λόγος β´ α ὐτάρκως ἐν τοῖς πρὸ τούτων ἐκ πολλῶν ὀλίγα διαλαβόντες περὶ τῆς τῶν ἐθνῶν περὶ τὰ εἴδωλα πλάνης καὶ τῆς τούτων δεισι δαιμονίας· πῶς ἐξ ἀρχῆς τούτων γέγονεν ἡ εὕρεσις, ὅτι ἐκ κακίας οἱ ἄνθρωποι ἄνοι ἑαυτοῖς· τὴν πρὸς τὰ εἴδωλα θρησκείαν ἐπε νόησαν· ἀλλὰ γὰρ χάριτι θεοῦ θῦ σημάναντες· ὀλίγα καὶ περὶ τῆς θειότητος τοῦ λόγου τοῦ πατρὸς πρς · καὶ τῆς εἰς πάντα προνοίας καὶ δυνάμεως αὐτοῦ· καὶ ὅτι ὁ ἀγαθὸς πατὴρ πὴρ τούτω τὰ πάντα διακοσμεῖ· καὶ τὰ πάντα ὑπ’ αὐτοῦ κινεῖται· καὶ ἐν αὐτῶ ζωοποιεῖται· φέρε κατὰ ἀκολουθίαν μακάριε καὶ ἀληθῶς φιλόχριστε· τῆ περὶ τῆς εὐσεβείας πί στει· καὶ τὰ περὶ τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ λόγου διηγη σόμεθα· καὶ περὶ τῆς θείας αὐτοῦ πρὸς ἡμᾶς ἐπιφανείας δηλώσωμεν· ἣν ἰουδαῖοι μὲν διαβάλλουσιν· ἕλληνες δὲ χλευάζουσιν· ἡμεῖς δὲ προσκυνοῦμεν· ἵν’ ἔτι μᾶλλον ἐκ τῆς δοκούσης εὐτελείας τοῦ λόγου μείζονα καὶ πλείονα τὴν εἰς αὐτὸν εὐσέβειαν ἔχεις· ὅσω γὰρ παρὰ τοῖς ἀπίστοις χλευάζεται, τοσούτω μείζονα τὴν περὶ τῆς θεότητος αὐτοῦ μαρτυρίαν παρέχει· ὅτι τὲ μὴ κα ταλαμβάνουσιν ἄνθρωποι ἄνοι ὡς ἀδύνατα; ταῦτα αὐτὸς ἐπι δείκνυται δυνατὰ· καὶ ἅ ὡς ἀπρεπῆ χλευάζουσιν ἄνθρωποι ἄνοι , ταῦτα αὐτὸς τῆ ἑαυτοῦ ἀγαθότητι, εὐπρεπῆ κατασκευάζει· καὶ ἃ σοφιζόμενοι οἱ ἄνθρωποι ἄνοι , ὡς ἀνθρώπινα ἀνινα γελῶσι, ταῦτα αὐτὸς τῆ αὐτοῦ δυνάμει, θεῖα ἐπιδείκνυται· τὴν μὲν τῶν εἰδώλων φαντασίαν τῆ νομιζομένη ἑαυτῶ εὐτελεία διὰ τοῦ σταυροῦ στροῦ κα ταστρέφων· τοὺς δὲ χλευάζοντας καὶ ἀπιστοῦντας με ταπείθων ἀφανῶς· ὥστε τὴν θειότητα αὐτοῦ καὶ δύναμιν ἐπιγινώ σκειν· εἰς δὲ τὴν περὶ τούτων διήγησιν, χρεία τῆς τῶν προ ειρημένων μνήμης· ἵνα καὶ τὴν αἰτίαν τῆς ἐν σώματι φανερώσεως τοῦ τοσούτου καὶ τηλικούτου πατρι πρι κοῦ λόγου γνῶναι δυνη καὶ μὴ νομίσης ὅτι φύσεως ἀκολουθία σῶμα πεφόρηκεν ὁ σωτήρ σήρ · ἀλλ’ ὅτι ἀσώματος ὢν τῆ φύσει καὶ λόγος ὑπάρχων· ὅμως κατὰ φιλ ανθρωπίαν ανίαν καὶ ἀγαθότητα τοῦ ἑαυτοῦ πατρὸς πρς · διὰ τὴν ἡμῶν σωτηρίαν σρίαν · ἐν ἀνθρωπίνω ἀνίνω σώματι ἡμῖν πεφανέρωται· πρέπει δὲ ποιουμένους ἡμᾶς τὴν περὶ τούτου διήγησιν· πρότερον περὶ τῆς τῶν ὅλων κτίσεως καὶ τοῦ ταύτης δημιουργοῦ εἰπεῖν· ἵνα οὕτως καὶ τὴν ταύτης ἀνακαίνισιν ὑπὸ τοῦ κατὰ τὴν ἀρχὴν αὐτὴν δημιουργήσαντος λόγου γεγενῆσθαι ἀξίως ἄν τις θεωρήσειεν· οὐδὲν γὰρ ἐναντίον φανήσεται· εἰ δι’ οὗ ταύτην ἐδημιούργησεν ὁ πατὴρ πὴρ ἐν αὐτῶ, καὶ τὴν ταύτης σωτηρίαν σρίαν εἰρ γάσατο· τὴν δημιουργίαν τοῦ κόσμου καὶ τὴν τῶν πάντων κτίσιν· πολλοὶ διαφόρως ἐξειλήφασι· καὶ ὡς ἕκαστος ἠθέλησεν· οὕτως καὶ ὡρίσατο· οἱ μὲν, γὰρ αὐτομάτως καὶ ὡς ἔτυχε τὰ πάντα γεγενῆσθαι λέγουσιν, ὡς οἱ ἐπικούρει οι· οἳ καὶ τὴν τῶν ὅλων πρόνοιαν καθ’ ἑαυτῶν οὐκ εἶναι μυθο λλογούντες· ἄντικρυς παρὰ τὰ ἐναργῆ καὶ φαινόμενα λέγοντες· εἰ γὰρ αὐτομάτως τὰ πάντα χωρὶς προνοίας κα τ’ αὐτοὺς γέγονεν· ἔδει τὰ πάντα ἁπλῶς γεγενῆσθαι· καὶ ὅμοια εἶναι καὶ μὴ διαφέροντα· ὡς γὰρ ἐπὶ σώματος ἑνὸς ἔδει τὰ πάντα εἶναι· ἥλιον ἢ σελήνην· καὶ ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων ἀνων ἔδει τὸ ὅλον εἶναι· χεῖρα ἢ ὀφθαλμὸν· ἢ πόδα· νῦν δὲ οὐκέστι μὲν οὕτως· ὁρῶμεν δὲ, τὸν μέν, ἥλιον· τὸ δὲ, σελήνην· τὸ δὲ, γῆν· καὶ πάλιν ἐπὶ τῶν ἀνθρωπίνων ἀνίνων σωμάτων τὸ μέν, πόδα· τὸ δὲ, χεῖρα· τὸ δὲ, κεφαλὴν· ἡ δὲ τοιαύτη διά ταξις, οὐκ αὐτομάτως αὐτὰ γεγενῆσθαι γνωρίζει· ἀλ λ’ αἰτίαν τούτων προηγεῖσθαι δείκνυσιν· ἀφ’ ἧς καὶ τὸν διαταξάμενον καὶ πάντα ποιήσαντα θεὸν θν , ἔστι νοεῖν· ἄλλοι δὲ ἐν οἷς ἐστὶ καὶ ὁ μέγας παρ’ ἕλλησι πλάτων ἐκ προϋποκειμένης καὶ ἀγενήτου ὕλης πεποιηκέναι τὸν θεὸν θν τὰ ὅλα διηγοῦνται· μὴ ἂν γὰρ δύνασθαί τι ποιῆσαι τὸν θεὸν θν , εἰ μὴ προὑπέ κειτο ἡ ὕλη· ὥσπερ καὶ τῶ τέκτονι προϋποκεῖσθαι δεῖ τὸ ξύλον· ἵνα καὶ ἐργάσασθαι δυνηθῆ· οὐκίσασι δὲ τοῦ το λέγοντες· ὅτι ἀσθένειαν περιτιθέασι τῶ θεῶ· εἰ γὰρ οὐκέστι τῆς ὕλης αὐτὸς αἴτιος· ἀλλ’ ὅλως ἐξ ὑποκειμένης ποιεῖ τὰ ὄντα, ἀσθενὴς εὑρίσκεται μὴ δυνάμενος· ἄνευ τῆς ὕλης ἐργάσασθαί τι τῶν ἀναγκαίων· καὶ καθ’ ὑπόθεσιν γὰρ εἰ μὴ ἦν ἡ ὕλη οὐκ ἂν εἰργάσατο τί ὁ θεὸς θς , καὶ πῶς ἔτι ποι ητὴς καὶ δημιουργὸς ἂν λεχθείη ἐξ ἑτέρου τὸ ποιεῖν ἐσχηκὼς· λέγω δὴ ἐκ τῆς ὕλης· ἔσται δέ εἰ οὕτως ἔχει κατ’ αὐτοὺς ὁ θεὸς θς τεχνίτης μόνον καὶ οὐ κτίστης εἰς τὸ εἶναι· εἴ τε τὴν ὑπο κειμένην ὕλην ἐργάζεται· τῆς δὲ ὕλης οὐκέστιν αὐτὸς αἴτιος· καθόλου γὰρ οὐδὲ κτίστης ἂν λεχθείη· εἴ γε μὴ κτίζει τὴν ὕλην ἐξ ἧς καὶ τὰ κτισθέντα γέγονεν· οἱ δὲ ἀπὸ τῶν αἱ ρέσεων ἄλλον ἑαυτοῖς ἀναπλάττονται δημιουργὸν· τῶν πάντων· παρὰ τὸν πατέρα πρα τοῦ κυρίου κυ ἡμῶν ἰησοῦ ἰῦ 
 χριστοῦ χῦ · τυφλώττοντες μέγα καὶ περὶ ἃ φθέγγονται· τοῦ γὰρ κυρίου κυ λέγοντος πρὸς τοὺς ἰουδαίους· οὐκ ἀνέγνωτε ὅτι ἀπ’ ἀρχῆς ὁ κτίσας, ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτοὺς· καὶ εἶπεν· ἕνεκεν τούτου καταλείψει ἄνθρωπος ἄνος τὸν πατέρα πρα 
 καὶ τὴν μητέρα μρα αὐτοῦ· καὶ προσκολληθήσεται τῆ γυναικὶ αὐτοῦ· καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν· εἶτα σημαίνων τὸν κτίσαντα φησὶν· ὃς οὖν ὁ θεὸς θς συνέζευξεν ἄνθρωπος ἄνος μὴ χωριζέτω· πῶς οὗτοι ξένην τοῦ πρὸς τὴν κτίσιν εἰσάγουσιν· εἰ δὲ κατὰ τὸν ἰωάννην πάντα περιλαβόντα καὶ λέγοντα· πάντα δι’ αὐτοῦ ἐγένετο· καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἕν· πῶς ἂν ἄλλος εἴη ὁ δημιουργός· παρὰ τὸν πατέρα πρα 
 τοῦ χριστοῦ χῦ · ταῦτα μὲν οὗτοι μυθολογοῦσιν· ἡ δὲ ἔνθεος διδασκαλία καὶ ἡ κατὰ χριστὸν χν πίστις· τὴν μὲν τούτων ματαιολογίαν· ὡς ἀ θεότητα διαβάλλει· οὔτε γὰρ αὐτομάτως διὰ τὸ μὴ ἀπρο νόητα εἶναι, οὔτε ἐκ προὑποκειμένης ὕλης· διὰ τὸ μὴ ἀσθενῆ εἶναι τὸν θεὸν θν · ἀλλ’ ἐξ οὐκόντων καὶ μηδαμῆ μηδαμῶς ὑπάρχοντα· τὰ ὅλα εἰς τὸ εἶναι πεποιηκέναι τὸν θεὸν θν διὰ τοῦ λόγου οἶδεν· ἦ φησι· διὰ μέν μωϋσέως ἐν ἀρχῆ ἐποίησεν ὁ θεὸς θς 
 τὸν οὐρανὸν οὐνὸν καὶ τὴν γῆν· διὰ δὲ τῆς ὠφελιμωτάτης βίβλου τοῦ ποιμένος· πρῶτον πάντων πίστευσον ὅτι εἷς ἐστὶν ὁ θεὸς θς · ὁ τὰ πάντα κτίσας καὶ καταρτίσας· καὶ ποιήσας ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι· ὅπερ καὶ ὁ παῦλος σημαίνων φησὶ· πίστει νοοῦμεν κατηρτίσθαι τοὺς αἰῶνας ῥήματι θεοῦ θῦ · εἰς τὸ μὴ ἐκ φαι νομένων τὰ βλεπόμενα γεγονέναι· ὁ θεὸς θς γὰρ ἀγαθός ἐστιν· μᾶλλον δὲ πηγὴ τῆς ἀγαθότητος ὑπάρχει· ἀγαθῶ δὲ περὶ οὐδενὸς ἂν γένοιτο φθόνος· ὅθεν οὐδενὶ τοῦ εἶναι φθο νήσας; ἐξ οὐκόντων τὰ πάντα πεποίηκε διὰ τοῦ ἰδίου λόγου τοῦ κυρίου κυ ἡμῶν ἰησοῦ ἰῦ 
 χριστοῦ χῦ · ἐν οἷς πάντων τῶν ἐπὶ γῆς τὸ 
 ἀνθρώπων ἀνων γένος ἐλεήσας· καὶ θεωρήσας ὡς οὐχ’ ἱκανὸν εἴη κατὰ τὸν τῆς ἰδίας γενέσεως λόγον διαμένειν ἀεὶ· πλέον τί χαριζό μενος αὐτοῖς· οὐχ’ ἁπλῶς ὥσπερ πάντα τὰ ἐπὶ γῆς ἄλογα ζωα, ἔκτισε τοὺς ἀνθρώπους ἀνους , ἀλλὰ κατὰ τὴν ἑαυτοῦ εἰκόνα ἐποίησεν αὐτοὺς· μεταδοὺς αὐτοῖς καὶ τῆς τοῦ ἰδίου λόγου δυνάμεως, ἵνα ὥσπερ σκιάς τινας ἔχοντες τοῦ λόγου· καὶ γενόμενοι λογικοὶ, δια μένειν ἐν μακαριότητι δυνηθῶσι· ζῶντες τὸν ἀληθινὸν καὶ ὄντως τῶν ἁγίων ἐν παραδείσω βίον· εἰδὼς δὲ πάλιν τὴν ἀνθρώπων ἀνων εἰς ἀμφότερα νεύειν δυναμένην προαίρεσιν, προλαβὼν ἠσφαλίσατο νόμῳ καὶ τόπω τὴν δοθεῖσαν αὐτοῖς χάριν· εἰς τὸν ἑαυτοῦ γὰρ παράδεισον αὐτοὺς εἰσαγαγών, ἔδωκεν αὐτοῖς νόμον· ἵνα εἰ μὲν φυλά ξαιεν τὴν χάριν καὶ μένοιεν καλοὶ, ἔχωσι τὴν ἐν παραδείσω καὶ ἄλυπον καὶ ἀνώδυνον καὶ ἀμέριμνον ζωὴν· πρὸς τῶ καὶ τῆς ἐν θεοῦ θῦ ἀφθαρσίας αὐτοὺς τὴν ἐπαγγελίαν ἔχειν· εἰ δὲ παραβαῖεν καὶ στραφέντες γένοιντο φαῦλοι, γινώσκοιεν ἑαυτοὺς τὴν ἐν θανάτω κατὰ φύσιν φθορὰν ὑπομένειν· καὶ μηκέτι μὲν ἐν παραδείσω ζῆν· ἔξω δὲ τούτου λοιπὸν ἀποθνήσκοντας, μένειν, ἐν τῶ θανάτω καὶ ἐν τῆ φθορᾶ· τοῦτο δὲ καὶ ἡ θεία γραφὴ προση μένει λέγουσα ἐκ προσώπου τοῦ θεοῦ θῦ · ἀπὸ παντὸς ξύλου τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρὸν, οὐ μὴ φάγησθε ἀπ’ αὐτοῦ· ἧ δἂν ἡμέρα φά γησθε ἀπ’ αὐτοῦ, θανάτω ἀποθανεῖσθε· τὸ δὲ, θανάτω ἀπο θανεῖσθε τί ἂν εἴη ἄλλο, ἢ τὸ μὴ μόνον ἀποθνήσκειν· ἀλλὰ καὶ ἐν τῆ τοῦ θανάτου φθορᾶ διαμένειν· ἴσως θαυ μάζεις τί δήποτε περὶ τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ λόγου προθέμενοι λέγειν· νῦν περὶ τῆς ἀρχῆς τῶν ἀνθρώπων ἀνων διηγούμεθα· ἀλλὰ καὶ τοῦτο οὐκ ἀλλότριόν ἐστι τοῦ σκοποῦ τῆς διηγήσεως· ἀνάγκη γὰρ ἡμᾶς λέγοντας περὶ τῆς εἰς ἡμᾶς ἐπιφανείας τοῦ σωτῆρος σρς , λέγειν καὶ περὶ τῆς τῶν ἀνθρώπων ἀνων ἀρχῆς· ἵνα γινώσκης ὅτι ἡ ἡμῶν αἰτία, ἐκείνω γέγονε πρόφασις τῆς καθόδου· καὶ ἡ ἡμῶν παράβασις τοῦ λόγου τὴν φιλ ανθρωπίαν ανίαν ἐξεκαλέσατο· ὥστε καὶ εἰς ἡμᾶς φθά σαι· καὶ φανῆναι τὸν κύριον κν ἐν ἀνθρώποις ἀνοις · τῆς γὰρ ἐκείνου ἐνσω ματώσεως ἡμεῖς γεγόναμεν ὑπόθεσις· καὶ διὰ τὴν ἡμῶν 
 σωτηρίαν σρίαν ἐφιλανθρωπεύσατο· καὶ ἐν ἀνθρωπίνω ἀνίνω γενέσθαι καὶ φανῆναι σώματι· οὕτως μὲν οὖν ὁ θεὸς θς τὸν ἄνθρωπον ἄνον πεποί ηκε· καὶ μένειν ἠθέλησεν ἐν ἀφθαρσία· ἄνθρωποι ἄνοι δὲ κατολιγω ρήσαντες καὶ ἀποστραφέντες τὴν πρὸς τὸν θεὸν θν κατανόησιν λο γισάμενοι δὲ καὶ ἐπινοήσαντες ἑαυτοῖς τὴν κακίαν· ὥσπερ ἐν τοῖς πρώτοις ἐλέχθη, ἔσχον τὴν προἀπειληθεῖσαν τοῦ θανάτου κατάκρισιν· καὶ λοιπὸν οὐκ ἔτι ὡς γεγόνασι διέμενον, ἀλ λ’ ὡς ἐλογίζοντο διεφθείροντο· καὶ ὁ θάνατος αὐτῶν ἐ κράτει βασιλεύων· ἡ γὰρ παράβασις τῆς ἐντολῆς, εἰς τὸ κατὰ φύσιν αὐτοὺς ἐπέστρεφεν· ἵνα ὥσπερ οὐκ ὄντες γεγόνασιν, οὕτως καὶ τὴν εἰς τὸ εἶναι φθορὰν ὑπομείνωσι τῶ χρόνω εἰκότως· εἰ γὰρ φύσιν ἔχοντες· τὸ μὴ εἶναί ποτε τῆ τοῦ λόγου πα ρουσία καὶ φιλ ανθρωπία ανία εἰς τὸ εἶναι ἐκκλήθησαν, ἀκόλουθον ἦν κενωθέντας τοὺς ἀνθρώπους ἀνους τῆς περὶ θεοῦ θῦ ἐννοίας καὶ εἰς τὰ οὐκόντα ἀποστραφέντας· οὐκ ὄντα γάρ ἐστι τὰ κακὰ· ὄντα δὲ τὰ καλὰ· ἐπειδήπερ ἀπὸ τοῦ ὄντος θεοῦ θῦ γεγόνασιν· κενωθῆναι καὶ τοῦ εἶναι ἀεὶ· τὸ δέ ἐστι, τὸ διαλυθέντας μένειν ἐν τῶ θανάτω καὶ τῆ φθορᾶ· ἔστι δ ὲ μὲν κατὰ φύσιν ἄνθρωπος ἄνος θνητός, ἅτε δὴ ἐξ οὐκ ὄντων γεγονὼς· διὰ δὲ τὴν πρὸς τὸν ὄντα ὁμοι ότητα· ἣν εἰ ἐφύλαττε διὰ τῆς πρὸς αὐτὸν κατανοήσεως ἥμβλυνεν ἂν τὴν κατὰ φύσιν φθορὰν, καὶ ἔμεινεν ἄφθαρτος· καθάπερ ἡ σοφία φησὶ· προσοχὴ νόμων, βεβαίωσις ἀφθαρσίας· ἄφθαρτος δὲ ὢν, ἔζη λοιπὸν ὡς θεὸς θς · ὥς που καὶ ἡ θεία γραφὴ τοῦτο σημαίνει, λέγουσα· ἐγὼ εἶπα θεοί ἐστὲ· καὶ υἱοὶ ὑψίστου πάντες· ὑμεῖς δὲ ὡς ἄνθρωποι ἄνοι ἀποθνήσκετε· καὶ ὡς εἷς τῶν ἀρχόντων πίπτετε· ὁ μὲν γὰρ θεὸς θς οὐ μόνον ἐξ οὐκόντων ἡμᾶς πεποίηκε, ἀλλὰ καὶ τὸ κατὰ θεὸν θν ζῆν ἡμῖν ἐχαρίσατο τῆ τοῦ λόγου χάριτι· οἱ δὲ ἄνθρωποι ἄνοι ἀπο στραφέντες τὰ αἰώνια, καὶ συμβουλία τοῦ διαβόλου εἰς τὰ τῆς φθορᾶς ἐπιστραφέντες, ἑαυτοῖς αἴτιοι τῆς ἐν τῶ θα νάτω φθορᾶς γεγόνασιν· ὄντες μὲν ὡς προεῖπον κατὰ φύσιν φθαρτοὶ· χάριτι δὲ τῆς τοῦ λόγου μετουσίας, τοῦ κατὰ φύσιν ἐκφυγόντες· εἰ μὲν ἥκεισαν καλοὶ· διὰ γὰρ τὸν συνόντα τούτοις λόγον· καὶ ἡ κατὰ φύσιν φθορὰ τούτων οὐκ ἤγγιζε· καθὼς καὶ ἡ σοφία φησὶν· ὁ θεὸς θς ἔκτισε τὸν ἄνθρωπον ἄνον ἐπὶ ἀφθαρσία καὶ εἰκόνα τῆς ἰδίας ἀϊδιότητος ἐποίησεν αὐτὸν· φθόνω δὲ διαβόλου θάνατος εἰσῆλθεν εἰς τὸν κόσμον· τούτου δὲ γενομένου οἱ μὲν ἄνθρωποι ἄνοι ἀπέθνησκον· ἡ δὲ φθορὰ λοιπὸν κατ’ αὐτῶν ἤκμαζε καὶ πλεῖον τοῦ κατὰ φύσιν ἰσχύ ουσα καθ’ ὅλου τοῦ γένους· ὅσω καὶ τὴν ἀπειλὴν τοῦ θείου διὰ τὴν παράβασιν τῆς ἐντολῆς, κατ’ αὐτῶν προειλήφει· καὶ γὰρ καὶ ἐν τοῖς πλημμελήμασιν οἱ ἄνθρωποι ἄνοι , οὐκ ἄχρις ὅρων ὡρισμένων εἱστήκεισαν· ἀλλὰ κατ’ ὀλίγον ἐπεκτεινόμενοι, λοιπὸν καὶ εἰς ἄμετρον ἐληλύθασιν, ἐξ ἀρχῆς μὲν εὑρεταὶ τῆς κακίας γενόμενοι· καὶ καθ’ ἑαυτῶν τὸν θάνατον προσκαλεσάμενοι καὶ τὴν φθορὰν· ὕστερον δὲ εἰς ἀδικίαν ἐκτραπέντες· καὶ παρανομίαν πᾶσαν ὑπερβαλόντες· καὶ μὴ ἑνὶ κακῶ ἱστάμενοι· ἀλλὰ πάντα κενὰ κανοῖς ἐπινοοῦντες, ἀκόρεστοι περὶ τὸ ἁμαρτάνειν γεγόνασι· μοιχεῖαι μὲν γὰρ ἦσαν καὶ κλοπαὶ πανταχοῦ· φόνων δὲ καὶ ἀρπαγῶν, πλήρης ἦν ἡ πᾶσα γῆ· καὶ νόμου μὲν φροντὶς οὐκ ἦν περὶ φθορᾶς καὶ ἀδικίας· πάντα δὲ τὰ κακὰ καθ’ ἕνα καὶ κοινῇ παρὰ πᾶσιν ἐπράττετο· πόλεις μὲν κατὰ πόλεων ἐπολέμουν· καὶ ἔθνη κατὰ ἐθνῶν ἠγείρετο· διήρητο δὲ πᾶσα ἡ οἰκουμένη στάσεσι καὶ μάχαις, ἑκάστου 
 φιλονει κοῦντος ἐν τῶ παρανομεῖν· οὐκ ἦν δὲ τούτων μακρὰν οὐδὲ τὰ παρὰ φύσιν· ἀλλ’ ὡς εἶπεν ὁ τοῦ 
