [
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34854",
"data": {
"quote": "δ. εἰμεν ἔχειν",
"ref": "Id. 9.27",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0016.tlg001.perseus-grc2:9.27"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34855",
"data": {
"quote": "δ. ἐστι περιπεσεῖν κακοῖς",
"ref": "Antipho 3.3.7",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0028.tlg003.perseus-grc2:3.7"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34856",
"data": {
"quote": "δ. βλάπτεσθαι",
"ref": "Lys. 20.12",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0540.tlg020.perseus-grc2:12"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34857",
"data": {
"quote": "δ. ἐστιν ἀπολωλέναι",
"ref": "D. 6.37",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0014.tlg006.perseus-grc2:37"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34858",
"data": {
"quote": "ἔλεος δ. ἀντιδίδοσθαι",
"ref": "Th. 3.40",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.40"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34859",
"data": {
"quote": "δικαιότεροι χαρίσασθαι",
"ref": "Lys. 20.34",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0540.tlg020.perseus-grc2:34"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34860",
"data": {
"quote": "δικαιότατος εἶ ἀπαγγέλλειν",
"ref": "Pl. Smp. 172b",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0059.tlg011.perseus-grc2:172b"
}
},
{
"urn": "urn:cite2:scaife-viewer:citations.atlas_v1:lsj-34861",
"data": {
"quote": "δίκαια γὰρ τόνδʼ εὐτυχεῖν",
"ref": "S. Aj. 1126",
"urn": "urn:cts:greekLit:tlg0011.tlg003.perseus-grc2:1126"
}
}
],
"children": []
}
]
}
],
"key": "di/kaios",
"type": "main"
}