 χριστοῦ χῦ μάρτυς ἀπόστολος· αἵ τε γὰρ θήλειαι αὐτῶν μετήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν τῆς θηλείας· ἐξεκαύθησαν ἐν τῆ ὀρέξει αὐτῶν εἰς ἀλλήλους· ἄρρενες ἐν ἄρσεσι τὴν ἀσχημοσύνην κατεργαζόμενοι· καὶ τὴν ἀντιμισθίαν ἣν ἔδει τῆς πλάνης αὐτῶν ἐν ἑαυτοῖς ἀπολαμ βάνοντες· δ ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ θῦ κατὰ ἄνθρωπον ἄνον 
 ἐσαρκώθη 
 διὰ δὴ ταῦτα πλεῖον τοῦ θανάτου κρατήσαντος καὶ τῆς φθορᾶς παραμενούσης κατὰ τῶν ἀνθρώπων ἀνων · τὸ μὲν τῶν ἀνθρώπων ἀνων 
 γένος ἐφθείρετο· ὁ δὲ λογικὸς καὶ κατ’ εἰκόνα γενόμενος ἄνθρωπος ἄνος ἠ φανίζετο· καὶ τὸ ὑπὸ τοῦ θεοῦ θῦ γενόμενον ἔργον, παραπώλλυτο· καὶ γὰρ καὶ ὁ θάνατος ὡς προεῖπον, νόμω λοιπὸν ἴσχυε κα θ’ ἡμῶν· καὶ οὐχ’ οἷόν τε ἦν τὸν νόμον ἐκφυγεῖν διὰ τὸ ὑπὸ θεοῦ θῦ 
 τεθεῖσθαι τοῦτον τῆς παραβάσεως χάριν· καὶ ἦν ἄτοπον ὁμοῦ καὶ ἀπρεπὲς ἐν τοῖς γινομένοις ἀληθῶς· ἄτοπον μὲν γὰρ ἦν εἰπόντα τὸν θεὸν θν ψεύσασθαι· ὥστε νομοθετήσαντος αὐτοῦ θανάτω ἀπο θνήσκειν τὸν ἄνθρωπον ἄνον · εἰ παραβαίη τὴν ἐντολὴν, μετὰ τὴν παράβασιν μὴ ἀποθνήσκειν, ἀλλὰ λύεσθαι τὸν τοῦ θεοῦ θῦ λόγον· οὐκ ἀλη θὴς γὰρ ἦν ὁ θεὸς θς · εἰ εἰπόντος αὐτοῦ ἀποθνήσκειν ἡμᾶς, μὴ ἀπέθνησκεν ἄνθρωπος ἄνος · ἀπρεπὲς δὲ ἦν πάλιν· τὰ ἅπαξ γε νόμενα λογικὰ καὶ τοῦ λόγου αὐτοῦ μετασχόντα, παραπόλ λυσθαι· καὶ πάλιν εἰς τὸ μὴ εἶναι διὰ τῆς φθορᾶς ἐπιστρέφειν· οὐ κ ἄξιον γὰρ ἦν τῆς ἀγαθότητος τοῦ θεοῦ θῦ τὰ ὑπ’ αὐτοῦ γενόμενα δια φθείρεσθαι· διὰ τὴν παρὰ τοῦ διαβόλου γενομένην τοῖς ἀνθρώποις ἀνοις 
 ἀπάτην· ἄλλως τε καὶ τῶν ἀπρεπεστάτων ἦν τὴν τοῦ θεοῦ θῦ τέχνην· ἐν τοῖς ἀνθρώποις ἀνοις ἀφανίζεσθαι· ἢ διὰ τὴν αὐτῶν ἀμέλειαν· ἤ διὰ τὴν τῶν δαιμόνων ἀπάτην· φθειρομένων τοίνυν τῶν λογικῶν· καὶ παραπολλυμένων τῶν τοιούτων ἔργων, τί τὸν 
 θεὸν θν ἔδει ποιεῖν ἀγαθὸν ὄντα ἀφεῖναι τὴν φθορὰν κατ’ αὐτῶν· ἰσχύειν καὶ τὸν θάνατον αὐτῶν κρατεῖν, καὶ τίς ἡ χρεία τοῦ· καὶ ἐξ ἀρχῆς αὐτὰ γενέσθαι· ἔδει γὰρ μὴ γενέσθαι· ἢ γενόμενα παραμεληθῆναι καὶ ἀπολέσθαι· ἀσθένεια γὰρ μᾶλλον καὶ οὐκ ἀγαθότης ἐκ τῆς ἀμελείας γινώσκεται τοῦ θεοῦ θῦ · εἰ ποιήσας παρ’ ὁρᾶ φθαρῆναι τὸ ἑαυτοῦ ἔργον· ἤπερ εἰ μὴ πεποιήκει κατὰ τὴν ἀρχὴν τὸν ἄνθρωπον ἄνον · μὴ ποιήσαντος μὲν γὰρ, οὐκ ἦν ὁ λογιζόμενος τὴν ἀσθένειαν· ποιήσαντος δὲ καὶ εἰς τὸ εἶναι κτίσαντος, ἀτοπώτατον ἦν ἀ πόλλυσθαι τὰ ἔργα· καὶ μάλιστα ἐπ’ ὄψει τοῦ πεποιηκότος· οὐκοῦν ἔδει τοὺς ἀνθρώπους ἀνους μὴ ἀφιέναι φέρεσθαι τῆ φθορᾶ, διὰ τὸ ἀπρεπὲς καὶ ἀνάξιον εἶναι τοῦτο τῆς τοῦ θεοῦ θῦ 
 ἀγαθότητος· ἀλλ’ ὥσπερ ἔδει τοῦτο γενέσθαι, οὕτως καὶ ἐκ τῶν ἐναντίων πάλιν ἀντίκειται· τὸ πρὸς τὸν θεὸν θν εὔλογον· ὥστε ἀληθῆ φανῆναι τὸν θεὸν θν ἐν τῆ περὶ τοῦ θανάτου νομοθεσία· ἄτοπον γὰρ ἦν, διὰ τὴν ἡμῶν ὠφέλειαν καὶ διαμονὴν, ψεύστην φανῆναι τὸν τῆς ἀληθείας πατέρα πρα 
 θεὸν θν τί οὖν ἔδει καὶ περὶ τούτου γενέσθαι ἢ ποιῆσαι τὸν θεὸν θν , μετάνοιαν ἐπὶ τῆ παραβάσει τοὺς 
 ἀνθρώπους ἀνους ἀπαιτῆσαι, τοῦτο γὰρ ἄν τις ἄξιον φήσειε 
 θεοῦ θῦ λέγων· ὅτι ὥσπερ ἐκ τῆς παραβάσεως εἰς φθορὰν γεγόνασιν, οὕτως ἐκ τῆς μετανοίας πάλιν ἂν γένοιντο εἰς ἀ φθαρσίαν· ἀλλ’ ἡ μετάνοια οὔτε τὸ εὔλογον τὸ πρὸς τὸν θεὸν θν 
 ἐφύλαττεν· ἔμενε γὰρ πάλιν οὐκ ἀληθὴς μὴ κρατουμένων ἐν τῶ θανάτω τῶν ἀνθρώπων ἀνων · οὔτε δὲ ἡ μετάνοια ἀπὸ τῶν κατὰ φύσιν ἀνακαλεῖται· ἀλλὰ μόνον παύει τῶν ἁμαρτημάτων εἰ μὲν οὖν μόνον ἦν πλημμέλημα· καὶ μὴ φθορᾶς ἐπα κολούθησις· καλῶς ἂν ἦν ἡ μετάνοια· εἰ δὲ ἅπαξ προ λαβούσης τῆς παραβάσεως εἰς τὴν κατὰ φύσιν φθορὰν ἐκρατοῦντο οἱ ἄνθρωποι ἄνοι · καὶ τὴν τοῦ κατ’ εἰκόνα χάριν ἀφαιρεθέντες ἦσαν, τί ἄλλο ἔδει γενέσθαι· ἢ τίνος ἦν χρεία πρὸς τὴν τοιαύτην χάριν καὶ ἀνάκλησιν· ἢ τοῦ καὶ κατὰ τὴν ἀρχὴν ἐκ τοῦ μὴ ὄντος πεποιηκότος τὰ ὅλα τοῦ θεοῦ θῦ λόγου· αὐτοῦ γὰρ ἦν πάλιν καὶ τὸ φθαρτὸν εἰς ἀφθαρσίαν ἐνεγκεῖν· καὶ τὸ ὑπὲρ πάντων εὔλογον ἀποσῶσαι πρὸς τὸν πατέρα πρα · λόγος γὰρ ὢν τοῦ πατρὸς πρὸς 
 καὶ ὑπὲρ πάντας ὤν, ἀκολούθως καὶ ἀνακτίσαι τὰ ὅλα· μόνος ἦν δυνατὸς· καὶ ὑπὲρ πάντων παθεῖν καὶ πρεσβεῦσαι περὶ πάντων ἱκανὸς πρὸς τὸν πατέρα πρα · τούτου δὴ ἕνεκεν ὁ ἀσώματος· καὶ ἄφθαρτος καὶ ἄϋλος τοῦ θεοῦ θῦ λόγου παραγίνεται εἰς τὴν ἡμετέραν χώραν· οὔτι γε μακρὰν ὢν πρότερον οὐδὲν γὰρ αὐτῶ κενὸν ὑπολέλειπται τῆς κτίσεως μέρος· πάντα δὲ διὰ πάντων πεπλήρωκεν· αὐτὸς συνὼν τῶ ἑαυτοῦ πατρὶ πρὶ · ἀλλὰ παραγίνεται συγκαταβαίνων τῆ εἰς ἡ μᾶς αὐτοῦ φιλ ανθρωπία ανία καὶ ἐπιφανεία· καὶ ἰδὼν τὸ λογικὸν ἀπολλύμενον γένος· καὶ τὸν θάνατον κατ’ αὐτῶν βασιλεύοντα τῆ φθορᾶ· ὁρῶν δὲ καὶ τὴν ἀπειλὴν τῆς παραβάσεως δια κρατοῦσαν τὴν καθ’ ἡμῶν φθορὰν· καὶ ὅτι ἄτοπον ἦν πρὸ τοῦ πληρωθῆναι τὸν νόμον λυθῆναι· ὁρῶν δὲ καὶ τὸ ἀπρεπὲς ἐν τῶ συμβεβηκότι· ὅτι ὧν αὐτὸς ἦν δημιουργὸς, ταῦτα παρηφανίζετο· ὁρῶν δὲ καὶ τὴν τῶν ἀνθρώπων ἀνων ὑπερ βάλλουσαν κακίαν· ὅτι κατ’ ὀλίγον καὶ ἀφόρητον αὐτὴν ηὔξησαν καθ’ ἑαυτῶν· ὁρῶν δὲ καὶ τὸ ὑπεύθυνον πάντων ἀνθρώπων ἀνων πρὸς τὸν θάνατον· ἐλεήσας τὸ γένος ἡμῶν· καὶ τὴν ἀσθένειαν ἡμῶν οἰκτειρήσας· καὶ τῆ φθορᾶ ἡμῶν συγκαταβὰς, καὶ τὴν τοῦ θανάτου κράτησιν ὑπενέγκας· ἵνα μὴ τὸ γενόμενον ἀπόληται: καὶ εἰς ἀρ γὸν τοῦ πατρὸς πρὸς τὸ εἰς ἀνθρώπους ἀνους ἔργον αὐτοῦ γένηται, λαμβάνει ἑαυτῶ σῶμα· καὶ τοῦτο οὐκ ἀλλότριον τοῦ ἡμετέρου· οὐ γὰρ ἁπλῶς ἠθέλησεν ἐν σώματι γενέσθαι, οὐδὲ μόνον ἤθελε φανῆναι καὶ δι’ ἑτέρου κρείττονος τὴν θεοφάνειαν ἑαυτοῦ ποιήσασθαι, ἀλλὰ λαμβάνει τὸ ἡμέτέρον· καὶ τοῦτο οὐχ’ ἁπλῶς ἀλλ’ ἐξ ἀχράντου καὶ ἀμιάντου ἀνδρὸς ἀπείρου, παρθένου· καθαρὸν καὶ ὄντως ἀμιγὲς τῆς ἀνδρῶν συνουσίας· αὐτὸς γὰρ δυνατὸς ὢν καὶ δημιουργὸς τῶν ὅλων ἐν τῆ παρθένω κατασκευάζει ἑαυτῶ ναὸν τὸ σῶμα· καὶ ἰδιοποιεῖται τοῦτο ὥσπερ ὄργανον, ἐν αὐτῶ γνωριζόμενος καὶ ἐνοικῶν· καὶ οὕτως ἀπὸ τῶν ἡμέτέρων τὸ ὅμοιον λαβὼν· διὰ τὸ πάντας ὑπευθύνους εἶναι τῆ τοῦ θανάτου φθορᾶ, ἀντὶ πάντων αὐτὸ θανάτω πα ραδιδοὺς, προσῆγε τῶ πατρὶ πρὶ · καὶ τοῦτο φιλ ανθρώπως ανως 
 ποιῶν· ἵνα ὡς μὲν πάντων ἀποθανόντων, ἐν αὐτῶ λυθῆ ὁ κατὰ τῆς φθορᾶς τῶν ἀνθρώπων ἀνων νόμος· ἅτε δὴ πληρωθείσης τῆς ἐξουσίας ἐν τῶ κυριακῶ σώματι· καὶ μηκέτι χώραν ἐχούσης κατὰ τῶν ὁμοίων ἀνθρώπων ἀνων · ὡς δὲ εἰς φθορὰν ἀναστρέ ψαντας τοὺς ἀνθρώπους ἀνους ; πάλιν εἰς τὴν ἀφθαρσίαν ἐπιστρέψη καὶ ζωοποιήση τούτους ἀπὸ τοῦ θανάτου τῆ τοῦ σώματος ἰδιοποιήσει, καὶ τῆ τῆς ἀναστάσεως χάριτι· τὸν θάνατον ἀπ’ αὐτῶν ὡς καλάμην ἀπὸ πυρὸς ἐξαφανίζων· συνιδὼν γὰρ ὁ λόγος ὅτι ἄλλως οὐκ ἂν λυθείη τῶν ἀνθρώπων ἀνων ἡ φθορὰ· εἰ μὴ διὰ τοῦ πάντως ἀποθανεῖν· οὐχ’ οἷόν τε δὲ ἦν τὸν λόγον ἀποθανεῖν· ἀθάνατον ὄντα καὶ τοῦ πατρὸς πρὸς 
 υἱὸν υἱν , τούτου ἕνεκεν τὸ δυνάμενον ἀποθανεῖν ἑαυτῶ λαμβάνει σῶμα· ἵνα τοῦτο τοῦ ἐπὶ πάντων λόγου μεταλαβὸν· ἀντὶ πάντων ἱκανὸν γένηται τῶ θανάτω· καὶ διὰ τὸν ἐνοικήσαντα λόγον ἄφ θαρτον διαμείνη· καὶ λοιπὸν ἀπὸ πάντων ἡ φθορὰ παύσηται, τῆ τῆς ἀναστάσεως χάριτι· ὅθεν ὡς ἱερεῖον καὶ θῦμα παντὸς ἐλεύθερον σπίλου· ὁ αὐτὸς ἑαυτῶ ἔλαβε σῶμα προσάγων εἰς θάνατον, ἀπὸ πάντων εὐθὺς τῶν ὁμοίων ἠφάνιζε τὸν θάνατον τῆ προσφορᾶ τοῦ καταλλήλου· ὑπὲρ πάντας γὰρ ὢν ὁ λόγος τοῦ θεοῦ θῦ , εἰκότως τὸν ἑαυτοῦ ναὸν, καὶ τὸ σωματικὸν ὄργανον προσάγων ἀντίψυχον· ὑπὲρ πάντων ἐπλήρου τὸ ὀφειλόμενον ἐν τῶ θανάτω· καὶ ὡς συνὼν δὲ διὰ τοῦ ὁμοίου τοῖς πᾶσιν· ὁ ἄφθαρτος τοῦ θεοῦ θῦ υἱὸς, εἰκότως τοὺς πάντας ἐνέδυσεν ἀφθαρσία ἐν τῆ περὶ τῆς ἀναστάσεως ἐπαγγελία· καὶ αὐτὴ γὰρ ἡ ἐν τῶ θανάτω φθορὰ κατὰ τῶν ἀνθρώπων ἀνων ; οὐκέτι χώραν ἔχει διὰ τὸν ἐνοικήσαντα τὸν ἐνοικήσαντα λόγον ἐν τούτοις διὰ τοῦ ἑνὸς σώματος· καὶ ὥσπερ μεγάλου βασιλέως εἰσελθόντος εἴς τινα πόλιν μεγάλην· καὶ οἰκήσαντος εἰς μίαν τῶν ἐν αὐτῆ οἰκιῶν· πάντως ἡ τοιαύτη πόλις, τιμῆς πολλῆς καταξιοῦται· καὶ οὐκέτι τίς ἐχθρὸς αὐτὴν οὔτε ληστὴς ἐπιβαίνων καταστρέφει· πάσης δὲ μᾶλλον ἐπιμελείας ἀξιοῦται; διὰ τὸ εἰς μίαν αὐτῆς οἰκίαν, οἰκῆσαι τὸν βασιλέα· οὕτως καὶ ἐπὶ τοῦ πάντων σωτῆρος σρς γέγονεν· ἐλθόντος γὰρ αὐτοῦ εἰς τὴν ἡμετέραν χώραν καὶ οἰκήσαντος εἰς ἓν τῶν ὁμοίων σῶμα, λοιπὸν πᾶσα ἡ κατὰ τῶν ἀνθρώπων ἀνων παρὰ τῶν ἐχθρῶν ἐπιβουλὴ πέπαυται· καὶ ἡ τοῦ θανάτου ἠφάνισται φθορὰ· ἡ πάλαι κατ’ αὐτῶν ἰσχύουσα· παραπωλώλει γὰρ ἂν τὸ τῶν ἀνθρώπων ἀνων 
 γένος· εἰ μὴ ὁ πάντων δεσπότης καὶ σωτὴρ σὴρ τοῦ θεοῦ θῦ υἱὸς παρε γεγόνει πρὸς τὸ τοῦ θανάτου τέλος· πρέπον δὲ καὶ μάλιστα τῆ ἀγαθότητι τοῦ θεοῦ θῦ ἀληθῶς τὸ μέγα τοῦτο ἔργον· εἰ γὰρ βασιλεὺς κατασκευάσας οἰκίαν ἢ πόλιν· καὶ ταύτην ἐξ ἀμελείας τῶν ἐνοικούντων πολεμουμένην ὑπὸ λῃστῶν· τὸ σύνολον οὐ παρορᾶ· ἀλλ’ ὡς ἴδιον ἔργον ἐκδικεῖ καὶ περι σώζει· οὐκ εἰς τὴν τῶν ἐνοικούντων ἀμέλειαν ἀφορῶν· ἀλλ’ εἰς τὸ ἑαυτοῦ πρέπον, πολλῶ πλέον ὁ τοῦ παναγάθου 
 πατρὸς πρὸς 
 θεὸς θς λόγος, εἰς φθορὰν κατερχόμενον. τὸ δι’ αὐτοῦ γενόμενον τῶν ἀνθρώπων ἀνων γένος, οὐ παρεῖδεν· ἀλλὰ τὸν μὲν συμ βεβηκότα θάνατον ἀπήλειψε· διὰ τῆς προσφορᾶς τοῦ ἰδίου σώματος, τὴν δὲ ἀμέλειαν αὐτῶν διωρθώσατο τῆ ἑαυτοῦ διδασκαλία· πάντα τὰ τῶν ἀνθρώπων ἀνων διὰ τῆς ἑαυτοῦ δυνάμεως κατορθώσας· ταῦτα δὲ καὶ παρὰ τῶν αὐτοῦ τοῦ σωτῆρος σρς θεολόγων ἀνδρῶν πιστοῦσθαί τις δύναται ἐντυγχάνων τοῖς ἐκείνων γράμ μασιν· ἦ φησιν· ἡ γὰρ ἀγάπη τοῦ χριστοῦ χῦ συνέχει ἡμᾶς· κρίναντας τοῦτο· ὅτι εἰ εἷς ὑπὲρ πάντων ἀπέθανεν, ἆρα οἱ πάντες ἀπέθανον· καὶ ὑπὲρ πάντων ἀπέθανεν ἵνα ἡμεῖς μη κέτι ἑαυτοῖς ζῶμεν· ἀλλὰ τῶ ὑπὲρ ἡμῶν ἀποθα νόντι καὶ ἀναστάντι ἐκ νεκρῶν· τῶ κυρίω κω ἡμῶν ἰησοῦ ἰῦ 
 χριστῶ χῶ · καὶ πάλιν· τὸν δὲ βραχύ τι παραγγέλους ἠλαττωμένον βλέπομεν 
 ἰησοῦν ἰν διὰ τὸ πάθημα τοῦ θανάτου· δόξη καὶ τιμῆ ἐστεφανωμένον· ὅπως χάριτι θεοῦ θῦ ὑπὲρ παντὸς γεύσηται θανάτου· εἶτα καὶ τὴν αἰτίαν τοῦ μὴ ἄλλον δεῖν· ἢ αὐτὸν τὸν θεὸν θν λόγον ἐνανθρωπῆσαι σημαίνει λέγων· ἔπρεπε γὰρ αὐτῶ δι’ ὃν τὰ πάντα· καὶ δι’ οὗ τὰ πάντα πολλοὺς υἱοὺς εἰς δόξαν ἀγαγόντα· τὸν ἀρχηγὸν τῆς σωτηρίας σρίας αὐτῶν διὰ παθημάτων τελειῶσαι· τοῦτο δὲ σημαίνει λέγων· ὡς οὐκ ἄλλου ἦν· ἀπὸ τῆς γενομένης φθορᾶς τοὺς ἀνθρώπους ἀνους 
 ἀνενεγκεῖν· ἢ τοῦ θεοῦ θῦ λόγου τοῦ κατὰ τὴν ἀρχὴν πεποιηκότoς αὐτούς· ὅτι δὲ διὰ τὴν περὶ τῶν ὁμοίων σωμάτων θυσίαν· σῶμα καὶ αὐτὸς ὁ λόγος ἔλαβεν ἑαυτῶ· καὶ τοῦτο ση μαίνουσι λέγοντες· ἐπεὶ οὖν τὰ παιδία κεκοινώνηκε σαρκὸς καὶ αἵματος, καὶ αὐτὸς παραπλησίως μετέσχε τῶν αὐτῶν· ἵνα διὰ τοῦ θανάτου καταργήση τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου· τουτέστι τὸν διάβολον· καὶ ἀπαλλά ξη τούτους· ὅσω φόβω θανάτου διὰ παντὸς τοῦ ζῆν· ἔνοχοι ἦσαν δουλείας· τῆ γὰρ τοῦ ἰδίου σώματος θυσία, καὶ τέλος ἐπέθηκε τῶ καθ’ ἡμᾶς νόμω· καὶ ἀρχὴν ζωῆς ἡμῖν ἐκαίνισεν· ἐλπίδα τῆς ἀναστάσεως δεδωκὼς· ἐπειδὴ γὰρ ἐξ ἀνθρώπων ἀνων εἰς ἀνθρώπους ἀνους ὁ θάνατος ἐκράτησε· διὰ τοῦτο πάλιν διὰ τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ θεοῦ θῦ λόγου, ἡ τοῦ θα νάτου κατάλυσις γέγονε καὶ ἡ τῆς ζωῆς ἀνάστασις· λέγοντος τοῦ χριστοφόρου ἀνδρὸς· ἐπειδὴ γὰρ δι’ ἀνθρώπου ἀνου ὁ θάνατος· καὶ δι’ ἀνθρώπου ἀνου ἀνάστασις νεκρῶν· ὥσπερ γὰρ ἐν τῶ ἀδὰμ πάντες ἀποθνήσκουσιν· οὕτως καὶ ἐν τῶ 
 χριστῶ χῶ πάντες ζωοποιηθήσονται· κατὰ τούτοις ἀκόλουθα· οὐκέτι γὰρ νῦν ὡς κατακρινόμενοι ἀποθνήσκομεν ἀλλ’ ὡς ἐγειρόμενοι περιμένομεν τὴν κοινὴν πάντων ἀνάστασιν· ἣν καιροῖς ἰδίοις δείξει ὁ καὶ ταύτην ἐργασάμενος καὶ χαρισάμενος θεός θς . αἰτία μὲν δὴ πρώτη τῆς ἐναν θρωπήσεως τοῦ σωτῆρος σρς αὕτη· γνοίη δ’ ἄν τις αὐτοῦ τὴν ἀγαθὴν εἰς ἡμᾶς παρουσίαν εὐλόγως γεγενῆσθαι, καὶ ἐκ τούτων· ὁ θεὸς θς ὁ πάντων ἔχων τὸ κράτος· ὅτε τὸ τῶν ἀνθρώπων ἀνων 
 γένος διὰ τοῦ ἰδίου λόγου ἐποίει· κατιδὼν πάλιν τὴν ἀσθένειαν τῆς φύσεως αὐτῶν ὡς οὐχ’ ἱκανὴ εἴη ἐξ ἑαυτῆς γνῶναι τὸν δημιουργὸν· οὐδ’ ὅλως ἔννοιαν λαβεῖν θεοῦ θῦ · τῶ τὸν μὲν εἶναι ἀγέννητον· τὰ δὲ, ἐξ οὐκ ὄντων γεγενῆσθαι· καὶ τὸν μὲν, ἀσώματον εἶναι· τους δὲ ἀνθρώπους ἀνους , κάτω που σώματι πεπλᾶσθαι· καὶ ὅλως πολλὴν εἶναι τὴν τῶν γε ν νητῶν ἔλλειψιν πρὸς τὴν τοῦ πεποιηκότως κατάλ ει η ψιν καὶ γνῶσιν· ἐλεή σας πάλιν τὸ γένος τὸ ἀνθρώπινον ἀνινον · ἅτε δὴ ἀγαθὸς ὢν, οὐκ ἀφῆκεν αὐτοὺς ἐρήμους τῆς ἑαυτοῦ γνώσεως, ἵνα μὴ ἀνόνητον ἔχωσι καὶ τὸ εἶναι· ποῖα γὰρ ὄνησις τοῖς πεποιημένοις μὴ γινώσκουσι τὸν ἑαυτῶν ποιητὴν· ἢ πῶς ἂν εἶεν λογικοὶ· μὴ γινώσκοντες τὸν τοῦ πατρὸς πρς λόγον ἐν ὧ καὶ γεγόνασι· οὐδὲ γὰρ οὐδὲ ἀλόγων διαφέρειν ἔμελλον· εἰ πλέον οὐδὲν τῶν περιγείων ἐπεγίνωσκον· τί δὲ καὶ ὁ θεὸς θς ἐποίει τούτους ἀφ’ ὧν οὐκ ἠθέλησε γινώσκεσθαι· ὅθεν ἵνα μὴ τοῦτο γένηται ἀγαθὸς ὢν· τῆς ἰδίας εἰκόνος αὐτοῖς τοῦ κυρίου κυ ἡμῶν ἰησοῦ ἰῦ 
 χριστοῦ χῦ , μεταδίδωσι· καὶ ποιεῖ τούτους; κατὰ τὴν ἑαυτοῦ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσιν· ἵνα διὰ τῆς τοιαύτης χάριτος τὴν εἰκόνα νοοῦντες· λέγω δὴ τὸν τοῦ πατρὸς πρς λόγον· δυνηθῶσιν ἔννοιαν δι’ αὐτοῦ τοῦ πατρὸς πρς λαβεῖν· καὶ γινώσκοντες τὸν ποιητὴν, ζῶσι τὸν εὐδαίμονα καὶ μακάριον ὄντως βίον· ἀλλ’ ἄνθρωποι ἄνοι πάλιν παράφρονες κατολιγωρήσαντες καὶ οὕτως τῆς δοθείσης αὐτοῖς χάριτος· τοσοῦτον ἀπε στράφησαν τὸν θεὸν θν · καὶ τοσοῦτον ἀπεστράφησαν τὸν θεὸν θν · 
 ἐθόλωσαν ἑαυτῶν τὴν ψυχὴν, ὡς μὴ μόνον ἐπιλαθέσθαι τῆς τοῦ θεοῦ θῦ ἐννοίας· ἀλλὰ καὶ ἕτερα ἀνθ’ ἑτέρων ἑαυτοῖς ἀνα πλάσασθαι· εἴδωλά τε γὰρ ἀντὶ τῆς ἀληθείας, ἑαυτοῖς ἀνε τυπώσαντο· καὶ τὰ οὐκ ὄντα τοῦ ὄντος θεοῦ θῦ προετίμησαν· τῆ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα λατρεύοντες· καὶ τότε χείριστον ὅτι καὶ εἰς ξύλα καὶ λίθους· καὶ εἰς πᾶσαν ὕλην καὶ ἀνθρώπους ἀνους · τὴν τοῦ θεοῦ θῦ τιμὴν μετετίθουν· καὶ πλείονα τούτων ποιοῦντες· ὥσπερ ἐν τοῖς ἔμπροσθεν εἴρηται· τοσοῦτον δὲ ἠσέβουν; ὅτι καὶ δαίμονας ἐθρήσκευον· λοιπὸν καὶ θεοὺς ἀνηγόρευον· τὰς ἐπιθυμίας αὐτῶν ἀποπληροῦντες· θυσίας τε γὰρ ζώων ἀλόγων καὶ ἀνθρώπων ἀνων σφαγὰς ὥσπερ εἴρηται πρότερον εἰς τὸ ἐκείνων καθῆκον ἐπετέλουν· καὶ πλεῖον ἑαυτοὺς τοῖς ἐκείνων οἰστρήμασι κατα δεσμεύοντες· διατοῦτο γοὖν καὶ μαγε ί ῖ α παρ’ αὐτοῖς ἐδιδάσκοντο· καὶ μαντεῖα κατὰ τόπον τοὺς ἀνθρώπους ἀνους ἐπλάνα· καὶ πάντες τὰ γενέσεως καὶ τοῦ εἶναι ἑαυτῶν τὰ αἴτια τοῖς ἄστροις καὶ τοῖς κατ’ οὐρανὸν οὐνὸν πᾶσιν ἀνετίθουν· μὴ δὲν πλέον τῶν φαινομένων λογιζόμενοι· καὶ ὅλως πάντα ἦν ἀσεβείας καὶ παρανομίας μεστά· καὶ μόνος ὁ θεὸς θς οὐδὲ ὁ τούτου λόγος ἐπεγινώσκετο· καίτοι οὐκ ἀφανῆ ἑαυτὸν τοῖς 
 ἀνθρώποις ἀνοις ἐπικρύψας· οὐδὲ ἁπλὴν τὴν περὶ ἑαυτοῦ γνῶσιν αὐτοῖς δεδωκὼς· ἀλλὰ καὶ ποικίλως καὶ διὰ πολλῶν αὐτὴν αὐτοῖς ἐφαπλώσας· αὐτάρκης μὲν γὰρ ἦν ἡ κατ’ εἰκόνα χάρις γνωρίζειν τὸν τοῦ θεοῦ θῦ λόγον· καὶ δι’ αὐτοῦ τὸν πατέρα πρα · εἰδὼς δὲ ὁ θεὸς θς τὴν ἀσθένειαν τῶν 
 ἀνθρώπων ἀνων προενοήσατο καὶ τῆς ἀμελείας τούτων· ἵν’ ἐὰν ἀμελήσαιεν δι’ ἑαυτῶν τὸν θεὸν θν ἐπιγνῶναι, ἔχωσι διὰ τῶν τῆς κτίσεως ἔργων τὸν δημιουργὸν μὴ ἀγνοεῖν· ἐπειδὴ δὲ ἀνθρώπων ἀνων ἡ ἀμέλεια, ἐπὶ τὰ χείρονα κατ’ ὀλίγον ἐπι καταβαίνει, προενοήσατο πάλιν ὁ θεὸς θς , καὶ τῆς τοι αύτης αὐτῶν ἀσθενείας· νόμον καὶ προφήτας τοὺς αὐτοῖς γνωρίμους ἀποστείλας· ἵνα ἐὰν καὶ εἰς τὸν οὐρανὸν οὐνὸν ὀκνή σωσιν ἀναβλέψαι καὶ γνῶναι τὸν ποιητὴν, ἔχωσιν 
 τὴν διδασκαλίαν· ἄνθρωποι ἄνοι γὰρ παρὰ ἀνθρώπων ἀνων ἐγγυτέρω δύνανται μαθεῖν· περὶ τῶν κρειττόνων· ἐξ ὃν ἦν ἀναβλέψαντας αὐτοὺς εἰς τὸ μέγεθος τοῦ οὐρανοῦ οὐνοῦ , καὶ κατανοήσαντας τὴν τῆς κτίσεως ἁρμονίαν γνῶναι τὸν ταύτης ἡγεμόνα τὸν τοῦ πατρὸς πρς 
 λόγον· τὸν τῆ ἑαυτοῦ εἰς πάντα προνοία γνωρίζοντα πᾶσι τὸν πατέρα πρα · καὶ διὰ τοῦτο τὰ ὅλα κινοῦντα· ἵνα δι’ αὐτοῦ πάντες γινώσκωσι τὸν θεὸν θν · ἢ εἰ τοῦτο αὐτοῖς ἦν ὀκνηρὸν, κἂν, δυνατὸν ἦν τοῖς ἁγίοις αὐτοὺς συντυγχάνειν· καὶ δι’ αὐτῶν μαθεῖν τὸν τῶν πάντων δημιουργὸν 
 θεὸν θν , τὸν τοῦ χριστοῦ χῦ 
 πατέρα πρα · καὶ ὅτι τῶν εἰδώλων ἡ θρησκεία ἀθεότης ἐστὶ· καὶ πάσης ἀσεβείας μεστὴ· ἐξὸν δὲ ἦν αὐτοὺς· καὶ τὸν νόμον ἐγνωκότας, παύσα σθαι πάσης παρανομίας· καὶ τὸν κατ’ ἀρετὴν ζῆσαι βίον· οὐδὲ γὰρ διὰ ἰουδαίους μόνους ὁ νόμος ἦν· οὐδὲ δι’ αὐτοὺς μόνους οἱ προφῆται ἐπέμποντο· καὶ παρὰ ἰουδαίων ἐδιώκοντο· πάσης δὲ τῆς οἰ κουμένης διδασκάλιον ἦσαν ἱερὸν, τῆς περὶ θεοῦ θῦ γνώσεως καὶ τῆς κατὰ ψυχὴν πολιτείας· τοσαύτης οὖν οὔσης τῆς τοῦ θεοῦ θῦ ἀγα θότητος καὶ φιλ ανθρωπίας ανίας ; ὅμως οἱ ἄνθρωποι ἄνοι νικώμενοι ταῖς πα ρ’ αὐτίκα ἡδοναῖς καὶ ταῖς παρὰ δαιμόνων φαντασίαις καὶ ἀπάταις, ἀνένευσαν πρὸς τὴν ἀλήθειαν· καὶ ἑαυτοὺς πάλιν πλείοσι κακοῖς καὶ ἁμαρτήμασιν ἐνεφόρησαν· ὡς μηκέτι δοκεῖν αὐτοὺς λογικοὺς· ἀλλὰ ἀλόγους ἐκ τῶν τρόπων νομίζεσθαι· οὕτω τοίνυν ἀλο γωθέντων τῶν ἀνθρώπων ἀνων · καὶ οὕτω τῆς δαιμονικῆς πλάνης ἐπισκιαζούσης τὰ πανταχοῦ καὶ κρυπτούσης τὴν περὶ τοῦ ἀληθινοῦ θεοῦ θῦ γνῶσιν· τί τὸν θεὸν θν ἔδει ποιεῖν· σιωπῆσαι τὸ τηλικοῦτον καὶ ἀφεῖναι τοὺς ἀνθρώπους ἀνους 
 ὑπὸ δαιμόνων πλανᾶσθαι· καὶ μὴ γινώσκειν αὐτοὺς τὸν θεὸν θν , καὶ τίς ἡ χρεία τοῦ καὶ ἐξ ἀρχῆς κατ’ εἰκόνα γενέσθαι, τὸν ἄνθρωπον ἄνον · ἔδει γὰρ αὐτὸν ἁπλῶς ὡς ἄλογον γενέσθαι· ἢ γενόμενον λογικὸν τὴν τῶν ἀλόγων ζωὴν μὴ βιοῦν· τίς δὲ ἦν ὅλως χρεία ἐννοίας αὐτὸν λαβεῖν περὶ θεοῦ θῦ ἐξ ἀρχῆς· εἰ γὰρ οὐδὲ νῦν ἄξιός ἐστι λαβεῖν, ἔδει μὴ δὲ κατὰ τὴν ἀρχὴν αὐτῶ δοθῆναι· τί δὲ καὶ ὄφελος τῶ πεποι ηκότι θεῷ θῷ · ἤ ποία δόξα αὐτῶ ἂν εἴη· εἰ ὑπ’ αὐτοῦ γενόμενοι ἄνθρωποι ἄνοι οὐ προσκυνοῦσιν αὐτῶ· ἀλλ’ ἑτέρους εἶναι τοὺς πεποιηκότας αὐτοὺς νομίζουσιν· εὑρίσ κεται γὰρ ὁ θεὸς θς ἑτέροις καὶ οὐχ’ ἑαυτῶ τούτους δημι ουργήσας· εἶτα βασιλεὺς μὲν ἄνθρωπος ἄνος ὢν, τὰς ὑπ’ αὐτοῦ κτισθείσας χώρας οὐκ ἀφίησιν ἐκδότους ἑτέροις δουλεύειν· οὐδὲ πρὸς ἄλλους καταφεύγειν· ἀλλὰ γράμμασιν αὐτοὺς ὑπομιμνήσκει· πολλάκις δὲ καὶ διὰ φίλων αὐτοῖς ἐπι στέλλει· εἰ δὲ καὶ χρεία γένηται, αὐτὸς παραγίνεται· τῆ πα ρουσία λοιπὸν αὐτοὺς δυσωπῶν μόνον ἵνα μὴ ἑτέροις δουλεύσωσι· καὶ ἀργὸν αὐτοῦ τὸ ἔργον γένηται, οὐ πολλῶ πλέον ὁ θεὸς θς τῶν ἑαυτοῦ κτισμάτων φείσεται· πρὸς τὸ μὴ πλανηθῆ ναι ἀπ’ αὐτοῦ· καὶ τοῖς οὐκοῦσι δουλεύειν, μάλιστα ὅτι ἡ τοιαύτη πλάνη, ἀπωλείας αὐτοῖς αἰτία καὶ ἀφανισμοῦ γίνεται· οὐκ ἔδει δὲ τὰ ἅπαξ κοινωνήσαντα τῆς τοῦ θεοῦ θῦ εἰκόνος, ἀπολέσθαι· τί οὖν ἔδει ποιεῖν τὸν θεὸν θν · ἢ τί ἔδει γενέσθαι· ἀλλ’ ἢ τὸ κατ’ εἰκόνα πάλιν ἀνανεῶσαι· ἵνα δι’ αὐτοῦ πάλιν αὐτὸν γνῶναι δυνη θῶσιν οἱ ἄνθρωποι ἄνοι · τοῦτο δὲ πῶς ἂν ἐγεγόνει· μὴ αὐτῆς τῆς τοῦ 
 θεοῦ θῦ εἰκόνος παραγενομένης τοῦ σωτῆρος σρς ἡμῶν ἰησοῦ ἰῦ 
 χριστοῦ χῦ · δι’ ἀνθρώπων ἀνων 
 
 διατί οὔτε δι’ ἀνθρώπου ἀνου · οὔ τε ἀγγέλου ἡ σωτηρία σρια 
 μὲν γὰρ οὐκ ἦν δυνατὸν· ἐπεὶ καὶ αὐτοὶ κατ’ εἰκόνα γεγό νασιν· ἀλλ’ οὐδὲ δι’ ἀγγέλων οὐδὲ γὰρ οὐδὲ αὐτοί εἰσιν εἰκόνες, ὅθεν ὁ τοῦ θεοῦ θῦ λόγος δι’ ἑαυτοῦ παρεγένετο· ἵνα ὡς εἰκὼν ὢν τοῦ πατρὸς πρὸς , τὸν κατ’ εἰκόνα ἄνθρωπον ἄνον ἀνακτί σαι δυνηθῆ· ἄλλως δε πάλιν οὐκ ἂν ἐγεγόνει· εἰ μὴ ὁ θάνατος ἦν καὶ ἡ φθορὰ ἐξαφανισθεῖσα· ὅθεν εἰκότως ἔλαβε σῶμα θνητὸν, ἵνα καὶ ὁ θάνατος ἐν αὐτῶ λοιπὸν ἐξαφανισθῆ ναι δυνηθῆ· καὶ οἱ κατ’ εἰκόνα πάλιν ἀνακαινισθῶσιν α 
 ἄνθρωποι ἄνοι · οὐκοὖν ἑτέρου πρὸς ταύτην τὴν χρείαν οὐκ ἦν εἰ μὴ τῆς εἰκόνος τοῦ πατρὸς πρὸς · ὡς γὰρ τῆς γραφείσης ἐν ξύλω μορφῆς· παραφανισθείσης ἐκ τῶν ἔξωθεν ῥύπων· πάλιν χρεία τοῦτον παραγενέσθαι· οὗ καὶ ἔστιν ἡ μορφὴ· ἵνα ἀνακαινισθῆναι ἡ εἰκὼν δυνηθῆ ἐν τῆ αὐτῆ ὕλη· διὰ γὰρ τὴν ἐκείνου γραφὴν καὶ αὐτὴ ἡ ὕλη ἐν ἧ καὶ γέγραπται οὐκ ἐκβάλλεται· ἀλλ’ ἐν αὐτῆ ἀνατυ ποῦται· κατὰ τοῦτο καὶ ὁ πανάγιος τοῦ πατρὸς πρὸς υἱὸς εἰκὼν ὤν τοῦ πατρὸς πρὸς παρεγένετο ἐπὶ τοὺς ἡμετέρους τόπους· ἵνα τὸν κατ’ αὐτὸν πεποιημένον ἄνθρωπον ἄνον ἀνακαινίση· καὶ ὡς ἀπολλόμενον εὕρη διὰ τῆς τῶν ἁμαρτιῶν ἀφέσεως· ἢ φησὶ καὶ αὐτὸς ἐν τοῖς εὐαγγελίοις· ἦλθον τὸ ἀπολωλὸς εὑρεῖν καὶ σῶσαι· ὅθεν καὶ πρὸς τοὺς ἰουδαίους ἔλεγεν· ἐὰν μή τις γεννηθῆ οὐ τὴν ἐκ γυναικῶν γέννησιν σημαίνων· ὥσ περ ὑπενόουν ἐκεῖνοι· ἀλλὰ τὴν ἀναγεννωμένην καὶ ἀνακτιζομένην ψυχὴν ἐν τῶ κατ’ εἰκόνα δηλῶν· ἐπειδὴ δὲ καὶ εἰδωλομανία καὶ ἀθεότης κατεῖχε τὴν οἰκουμένην· καὶ ἡ περὶ θεοῦ θῦ γνῶσις ἐκέκρυπτο, τίνος ἦν διδάξαι τὴν οἰ κουμένην περὶ τοῦ πατρὸς· ἀνθρώπου ἀνου φαίη τις ἄν, ἀλλ’ οὐ κ ἦν ἀνθρώπων ἀνων τὴν ὑφήλιον πᾶσαν ὑπελθεῖν· οὔτε τῇ φύσει τοσοῦτον ἰσχυόντων δραμεῖν· οὔτε ἀξιοπί στων περὶ τούτου δυναμένων γενέσθαι· οὔτε πρὸς τὴν δαιμόνων ἀπάτην καὶ φαντασίαν ἱκανῶν δι’ ἑαυτῶν ἀντιστῆναι· πάντων γὰρ κατὰ ψυχὴν πληγέντων καὶ τα ραχθέντων· παρὰ τῆς δαιμονικῆς ἀπάτης καὶ τῆς τῶν εἰδώλων ματαιότητος· πῶς οἷόν τε ἦν· ἀνθρώπου ἀνου ψυχὴν καὶ ἀνθρώπων ἀνων νοῦν μεταπεῖσαι· ὅπουγε οὐδὲ ὁρᾶν αὐτοὺς δύνανται· ὃ δὲ μὴ ὁρᾶ τις πῶς δύναται μεταπαιδεῦσαι· ἀλλ’ ἴσως ἄν τις εἴποι τὴν κτίσιν ἀρκεῖσθαι· ἀλλ’ εἰ ἡ κτίσις ἠρκεῖτο, οὐκ ἂν ἐ γεγόνει τὰ τηλικαῦτα κακὰ· ἦν γὰρ καὶ ἡ κτίσις· καὶ οὐ δὲ ἧττον οἱ ἄνθρωποι ἄνοι ἐν τῆ αὐτῆ περὶ θεοῦ θῦ πλάνη ἐκυλίοντο· τίνος οὖν ἦν πάλιν χρεία, ῆ τοῦ θεοῦ θῦ λόγου τοῦ καὶ ψυχὴν ὁρῶντος· τοῦ καὶ τὰ ὅλα ἐν τῆ κτίσει κινοῦντος· καὶ δι’ αὐτῶν γνω ρίζοντος τὸν πατέρα πρα · τοῦ γὰρ διὰ τῆς ἰδίας προνοίας καὶ διακοσμήσεως τῶν ὅλων διδάσκοντος περὶ τοῦ πατρὸς πρς , αὐτοῦ ἦν καὶ 
 διατί νοετὸν σώματι ἐ φάνη ὁ λόγος 
 τὴν αὐτὴν διδασκαλίαν ἀνορθῶσαι· πῶς οὖν ἂν ἐγεγόνει τοῦτο ἴσως ἄν τις εἴποι· ὅτι ἐξὸν ἦν διὰ τῶν αὐτῶν· ὥστε πάλιν διὰ τῶν τῆς κτίσεως ἔργων τὰ περὶ αὐτοῦ δεῖξαι; ἀλλ’ οὐκῆν ἀσφαλὲς ἔτι τοῦτο· οὐχί γε· παρεῖ δον γὰρ τοῦτο πρότερον οἱ ἄνθρωποι ἄνοι , καὶ οὐκ ἔτι μὲν ἄνω κά τω δὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἐσχήκασιν· ὅθεν εἰκότως ἀνθρώπους ἀνους 
 θέλων ὠφελῆσαι, ὡς ἄνθρωπος ἄνος ἐπιδημεῖ· λαμβάνων ἑαυτῶ σῶμα ὅμοιον ἐκείνοις· καὶ ἐκ τῶν κάτω· λέγω δὴ διὰ τῶν τοῦ σώματος ἔργων· ἵνα οἱ μὴ θελήσαντες αὐτὸν γνῶ ναι ἐκ τῆς εἰς τὰ ὅλα προνοίας καὶ ἡγεμονίας αὐτοῦ· κἄν, ἐκ τῶν δι’ αὐτοῦ τοῦ σώματος ἔργων γνώσωνται τὸν ἐν τῶ σώματι τοῦ θεοῦ θῦ λόγον· καὶ δι’ αὐτοῦ τὸν πατέρα πρα · ὡς γὰρ ἀγαθὸς διδάσκαλος κηδόμενος τῶν ἑαυτοῦ μαθητῶν· τοὺς μὴ δυναμένους ἐκ τῶν μειζόνων ὠφεληθῆναι, πάντως διὰ τῶν εὐτελεστέρων συγκαταβαίνων αὐτοὺς παιδεύει· οὕ τως καὶ ὁ τοῦ θεοῦ θῦ λόγος· καθὼς καὶ ὁ παῦλος φησίν· ἐπειδὴ γὰρ ἐν τῆ σοφία τοῦ θεοῦ θῦ , οὐκ ἔγνω ὁ κόσμος διὰ τῆς σοφίας τὸν θεὸν θν , εὐδόκησεν ὁ θεὸς θς , διὰ τῆς μωρίας τοῦ κηρύγματος σῶσαι τοὺς πιστεύοντας· ἐπειδὴ γὰρ οἱ ἄνθρωποι ἄνοι ἀποστρα φέντες τὴν πρὸς τὸν θεὸν θν θεωρίαν· καὶ ὡς ἐν βυθῷ βυ θισθέντες κάτω τοὺς ὀφθαλμοὺς ἔχοντες, ἐν γενέσει καὶ τοὺς τοῖς αἰσθητοῖς τὸν θεὸν θν ἀνεζήτουν· ἀνθρώπους ἀνους θνητοὺς καὶ δαίμονας ἑαυτοῖς θεοὺς ἀνατυπούμενοι· τούτου ἕνεκα ὁ φιλ άνθρωπος άνος καὶ κοινὸς πάντων σωτήρ σήρ · ὁ τοῦ θεοῦ θῦ λόγος λαμβάνει ἑαυτῶ σῶμα· καὶ ὡς ἄνθρωπος ἀνος ἐν ἀνθρώποις ἀνοις ἀναστρέφεται· καὶ τὰς αἰσθήσεις πάντων ἀνθρώπων ἀνων προσλαμβάνει· ἵνα οἱ ἐν σωματικοῖς νοοῦντες εἶναι τὸν θεὸν θν · ἀφ’ ὧν ὁ κύριος κς ἐργάζεται διὰ τοῦ σώματος ἔργων, ἀπ’ αὐτῶν νοή σωσι τὴν ἀλήθειαν· καὶ δι’ αὐτοῦ τὸν πατέρα πρα λογίσ ο ω νται· ἄνθρωποι ἄνοι 
 δὲ ὄντες καὶ ἀνθρώπινα ἀνινα πάντα νοοῦντες· οἷς ἂν ἐπέβαλον τὰς ἑαυτῶν αἰσθήσεις ἐν τούτοις προσλαμβανομένους αὐτοὺς ἑώρων· καὶ πανταχόθεν διδασκομένους τὴν ἀλήθειαν· εἴτε γὰρ εἰς τὴν κτίσιν ἐπτόηντο· ἀλλ’ ἑώρων αὐτὴν ὁμολο γοῦσαν τὸν χριστὸν χν κύριον· εἴτε εἰς ἀνθρώπους ἀνους ἦν αὐτῶν, ἡ διάνοια προληφθεῖσα· ὥστε τούτους θεοὺς νομίζειν· ἀλλ’ ἐκ τῶν ἔργων τοῦ σωτῆρος σρς συγκρινόντων τὰ ἐκείνων, ἐφαίνετο ἐν ἀνθρώποις ἀνοις μόνος ὁ σωτὴρ σὴρ 
 θεοῦ θῦ υἱὸς· οὐκόντων παρ’ ἐκείνοις τοιούτων ὁποῖα παρὰ τοῦ θεοῦ θῦ λόγου γέγονε· εἰ δὲ καὶ εἰς δαίμονας ἦσαν προληφθέντες· ἀλλ’ ὁ ρῶντες αὐτοὺς διοκωμένους ὑπὸ τοῦ κυρίου κυ · ἐγίνωσκον μόνον εἶναι τοῦτον τὸν τοῦ θεοῦ θῦ λόγον· καὶ οὐκ εἶναι θεοὺς τοὺς δαίμονας· εἰ δὲ καὶ εἰς νεκροὺς ἤδη τούτων ἦν ὁ νοῦς κατασχεθεὶς· ὥστε θρησκεύειν ἥρωας καὶ τοὺς παρὰ ποιηταῖς λεγομένους θεοὺς, ἀλλ’ ὁρῶντες τὴν τοῦ σωτῆρος σρς ἀνάστασιν· ὠμολόγουν ἐκείνους εἶναι ψευδεῖς, καὶ μόνον τὸν κύριον ἀ ληθινον τὸν καὶ τοῦ πατρὸς πρς λόγον· τὸν καὶ τοῦ θανάτου κυριεύοντα· διατοῦτο καὶ γεγ ή έ ννηται, καὶ ἄνθρωπος ἄνος ἐφάνη· καὶ ἀπέθανε καὶ ἀ νέστη· ἀμβλύνας καὶ ἐπισκιάσας τὰ τῶν πώποτε γενομένων 
 ἀνθρώπων ἀνων · διὰ τῶν ἰδίων ἔργων· ἵνα ὅπου δ’ ἂν ὦσι προληφθέντες οἱ ἄνθρωποι ἄνοι , ἐκεῖθεν αὐτοὺς ἀναγάγη καὶ διδάξη τὸν ἀ ληθινὸν ἑαυτοῦ πατέρα πρα · καθάπερ καὶ αὐτός φησιν· ἦλθον σῶσαι καὶ εὑρεῖν τὸ ἀπολωλὸς· ἅπαξ γὰρ εἰς αἰσθητὰ πεσούσης τῆς δι ανοίας τῶν ἀνθρώπων ἀνων , ὑπέλαβεν ἑαυτὸν διὰ σώματος φανῆναι ὁ λόγος· ἵνα μετενέγκη εἰς ἑαυτὸν ὡς ἄνθρωπον ἄνον , τοὺς ἀνθρώπους ἀνους · καὶ τὰς αἰσθήσεις αὐτῶν εἰς ἑαυτὸν ἀποκλίνη· καὶ λοιπὸν ἐκείνους ὡς ἄνθρωπον ἄνον αὐτὸν ὁρῶντας, δι’ ὧν ἐργάζεται ἔργων· πείση μὴ εἶναι ἑαυτὸν ἄνθρωπον ἄνον μόνον, ἀλλὰ καὶ θεὸν θν · καὶ θεοῦ θῦ τοῦ ἀληθινοῦ λόγον καὶ σοφίαν· τοῦτο δὲ καὶ ὁ παῦλος βουλόμενος σημᾶναι φησίν, ἐν ἀγάπη ἐρριζωμενοι καὶ τεθεμελιωμένοι, ἵνα ἐξισχύσητε καταλαβέσθαι σὺν πᾶσι τοῖς ἁγίοις· τί τὸ πλάτος καὶ μῆκος, καὶ ὕψος καὶ βάθος· γνῶναί τε τὴν ὑπερβάλλουσαν τῆς γνώσεως ἀγάπην τοῦ χριστοῦ χῦ · ἵνα πληρωθῆτε εἰς πᾶν τὸ πλήρωμα τοῦ θεοῦ θῦ · παν ταχοῦ γὰρ τοῦ λόγου ἑαυτὸν ἁπλώσαντος· καὶ ἄνω καὶ κάτω· καὶ εἰς τὸ βάθος καὶ εἰς τὸ πλάτος· ἄνω μὲν εἰς τὴν κτίσιν· κάτω δὲ εἰς τὴν ἐνανθρώπησιν· εἰς βάθος δὲ εἰς τὸν ἅδην, εἰς πλάτος δὲ εἰς τὸν κόσμον· τὰ πάντα τῆς περὶ θεοῦ θῦ γνώσεως πεπλήρωται· διὰ δὲ τοῦτο οὐδὲ παρ’ αὐτὰ παραγενόμενος τὴν θυσίαν τὴν ὑπὲρ πάντων ἐπετέλει· παραδιδοὺς τὸ σῶμα τῶ θανάτω καὶ ἀνιστῶν αὐτό, ἀφανῆ ἑαυτὸν διὰ τούτου ποιῶν· ἀλλὰ καὶ ἐμφανῆ ἑαυτὸν διὰ τούτου καθίστη· διαμένων ἐν αὐτῶ καὶ τοιαῦτα τελῶν ἔργα καὶ σημεῖα διδοὺς· ἃ μὴ κέτι 
 ἄνθρωπον ἄνον , ἀλλὰ θεὸν θν λόγον αὐτὸν ἐγνώριζον· ἀμφότερα γὰρ ἐφι λανθρωπεύετο ὁ σωτὴρ σὴρ διὰ τῆς ἐνανθρωπήσεως ὅτι καὶ τὸν θάνατον ἐξ ἡμῶν ἠφάνιζε καὶ ἀνεκαίνιζεν ἡμᾶς, καὶ ὅτι ἀφανὴς ὢν καὶ ἀόρατος· διὰ τῶν ἔργων ἐνέ φαινε καὶ ἐγνώριζεν ἑαυτὸν εἶναι υἱὸν υἱν τοῦ θεοῦ· καὶ ἑαυτὸν εἶναι τὸν λόγον τοῦ πατρὸς πρς · τὸν τοῦ παντὸς ἡγεμόνα καὶ βασιλέα· οὐ γὰρ δὴ περικεκλεισμένος ἦν ἐν τῶ σώματι· οὐδὲ ἐν σώματι μὲν ἦν ἀλλαχόσε δὲ οὐκῆν· οὐδὲ ἐκεῖνο μὲν ἐκίνει· τὰ ὅλα δὲ τῆς τούτου ἐνεργείας καὶ προνοίας κεκένωτο, ἀλλὰ τὸ παραδοξότατον· λόγος ὢν· οὐ συνείχετο μὲν ὑπό τινος· συνεῖχε δὲ τὰ πάντα μᾶλλον αὐτὸς· καὶ ὥσπερ ἐν πάση τῆ κτίσει ὢν, ἐκτὸς μέν ἐστι τοῦ παντὸς κατ’ οὐσίαν· ἐν πᾶσι δέ ἐστι, ταῖς ἑαυτοῦ δυνάμεσι τὰ πάντα διακοσμῶν· καὶ εἰς πάντα ἐν πᾶσι τὴν ἑαυτοῦ πρόνοιαν ἐφαπλῶν· καὶ ἕκαστον· καὶ πάντα ὁμοῦ ζωοποιῶν· περιέχων τὰ πάντα· καὶ μὴ περιεχόμενος· ἀλλ’ ἐν μόνω τῶ ἑαυτοῦ πατρὶ πρὶ ὅλος ὢν κατὰ πάντα· οὕτως καὶ ἐν τῶ ἀνθρωπίνω ἀνίνω σώματι ὢν· καὶ αὐτὸς αὐτὸ ζωοποιῶν, εἰκότως ἐζωοποίει καὶ τὰ ὅλα καὶ ἐν τοῖς πᾶσιν ἐγίνετο· καὶ ἔξω τῶν ὅλων ἦν· καὶ ἀπὸ τοῦ σώματος δὲ διὰ τῶν ἔργων γνωριζόμενος, οὐκ ἀ φανὴς ἦν· καὶ ἀπὸ τῆς τῶν ὅλων ἐνεργείας· ψυχῆς μὲν οὖν ἔργον ἐστὶ, θεωρεῖν μὲν καὶ τὰ ἔξω τοῦ ἰδίου σώματος τοῖς λογισμοῖς· οὐ μὴν καὶ τοῦ ἰδίου ἔξωθεν σώματος ἐνεργεῖν· ἤ τὰ τούτου μακρὰν τῆ παρουσία κινεῖν· οὐδέποτε γοὖν ἄνθρωπος ἄνος διανοούμενος τὰ μακρὰν, ἤδη καὶ ταῦτα κινεῖ καὶ μεταφέρει· οὐδὲ εἰ ἐπὶ τῆς ἰδίας οἰ κίας καθέζοιτό τις καὶ λογίζοιτο τὰ ἐν οὐρανῶ οὐνῶ , ἤδη καὶ τὸν ἥλιον κινεῖ· καὶ τὸν οὐρανὸν οὐνὸν περιστρέφει· ἀλ λ’ ὁρᾶ μὲν αὐτὰ κινούμενα καὶ γεγονότα· οὐ μὴν ὥστε καὶ ἐργάζεσθαι αὐτὰ, δυνατὸς τυγχάνει· οὐ δὴ τοι οῦτος ἦν ὁ τοῦ θεοῦ θῦ λόγος ἐν τῶ ἀνθρώπω ἀνω · οὐ γὰρ συνε δέδετο τῶ σώματι· ἀλλὰ μᾶλλον αὐτὸς ἐκράτει τοῦτο· ὥστε καὶ ἐν τούτω ἦν καὶ ἐν τοῖς πᾶσιν ἐτύγχανε· καὶ ἔξω τῶν ὄντων ἦν· καὶ ἐν μόνω τῶ πατρὶ ἀνε παύετο· καὶ τὸ θαυμαστὸν, τοῦτο ἦν· ὅτι καὶ ὡς ἄνθρωπος ἄνος 
 ἐπολιτεύετο· καὶ ὡς λόγος τὰ πάντα ἐζωογόνει· καὶ ὡς υἱὸς τῶ πατρὶ πρὶ συνῆν· ὅθεν οὐδὲ τῆς παρθένου τικτούσης ἔπασχεν αὐτὸς· οὐδὲ ἐν σώματι ὢν ἐμολύνετο ἀλλὰ μᾶλλον καὶ τὸ σῶμα ἡγιάζεν· οὐδὲ γὰρ ἐν τοῖς πᾶσιν ὢν, τῶν πάντων μεταλαμβάνει· ἀλλὰ πάντα μᾶλλον ὑπ’ αὐτοῦ ζωογονεῖται καὶ τρέφεται· εἰ γὰρ καὶ ἥλιος ὁ ὑ π’ αὐτοῦ γενόμενος· καὶ ὑφ’ ἡμῶν ὁρώμενος περιπολῶν ἐν 
 οὐρανῶ οὐνῶ · οὐ ῥυπαίνεται τῶν ἐπὶ γῆς σωμάτων ἁπτόμενος· οὐδὲ ὑπὸ σκότους ἀφανίζεται· ἀλλὰ μᾶλλον αὐτὸς καὶ ταῦτα φωτίζει καὶ καθαρίζει, πολλῶ πλέον ὁ πανάγιος τοῦ θεοῦ θῦ λόγος ὁ καὶ τοῦ ἡλίου ποιητὴς καὶ κύριος κς · ἐν σώματι γνωριζόμενος οὐκ ἐρυπαίνετο· ἀλλὰ μᾶλλον ἄφθαρτος ὢν· καὶ τὸ σῶμα θνητὸν τυγχάνον, ἐζωοποίει καὶ ἐκαθάριζεν· ὅς ἁμαρτίαν γάρ φησιν οὐκ ἐποίησεν· οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῶ στόματι αὐτοῦ· ὅταν τοίνυν ἐσθίοντα καὶ πίνοντα· καὶ τικτόμενον αὐτὸν λέγωσιν· οἱ περὶ τούτου θεολόγοι, γίνωσκε· ὅτι τὸ μὲν σῶμα, ὡς σῶμα ἐτίκτετο· καὶ καταλλήλοις ἐτρέφετο τροφαῖς· αὐτὸς δὲ ὁ συνὼν τῶ σώματι θεὸς θς λόγος· τὰ πάντα δια κοσμῶν· καὶ δι’ ὧν εἰργάζετο ἐν τῶ σώματι οὐκ ἄνθρωπον ἄνον 
 ἑαυτὸν· ἀλλὰ θεὸν θν λόγον ἐγνώριζε· λέγεται δὲ περὶ αὐτοῦ ταῦτα· ἐπειδὴ καὶ τὸ σῶμα ἐσθίον καὶ τικτόμενον καὶ πάσχον· οὐχ’ ἑτέρου τινὸς ἀλλὰ τοῦ κυρίου κυρίου ἦν· καὶ ὅτι ἀνθρώπου ἀνου γενομένου, ἔπρεπε καὶ ταῦτα ὡς περὶ ἀνθρώπου ἀνου 
 λέγεσθαι· ἵνα ἀληθεία καὶ μὴ φαντασία σῶμα ἔχων φαίνηται· ἀλλ’ ὥσπερ ἐκ τούτων ἐγινώσκετο σωματικῶς παρὼν· οὕτως ἐκ τῶν ἔργων ὧν ἐ ποίει διὰ τοῦ σώματος, υἱὸν υἱν 
 θεοῦ θῦ ἑαυτὸν ἐγνώριζεν· ὅθεν καὶ πρὸς τοὺς ἀπίστους ἰουδαίους ἐβόα λέγων· εἰ οὐ ποιῶ τὰ ἔργα τοῦ 
 πατρός πρς μου μὴ πιστεύετέ μοι, εἰ δὲ ποιῶ κἂν ἐμοὶ μὴ πιστεύητε τοῖς ἔργοις μου πιστεύσατε· ἵνα γνῶτε καὶ γινώσκητε ὅτι ἐν ἐμοὶ ὁ πατὴρ πὴρ κἀγὼ ἐν τῶ πατρί πρί · ὡς γὰρ ἀόρατος ὢν ἀπὸ τῶν τῆς κτίσεως ἔργων γινώσκεται· οὕτως ἄνθρωπος ἄνος γενόμενος καὶ ἐν σώματι μὴ ὁρώμενος, ἐκ τῶν ἔργων ἂν γνωσθείη· ὅτι οὐκ ἄνθρωπος ἄνος ἀλλὰ θεοῦ θῦ δύναμις καὶ λόγος ἐστὶν ὁ ταῦτα ἐργαζόμενος· τὸ γὰρ ἐπιτάσσειν αὐτὸν τοῖς δαίμοσιν· κακεί νους ἀπελαύνεσθαι, οὐκ ἀνθρώπινον ἀνινον ἀλλὰ θεῖόν ἐστι τὸ ἔργον· ἢ τίς ἰδὼν αὐτὸν τὰς νόσους ἰώμενον· ἐν αἷς ὑπόκειται τὸ τῶν ἀνθρώπων ἀνων γένος, ἔτι ἄνθρωπον ἄνον καὶ οὐ θεὸν θν ἡ γεῖτο· λεπροὺς γὰρ ἐκαθάριζε· χωλοὺς περιπατεῖν ἐποίει· κωφῶν τὴν ἀκοὴν ἤνοιγε· τυφλοὺς ἀναβλέπειν ἐποίει· καὶ πάσας ἁπλῶς νόσους καὶ πᾶσαν μαλακίαν ἀπήλαυνεν ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων ἀνων · ἀφ’ ὧν ἦν αὐτοῦ καὶ τὸν τυχόντα τὴν θεότητα θεωρεῖν, τίς γὰρ ἰδὼν αὐτὸν ἀποδιδόντα τὸ λεῖπον οἷς ἡ γένεσις ἐνέλειψε· καὶ τοῦ ἐκ γενητῆς τυφλοῦ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἀνοίγοντα· οὐκ ἂν ἐνενόησε τὴν ἀνθρώπων ἀνων ἀποκειμένην αὐτῷ γένεσιν· καὶ ταύτης εἶναι τοῦτον δημιουργὸν καὶ ποιητὴν, ὅ γὰρ τὸ μὴ ἐκ γενέσεως ἔσχεν ὁ ἄνθρωπος ἄνος ἀποδιδοὺς, δῆλος ἂν εἴη πάντως ὅτι 
 κύριος κς οὗτός ἐστι καὶ τῆς γενέσεως τῶν ἀνθρώπων ἀνων · διατοῦτο καὶ ἐν ἀρχῆ πρὸς ἡμᾶς κατερχόμενος· ἐκ παρθένου πλάττει ἑαυτῶ τὸ σῶμα· ἵνα μὴ μικρὸν τῆς θεότητος αὐτοῦ γνώρισμα παράσχη πᾶσιν· ὅτι ὁ τοῦτο πλάσας, αὐτός ἐστι καὶ τῶν ἄλλων ποιητής· τίς γὰρ ἰδὼν χωρὶς ἀνδρὸς ἐκ παρθένου μόνης παρερχόμενον σῶμα, οὐκ ἐνθυμεῖται τὸν ἐν τούτῳ φαινόμενον εἶναι καὶ τῶν ἄλλων σωμάτων ποιητὴν καὶ κύριον· τίς δὲ ἰδὼν καὶ τὴν ὑδάτων ἀλλασσομένην οὐσίαν· καὶ εἰς οἶνον μεταβαλοῦσαν, οὐκ ἐννοεῖ τὸν τοῦτο ποιήσαντα κύριον κν εἶναι καὶ κτίστην τῆς τῶν ὅλων ὑδάτων οὐσίας· διὰ τοῦτο γὰρ ὡς δεσπότης ἐπέβαινε καὶ τῆ θαλάττη· καὶ περιεπάτει ὡς ἐπὶ γῆς· γνώρισμα τῆς ἐπὶ πάντων δεσποτείας αὐτοῦ τοῖς ὁρῶσι παρέχων· τρέφων δὲ καὶ ἐξ ὀλίγων τοσοῦτο πλῆθος· καὶ ἐξ ἀπόρων εὐπορῶν αὐτὸς· ὥστε ἀπὸ πέντε ἄρτων πεντακισχιλίους κορεσθῆναι· καὶ ἄλλο τοσοῦτο καταλεῖψαι· οὐδὲν ἕτερον· ἢ αὐ τὸν εἶναι τὸν καὶ τῆς ὅλων προνοίας κύριον κν ἐγνώριζε· ταῦτα δὲ πάντα ποιεῖν τῶ σωτῆρι σρι καλῶς ἔχειν ἐδόκει· ἵν’ ἐπειδὴ τὴν ἐν τοῖς πᾶσιν αὐτοῦ πρόνοιαν ἠγνόησαν οἱ ἄνθρωποι ἄνοι · καὶ οὐ κατενόησαν τὴν διὰ τῆς κτίσεως αὐτοῦ θειότητα, κἂν ἐκ τῶν διὰ τοῦ σώματος ἔργων αὐτοῦ· ἀναβλέψωσι καὶ ἔννοιαν λάβωσι δι’ αὐτοῦ τῆς εἰς τὸν πατέρα πρα γνώσεως· ἐκ τῶν κατὰ μέρος τὴν εἰς τὰ ὅλα αὐτοῦ πρόνοιαν· ὡς προ εῖπον ἀναλογιζόμενος· τίς γὰρ ἰδὼν αὐτοῦ τὴν κατὰ δαιμόνων ἐξουσίαν· ἢ τίς ἰδὼν τοὺς δαίμονας ὁμολογοῦντας εἶναι τούτων αὐτὸν κύριον κν · ἔτι τὴν διάνοιαν ἀμφίβολον ἕξει· εἰ οὗ τος ἐστὶν ὁ τοῦ θεοῦ θῦ υἱὸς· καὶ ἡ σοφία καὶ ἡ δύναμις οὐδὲ γὰρ τὴν κτίσιν αὐτὴν, σιωπῆσαι πεποίηκεν· ἀλλὰ τό γε θαυμαστὸν καὶ ἐν τῶ θανάτω· μᾶλλον δὲ ἐν αὐτῶ τῶ κατὰ τοῦ θανάτου τροπαίω· λέγω δὴ τῶ σταυρῶ στρῶ , πᾶσα ἡ κτίσις ὡμολόγει τὸν ἐν τῶ σώματι γνω ριζόμενον καὶ πάσχοντα· οὐχ’ ἁπλῶς εἶναι ἄνθρωπον ἄνον · ἀλλὰ θεοῦ θῦ 
 υἱὸν υἱν καὶ σωτῆρα σρα πάντων· ὅ τε γὰρ ἥλιος ἀπεστράφη καὶ ἡ γῆ ἐσείετο· καὶ τὰ ὄρη ἐρρήγνυτο πάντες κα τέπτησσον· ταῦτα δὲ τὸν μὲν ἐν τῶ σταυρῶ στρῶ 
 χριστὸν χν , θεὸν θν ἐδεί κνυον· τὴν δὲ κτίσιν πᾶσαν τούτου δούλην εἶναι· καὶ μαρ τυροῦσαν τῶ φόβω τὴν τοῦ δεσπότου παρουσίαν· οὕτω μὲν οὖν διὰ τῶν ἔργων ὁ θεὸς θς λόγος ἑαυτὸν ἐνεφάνιζε τοῖς ἀνθρώποις ἀνοις · ἀκόλουθον δ’ ἂν εἴη καὶ τὸ τέλος τῆς ἐν σώματι διαγωγῆς καὶ περιπολήσεως αὐτοῦ δι ηγήσασθαι καὶ εἰπεῖν· καὶ ὁποῖος γέγονεν ὁ τοῦ σώματος θάνατος· μάλιστα ὅτι τὸ κεφάλαιον τῆς πίστεως ἡμῶν ἐστὶ τοῦτο· καὶ πάντες ἁπλῶς ἄνθρωποι ἄνοι περὶ τούτου θρυλλοῦσιν· ἵνα γνῶς ὅτι ἐκ τούτου μᾶλλον οὐδὲν ἧττον γινώσκεται χριστὸς χς ὁ θεὸς θς · καὶ τοῦ θεοῦ θῦ υἱὸς· τὴν μὲν οὖν αἰτίαν τῆς σωματικῆς ἐπιφανείας αὐτοῦ· ὡς οἷ όν τε ἦν ἐκ μέρους καὶ ὡς ἡμεῖς ἠδυνήθημεν νοῆσαι προείπομεν· ὅτι οὐκ ἄλλου ἦν τὸ φθαρτὸν εἰς ἀφθαρσίαν μεταβαλεῖν· εἰ μὴ αὐτοῦ τοῦ σωτῆρος σρς , τοῦ καὶ τὴν ἀρχὴν ἐξ οὐκόντων πεποιηκότος τὰ ὅλα· καὶ οὐκ ἄλλου ἦν τὸ κατ’ εἰκόνα πάλιν ἀνακτίσαι τοῖς ἀνθρώποις ἀνοις , εἰ μὴ τῆς εἰκόνος τοῦ πατρὸς πρς · καὶ οὐκ ἄλλου ἦν, τὸ θνητὸν ἀθά νατον παραστῆσαι· εἰ μὴ τῆς αὐτοζωῆς οὔσης τοῦ κυρίου κυ ἡμῶν 
 ἰ ησοῦ χριστοῦ χῦ · καὶ οὐκ ἄλλου ἦν περὶ πατρὸς πρς διδάξαι· καὶ τὴν εἰδώλων καθαιρῆσαι θρησκείαν· εἰ μὴ τοῦ τὰ πάντα διακοσμοῦντος λόγου· καὶ μόνου τοῦ πατρὸς πρς ὄντος υἱοῦ μονογενοῦς ἀληθινοῦ· ἐπειδὴ δὲ καὶ τὸ ὀφει λόμενον παρὰ πάντων ἔδει λοιπὸν ἀποδοθῆναι· ὠφεί λετο γὰρ πάντας ὡς προεῖπον ἀποθανεῖν· διὸ μά λιστα καὶ ἐπεδήμησε τούτου ἕνεκεν μετὰ τὰς περὶ τῆς θεότητος αὐτοῦ ἐκ τῶν ἔργων ἀποδείξεις, ἤδη λοιπὸν καὶ ὑπὲρ πάντων τὴν θυσίαν ἀνέφερεν, ἀντὶ πάντων τὸν ἑαυτὸν ναὸν εἰς θάνατον παραδιδοὺς· ἵνα τοὺς μὲν πάντας ἀνυπευθύνους καὶ ἐλευθέρους τῆς ἀρχαίας παραβάσεως ποιήση, δείξη δὲ ἑαυτὸν καὶ θανάτου κρείττονα ἀπαρχὴν τῆς τῶν ὅλων ἀναστάσεως· τὸ ἴδιον σῶμα ἄφθαρτον ἐπιδεικνύμενος· καὶ μήτοι θαυμάσης εἰ πολλάκις τὰ αὐτὰ περὶ τῶν αὐτῶν λέγομεν ἐπειδὴ γὰρ περὶ τῆς εὐδοκίας τοῦ θεοῦ θῦ 
 λαλοῦμεν, διὰ τοῦτο τὸν αὐτὸν νοῦν διὰ πλειόνων ἑρμη νεύομεν· μὴ ἄρα ὅτι παραλιμπάνειν δόξωμεν, καὶ ἔγκλημα γένηται ὡς ἐνδεῶς εἰρηκόσι· καὶ γὰρ βέλτιον ταυτολογίας μέμψιν ὑποστῆναι· ἢ παραλείψαί τι τῶν ὀφειλόντων γραφηναι· τὸ μὲν οὖν σῶμα ὡς καὶ αὐτὸ κοινὴν ἔχον τοῖς πᾶσι τὴν οὐσίαν· σῶμα γὰρ ἦν ἀνθρώπινον ἀνινον · εἰ καινοτέρω θαύματι συνέστη· ἐκ παρθένου μόνης· ὅμως θνητὸν ὂν κατὰ ἀκολουθίαν τῶν ὁμοίων· καὶ ἀπέθνησκε· τῆ δὲ τοῦ λόγου εἰς αὐτὸ ἐπιβάσει· οὐ κέτι κατὰ τὴν ἰδίαν φύσιν ἐφθείρετο· ἀλλὰ διὰ τὸν ἐνοική σαντα τοῦ θεοῦ θῦ λόγον, ἐκτὸς ἐγίνετο φθορᾶς· καὶ συνέβαινεν ἀμφότερα ἐν ταὐτῶ γενέσθαι παραδόξως· ὅτι τὲ ὁ πάντων θάνατος ἐν τῶ κυριακῶ σώματι ἐπληροῦτο· καὶ ὁ θάνατος καὶ ἡ φθορὰ διὰ τὸν συνόντα λόγον ἐξηφα νίζετο· θανάτου γὰρ ἦν χρεία· καὶ θάνατον ὑπὲρ πάν των ἔδει γενέσθαι· ἵνα τὸ παρὰ πάντων ὀφειλόμενον γένηται· ὅθεν ὡς προεῖπον· ὁ λόγος ἐπεὶ οὐχ’ οἷόν τε ἦν αὐτὸν ἀποθανεῖν· ἀθάνατος γὰρ ἦν, ἔλαχεν ἑαυτῶ σῶμα τὸ δυνάμενον ἀποθανεῖν· ἵνα ὡς ἴδιον ἀντὶ πάντων αὐτὸ προσενέγκη· καὶ ὡς αὐτὸς ὑπὲρ πάντων πάσχων διὰ τὴν πρὸς αὐτὸ ἐπίβασιν, καταργήση· τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου· τουτέστι τὸν διάβολον· καὶ ἀπαλλάξη τούτους ὅσοι φόβω θανάτου· διὰ παντὸς τοῦ ζῆν ἔνοχοι ἦσαν δουλείας· ἀμέλει τοῦ κοινοῦ πάντων σωτῆρος σρς ἀποθανόντος ὑπὲρ ἡμῶν, οὐκέτι νῦν ὥσπερ πάλαι κατὰ τὴν τοῦ νόμου ἀπειλὴν θανάτω ἀποθνήσκομεν οἱ ἐν χριστῶ χῷ πιστοί· πέπαυται γὰρ ἡ τοιαύτη καταδίκη· ἀλλὰ τῆς φθορᾶς παυομένης καὶ ἀφανιζομένης ἐν τῆ τῆς ἀναστάσεως χάριτι λοιπὸν κατὰ τὸ τοῦ σώματος θνητὸν διαλυόμεθα μόνον τῷ χρόνω· ὅν ἑκάστω ὁ θεὸς θς ὥρισεν, ἵνα κρείττονος ἀ ναστάσεως, τυχεῖν δυνηθῶμεν· δίκην γὰρ τῶν ἐν τῆ γῆ κατα βαλλομένων σπερμάτων οὐκ ἀπολλύμεθα διαλυόμενοι· ἀλλ’ ὡς σπειρόμενοι ἀναστησόμεθα καταργηθέντος τοῦ θανάτου, κατὰ τὴν τοῦ 
 σωτῆρος σρς χάριν· διὰ τοῦτο γοῦν καὶ ὁ μακάριος παῦλος, ἐγγυητὴς τῆς ἀναστάσεως πᾶσι γενόμενος φησί· δεῖ τὸ φθαρτὸν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀφθαρσίαν· καὶ τὸ θνητὸν τοῦτο ἐνδύ σασθαι ἀθανασίαν· ὅτἂν δὲ τὸ θνητὸν τοῦτο ἐνδύσηται ἀθανασίαν, τότε γενήσεται ὁ λόγος ὁ γεγραμμένος· κατεπόθη ὁ θάνατος εἰς νῖκος· ποῦ σου θάνατε τὸ κέντρον· διατί οὖν ἄν τις εἴποι εἴπερ ἀναγκαῖον ἦν ἀντὶ πάντων αὐτὸν πάντων αὐτὸν παραδοῦναι τὸ σῶμα θανάτω· οὐχ’ ὡς ἄνθρωπος ἄνος ἰδίως ἀπέθετο τοῦτο, ἀλλὰ καὶ μέχρι τοῦ σταυρω στρω θῆναι παρῆλθεν· ἐν τίμως γὰρ αὐτὸν ἔπρεπεν ἀποθέσθαι τὸ σῶμα, ἤπερ μεθ’ ὕβρεως τὸν τοιοῦτον θάνατον ὑπομεῖναι· θέα δὲ πάλιν εἰ μὴ ἡ τοιαύτη ἀντίθεσίς ἐστιν ἀνθρωπίνη ἀνίνη · τὸ δὲ ὑπὸ τοῦ σωτῆρος σρς γενόμενον, θεῖον ἀληθῶς καὶ ἄξιον τῆς αὐτοῦ, θεότητος διὰ πολλὰ· πρῶτον μὲν ὅτι ὁ συμβαίνων τοῖς ἀνθρώποις ἀνοις 
 θάνατος, κατὰ ἀσθένειαν τῆς αὐτῶν φύσεως αὐτοῖς παραγίνεται· οὐ δυνάμενοι γὰρ ἐπὶ πολὺ διαμένειν, τῶ χρόνω δια λύονται· διὰ τοῦτο γὰρ καὶ νόσοι τούτοις συμβαίνουσι· καὶ ἐξασθενήσαντες ἀποθνήσκουσιν· ὁ δὲ κύριος κς 
 οὐκ ἀσθενὴς, ἀλλὰ θεοῦ θῦ δύναμις καὶ θεοῦ θῦ λόγος ἐστὶ καὶ αὐτοζωὴ· εἰ μὲν οὖν ἦν ἰδία που καὶ κατὰ τὴν συνήθειαν τῶν ἀνθρώπων ἀνων ἀποθέμενος· τὸ σῶμα ἐν κλίνη, ἐνομίσθη ἄν καὶ αὐτὸς κατὰ τὴν τῆς φύσεως ἀσθένειαν τοῦτο παθὼν· καὶ μὴ δὲν ἔχων πλέον τῶν ἄλλων ἀνθρώπων ἀνων · ἐπειδὴ δὲ καὶ ζωὴ ἦν, καὶ θεοῦ θῦ λόγος· καὶ ἔδει τὸν ὑπὲρ πάντων γε νέσθαι θάνατον, διὰ τοῦτο ὡς μὲν ζωὴ καὶ δύναμις ὢν, συνίσχυεν ἐν αὐτῶ τὸ σῶμα· ὡς δὲ ὀφεί λοντος γενέσθαι τοῦ θανάτου, οὐχ’ ἑαυτῶ· ἀλλὰ παρ’ ἑ τέρων ἐλάμβανε τὴν πρόφασιν τοῦ τελειῶσαι τὴν θυσίαν· ἐπεὶ μὴ δὲ νοσεῖν ἔδει τὸν κύριον κν τὸν τῶν ἄλλων τὰς νόσους θεραπεύοντα· ἀλλ’ οὐδὲ ἐξασθενῆσαι ἔδει πάλιν τὸ σῶμα· ἐν ὧ καὶ τὰς τῶν ἄλλων ἀσθενείας ἰσχυ ροποιεῖ· διατί οὖν καὶ τὸν θάνατον ὥσπερ καὶ τὸ νοσεῖν οὐκ ἐκώλυσεν, ὅτι διὰ τοῦτον ἔσχε τὸ σῶμα· καὶ ἀπρεπὲς ἦν κωλῦσαι, ἵνα μὴ καὶ ἡ ἀνάστασις ἐμποδισθῆ· προηγήσασθαι μέντοι τοῦ θανάτου νόσον, ἀπρεπὲς πάλιν ἦν· ἵνα μὴ ἀσθένεια τοῦ ἐν τῶ σώματι νομισθῆ· οὐκ ἐ πο πεί νασεν οὖν, καὶ ἐπείνασεν διὰ τὸ ἴδιον τοῦ σώματος· ἀλλ’ οὐ λιμῶ διεφθάρη διὰ τὸν φοροῦντα αὐτὸν κύριον· διὰ τοῦτο εἰ καὶ ἀπέθανε διὰ τό ὑπέρ πάντων λύτρον, ἀλλ’ οὐκ εἶδεν δια φθορὰν ὁλόκληρον γὰρ ἀνέστη· ἐπεὶ μὴ δὲ ἄλλου τινὸς ἀλλ’ αὐτῆς τῆς ζωῆς ἦν τὸ σῶμα· ἀλλ’ ἔδει φήσειεν ἄν τις κρυβῆναι τὴν ἐπιβουλὴν τῶν ἰουδαίων· ἵνα καθόλου τὸ ἑαυτοῦ σῶμα ἀθάνατον φυλάξη· ἀκουέτω δὴ ὁ τοιοῦτος· ὅτι καὶ τοῦτο ἀπρεπὲς ἦν τῷ κυρίῳ κῳ · ὡς γὰρ οὐκ ἔπρεπε τῶ τοῦ θεοῦ θῦ λόγω ζωῆ ὄντι τῶ σώματι ἑαυτοῦ θάνατον παρ’ ἑαυτοῦ διδόναι, οὕτως οὐχ’ ἥρ μοζεν οὐδὲ τὸν παρ’ ἑτέρων διδόμενον φεύγειν· ἀλλὰ καὶ μᾶλλον διώκειν αὐτὸν εἰς ἀναίρεσιν· ὅθεν εἰκότως οὔτε ἑαυτῶ ἀπέθετο τὸ σῶμα· οὔτε πάλιν ἐπιβου λεύοντας τοὺς ἰουδαίους ἔφυγε· τὸ δὲ τοιοῦτον, οὐκ ἀ σθένειαν ἐδείκνυε τοῦ λόγου· ἀλλὰ μᾶλλον καὶ σωτῆρα σρα καὶ ζωὴν αὐτὸν ἐγνώριζε· ὅτι καὶ τὸν θάνατον εἰς ἀναίρεσιν περιέμενεν· καὶ τὸν διδόμενον θάνατον ὑπὲρ τῆς πάντων 
 σωτηρίας σρίας ἔσπευδε τελειῶσαι· καὶ ἄλλως δὲ, οὐ τὸν ἑαυτοῦ θάνατον· ἀλλὰ τὸν τῶν ἀνθρώπων ἀνων ἦλθε τελειῶσαι ὁ σωτὴρ σὴρ , ὅθεν οὐκ ἰδίω θανάτω· οὐκεῖχε γὰρ ζωὴν ὢν, ἀπετίθετο τὸ σῶμα· ἀλλὰ τὸν παρὰ παρα τῶν ἀνθρώπων ἀνων 
 ἐδέχετο· ἵνα καὶ τοῦτον ἐν τῶ ἑαυτοῦ σώματι προσελθόντα· τέλεον ἐξαφανίση· ἔπειτα καὶ ἐκ τούτων ἄν τις εὐλό γως ἴδοι τὸ τοιοῦτο τέλος ἐσχηκέναι τὸ κυριακὸν σῶμα· ἔμελε τῶ κυρίω κω μάλιστα· περὶ ἧς ἔμελλε ποιεῖν ἀναστάσεως τοῦ σώματος· τοῦτο γὰρ ἦν κατὰ τοῦ θανάτου τρόπαιον, ταύτην ἐπιδείξασθαι πᾶσι· καὶ πάντας πιστώσασθαι τὴν παρ’ αὐτοῦ γενομένην τῆς φθορᾶς ἀπά λειψιν· καὶ λοιπὸν τὴν τῶν σωμάτων ἀφθαρσίαν ἧς πᾶσιν ὥσπερ ἐνέχυρον καὶ γνώρισμα τῆς ἐπὶ πάντων ἐσομένης ἀναστάσεως τετήρηκεν ἄφθαρτον τὸ ἑαυτοῦ σῶμα· εἰ μὲν οὖν πάλιν νοσῆσαν τὸ σῶμα· καὶ ἐπ’ ὄψει πάντων διαλυθεὶς ἀπ’ αὐτοῦ ὁ λόγος· ἀπρεπὲς μὲν ἦν, τὸν τῶν ἄλλων τὰς νόσους θεραπεύοντα· παρορᾶν τὸ ἴδιον ὄργανον ἐν νό σοις τικόμενον· πῶς γὰρ ἂν ἐπιστεύθη τάς ἄλλων ἀπελάσας ἀσθενείας ἀσθενοῦντος ἐν αὐτῶ τοῦ ἰδίου ναοῦ· ἢ γὰρ ὡς οὐ δυνάμενος ἀπελάσαι νόσον ἐγελάσθη· ἢ δυνάμενος καὶ μὴ ποιῶν, ἀφιλ άνθρωπος άνος καὶ πρὸς τοὺς ἄλλους ἐνομί ζετο· εἰ δὲ καὶ χωρὶς τινὸς νόσου· καὶ χωρὶς τινὸς ἀλγηδόνος· ἰδία που καὶ καθ’ ἑαυτὸν ἐν γωνία, ἢ ἐν ἐρήμω τόπῳ· ἢ κατ’ οἰκίαν· ἢ ὄπου δήποτε τὸ σῶμα κρύψας ἦν· καὶ μετὰ ταῦτα πάλιν ἐξαίφνις φανεὶς, ἔλεγεν ἑαυτὸν ἐκ νεκρῶν ἐξηγέρθαι, μύθους μὲν ἂν ἔδοξε λέγειν, παρὰ πᾶσιν· ἠπιστήθη δὲ πολλῷ πλέον· καὶ περὶ τῆς ἀναστάσεως λέγων· οὐκ ὄντος ὅλως τοῦ μαρτυροῦντος περὶ τοῦ θανάτου αὐτοῦ· τῆς δὲ ἀναστάσεως προηγεῖσθαι δεῖ θάνατον· ἐπεὶ οὐκ ἂν εἴη ἀ νάστασις μὴ προηγουμένου θανάτου· οὐδὲ ἐπὶ μαρτύρων γενομένου, ἀφανὴς ἦν καὶ ἀμάρτυρος καὶ ἡ τούτου ἀνάστασις· ἢ διατί τὴν μὲν ἀνάστασιν ἐκήρυττεν ἀναστὰς· τὸν δὲ θάνατον ἀφανῶς ἐποίει γενέσθαι· ἢ διατί τοὺς μὲν δαίμονας ἐπ’ ὄψει πάντων ἀπήλαυνεν· τόν τε ἐκ γενετῆς τυφλὸν ἀναβλέπειν ἐποίει· καὶ τὸ ὕδωρ εἰς οἶνον μετέ βαλεν· ἵνα δι’ αὐτῶν πιστευθῆ λόγος θεοῦ θῦ · τὸ δὲ θνητὸν οὐκ ἐ π’ ὄψει πάντων ἄφθαρτον ἐδείκνυεν, ἵνα πιστευθῆ αὐτὸς ὢν ἡ ζωὴ· πῶς δὲ καὶ οἱ τούτου μαθηταὶ παρρησίαν εἶχον περὶ τοῦ τῆς ἀναστάσεως λόγου· οὐκ ἔχοντες εἰπεῖν ὅτι πρῶτον ἀπέθανεν· ἢ πῶς ἂν ἐπιστεύθησαν λέγοντες γεγονέναι πρῶτον θάνατον εἶτα τὴν ἀνάστασιν· εἰ μὴ παρ’ οἷς ἐπαρ ρησιάζοντο εἶχον τούτους μάρτυρας τοῦ θανάτου· εἰ γὰρ καὶ οὕτως ἐπ’ ὄψει πάντων γενομένου· τοῦ τε θανάτου καὶ τῆς ἀναστάσεως, οὐκ ἠθέλησαν οἱ τότε φαρι σαῖοι πιστεύειν· ἀλλὰ καὶ τοὺς ἑωρακότας τὴν ἀνάστασιν· ἠνάγκασαν ἀρνήσασθαι ταύτην· πάντως εἰ κεκρυμμένως ἐγεγόνει ταῦτα, πόσας ἂν προφάσεις· ἐπ ε νόουν ἀπι στίας· πῶς δέ ἄρα τ ὸ τοῦ θανά του τέλος ἐπεδείκνυτο καὶ ἡ κατὰ τούτου νίκη· εἰ μὴ ἐπόψει πάντων προσκαλεσάμενος αὐτὸν· ἤλεγξε νεκρὸν κενωθέντα λοιπὸν τῆ τοῦ σώματος ἀφθαρσία· τὰ δὲ καὶ παρ’ ἑτέρων ἂν λεχθέντα ταῦτα προβαλεῖν ἡμᾶς ἀναγκαῖον ταῖς ἀπολογίαις· τάχα γὰρ ἄν τις εἴποι καὶ τοῦτο· ἐπ’ ὄψει πάντων καὶ ἐμμάρ τυρον ἔδει γενέσθαι τὸν τῆς θανάτου θάνατον· ἵνα καὶ ὁ τῆς ἀναστάσεως πιστευθῆ λόγος, ἔδει κἄν, αὐτὸν ἑαυτῶ ἔνδοξον ἐπινοῆσαι θάνατον· ἵνα μόνον τὴν ἀτιμίαν τοῦ σταυροῦ στροῦ φύγη· ἀλλ’ εἰ καὶ τοῦτο ποιήσας ἦν, ὑπό νοιαν καθ’ ἑαυτοῦ παρεῖχεν· ὡς οὐ κατὰ παντὸς θανάτου δυνάμενος· ἀλλὰ μόνου τοῦ περὶ αὐτοῦ ἐπινοηθέντος· καὶ οὐδὲν ἧττον πάλιν ἦν ἡ πρόφασις τῆς περὶ τῆς ἀναστάσεως ἀπιστίας· ὅθεν οὐ παρ’ αὐτοῦ ἀλλ’ ἐξ ἐπι βουλῆς ἐγίνετο τῶ σώματι ὁ θάνατος· ἵνα ὅν αὐτοὶ προσαγάγωσι τῶ σωτῆρι σρι θάνατον, τοῦτον αὐτός ἐξαφανίση· καὶ ὥσπερ γενναῖος παλαιστὴς· μέ γας ὢν τῆ συνέσει καὶ τῆ ἀνδρία· οὐκ αὐτὸς ἑαυτῶ τοὺς ἀντιπάλους ἐκλέγεται· ἵνα μὴ ὑπόνοιαν τῆς πρός τινας δειλίας παράσχη· ἀλλὰ τῆ τῶν θεωρούντων δίδωσιν ἐξουσία· καὶ μάλιστα κἂν ἐχθροὶ τυγχάνωσιν· ἵνα πρὸς ὃν ἐὰν συμβάλωσιν αὐτοὶ· τοῦτον αὐτὸς καταρράξας· κρείττων τῶν πάντων πιστευθῆ, οὕ τως καὶ ἡ τῶν πάντων ζωὴ, ὁ κύριος κς καὶ σωτὴρ σὴρ ἡμῶν ὁ χριστὸς χς · οὐχ’ ἑαυτῶ θάνατον ἐπενόει τῶ σώματι· ἵνα μὴ ὡς ἕτερον δι δειλιῶν φανῆ· ἀλλὰ τὸν παρ’ ἑτέρων· καὶ μάλιστα τὸν παρὰ τῶν ἐχθρῶν· ὃν ἐνόμιζον εἶναι δεινὸν ἐκεῖνοι καὶ ἄτιμον καὶ φευκτὸν· τοῦτον αὐτὸς ἐν σταυρῶ στρῶ δεχόμενος ἠνείχετο· ἵνα καὶ τούτου καταλυθέντος αὐτὸς μὲν ὢν ἡ ζωὴ πιστευθῆ· τοῦ δὲ θανάτου τὸ κράτος τέλεον καταργηθῆ· γέγονε γοῦν τι θαυμαστὸν καὶ παράδοξον· ὃν γὰρ ἐνόμιζον ἄτιμον ἐπιφέρειν θάνατον· οὗτος ἦν τρόπαιον κατ’ αὐτοῦ τοῦ θανάτου· διὸ οὐδὲ τὸν ἰωάννου ἰω νου 
 θάνατον ὑπέμεινε διαιρουμένης τῆς κεφαλῆς· οὐδὲ ὡς ἡσαΐας ἐπρίσθη· ἵνα καὶ τῶ θανάτω ἀδιαίρετον καὶ ὁλόκληρον τὸ σῶμα φυλάξη· καὶ μὴ πρόφασις τοῖς βου λομένοις διαιρεῖν τὴν ἐκκλησίαν γένηται· καὶ ταῦτα μὲν πρὸς τοὺς ἔξωθεν ἑαυτοῖς λογισμοὺς ἐπισω ρεύοντας· ἂν δὲ καὶ τῶν ἐξ ἡμῶν τις μὴ ὡς φιλό νεικος· ἀλλ’ ὡς φιλομαθὴς ζητῆ· διατί μὴ ἑτέρως· ἀλλὰ σταυρὸν στρὸν ὑπέμεινεν, ἀκουέτω καὶ οὗτος· ὅτι οὐκ ἄλλως ἢ οὕτως ἡμῖν συνέφερε· καὶ τοῦτο δι’ ἡμᾶς καλῶς ὑπέμεινεν ὁ κύριος κς · εἰ γὰρ τὴν καθ’ ἡμῶν γενομένην κατάραν ἦλθεν αὐτὸς βαστάσαι, πῶς ἂν ἄλλως ἐγένετο κατάρα· εἰ μὴ τὸν ἐπὶ κατάρα γενόμενον θάνατον ἐδέξατο· ἔστι δὲ οὗτος ὁ σταυρὸς στρὸς · οὕτω γὰρ καὶ γέγραπται· ἐπικατάρατος ὁ κρεμάμενος ἐπὶ ξύλου· ἔπειτα εἰ ὁ θάνατος τοῦ κυρίου κυ λύτρον ἐστὶ πάντων· καὶ τῶ θανάτω τοῦτου τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ λύεται· καὶ γίνεται τῶν ἐθνῶν ἡ κλῆσις, πῶς ἂν ἡμᾶς προσεκαλέσατο, εἰ μὴ ἐ σταύρω στρω το· ἐν μόνω γὰρ τῶ σταυρῶ στρῶ ἐκτεταμέναις χερσὶ τίς ἀποθνήσκει· διὸ καὶ τοῦτο ἔπρεπε ὑπομεῖναι τὸν κύριον κν , καὶ τὰς χεῖρας ἐκτεῖναι· ἵνα τῆ μὲν, τὸν παλαιὸν λαὸν· τῆ δὲ, τοὺς ἀπὸ τῶ ἐθνῶν ἑλκύση· καὶ ἀμφοτέρους ἐν ἑαυτῶ συνάψη· καὶ τοῦτο γὰρ καὶ αὐτὸς εἴρηκε σημαίνων ποίω θανάτω μέλλει λυτροῦσθαι τοὺς πάντας· ὅταν ὑψωθῶ πάντας ἑλκύσω πρὸς ἐμαυτὸν· καὶ πάλιν εἰ ὁ ἐχθρὸς τοῦ γένους ἡμῶν διάβολος· ἐκπεσὼν ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ οὐνοῦ περὶ τὸν ἀέρα τὸν ὧδε κάτω πλανᾶται· κἀκεῖ τῶν σὺν αὐτῶ δαιμόνων ὡς ὁμοίων ἐν τῆ ἀπειθεία ἐξουσιάζων· φαντασίας μὲν δι’ αὐτῶν ἐνεργεῖ τοῖς ἀπατωμένοις· ἐπιχειρεῖ δὲ τοῖς ἀνερ χομένοις ἐμποδίζειν· καὶ περὶ τούτου φησιν ὁ ἀπόστολος κατὰ τὸν ἄρχοντα τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος τοῦ νῦν ἐνεργοῦντος ἐν τοῖς υἱοῖς τοῖς ἀπειθείας· ἦλθε δὲ ὁ κύριος κς · ἵνα τὸν μὲν διάβολον καταβάλη, τὸν δὲ ἀέρα καθαρίση· καὶ ὁ δοποιήση ἡμῖν τὴν εἰς οὐρανοὺς οὐνοὺς ἄνοδον· ὡς εἶπεν ὁ ἀπό στολος διὰ τοῦ καταπετάσματος· τουτέστι τῆς σαρκὸς αὐτοῦ· τοῦτο δὲ ἔδει γενέσθαι διὰ τοῦ θανάτου, ποίω δ’ ἂν ἄλλω θανάτω ἐγεγόνει ταῦτα· ἢ τῶ ἐν ἀέρι γενομένω φημὶ δὴ τῶ σταυρῶ στρῶ · μόνος γὰρ ἐν τῶ ἀέρι τίς ἀποθνήσκει· ὁ σταυρῶ στρῶ τελειούμενος· διὸ καὶ εἰκότως τοῦτον ὑπέμεινεν ὁ 
 κύριος κς · οὕτω γὰρ ὑψωθεὶς· τὸν μὲν ἀέρα ἐκαθέριζεν ἀπό τε τῆς διαβολικῆς καὶ πάσης τῶν δαιμόνων ἐπιβουλῆς λέγων· ἐθεώρουν τὸν σατανάν, ὡς ἀστραπὴν πεσόντα· τὴν εἰς οὐρανοὺς οὐνοὺς ἄνοδον ὁδοποιῶν, ἐνεκαίνιζε λέγων πάλιν, ἄρατε πύλας οἱ ἄρχοντες ἡ ὑ μῶν· καὶ ἐπάρθητε πύλαι αἰ ώνιοι· οὐ γὰρ αὐτὸς ὁ λόγος· ἦν ὁ χρήζων ἀνοίξεως τῶν πυλῶν πάντων κύριος κς ὢν· οὐδὲ κεκλεισμένον ἦν τι τῶν ποιημάτων τῶ ποιητῆ· ἀλλ’ ἡμεῖς ἦμεν οἱ χρήζοντες οὓς ἀνέφερε αὐτὸς διὰ τοῦ ἰδίου σώματος αὐτοῦ· ὡς γὰρ ὑπὲρ πάντων αὐτῶ προσήνεγκε τῶ θανάτω, οὕτως δι’ αὐτοῦ πάλιν ὡδοποίησε τὴν εἰς οὐρανοὺς οὐνοὺς ἄνοδον· πρέπων οὗν ἄρα καὶ ἁρμόζων ὁ ἐν τῶ σταυρῶ στρῶ γέγονε θάνατος ὑπὲρ ἡμῶν· καὶ ἡ αἰτία τούτου, εὔλογος ἐφάνη κατὰ πάντα, καὶ δι καίους ἔχει τοὺς λογισμοὺς· ὅτι μὴ ἄλλως ἀλλὰ διὰ τοῦ 
 σταυροῦ στροῦ ἔδει τὴν σωτηρίαν σρίαν γενέσθαι πάντων· καὶ γὰρ οὐδ’ οὕτως ἀφανῆ ἑαυτὸν· οὐδὲ ἐν τῶ σταυρῷ στρῷ ἀφῆκεν· ἀλλὰ κατὰ περιττὸν· τὴν μὲν κτίσιν ἐποίει μαρτυρεῖν τὴν τοῦ ἑαυτῆς δημιουργοῦ παρουσίαν· τὸν δὲ ἑαυτοῦ ναὸν τὸ σῶμα· οὐκ ἐπιπολὺ μένειν ἀνασχόμενος· ἀλλὰ μόνον δείξας νεκρὸν τῆ τοῦ θανάτου πρὸς αὐτὸ συμπλοκῆ· τριταῖον εὐθέως ἀνέστησε τρόπαια καὶ νίκας κατὰ τοῦ θανάτου φέ ρων· τὴν ἐν τῶ σώματι γενομένην ἀφθαρσίαν καὶ ἀπάθειαν· ἠδύνατο μὲν γὰρ καὶ παρ’ αὐτὰ τοῦ θανάτου τὸ σῶμα διεγεῖραι καὶ πάλιν δεῖξαι ζῶν· ἀλλὰ καὶ τοῦτο καλῶς προϊδὼν ὁ σωτὴρ σὴρ οὐ πεποίηκεν· εἶπε γὰρ ἄν τις μὴ δ’ ὅλως αὐτὸ τεθνηκέναι· ἢ μὴ δὲ τέλεον αὐτοῦ τὸν θά νατον ἐψαυκέναι· εἰ παρ’ αὐτὰ τὴν ἀνάστασιν ἦν ἐπιδείξας· τάχα δὲ καὶ ἐν ἴσω τοῦ διαστήματος ὄντος τοῦ τε θα νάτου καὶ τῆς ἀναστάσεως· ἄδηλον ἐγίνετο τὸ περὶ τῆς ἀφθαρ σίας κλέος· ὅθεν ἵνα δειχθῆ νεκρὸν τὸ σῶμα· καὶ μίαν ὑπέμεινε μέσην ὁ λόγος· καὶ τριταῖον τοῦτο πᾶσιν ἔδειξεν ἄφθαρτον· ἕνεκα μὲν οὖν τοῦ δειχθῆναι τὸν θάνατον ἐν τῶ σώματι, τριταῖον ἀνέστησε τοῦτο· ἵνα μὴ ἐπὶ πολὺ διαμεῖναν καὶ φθαρὲν τέλεον· ὕστερον ἀναστήσας ἀπιστηθῆ· ὡς οὐκ αὐτὸ ἀλλ’ ἕτερον σῶμα φέρων· ἔμελλε γὰρ ἄν τις καὶ διὰ τὸν χρόνον ἀπι στεῖν τῶ φαινομένω· καὶ ἐπιλανθάνεσθαι τῶν γενομένων· διὰ τοῦτο οὐ πλείω τῶν τριῶν ἡμερῶν ἠνέσχετο· οὐδὲ ἐπὶ πολὺ τοὺς ἀκούσαντας αὐτοῦ περὶ τῆς ἀναστάσεως παρείλκυσεν· ἀλλ’ ἔτι τῶν ἀκοῶν αὐτῶν ἔναυλον ἐχόντων τὸν λόγον· καὶ ἔτι τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν ἐκδε χομένων· καὶ τῆς διανοίας αὐτῶν ἠρτημένης· καὶ ζώντων ἐπὶ γῆς ἔτι· καὶ ἐπὶ τόπων ὄντων τῶν θα νατωσάντων· καὶ μαρτύρων τοῦ θανάτου τοῦ κυριακοῦ σώματος, αὐτὸς ὁ τοῦ θεοῦ θῦ υἱὸς ἐν τριταίω διαστήματι τὸ γενόμενον νεκρὸν σῶμα, ἔδειξεν ἀθάνατον καὶ ἄφθαρτον καὶ ἀνεδείχθη πᾶσιν ὅτι οὐκ ἀσθενεία φύσεως τοῦ ἐνοικοῦντος λόγου, τέθνηκε τὸ σῶμα· ἀλ’ ἐπὶ τῶ τὸν θάνατον ἐξαφανισθῆναι, ἐν αὐτ ῆ , τῆ δυνάμει τοῦ σωτῆρος σρος · τοῦ μὲν γὰρ καταλελύσθαι τὸν θάνατον καὶ νίκην καταυτοῦ γεγενῆσθαι τὸν σταυρὸν στρὸν · καὶ μὴ κέτι λοιπὸν ἰσχύειν· ἀλ λ’ εἶναι νεκρὸν αὐτὸν ἀληθῶς· γνώρισμα οὐκ ὀλίγον καὶ πίστις ἐναργὴς τὸ παρὰ πάντων τῶν τοῦ χριστοῦ χῦ μαθη τῶν αὐτὸν καταφρονεῖσθαι· καὶ πάντας ἐπιβαίνειν κατ’ αὐτοῦ· καὶ μὴ κέτι φοβεῖσθαι τοῦτον· ἀλλὰ τῶ σημείῳ τοῦ σταυροῦ στροῦ καὶ τῆ εἰς χριστὸν χν πίστει καταπα τεῖν αὐτὸν ὡς νεκρὸν· πάλαι μὲν γὰρ πρὶν τὴν θείαν ἐπιδημίαν γενέσθαι τοῦ σωτῆρος σρος , πάντες τοὺς ἀποθνήσ κοντας ὡς φθειρομένους ἐθρήνουν· ἄρτι δὲ τοῦ σωτῆρος σρος 
 ἀναστήσαντος τὸ σῶμα· οὐκέτι μὲν ὁ θάνατός ἐστι φοβερός· πάντες δὲ οἱ τῶ χριστῶ χῶ πιστεύοντο· ὡς οὐδὲν αὐτὸν ὄντα πατοῦσι· καὶ μᾶλλον ἀποθνήσκειν αἱροῦνται ἢ ἀρνή σασθαι τὴν εἰς χριστὸν χν πίστιν· ἴσασι γὰρ ὄντως· ὅτι ἀπο θνήσκοντες οὐκ ἀπόλλυνται· ἀλλὰ καὶ ζῶσι καὶ ἄφθαρτοι, διὰ τῆς ἀναστάσεως γίνονται· ἐκεῖνος δὲ ὁ πάλαι τῶ θανάτω πονηρῶς ἐναλλόμενος διάβολος· λυθεισῶν αὐτοῦ τῶν ὠδίνων, ἔμεινε μόνος ἀληθῶς νεκρὸς· καὶ τούτου τεκμήριον ὅτι πρὶν πιστεύσωσιν οἱ ἄνθρωποι ἄνοι τῶ χριστῶ χῷ · φοβερὸν τὸν θάνατον ὁρῶσι καὶ δειλιῶσιν αὐτὸν· ἐπειδὰν δὲ εἰς τὴν ἐκείνου πίστιν καὶ διδασκαλίαν μετέλθωσι, τοσοῦτον καταφρονοῦσι τοῦ θανάτου· ὡς καὶ προθύμως ἐπ’ αὐτὸν ὁρμᾶν· καὶ μάρτυρας γίνεσθαι τῆς κατ’ αὐτοῦ παρὰ τοῦ 
 σωτῆρος σρος γενομένης ἀναστάσεως· καὶ γὰρ ἔτι νήπιοι ὄντες τὴν ἡλικίαν, σπεύδουσιν ἀποθνήσκειν καὶ μελετῶσι· κατ’ αὐτοῦ ταῖς ἀσκήσεσιν· οὐ μόνον ἄνδρες ἀλλὰ καὶ γυναῖκες· οὕτως ἀσθενὴς γέγονεν· ὡς καὶ γυναῖκας τὰς ἀπατηθείσας τὸ πρὶν παρ’ αὐτοῦ· νῦν παίζειν αὐτὸν ὡς νεκρὸν καὶ παρειμένον· ὡς γὰρ τυράννου καταπολεμηθέντος ὑπὸ γνησίου βασιλέως, καὶ δεθέντος τοὺς πόδας καὶ τὰς χεῖρας· πάντες λοιπὸν οἱ διαβαί νοντες καταπαίζουσιν αὐτοῦ· τύπτοντες καὶ διασύ ροντες οὐκέτι φοβούμενοι τὴν μανίαν αὐτοῦ καὶ τὴν ἀγριότητα διὰ τὸν νικήσαντα βασιλέα, οὕτω καὶ τοῦ θανάτου νικηθέντος· καὶ στηλιτευθέντος ὑπὸ τοῦ σωτῆρος σρος ἐν τῶ σταυρῶ στρῶ · καὶ δεδεμένου τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας, πάντες οἱ ἐν χριστῶ χῷ 
 διαβαίνοντες αὐτὸν καταπατοῦσι· καὶ μαρτυροῦντες τῶ χριστῶ χῷ 
 χλευάζουσι τὸν θάνατον ἐπικερτομοῦντες αὐτῶ· καὶ τὰ ἄνωθεν κατ’ αὐτοῦ γεγραμμένα λέγοντες· ποῦ σου θάνατε τὸ νίκος· ποῦ σου ἅδη τὸ κέντρον· ἆρ’ οὖν τοῦτο μικρὸς ἔλεγχός ἐστι τῆς τοῦ θανάτου ἀσθενείας· ἢ μικρά ἐστιν ἀπόδειξις τῆς κατ’ αὐτοῦ γενομένης νίκης παρὰ τοῦ σωτῆρος σρος · ὅτ’ἂν οἱ ἐν χριστῶ χῶ παῖδες καὶ νέαι κόραι παρορῶσι τὸν ἐνταῦθα βίον, καὶ ἀποθανεῖν μελετῶσιν, ἔστιν μὲν γὰρ κατὰ φύσιν ὁ ἄνθρωπος ἄνος δειλιῶν τὸν θάνατον καὶ τὴν τοῦ σώματος διά λυσιν· τὸ δὲ παραδοξότατον τοῦτό ἐστιν· ὅτι τὴν τοῦ σταυροῦ στροῦ πί τιν ἐνδυσάμενος, καταφρονεῖ καὶ τῶν κατὰ φύσιν· καὶ τὸν θά νατον οὐ δειλιᾶ διὰ τὸν χριστὸν χν · καὶ ὥσπερ τοῦ πυρὸς ἔχοντος κατὰ φύσιν τὸ καίειν· εἰ λέγοι τις εἶναί τι τὸ μὴ δειλιῶν αὐτοῦ τὴν καῦσιν· ἀλλὰ καὶ μᾶλλον ἀσθενὲς αὐτὸ δεικνύον· οἷον δὴ λέγεται τὸ παρὰ ἰνδοῖς ἀμίαντον· εἶτα ὁ τῶ λεγομένω μὴ πιστεύων· εἰ πεῖραν θελήσειε λαβεῖν τοῦ λεγομένου, πάντως τὸ ἄκαυστον ἐνδυσάμενος· καὶ προσβαλὼν πυρὶ πιστοῦται λοιπὸν τὴν κατὰ τοῦ πυρὸς ἀσθένειαν· ἢ ὡς εἴ τις τὸν τύραννον δεδεμένον ἰδεῖν θελήσειε· πάντως εἰς τὴν τῶν νικησάντων χώραν καὶ ἀρχὴν παρελθὼν, ὁρᾶ τὸν ἄλ λοις φοβερὸν ἀσθενῆ γενόμενον· οὕτως εἴ τις ἐστὶν ἄπιστος μετὰ τοσαῦτα καὶ μετὰ τοὺς τοσούτους ἐν χριστῷ χῷ 
 γενομένους μάρτυρας, μετὰ τὴν καθ’ ἡμέραν γινομένην κατὰ τοῦ θα νάτου χλεύην παρὰ τῶν ἐν χριστῶ χῷ διαπρεπόντων· ὅμως εἰ ἔτι τὴν διάνοιαν ἀμφίβολον ἔχει περὶ τοῦ κατηργῆσθαι τὸν θάνατον καὶ τέλος ἐσχηκέναι, καλῶς μὲν ποιεῖ θαυμά ζων περὶ τοῦ τηλικούτου· πλὴν μὴ σκληρὸς εἰς ἀπιστίαν· μὴ δὲ ἀναιδὴς πρὸς τὰ οὕτως ἐνεργῆ γινέσθω· ἀλλ’ ὥσ περ ὁ τὸ ἀμίαντον λαβὼν γινώσκει τὸ ἄψαυστον τοῦ πυρὸς πρὸς αὐτό· καὶ ὁ τὸν τύραννον δεδεμένον θέλων ὁρᾶν, εἰς τὴν τοῦ νικήσαντος ἀρχὴν παρέρχεται, οὕτως καὶ ὁ ἀπιστῶν περὶ τῆς τοῦ θανάτου νίκης· λαμβανέτω τὴν πίστιν τοῦ χριστοῦ χῦ · καὶ εἰς τὴν τούτου διδασκαλίαν παρερχέσθω· καὶ ὄψεται τοῦ θανάτου τὴν ἀσθένειαν καὶ τὴν κατ’ αὐτοῦ νίκην· πολλοὶ γὰρ πρότερον ἀπιστοῦντες καὶ χλευάζοντες· ὕστερον πιστεύσαντες· οὕτως κατεφρόνησαν τοῦ θανάτου· ὡς καὶ μάρτυρας αὐτοὺς γενέσθαι τοῦ χριστοῦ χῦ · εἰ δὲ τῶ σημείω τοῦ σταυροῦ στροῦ καὶ τῆ πίστει τῆ εἰς χριστὸν χν καταπατεῖται ὁ θάνατος, δῆλον ἂν εἴη παρὰ ἀληθεία δικαζούση· μὴ ἄλλον εἶναι· ἀλλ’ ἢ αὐτὸν τὸν χριστὸν χν · τὸν κατὰ τοῦ θανάτου τρόπαια καὶ νίκας ἐπιδειξάμενον· κἀκεῖνον ἐξασθενῆσαι ποιήσαντα· καὶ εἰ πρότερον μὲν ἴσχυεν ὁ θάνατος καὶ διὰ τοῦτο φοβερος ἦν· ἄρ τι δὲ μετὰ τὴν ἐπιδημίαν τοῦ σωτῆρος σρος · καὶ τὸν τοῦ σώματος αὐτοῦ θάνατον καὶ τὴν ἀνάστασιν καταφρονεῖται· φανερὸν ἂν εἴη παρ’ αὐτοῦ τοῦ ἐπὶ τὸν σταυρὸν στρὸν ἀναβάντος χριστοῦ χῦ κατηργῆσθαι καὶ νενικῆσθαι τὸν θάνατον· ὡς γὰρ ἐὰν μετὰ νύκτα γένηται ἥλιος· καὶ πᾶς ὁ πε ρίγειος τόπος καταλάμπηται ὑπ’ αὐτοῦ· ὡς γὰρ ἐὰν μετὰ νύκτα γένηται ἥλιος· καὶ πᾶς ὁ περίγειος τόπος καταλάμπηται ὑπ’ αὐτοῦ· πάντως οὐκ ἔστιν ἀμφίβολον ὅτι ὁ τὸ φῶς ἐφα πλώσας ἥλιος πανταχοῦ· αὐτός ἐστιν ὁ καὶ τὸ σκότος ἀπελάσας καὶ τὰ πάντα φωτίσας, οὕτως τοῦ θανάτου κατα φρονηθέντος καὶ καταπατηθέντος· ἀφ’ οὗ γέγονεν ἡ τοῦ σωτῆρος σρς 
 ἐν σώματι σωτήριος σριος ἐπιφάνεια· καὶ τὸ τέλος τοῦ σταυροῦ στροῦ ; πρό δηλον ἂν εἴη· ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ σωτὴρ σὴρ ὁ καὶ ἐν σώματι φανεὶς, ὁ τὸν θάνατον καταργήσας καὶ κατ’ αὐτοῦ τρόπαια καθ’ ἡμέραν ἐν τοῖς ἑαυτοῦ μαθηταῖς ἐπιδεικνύμενος· ὅτἂν γὰρ ἴδη τις ἀνθρώπους ἀνους 
 ἀσθενεῖς ὄντας τῆ φύσει· προπηδῶντας εἰς τὸν θάνατον· καὶ μὴ καταπτήσσοντας αὐτοῦ τὴν φθορὰν· μὴ δὲ τὰς ἐν ἅδου καθόδους δειλιῶντας· ἀλλὰ προθύμω ψυχῆ προκαλουμένους αὐτὸν· καὶ μὴ πτήσσοντας βασάνους· ἀλλὰ μᾶλλον τοῖς ἐνταῦθα ζωῆς προκρίνοντας διὰ τὸν 
 χριστὸν χν · τὴν εἰς τὸν θάνατον ὁρμήν· ἢ καὶ ἐὰν θεωρός τις γένηται ἀνδρῶν καὶ θηλειῶν καὶ παίδων νέων ὁρμώντων καὶ ἐπιπη δώντων εἰς τὸν θάνατον διὰ τὴν εἰς χριστὸν χν εὐσέβειαν, τίς οὕ τως ἐστὶν εὐήθης· ἢ τίς οὕτως ἐστὶν ἄπιστος· τίς δὲ οὕτως τὴν διάνοιαν πεπήρωται· ὡς μὴ νοεῖν καὶ λογίζεσθαι· ὅτι ὁ χριστὸς χς · εἰς ὃν μαρτυροῦσιν οἱ ἄνθρωποι ἄνοι , αὐτὸς τὴν κατὰ τοῦ θανάτου νίκην ἑκάστω παρέχει καὶ δίδωσιν· ἐξασθενεῖν αὐτὸν ποιῶν, ἐν ἑκάστου τῶν αὐτοῦ τὴν πίστιν ἐχόντων· καὶ τὸ σημεῖον τοῦ σταυροῦ στροῦ φορούντων· καὶ γὰρ ὁ τὸν ὄ φιν βλέπων καταπατούμενον, εἰδὼς αὐτοῦ μάλιστα τὴν προτέραν ἀγριότητα, οὐκ ἀμφιβάλη λοιπὸν, ὅτι νεκρὸς ἐστὶ καὶ τέλεον ἐξησθένησεν· ἐκτὸς εἰ μὴ τὴν διάνοιαν ἀπεστράφη· καὶ οὐδὲ τὰς τοῦ σώματος αἰσθήσεις ὑγιαινούσας ἔχ ει οι · τίς γὰρ καὶ λέοντα παιζόμενον ὑπὸ παιδίων ὁρῶν, ἀγνοεῖ τοῦτον ἢ νεκρὸν γενόμενον, ἢ πᾶσαν ἀπολέσαντα τὴν ἑαυτοῦ δύναμιν· ὥσπερ οὖν ταῦτα ἀ ληθῆ εἶναι τοῖς ὀφθαλμοῖς ἔξεστιν ὁρᾶν· οὕτως παιζομένου καὶ καταφρονουμένου τοῦ θανάτου ὑπὸ τῶν εἰς χριστὸν χν πι στευόντων· μὴ κέτι μηδεὶς ἀμφιβαλλέτω· μὴ δὲ γινέσθω τίς ἄπιστος· ὅτι ὑπὸ χριστοῦ χῦ κατήργηται ὁ θάνατος· καὶ ἡ τούτου φθορὰ διαλέλυται καὶ πέπαυται· τοῦ μὲν οὖν κατηργῆσθαι τὸν θάνατον καὶ τρόπαιον εἶναι τὸν κυρι ακὸν σταυρὸν στρὸν κατ’ αὐτοῦ, οὐ μικρὸς ἔλεγχος τὰ προειρημένα· 
 τῆς δὲ γενομένης λοιπὸν ἀθανάτου ἀναστάσεως τοῦ σώματος παρὰ τοῦ κοινοῦ πάντων σωτῆρος σρς καὶ ζωῆς ὄντως χριστοῦ χῦ , ἐναργεστέρα τῶν λόγων ἡ διὰ τῶν φαινομένων ἀπόδειξις ἐστί· τοῖς τὸν ὀφθαλμὸν τῆς διανοίας ἔχουσιν ὑγιαίνοντα· εἰ γὰρ κατήρ γηται ὁ θάνατος ὡς ὁ λόγος ἔδειξε· καὶ διὰ τὸν κύριον κν πάντες αὐτὸν καταπατοῦσι, πολλῶ πλέον αὐτὸς αὐτὸν πρῶ τος κατεπάτησε τῶ ἰδίω σώματι καὶ κατήργησεν αὐτὸν· τοῦ δὲ θανάτου νεκρωθέντος ὑπ’ αὐτοῦ, τί ἔδει γενέσθαι· ἢ τὸ σῶμα ἀναστῆναι· καὶ τοῦτο δειχθῆναι κατ’ αὐτοῦ τρόπαιον· ἢ πῶς γὰρ ἂν ἐφάνη καταργηθεὶς ὁ θάνατος· εἰ μὴ τὸ σῶμα τὸ κυριακὸν ἦν ἀναστᾶν· εἰ δέ τω μὴ αὐτάρκης ἡ ἀπόδειξις αὕτη περὶ τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ· καὶ ἐκ τῶν ἐν ὄψει γενομένων πιστούσθω τὸ λεγόμενον εἰ γὰρ δὴ νεκρός τις γενόμενος οὐδὲν ἐνεργεῖν δύναται· ἀλλὰ μέχρι τοῦ μνήματός ἐστιν αὐτῶ ἡ χάρις· καὶ πέπαυται λοιπὸν· μόνων δὲ τῶν ζώντων εἰσὶν αἱ πράξεις καὶ αἱ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους ἀνους ἐνέργειαι, ὁράτω δὴ ὁ βουλόμενος καὶ γενέσθω δικαστὴς· ἐκ τῶν ὁρωμένων τὴν ἀλήθειαν ὁμολο γῶν· τοσαῦτα γὰρ τοῦ σωτῆρος σρς ἐνεργοῦντος ἐν ἀνθρώποις ἀνοις · καὶ καθ’ ἡμέραν πανταχόθεν ἀπό τε τῶν τὴν ἑλλάδα καὶ τὴν βάρβαρον οἰκούντων, τοσοῦτον πλῆθος ἀοράτως πείθοντος εἰς τὴν ἑαυτοῦ πίστιν παρελθεῖν· καὶ πάντας ὑ πακούειν τῆ αὐτοῦ διδασκαλία· ἆρ’ ἔτι τις διάνοιαν ἀμφί βολον ἕξει· εἰ γέγονεν ἀνάστασις ὑπὸ τοῦ σωτῆρος σρς · καὶ ζῆ ὁ χριστὸς χς , μᾶλλον δὲ αὐτός ἐστιν ἡ ζωή, ἆρα δὲ νεκροῦ ἐστι τὰς μὲν διανοίας τῶν ἀνθρώπων ἀνων κατανύττειν, ὥστε τοὺς πατρι πρι 
 κοὺς ἀρνεῖσθαι νόμους· τὴν δὲ χριστοῦ χῦ διδασκαλίαν προσκυνεῖν· ἢ πῶς εἴπερ οὐκέστιν ἐνεργὼν· νεκροῦ γὰρ ἴδιόν ἐστι τοῦτο· αὐτὸς τοὺς ἐνεργοῦντας καὶ ζῶντας τῆς ἐνεργείας παύει, ὥστε τὸν μὲν μοιχὸν, μὴ κέτι μοιχεύειν· τὸν δὲ ἀν δροφόνον, μὴ κέτι φονεύειν· τὸν δὲ ἀδικοῦντα, μὴ κέτι πλεονεκτεῖν· καὶ τὸν ἀσεβῆ, λοιπὸν εὐσεβεῖν· πῶς δὲ εἰ μὴ ἀνέστη ἀλλὰ νεκρός ἐστι· τοὺς λεγομένους ὑπὸ τῶν ἀπίστων ζῆν ψευδοθέους καὶ θρησκευομένους δαί μονας; αὐτὸς ἀπελαύνει καὶ διώκει καὶ καταβάλλει· ἔνθα γὰρ ὀνομάζεται χριστὸς χς καὶ ἡ τούτου πίστις, ἐκεῖθεν πᾶσα μὲν εἰδωλολατρία καθαιρεῖται· πᾶσα δὲ δαιμόνων ἀπάτη ἐλέγχεται· πᾶς δὲ δαίμων οὐδὲ τὸ ὄνομα ὑποφέρει· ἀλλὰ καὶ μόνον ἀκούσας, φυγὰς οἴχεται· τοῦτο δὲ οὐ νεκροῦ τὸ ἔργον· ἀλλὰ ζῶντος καὶ μάλιστα 
 θεοῦ θῦ · ἄλλως τε καὶ γελοῖον ἂν εἴη τοὺς μὲν διωκομένους ὑ π’ αὐτοῦ δαίμονας· καὶ τὰ καταργούμενα εἴδωλα, λέγειν ζῶν τας εἶναι· τὸν δὲ ἀπελαύνοντα καὶ τῆ ἑαυτοῦ δυνάμει μὴ δὲ φανῆναι· ποιοῦντας τούτους· ἀλλὰ καὶ ὁμολογούμενον ὑπὸ πάντων εἶναι θεοῦ θῦ υἱὸν, τοῦτον λέγειν εἶναι νεκρὸν· μέγαν δὲ καὶ καθ’ ἑαυτῶν τὸν ἔλεγχον· οἱ ἀπιστοῦντες τῆ ἀναστάσει προβάλλονται εἰ τὸν χριστὸν χν · τὸν λεγόμενον παρ’ αὐτῶν νεκρὸν, οἱ πάντες δαίμονες καὶ οἱ προσκυνούμενοι παρ’ αὐτῶν θεοὶ οὐ διώκουσιν· ἀλλὰ μᾶλλον ὁ χριστὸς χς τοὺς πάντας ἐλέγχει νεκροὺς· εἰ γὰρ ἀλη θὲς τὸν νεκρὸν μὴ δὲν ἐνεργεῖν· ἐργάζεται δὲ τοσαῦτα καθ’ ἡ μέραν ὁ σωτὴρ σὴρ · ἕλκων εἰς εὐσέβειαν· πείθων εἰς ἀρετήν· διδάσκων περὶ ἀθανασίας· εἰς πόθον τῶν οὐρανίων οὐνίων ἀνάγων· ἀπο καλύπτων τὴν περὶ πατρὸς πρς γνῶσιν· τὴν κατὰ τοῦ θανάτου δύναμιν ἐμπνέων· ἑκάστω δεικνύων ἑαυτὸν καὶ τὴν εἰδώλων ἀθεότητα καθαιρῶν· τούτων δὲ οὐδὲν δύνανται οἱ παρὰ τοῖς ἀπί στοις θεοὶ καὶ δαίμονες· ἀλλὰ μᾶλλον τῆ χριστοῦ χῦ παρουσία νεκροὶ γίνονται· ἀργὴν ἔχοντες καὶ κενὴν τὴν φαντασίαν· τῶ δὲ σημείω τοῦ σταυροῦ στροῦ πᾶσα μὲν μαγεία παύεται· πᾶσα δὲ φαρμακεία καταργεῖται· καὶ πάντα μὲν τὰ εἴδωλα ἐρημοῦται καὶ καταλιμπάνεται· πᾶσα δὲ ἄλογος ἡδονὴ παύεται· καὶ πίστις ἀπὸ γῆς εἰς οὐρανὸν οὐνὸν ἀναβλέπει· τίνα ἄν τις εἴποι νεκρὸν, τὸν τοσαῦτα ἐργαζόμενον χριστὸν χν , ἀλλ’ οὐ κ ἴδιον νεκροῦ τὸ ἐργάζεσθαι· ἢ τὸν μὴ δ’ὅλως ἐνεργοῦντα· ἀλλ’ ὡς ἄψυχον κείμενον· ὅπερ ἴδιον τῶν δαιμόνων καὶ εἰδώλων ὡς νεκρῶν ὑπάρχει· ὁ μὲν γὰρ τοῦ θεοῦ θῦ υἱὸς ζῶν καὶ ἐνεργὴς ὢν, καθ’ ἡμέραν ἐργά ζεται καὶ ἐνεργεῖ τὴν πάντων σωτηρίαν σρίαν · ὁ δὲ θάνατος ἐλέγχεται καθ’ ἡμέραν αὐτὸς ἐξασθενήσας καὶ τὰ εἴδωλα καὶ οἱ δαίμονες μᾶλλον νεκροὶ τυγχάνοντες, ὡς ἐκ τούτου μὴ δ’ένα διστάζειν ἔτι περὶ τῆς τοῦ σώματος ἀναστάσεως αὐτοῦ· ἕοικε δὲ ὁ περὶ τῆς ἀναστάσεως τοῦ κυριακοῦ σώματος ἀπιστῶν, ἀγνοεῖν δύναμιν θεοῦ θῦ λόγου καὶ σοφίας· εἰ γὰρ ὅλως ἔλαβεν ἑαυτῶ σῶμα, καὶ τοῦτο ἰδιοποιή σατο κατὰ τὴν εὔλογον ἀκολουθίαν· ὡς ὁ λόγος ἔδειξεν· τί ἔδει τὸν κύριον κν ποιεῖν περὶ τούτου· ἢ ποῖον ἔδει τέλος γενέσθαι τοῦ σώματος ἅπαξ ἐπιβάντος αὐτῶ τοῦ λόγου· μὴ ἀποθανεῖν μὲν γὰρ οὐκ ἠδύνατο· ἅτε δὴ θνητὸν ὂν· καὶ ὑπὲρ πάντων προσφερόμενον εἰς τὸν θάνατον· οὗ χάριν καὶ ὁ σωτὴρ σὴρ αὐτὸ κατεσκεύασεν ἑαυτῶ· μεῖναι δὲ νεκρὸν· οὐχ’ οἷόν τε ἦν διὰ τὸ ζωῆς αὐτὸ γεγενῆ σθαι ναὸν· ὅθεν ἀπέθανε μὲν ὡς θνητὸν· ἀνέζησε δὲ διὰ τὴν ἐν αὐτῶ ζωὴν· καὶ τῆς ἀναστάσεως ἔστι γνώ ρισμα, τὰ ἔργα· εἰ δ’ ὅτι μὴ ὁρᾶται, ἀπιστεῖται καὶ ἐγηγέρθαι, ὥρα καὶ τὸ κατὰ φύσιν ἀρνεῖσθαι τοὺς ἀπιστοῦντας· θεοῦ θῦ γὰρ ἴδιον μὴ ὁρᾶσθαι μὲν· ἐκ δὲ τῶν ἔργων γινώσκεσθαι καθάπερ καὶ ἐπάνω λέλεκται· εἰ μὲν οὖν τὰ ἔργα μὴ ἔστι, καλῶς τῶ μὴ φαινομένω ἀπιστοῦσιν· εἰ δὲ τὰ ἔργα βοᾶ καὶ δεί κνυσιν ἐναργῶς, διατί ἐκόντες ἀρνοῦνται τὴν τῆς ἀναστάσεως οὕτως φανερῶς ζωὴν· εἰ γὰρ καὶ τὴν διάνοιαν ἐπηρώ θησαν· ἀλλὰ κἂν ταῖς ἔξωθεν αἰσθήσεσιν ὁρᾶν ἐστὶ τὴν ἀ ναντίρρητον τοῦ χριστοῦ χῦ δύναμιν καὶ θεότητα· ἐπεὶ καὶ τυ φλὸς ἐὰν μὴ βλέπη τὸν ἥλιον, ἀλλὰ καὶ τῆς ὑπ’ αὐτοῦ γενομένης θέρμης ἀντιλαμβανόμενος· οἶδεν ὅτι ἥλιος ὑπὲρ γῆς ἐστὶν· οὕτως καὶ οἱ ἀντιλέγοντες· εἰ καὶ μήπω πιστεύουσιν ἀκμὴν τυφλώττοντες περὶ τὴν ἀλήθειαν, ἀλλὰ κἂν ἑτέρων πιστευόντων γινώσκοντες τὴν δύναμιν, μὴ ἀρνείσθωσαν τὴν τοῦ χριστοῦ χῦ θεότητα τὴν ὑπ’ αὐτοῦ γενομένην ἀνάστασιν· δῆλον γὰρ ὅτι εἰ νεκρὸς ἐστιν ὁ χριστός χς · οὐκ ἂν τοὺς δαίμονας ἐδίωκε· καὶ τὰ εἴδωλα ἐσκύλευε· νεκρῶ γὰρ οὐκ ἂν ὑπήκουσαν οἱ δαίμονες· εἰ δὲ δι ώκονται φανερῶς τῆ τοῦ ὀνόματος ὀνομασία, δῆλον ἂν εἴη μὴ εἶναι τοῦτον νεκρὸν· μάλιστα ὅτι δαί μονες καὶ τὰ μὴ βλεπόμενα τοῖς ἀνθρώποις ἀνοις ὁρῶντες, εἰ δύναντο γινώσκειν εἰ νεκρός ἐστιν ὁ χριστὸς χς · καὶ μὴ δ’ ὅλως ὑπακούειν αὐτῶ· νῦν δὲ ὃ μὴ πιστεύουσιν ἀσεβεῖς, ὁρῶσιν οἱ δαίμονες ὅτι θεός θς ἐστι· καὶ διὰ τοῦτο φεύ γουσι καὶ προσπίπτουσιν αὐτῶ λέγοντες· ἃ καὶ ὅτε ἦν ἐν σώματι ἐφθέγξαντο· οἴδαμέν σε τίς εἶ· σὺ εἶ ὁ ἅγιος τοῦ θεοῦ θῦ · καὶ ἔα τί σοι καὶ ἡμῖν υἱὲ τοῦ θεοῦ θῦ · δέο μαί σου μή με βασανίσης· δαιμόνων τοίνυν ὁμολο γούντων· καὶ τῶν ἔργων ὁσημέραι μαρτυρούντων, φανερὸν ἂν εἴη· καὶ μὴ δεὶς ἀναιδευέσθω πρὸς τὴν ἀλήθειαν· ὅτι τε ἀ νέστησε τὸ ἑαυτοῦ σῶμα ὁ σωτὴρ σὴρ · καὶ ὅτι
 θεοῦ θῦ 
 υἱὸς ὺς ἐστὶν ἀληθὴς· ἐξ αὐτοῦ οἷα δὴ ἐκ πατρὸς πρς ἴδιος λόγος καὶ σοφία καὶ δύναμις ὑπάρχων· ὃς χρόνοις ὕστερον ἐπὶ σωτηρία σρία τῶν πάντων ἔλαβε σῶμα· καὶ τὴν μὲν οἰκουμένην περὶ πατρὸς πρς ἐδίδαξε· τὸν δὲ θάνατον κατήργησε· πᾶσι δὲ τὴν ἀφθαρσίαν ἐχαρίσατο διὰ τῆς ἐπαγγελίας τῆς ἀναστάσεως· ἀπαρχὴν ταύτης τὸ ἴδιον ἐγείρας σῶμα· καὶ τρόπαιον αὐτῶ κατὰ τοῦ θανάτου καὶ τῆς τούτου φθορᾶς ἐπιδειξάμενος τῶ σημείῳ τοῦ σταυροῦ στροῦ · τούτων δὲ οὕτως ἐχόντων καὶ φανερᾶς οὔσης τῆς ἀποδείξεως περὶ τῆς ἀναστάσεως τοῦ σώματος καὶ τῆς κατὰ τοῦ θανάτου γενομένης ἀπὸ τοῦ σωτῆρος σρς νίκης· φέρε καὶ τὴν ἀπιστίαν τῶν ἰουδαίων καὶ τὴν τῶν ἑλλήνων χλεύην ἐλέγξωμεν· ἐπὶ τούτοις γὰρ ἴσως ἰουδαῖοι μὲν ἀπιστοῦσιν· ἕλληνες δὲ γελῶσι· τὸ ἀπρεπὲς τοῦ σταυροῦ στροῦ καὶ τῆς ἐνανθρωπή σεως τοῦ θεοῦ θῦ λόγου διασύροντες· ἀλλὰ κατ’ ἀμφοτέρων ὁ λόγος οὐκ ὀκνήσει χωρῆσαι· μάλιστα κατ’ αὐτῶν 
 ἔλεγχος ἰουδαίων ἀπιστούντων τῆ εἰκόνη 
 χριστοῦ χῦ · καὶ ἑλλήνων χλευα ζόντων τὰς ἀποδείξεις ἐναργεῖς ἔχων· ἰουδαῖοι μὲν ἀπι στοῦντες ἔχουσιν ἀφ’ ὧν ἀναγινώσκουσι καὶ αὐτοὶ γραφῶν· τὸν ἔλεγχον ἄνω καὶ κάτω· καὶ πάσης ἁπλῶς θεοπνεύστου βίβλου βοώσης περὶ τούτων ὡς καὶ αὐτὰ τὰ ῥήματα πρόδηλα· προφῆται μὲν γὰρ ἄνωθεν περὶ τοῦ κατὰ τὴν παρθένον θαύματος καὶ τῆς ἐξ αὐτῆς γενομένης γεννήσεως· προεμήνυον λέγοντες· ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει· καὶ τέξεται υἱὸν υἱν · καὶ καλέσουσι τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐμμανουὴλ· ὅ ἐστι μεθερμηνευόμενον ὁ θεὸς θς μεθ’ ἡμῶν· μωυσῆς δὲ ὁ τῷ ὄντι μέγας καὶ παρ’ αὐτοῖς πιστευόμενος ἀληθής· περὶ τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ σωτῆρος σρς · ἀντὶ μεγάλου τὸ ρητὸν δοκιμάσας· καὶ ἀληθὲς ἐπιγνοὺς, ἔθηκε λέγων· ἀνατελεῖ ἄστρον ἐξ ἰακώβ· καὶ ἄνθρωπος ἄνος ἐξ ἰσραὴλ ἰὴλ · καὶ θραύσει τοὺς ἀρχηγοὺς μ ω άβ· καὶ πάλιν ὡς καλοί σου οἱ οἶκοι ἰακώβ· αἱ σκηναί σου, ἰσραὴλ ἰὴλ , ὡσεὶ νάπαι σκιάζουσαι· καὶ ὡσεὶ παράδεισοι ἐπὶ ποταμῶν· καὶ ὡσεὶ σκηναὶ ἃς ἔπηξεν ὁ κύριος κς · ὡσεὶ κέδροι παρ’ ὕδατα· ἐξελεύσεται ἄνθρωπος ἄνος ἐκ τοῦ σπέρματος αὐτοῦ καὶ κατακυριεύσει ἐθνῶν πολλῶν· καὶ πάλιν ἡσαΐας· πρὶν ἢ γνῶναι τὸ παιδίον καλεῖν πατέρα πρα ἢ μητέρα μρα λή ψεται δύναμιν δαμασκοῦ· καὶ τὰ σκύλα σαμαρείας ἔναντι βασιλέως ἀσυρίων· ὅτι μὲν οὖν ἄνθρωπος ἄνος φανή σεται, διὰ τούτων προκαταγγέλλεται· ὅτι δὲ κύριος κς πάν των ἐστὶν ὁ ἐρχόμενος, πάλιν προμηνύουσι λέγοντες· ἰδοὺ κύριος κς κάθηται ἐπὶ νεφέλης κούφης, καὶ ἥξει εἰς αἴ γυπτον· καὶ γὰρ κἀκεῖθεν αὐτὸν ὁ πατὴρ πὴρ , ἀνακαλεῖ λέγων· ἐξ αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν υἱόν μου· οὐ σεσιώπηται δὲ οὐδὲ ὁ τούτου θάνατος· ἀλλὰ καὶ λίαν τηλαυγῶς ἐν ταῖς θείαις σημαίνεται γραφαῖς· καὶ γὰρ καὶ τὴν αἰτίαν τοῦ θανάτου· ὅτι μὴ δι’ ἑαυτὸν· ἀλλ’ ὑπὲρ τῆς πάντων ἀθανασίας καὶ σωτηρίας σρίας ὑπομένει· καὶ τὴν ἰουδαίων ἐπιβουλὴν· καὶ τὰς εἰς αὐτὸν γινομένας παρ’ αὐτῶν ὕβρεις, οὐκ ἐφοβήθησαν εἰπεῖν· πρὸς τὸ μὴ δένα αὐτῶν τῶν γινομένων ἀνήκοον εἶναι· καὶ πλανηθῆναι· φασὶ τοί νυν· ἄνθρωπος ἄνος ἐν πληγῆ ὢν· καὶ εἰδὼς φέρειν μαλακίαν· ὅτι ἀπέστραπτε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ· ἠτιμάσθη καὶ οὐ κ ἐλογίσθη· αὐτὸς τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται· καὶ ἡμεῖς ἐλογισάμεθα αὐτὸν εἶ ναι ἐν πόνω καὶ ἐν πληγῆ καὶ ἐν κακώσει· αὐτὸς δὲ ἐτραυματίσθη διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν· καὶ μεμαλάκισται διὰ τὰς ἀνομίας ἡμῶν· παιδία εἰρήνης ἡμῶν ἐπ’ αὐτὸν· τῶ μώλωπι αὐτοῦ ἡμεῖς ἰάθημεν· θαύμαζε τὴν τοῦ λόγου φιλ ανθρωπίαν ανίαν · ὅτι δι’ ἡ μᾶς ἀτιμάζεται ἵνα ἡμεῖς ἔντιμοι γε νώμεθα· πάντες γάρ φησιν ὡς πρόβατα ἐπλανήθημεν· 
 ἄνθρωπος ἄνος τῆ ὁδῶ αὐτοῦ ἐπλανήθη· καὶ κύριος κς παρέδωκεν αὐτὸν ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν· καὶ αὐτὸς διὰ τὸ κεκα κῶσθαι οὐκ ἀνοίγει τὸ στόμα· ὡς πρόβατον ἐπὶ σφαγὴν ἤχθη· καὶ ὡς ἀμνὸς ἐναντίον τοῦ κείροντος αὐτὸν· ἄφωνος, οὕτως οὐκ ἀνοίγει τὸ στόμα αὐτοῦ· ἐν τῆ ταπεινώσει αὐτοῦ ἡ κρίσις αὐτοῦ ἤρθη· εἶτα ἵνα μή τις αὐτὸν κοινὸν ἄνθρωπον ἄνον ἐκ τοῦ πάθους ὑπολάβοι, προλαμβάνει τὰς ὑπονοίας τῶν ἀνθρώπων ἀνων · καὶ τὴν ὑπὲρ αὐτοῦ δύναμιν· καὶ τὸ πρὸς ἡμᾶς ἀνόμοιον τῆς φύσεως διηγεῖται ἡ γραφὴ λέγουσα· τὴν δὲ γενεὰν αὐτοῦ τίς διηγήσεται· ὅτι αἵρεται ἀπὸ τῆς γῆς ἡ ζωή αὐτοῦ· ἀπὸ τῶν ἀνομιῶν τοῦ λαοῦ ἤχθη εἰς θά νατον· καὶ δώσω τοὺς πονηροὺς ἀντὶ τῆς τα φῆς αὐτοῦ· καὶ τοὺς πλουσίους ἀντὶ τοῦ θα νάτου αὐτοῦ· ὅτι ἀνομίαν οὐκ ἐποίησεν οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῶ στόματι αὐτοῦ· καὶ κύριος κς βούλεται κα θαρίσαι αὐτὸν ἀπὸ τῆς πληγῆς· ἀλλ’ ἴσως περὶ τῆς τοῦ θανάτου προφητείας ἀκούσας· ζητεῖς καὶ τὰ περὶ τοῦ σταυροῦ στροῦ σημαινόμενα μαθεῖν· οὐδὲ γὰρ οὐδε τοῦ το σεσιώπηται· δεδήλωται δὲ καὶ λίαν τηλαυ γῶς ἀπὸ τῶν ἁγίων· μωϋσῆς γὰρ πρῶτος μεγάλη τῆ φωνῆ προαπαγγέ λ λει λέγων· ὄψεσθε τὴν ζωὴν ὑμῶν κ εκ ρε μαμένην ἀπέναντι τῶν ὀφθαλμῶν ὑμῶν· καὶ οὐ μὴ πιστεύσητε· καὶ οἱ μετ’ αὐτὸν δὲ προφῆται πάλιν, περὶ τούτου μαρτυροῦσι λέγοντες· ἐγὼ δὲ ὡς ἀρνίον ἄκακον ἀγαγόμενον τοῦ θύεσθαι οὐκ ἔγνων· ἐπ’ ἐμὲ ἐλογίσαντο πονηρὸν λέγοντες· δεῦτε καὶ ἐμβάλωμεν ξῦλον εἰς τὸν ἄρτον αὐτοῦ· καὶ ἐκτρίψωμεν αὐτὸν ἀπὸ γῆς ζώντων· καὶ πάλιν ὤρυξαν χεῖρας μου καὶ πόδας μου· ἐξηρίθμησαν χεῖράς μου καὶ πόδας μου· ἐξηρίθμησαν πάντα τὰ ὀστᾶ μου· διεμερί σαντο πάντα τὰ ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς· καὶ ἐπὶ τὸν ἱματισμόν μου ἔβαλον κλῆρον· θάνατος δὲ μετέωρος καὶ ἐν ξύλω γινόμενος, οὐκ ἄλλος ἂν εἴη εἰ μὴ ὁ σταυρός στρς . καὶ ἐν οὐδενὶ πάλιν θανάτω διορύσσονται χεῖρες καὶ πόδες· εἰ μὴ ἐν μό νω τῶ σταυρῷ στρῷ · ἐπειδὴ δὲ τῆ τοῦ σταυροῦ στροῦ ἐπιδημία· καὶ πάντα τὰ ἔθνη πανταχόθεν ἐπιγινώσκειν τὸν θεὸν θν 
 ἤρξαντο, οὐδὲ τοῦτο ἀπαρασήμαντον κατέλειψαν· ἀλλ’ ἔστι καὶ περὶ τούτων μνήμη ἐν τοῖς ἁγίοις γράμμασιν· ἔσται γάρ φησιν ἡ ῥίζα τοῦ ἰεσσαὶ· καὶ ὁ ἀνι στάμενος ἄρχειν ἐθνῶν· ἐπ’ αὐτῶ ἔθνη ἐλπιοῦσι· ταῦτα μὲν ὀλίγα πρὸς ἀπόδειξιν τῶν γενομένων· πᾶσα δὲ γραφὴ πεπλήρωται διελέγχουσα τὴν ἰουδαίων ἀπι στίαν· τίς γὰρ πώποτε τῶν ἐν ταῖς θείαις γραφαῖς ἱστο ρηθέντων δικαίων καὶ ἁγίων προφητῶν καὶ πατρι πρι αρχῶν· ἐκ παρθένου μόνης ἔσχε τὴν τοῦ σώματος γένεσιν· ἢ τίς γυνὴ χωρὶς αὐτάρκης ἀνδρὸς γέγονε πρὸς σύστασιν 
 ἀνθρώπων ἀνων · οὐκ ἄβελ μὲν ἐξ ἀδὰμ γέγονεν, ἐνὼχ δὲ ἐκ τοῦ ἰάρεδ· ν ῶ ε ἐκ λάμεχ· καὶ ἀβρ α ὰμ δὲ ἐκ θάρρα· ἰσ α ὰκ δὲ ἐξ ἀβρ α ὰμ· καὶ ἰα κ ὼβ ἐξ ἰσ α άκ· οὐχὶ ἰούδας ἐξ ἰακὼβ· καὶ μωϋσῆς καὶ ἀ α ρὼν, ἐξ αβρ α άμ, οὐ σαμ ου ὴλ τοῦ ἑλ κανᾶ γέγονεν· οὐ δα β ὶδ δαδ τοῦ ἰεσ σ αὶ; οὐ σολο μ ὼν τοῦ 
 δα β ὶδ δαδ · οὐκ ἐζεκίας τοῦ ἄχαζ· οὐκ ἰωσίας τοῦ ἀμώς; οὐχ’ ἡ σ αΐας τοῦ ἀμώς; οὐχ’ ἱερεμίας, τοῦ χελκίου· οὐκ ἰεζεκ ι ὴλ τοῦ βοσζῆ· οὐχ’ ἕκαστος ἔσχε τὸν πατέρα πρα τῆς γενέσεως ἀρχηγόν; τίς οὖν ὁ ἐκ παρθένου μόνης γεγονὼς· ὅτι καὶ λίαν ἐμέλησε τῶ προ φήτη περὶ τῆς τούτου σημασίας· τίνος δὲ τῆς γενέσεως προ έδραμεν ἀστὴρ ἐν οὐρανοῖς οὐνοῖς · καὶ τὸν γεννηθέντα ἐσήμανε τῆ οἰ κουμένη· μωϋσῆς μὲν γὰρ γεννώμενος ἐκρύπτετο ὑπὸ τῶν γονέων· δα β ὶδ δαδ δὲ οὐδὲ τοῖς ἐκ γειτόνων ἠκούσθη· ὅπουγε οὐδὲ ὁ μέγας σαμουὴλ αὐτὸν ἐγίνωσκεν· ἀλλ’ ἐπυν θάνετο εἰ ἔστιν ἔτι υἱὸς τῶ ἰεσσαὶ· ἀβραάμ δὲ λοιπὸν γεγονὼς μέγας ἐγνώσθη τοῖς ἐγγύς· τῆς δὲ τοῦ χριστοῦ χῦ γενέ σεως μάρτυς οὐκ ἄνθρωπος ἄνος · ἀλλ’ ἀστὴρ φαινόμενος ἦν ἐν 
 οὐρανῷ οὐνῷ , ὅθεν καὶ κατέβαινεν· τίς δὲ πώποτε τῶν γε νομένων βασιλέων· πρὶν ἰσχύσαι καλεῖν πατέρα πρα · ἢ μητέρα ἐβα σίλευσε καὶ τρόπαια κατὰ τῶν ἐχθρῶν εἴληφεν· οὐ δα β ὶδ δαδ 
 τριακονταέτης ἐβασίλευσεν· καὶ σαλομὼν νέος γε γονὼς ἐβασίλευσεν; οὐκ ἰωὰς ἐτῶν ἑπτὰ γενόμενος, ἐπὶ τὴν βασιλείαν παρῆλθε, καὶ ὅτι κατωτέρω ἰωσίας περὶ ἔ τη γεγονὼς ἑπτὰ τῆς ἀρχῆς ἀντελάβετο· ἀλλὰ καὶ ὅμως οὗτοι ταύτην ἄγοντες τὴν ἡλικ ει ί αν, ἴσχυον καλεῖν πατέρα πρα ἢ μητέρα· τίς οὖν ἆρα ἐστὶν ὁ σχεδὸν πρὶν γενέσεως βασιλεύων καὶ σκυλεύων τοὺς ἐχθροὺς· τίς δὲ τοιοῦτος γέγονε βασιλεὺς ἐν τῶ ἰσραὴλ ἰὴλ καὶ ἐν τῷ ἰούδα· λεγέτωσαν οἱ ἰουδαῖοι διερευνήσαντες, ἐφ’ ὃν τὰ ἔθνη πάντα τὴν ἐλπίδα τέθεινται· καὶ εἰρήνην ἔσχε· καὶ οὐ μόνον ἠναντιοῦντο παν ταχόθεν αὐτοῖς· ἕως γαρ συνεστήκει ἡ ἰερουσαλὴμ ἰλὴμ , πό λεμος ἦν ἄσπονδος αὐτοῖς καὶ ἐμάχοντο πάντες πρὸς τὸν ἰσραὴλ ἰὴλ · ἀσσύριοι μὲν θλίβοντες· αἰγύπτιοι δὲ διώκοντες· βαβυλώνιοι δὲ ἐπιβαίνοντες, καὶ τό γε θαυμαστὸν ὅτι καὶ σύρους τοὺς ἐκ γειτόνων ἀντιπολεμοῦντας εἶχον αὐτοῖς· ἢ οὐχὶ δα β ὶδ δαδ τοὺς ἐν μωάβ ἐπολέμει· καὶ τοὺς σύρους ἐξέκοπτεν· ἰωσίας τοὺς πλησίον ἐφυλάττετο· καὶ ἐζεκίας ἐδειλία τὴν ἀλαζονείαν τοῦ σεναχηρείμ· καὶ μω ϋσῆ ὁ ἀμαλὴκ ἐστρατεύετο· καὶ οἱ ἀμώρραιοι ἠναντιοῦντο· ἰησοῦ τῶ τοῦ ναυῆ οἱ τὴν ἱεριχὼ κα τοικοῦντες ἀντιπαρετάσσοντο· καὶ ὅλως ἄσπονδα ἦν τοῖς ἔθνεσι πρὸς τὸν ἰσραὴλ ἰὴλ τὰ τῆς φιλίας· τίς οὖν ἐστιν εἰς ὃν τὰ ἔθνη τὴν ἐλπίδα τίθενται ἄξιον ἰδεῖν· εἶ ναι γὰρ δεῖ ἐπεὶ καὶ τὸν προφήτην ἀδύνατον ψεύσα σθαι· τίνος δὲ τῶν ἁγίων προφητῶν· ἢ τῶν ἄνωθεν πατρι πρι 
 αρχῶν· ὁ θάνατος ἐν σταυρῶ στρῶ γέγονεν ὑπὲρ τῆς πάντων σωτηρίας σρίας · ἢ τίς ἐτραυματίσθη καὶ ἀνηρέθη ὑπὲρ τῆς πάντων ὑγείας· τίς δὲ τῶν δικαίων ἢ τῶν βασιλέων κατῆλθεν εἰς αἴ γυπτον· καὶ τῆ τούτου καθόδω τὰ τῶν αἰγυπτίων εἴδωλα πέπαυται· ἁβραάμ μὲν γὰρ κατῆλθε· καὶ πάλιν ἡ εἰδωλολατρία κατὰ πάντων· μωϋσῆς ἐκεῖ γεγέννηται· καὶ οὐδὲν ἧττον ἦν ἐκεῖ ἡ τῶν πεπλανημένων θρησκεία· τίς δὲ τῶν ἐν τῆ γραφῆ μαρτυρουμένων διω ρύχθη τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας· ἢ ὅλως ἐπὶ ξύλου κεκρέμαται καὶ σταυρῷ στρῷ τετελείωται ὑπὲρ τῆς πάντων 
 σωτηρίας σρίας · ἁβρ α άμ μὲν γὰρ ἐπὶ κλίνης ἐκλείπων ἀπέ θανεν· ἰσαάκ δὲ καὶ ἰα κ ώβ· καὶ αὐτοὶ ἐξάραντες τοὺς πόδας ἐπὶ κλίνης ἀπέθανον· μωϋσῆς καὶ ἀαρὼν ἐν τῶ ὄρει· δα β ὶδ δαδ ἐν τῶ οἴκω τετελεύ τηκεν, οὐδὲ μίαν ἐπιβουλὴν ὑπὸ τῶν λαῶν παθὼν· εἰ δὲ καὶ ἐζητήθη ὑπὸ τοῦ σαοὺλ, ἀλλὰ ἀβλαβὴς ἐσώ ζετο· ἡσαΐας ἐπρίσθη μὲν ἀλλ’ οὐκ ἐπὶ ξύλου κεκρέ μασται· ἱερεμίας ὑβρίσθη· ἀλλ’ οὐ κατακριθεὶς ἀπέθανεν· ἰεζεκιὴλ ἔπασχεν· ἀλλ’ οὐχ’ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ· ἀλλὰ τὰ ἐσόμενα κατὰ τοῦ λαοῦ σημαίνων· ἔπειτα οὗτοι καὶ πάσχοντες, ἄνθρωποι ἄνοι ἦσαν· ὁποῖοι καὶ πάντες κατὰ τὴν τῆς φύσεως ὁμοιότητα· ὁ δὲ σημαινόμενος ἐκ τῶν γραφῶν ὑπὲρ πάντων πάσχειν, οὐχ’ ἁπλῶς ἄνθρωπος ἄνος · ἀλλὰ ζωὴ πάντων λέγεται· κἂν ὅμοιος κατὰ τὴν φύσιν τοῖς 
 ἀνθρώποις ἀνοις · ὄψεσθε γάρ φησι τὴν ζωὴν ὑμῶν κρεμαμένην ἀπέναντι τῶν ὀφθαλμῶν ὑμῶν· καὶ τὴν γενεὰν αὐτοῦ τίς διηγήσεται· πάντων μὲν γὰρ τῶν ἁγίων τὴν γενεάν τις, δύναται μαθὼν ἄνωθεν, διηγήσασθαι τίς καὶ πόθεν ἕκαστος γέγονε· τοῦ δὲ τυγχάνοντος τῆς ζωῆς, ἀδι ήγητον τὴν γενεὰν οἱ θεῖοι σημαίνουσι λόγοι· τίς οὖν ἐστι περὶ οὗ ταῦτα λέγουσιν αἱ θεῖαι γραφαὶ· ἢ τίς τηλικοῦτος· ὡς καὶ τοὺς προφήτας περὶ αὐτοῦ τοσαῦτα προκαταγγέλλειν· ἀλλὰ γὰρ καὶ οὐδεὶς ἄλλος ἐν ταῖς γρ αφαῖς εὑρίσκεται· πλὴν τοῦ κοινοῦ πάντων σωτῆρος σρς · τοῦ θεοῦ θῦ 
 λόγου τοῦ κυρίου κυ ἡμῶν ἰησοῦ ἰῦ 
 χριστοῦ χῦ · οὗτος γὰρ ἐστιν ὁ ἐκ παρθένου προ ελθὼν καὶ ἄνθρωπος ἄνος ἐπὶ γῆς φανείς· καὶ ἀδιήγητον ἔχων τὴν κατὰ σάρκα γενεὰν· οὐ γάρ ἐστιν ὃς δύναται τὸν κατὰ σάρκα πατέρα πρα τούτου λέγειν· οὐκ ὄντος τοῦ σώματος αὐτοῦ ἐξ ἀνδρός· ἀλλ’ ἐκ παρθένου μόνης· ὥσπερ οὖν τοῦ δα β ὶδ δαδ καὶ μωυσέως καὶ πάντων τῶν πατρι πρι αρχῶν τοὺς πατέρας πρας τίς γενεαλο γεῖν δύναται, οὕτως οὐδεὶς δύναται τὴν κατὰ σάρκα γενεὰν τοῦ σωτῆρος σρς ἐξ ἀνδρὸς διηγήσασθαι· οὗτός ἐστιν ὁ καὶ τὸν ἀστέρα σημαίνειν τὴν τοῦ σώματος γένεσιν ποιήσας· ἔδει γὰρ ἀπ’ οὐρανοῦ οὐνοῦ κατερχόμενον τὸν λόγον, ἐξ οὐρανοῦ οὐνοῦ 
 καὶ τὴν σημασίαν ἔχειν· καὶ ἔδει τὸν τῆς κτίσεως βασιλέα προ ερχόμενον ἐμφανῶς ὑπὸ πάσης τῆς οἰκουμένης γινώσκεσθαι· ἀμέλει ἐν ἰουδαία ἐγεννᾶτο· καὶ οἱ ἀπὸ περσίδος ἤρχοντο προσκυνῆσαι αὐτῶ· οὗτός ἐστιν ὁ καὶ πρὶν τῆς σωματικῆς ἐπιφανείας λαβὼν τὴν κατὰ τῶν ἀντικειμένων δαιμόνων νίκην· καὶ κατὰ τῆς εἰδωλολατρίας τρόπαια· πάντες γοὖν πανταχόθεν οἱ ἀπὸ τῶν ἐθνῶν ἐξομνύμενοι τὴν πάτριον συνήθειαν καὶ τὴν εἰδώλων ἀθεότητα, πρὸς τὸν 
 χριστὸν χν λοιπὸν τὴν ἐλπίδα τίθενται· καὶ αὐτῶ κατα γράφουσιν ἑαυτο ῦ ὺς · ὡς καὶ τοῖς ὀφθαλμοῖς ἔξεστιν ἰδεῖν τὸ τοιοῦτο· οὐδὲ γὰρ ἄλλοτε ἡ τῶν αἰγυπτίων ἀθεότης πέπαυται· εἰ μὴ ὅτε ὁ κύριος κς τοῦ παντὸς ὡς ἐπὶ νεφέλης ἐποχούμενος τῶ σώματι κατῆλθεν ἐκεῖ· καὶ τὴν τῶν εἰδώλων κατήργησε πλάνην· πάντας δὲ εἰς ἑαυτὸν καὶ δι’ αὐτοῦ πρὸς τὸν πατέρα πρα μετήνεγκεν· οὗτός ἐστιν ὁ σταυρω στρω θεὶς ἐπὶ μάρτυρι τῶ ἡλίω καὶ τῆ κτίσει· καὶ τοῖς αὐτῶ τὸν θάνατον προσα γαγοῦσι· καὶ τῶ τούτου θανάτω ἡ σωτηρία σρία πάντων γέγονε· καὶ ἡ κτίσις πᾶσα λελύτρωται· οὗτός ἐστιν ἡ πάντων ζωή, καὶ ὁ ὡς πρόβατον ὑπὲρ τῆς πάντων σωτηρίας σρίας ἀντίψυχον τὸ ἑαυτοῦ σῶμα εἰς θάνατον παραδοὺς, κἂν ἰουδαῖοι μὴ πιστεύωσιν· εἰ γὰρ μὴ αὐτάρκη νομίζωσι ταῦτα, κἄν ἐξ ἑ τέρων πειθέσθωσαν· ἀφ’ ὧν αὐτοὶ πάλιν ἔχ ω ου σι λογίων· περὶ τίνος γὰρ λέγ ω ου σιν οἱ προφῆται· ἐμφανὴς ἐγενόμην τοῖς ἐμὲ μὴ ζητοῦσιν· εὑρέθην τοῖς ἐμὲ ἐπερωτῶσιν· εἶπα ἰδού εἰμι τῶ ἔθνει· οἳ οὐκ ἐκάλεσάν μου τὸ ὄνομα· ἐξεπέτασα τὰς χεῖρας μου πρὸς λαὸν ἀπειθοῦντα καὶ ἀντιλέγοντα· τίς οὖν ἐστιν ὁ ἐμφανὴς γενόμενος εἴποι τις πρὸς ἰουδαίους· εἰ μὲν γὰρ ὁ προφήτης ἐστὶ λεγέτωσαν· πότε ἐ κρύπτετο ἵνα καὶ ὕστερον φανῆ· ποῖος δὲ οὗτός ἐστιν ὁ προφήτης· ὁ καὶ ἐμφανὴς ἐξ ἀφανῶν γενόμενος· καὶ τὰς χεῖρας ἐκπετάσας ἐπὶ σταυροῦ στροῦ · τῶν μὲν οὖν δικαίων, οὐ δεὶς· μόνος δὲ ὁ τοῦ θεοῦ θῦ λόγος ὁ ἀσώματος ὢν τὴν φύσιν· καὶ δι’ ἡμᾶς σώματι φανεὶς· καὶ ὑπὲρ ἡμῶν παθὼν· ἢ εἰ μὴ δὲ τοῦτο αὔταρκες αὐτοῖς; κἂν, ἐξ ἑτέρων δυσωπείσθωσαν· οὕτως ἐναργῆ τὸν ἔλεγχον ὁρῶντες φησὶ γὰρ ἡ γραφὴ ἰσχύσατε χεῖρες ἀνειμέναι· καὶ γόνατα παραλελυμένα· παρακαλέσατε οἱ ὀλιγό ψυχοι τῆ διανοία· ἰσχύσατε μὴ φοβῆσθε· ἰδοὺ ὁ θεὸς θς 
 ἡμῶν κρίσιν ἀνταποδίδωσιν· αὐτὸς ἥξει καὶ σώσει ἡμᾶς· τότε ἀνοιχθήσονται ὀφθαλμοὶ τυφλῶν, καὶ ὦτα κωφῶν ἀκούσονται· τότε ἀλεῖται ὡς ἔ λαφος ὁ χωλὸς· καὶ τρανὴ ἔσται γλῶσσα μογγιλά λων· τί τοίνυν καὶ περὶ τούτου δύνανται λέγειν· ἢ πῶς ὅλως καὶ πρὸς τοῦτο τολμῶσιν ἀντιβλέ πειν· ἡ μὲν γὰρ προφητεία θεὸν θν ἐπιδημεῖν σημαίνει· τὰ δὲ σημεῖα καὶ τὸν χρόνον τῆς παρουσίας γνωρίζει· τό τε γὰρ τυφλοὺς ἀναβλέπειν· καὶ χωλοὺς περι πατεῖν· καὶ κωφοὺς ἀκούειν· καὶ τρανοῦσθαι μογγιλάλων τὴν γλῶσσαν ἐπὶ τῆ γενομένη θεία παρουσία λέγουσι· πότε τοίνυν γέγονε τοιαῦτα σημεῖα ἐν τῶ 
 ἰσραὴλ ἰὴλ · ἢ ποῦ τί τοιοῦτον γέγονεν ἐν τῆ ἰουδαία· λε γέτωσαν· λεπρὸς ἐκαθαρίσθη νεεμὰν· ἀλλ’ οὐ κω φὸς ἤκουσεν· οὐ χωλὸς περιεπάτησεν· νεκρὸν ἤ γειρεν ἠ ἡ λίας· καὶ ἐλισσαῖος· ἀλλ’ οὐκ ἐκ γεν η ε τῆς τυφλὸς ἀνέβλεψε· μέγα μὲν γὰρ καὶ τὸ ἐγεῖραι νεκρὸν ἀληθῶς· ἀλλ’ οὐ τοιοῦτον ὁποῖον τὸ παρὰ τοῦ σωτῆρος σρς θαῦμα· πλὴν εἰ τὸ περὶ τοῦ λεπροῦ καὶ τοῦ νεκροῦ τῆς χήρας οὐ σεσιώπηκεν ἡ γραφὴ· πάντως ἐγεγόνει καὶ χω λὸν περιπατεῖν· καὶ τυφλὸν ἀναβλέπειν, οὐκ ἂν παρῆκε τοῦ δηλῶσαι καὶ ταῦτα, ὁ λόγος· ἐπειδὴ δὲ σεσιώ πηται ἐν ταῖς γραφαῖς, δῆλόν ἐστι μὴ γεγενῆσθαι ταῦτα πρότερον· πότε οὖν γέγονε ταῦτα· εἰ μὴ ὅτε αὐτὸς ὁ τοῦ θεοῦ θῦ λόγος ἐν σώματι παραγέγονε· πότε δὲ παραγέ γονεν εἰ μὴ ὅτε χωλοὶ περιεπάτησαν· καὶ μογγιλά λοι ἐτρανώθησαν· καὶ κωφοὶ ἤκουσαν· καὶ τυ φλοὶ ἐκ γενετῆς ἀνέβλεψαν· διὰ τοῦτο γὰρ καὶ οἱ τότε θεωροῦντες ἰουδαῖοι, ἔλεγον· ὡς οὐκ ἄλλοτε ταῦτα γενόμενα ἀκούσαντες. ἐκ τοῦ αἰῶνος οὐκ ἠκούσθη ὅτι ἀνέω ξέ τις ὀφθαλμοὺς τυφλοῦ γεγεν η νη μένου· εἰ μὴ ἦν οὗτος παρὰ θεοῦ θῦ , οὐκ ἠδύνατο ποιεῖν οὐδὲν· ἀλλ’ ἴσως καὶ αὐτοὶ μὴ δυνάμενοι πρὸς τὰ φανερὰ διαμάχεσθαι, οὐκ ἀρνήσονται μὲν τὰ γεγραμμένα· προσδοκᾶν δὲ ταῦτα, καὶ μὴ δέπω παραγεγενῆσθαι τὸν θεὸν θν λόγον διαβεβαιώσονται· τοῦτο γὰρ ἄνω καὶ κάτω θρυλ λοῦντες, οὐκ ἐρυθριῶσιν ἀναιδευόμενοι πρὸς τὰ φαι νόμενα· ἀλλὰ περὶ τούτου καὶ πρὸ πάντων μᾶλλον ἐλεγ χθήσονται· οὐ παρ’ ἡμῶν· ἀλλὰ παρὰ τοῦ σοφωτάτου δανιὴλ σημαίνοντος καὶ τὸν παρόντα καιρὸν· καὶ τὴν θείαν τοῦ σωτῆρος σρς ἐπιδημίαν λέγοντος· ἑβδομήκοντα ἑβδο μάδες συνετμήθησαν ἐπὶ τὸν λαόν σου· καὶ ἐπὶ τὴν πόλιν τὴν ἁγίαν· τοῦ συντελεσθῆναι ἁμαρτίαν καὶ τοῦ σφραγισθῆναι ἁμαρτίας· καὶ ἀπαλείψαι τὰς ἀδικίας· καὶ τοῦ ἐξιλάσασθαι τὰς ἀδικίας· καὶ τοῦ ἀγαγεῖν δικαιοσύνην αἰώνιον καὶ τοῦ σφραγίσαι ὅρασιν καὶ προφήτην· καὶ τοῦ χρίσαι ἅγιον ἁγίων· καὶ γνώση καὶ συνήσεις ἀπὸ ἐξόδου λόγου τοῦ ἀποκριθῆναι καὶ τοῦ οἰ κοδομῆσαι ἱερουσαλὴμ ἱλὴμ ἕως χριστοῦ χῦ ἡγουμένου· ἴσως ἐπὶ τοῖς ἄλλοις κἂν προφάσεις εὑρίσκειν δύνανται· καὶ εἰς μέλλοντα χρόνον ἀναβάλλεσθαι τὰ γεγραμμένα· τί δὲ πρὸς ταῦτα λέγειν· ἢ ὅλως ἀντωπῆσαι δύνανται· ὅπουγε καὶ ὁ χριστὸς χς ση μαίνεται· καὶ ὁ χριόμενος οὐκ ἄνθρωπος ἄνος ἁπλῶς· ἀλλ’ ἅγιος ἁγίων εἶναι καταγγέλλεται· καὶ ἕως τῆς παρουσίας αὐτοῦ 
 ἱερουσαλὴμ ἱλὴμ συνίσταται· καὶ λοιπὸν παύεται προφήτης καὶ ὅρασις ἐν τῶ ἰσραὴλ ἰὴλ · ἐχρίσθη πάλαι δα β ὶδ δαδ · καὶ σολομὼν καὶ ἐ ζεκίας· ἀλλὰ καὶ πάλιν ἱερουσαλὴμ ἱλὴμ καὶ ὁ τόπος συνειστήκει· καὶ προφῆται προἐφήτευον· γ ὰ δ καὶ ἀσὰφ καὶ νάθαν· καὶ μετ’ αὐτοὺς ἡ σα ΐας καὶ ὡσηὲ· καὶ ἀμώς· καὶ ἄλ λοι· ἔπειτα καὶ αὐτοὶ οἱ χρισθέντες ἄνθρωποι ἄνοι ἅγιοι ἐκλήθησαν· καὶ οὐχ’ ἅγιοι ἁγίων· ἀλλ’ ἐὰν τὴν αἰχμαλωσίαν προβάλ λωνται· καὶ δι’ αὐτὴν μὴ εἶναι λέγωσι τὴν ἱερουσαλὴμ ἱλὴμ · τί καὶ περὶ τῶν προφητῶν ἂν εἴποιεν· καὶ γὰρ πάλαι καταβαίνοντος τοῦ λαοῦ εἰς βαβυλῶνα· ἦσαν ἐκεῖ δα ν ιὴλ καὶ ἱερεμίας· προεφήτευον δὲ ἰεζεκιὴλ καὶ ἀγγαῖος καὶ ζαχαρίας· οὐκοῦν μυθολογοῦσιν ἰουδαῖοι· καὶ παρόντα τὸν νῦν καιρὸν ὑπερ τίθενται· πότε γὰρ ἐπαύσατο προφήτης ἢ ὅρασις ἀπὸ τοῦ 
 ἰσραὴλ ἰὴλ · εἰ μὴ νῦν ὅτε ὁ ἅγιος τῶν ἁγίων χριστὸς χς παρεγένετο· σημεῖον γὰρ καὶ μέγα γνώρισμα τῆς τοῦ θεοῦ θῦ λόγου παρουσίας· τὸ μὴ κέτι μήτε τὴν ἱερουσαλὴμ ἱλὴμ ἐστάναι· μήτε προφήτην ἐγερθῆναι μήτε ὅρασιν ἀποκαλύπτεσθαι τούτοις· καὶ μάλα εἰκότως· ἐλθόντος γὰρ τοῦ σημαινομένου; τίς ἔτι χρία τῆς σκιᾶς ἦν· διὰ τοῦτο γὰρ καὶ προεφήτευον· ἕως ἂν ἔλθη ἡ αὐτοδικαιοσύνη καὶ ὁ λυτρούμενος τὰς πάντων ἁμαρτίας· διὰ τοῦτο καὶ ἱερουσαλὴμ ἱλὴμ ἐπὶ το σοῦτον συνειστήκει· ἵν’ ἐκεῖ προμελετῶσι τῆς ἀληθείας τοὺς τύπους, παρόντος τοίνυν τοῦ ἁγίου τῶν ἁγίων; εἰκότως ἐσφα γίσθη καὶ ὅρασις καὶ προφητεία· καὶ ἡ τῆς ἱερουσαλὴμ ἱλὴμ βασιλεία πέπαυται· ἐπὶ τοσοῦτον γὰρ ἐχρίοντο παρ’ αὐτοῖς βασιλεῖς, ἕως ἂν ἐχρίσθη ὁ ἅγιος τῶν ἁγίων· καὶ μωϋσῆς δὲ ἕως αὐτοῦ τὴν ἰουδαίων ἵστασθαι βασιλείαν προφητεύει λέγων· οὐκ ἐκλεί ψει ἄρχων ἐξ ἰο ύ δα καὶ ἡγούμενος ἐκ τῶν μηρῶν αὐτοῦ· ἕως ἂν ἔλθη τὰ ἀποκείμενα αὐτῶ· καὶ αὐτὸς προδοκία ἐθνῶν· ὅθεν καὶ αὐτὸς ὁ σωτὴρ σὴρ ἐβόα λέγων· ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται, ἕως ἰωάννου ἰω νου 
 προεφήτευσαν· εἰ μὲν οὖν ἔστι παρὰ ἰουδαίοις νῦν προφήτης ἢ βασιλεὺς ἤ ὅρασις, κα λῶς ἀρνοῦνται τὸν ἐλθόντα χριστὸν χν · εἰ δὲ μήτε βασιλεύς μήτε ὅρασις· ἀλλ’ ἐσφράγισται λοιπὸν· καὶ πᾶσα προ φητεία καὶ ἡ πόλις καὶ ὁ ναὸς ἑάλω, τί τοσοῦτον ἀ σεβοῦσι καὶ παραβαίνουσιν· ὡς τὰ μὲν γενόμενα ὁρᾶν· τὸν δὲ ταῦτα πεποιηκότα χριστὸν χν ἀρνεῖσθαι· τί δὲ καὶ τοὺς ἀπὸ τῶν ἐθνῶν θεωροῦντες καταλιμπά νοντας τὰ εἴδωλα· καὶ ἐπὶ τὸν θεὸν θν 
 ἰσραὴλ ἰὴλ διὰ τοῦ χριστοῦ χῦ ἔ χοντες τὴν ἐλπίδα· ἀρνοῦνται τὸν ἐκ τῆς ῥίζης ἰεσσαὶ κατὰ σάρκα γενόμενον χριστὸν χν · καὶ βασιλεύοντα λοιπὸν· εἰ μὲν γὰρ ἄλλον ἐθρήσκευον τὰ ἔθνη θεὸν θν · ἀλλὰ μὴ τὸν θεὸν θν ἀβρα ά μ καὶ ἰσα ά κ καὶ ἰακώβ· καὶ μωϋ σέως ὡμολόγουν, καλῶς ἂν πάλιν προεφασίζοντο μὴ ἐ ληλυθέναι τὸν θεὸν θν · ἀλλὰ μὴ τὸν θεὸν θν ἀβραάμ καὶ ἰσα άκ καὶ ἰακ ώ β· εἰ δὲ τὸν μωϋσῆ δεδωκότα τό νόμον καὶ τῶ ἁβρ αά μ ἐπαγγειλάμενον θεὸν θν · καὶ οὗ τὸν λόγον ἠτίμασαν ἰουδαῖοι· τοῦτον τὰ ἔθνη σέβουσι· διατί μὴ γινώσκουσι· μᾶλλον δὲ διὰ τί ἑκόντες παρορῶσιν ὅτι ὁ προφητευόμενος ὑπὸ τῶν γραφῶν κύριος κς ἐπέ λαμψε τῆ οἰκουμένη· καὶ ἐπεφάνη σωματικῶς αὐτῆ καθὼς εἶπεν ἡ γραφὴ· κύριος κς ὁ θεὸς θς ἐπέφανεν ἡμῖν καὶ πάλιν· ἐξαπέστειλε τὸν λόγον αὐτοῦ καὶ ἰάσατο αὐτοὺς καὶ πάλιν· οὐ πρέσβις, οὐκ ἄγγελος, ἀλλ’ αὐτὸς ὁ κύριος κς , ἔσωσεν αὐτούς· ὅμοιον δὲ πάσχουσιν παραπεπληγὼς τὴν διάνοιαν τὴν μὲν γῆν φωτιζομένην ὑπὸ τοῦ ἡλίου βλέποι· τὸν δὲ ταύτην φω τίζοντα ἥλιον ἀρνεῖται· τί γὰρ καὶ πλεῖον ἐλθὼν ὁ προσ δοκώμενος· παρ’ αὐτοῖς ἔχει ποιῆσαι· καλέσαι τὰ ἔθνη, ἀλλ’ ἔφθασαν κληθῆναι· ἀλλὰ παῦσαι προφήτην καὶ βασιλέα καὶ ὅρασιν, γέγονεν ἤδη καὶ τοῦτο· τῶν εἰδώ λων ἀθεότητα διελέγξαι, διηλέγχθη ἤδη καὶ κατε γνώσθη· ἀλλὰ τὸν θάνατον καταργῆσαι, κατήργηται ἤδη· τί τοίνυν οὐ γέγονεν ὃ δεῖ τὸν χριστὸν χν ποιῆσαι· ἢ τί περ ὶ ι λείπεται ὃ μὴ πεπλήρωται· ἵνα νῦν χαίρωσιν ἰουδαῖοι καὶ ἀπιστῶσιν· εἰ γὰρ δὴ ὥσπερ οὖν καὶ ὁρῶμεν, οὔτε βασιλεὺς οὔτε προφήτης οὔτε ἰσραὴλ ἰὴλ · οὔτε θυσία· οὔτε ὅρασίς ἐστι παρ’ αὐτοῖς· ἀλλὰ καὶ πᾶσα πεπλήρωται ἡ γῆ τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ θῦ · καὶ οἱ ἀπὸ τῶν ἐθνῶν καταλιμπάνοντες τὴν ἀθεότητα· λοιπὸν πρὸς τὸν θεὸν θν ἁβρα ά μ καταφεύγουσι διὰ τοῦ λόγου τοῦ κυρίου κυ ἡμῶν ἰησοῦ ἰῦ 
 χριστοῦ χῦ , δῆλον ἄν εἴη καὶ τοῖς λίαν ἀναισχυντοῦσιν, ἐληλυθέναι τὸν χριστὸν χν · καὶ αὐτὸν πάντας ἁπλῶς τῶ ἑαυτοῦ φωτί καταλάμψαντα καὶ δι δάξαντα περὶ τοῦ ἑαυτοῦ πατρὸς πρς τὴν ἀληθῆ καὶ εὐθεῖαν διδασκαλίαν· ἰουδαίους μὲν οὖν ἄν τις ἐκ τούτων τῶν πλειόνων παρὰ τῶν θείων γραφῶν εἰκότως ἐλέγξειεν.
 ἕλληνας δὲ καὶ πάνυ τις θαυμάσειεν· γελῶντας μέν τὰ ἀχλεύαστα· πεπηρωμένους δὲ ἐπὶ τῆ ἑαυτῶν αἰσχύνη ἣν ἐν λίθοις καὶ ξύλοις ἀναθέντες οὐχ’ ὁρῶσιν· πλὴν οὐκ ἀποροῦντος ἐν ἀποδείξεσι τοῦ παρ’ ἡμῖν λόγου, φέρε καὶ τούτους ἐκ τῶν εὐλόγων δυσω πήσωμεν μάλιστα ἀφ’ ἦν καὶ αὐτοὶ ἡμεῖς ὁρῶμεν· τί γὰρ ἄτοπον ἢ χλεύης παρ’ ἡμῖν ἄξιον· ἢ πάν τως ὅτι τὸν λόγον ἐν σώματι πεφανερῶσθαι λέγομεν· ἀλλὰ τοῦτο καὶ αὐτοὶ συνομολογήσουσι μὴ ἀ τόπως γεγενῆσθαι· ἐάνπερ τῆς ἀληθείας γένωνται φίλοι· εἰ μὲν οὖν ὅλως ἁρνοῦνται λόγον εἶναι θεοῦ θῦ , πε ριττῶς ποιοῦσι· περὶ οὗ μὴ ἴσασι χλευάζοντες· εἰ δὲ ὁμολογοῦσιν εἶναι λόγον θεοῦ θῦ , καὶ τοῦτον ἡγεμόνα τοῦ παντὸς, καὶ ἐν αὐτῷ τὸν πατέρα πρα δεδημιουργηκέναι τὴν κτίσιν· καὶ τῆ τούτου προνοία τὰ ὅλα φωτιζεσθαι καὶ ζωογονεῖσθαι καὶ εἶναι· καὶ ἐπὶ πάντων αὐτὸν βασι λεύειν, ὡς ἐκ τῶν ἔργων τῆς προνοίας γινώσκεσθαι αὐ τὸν· καὶ δι’ αὐτοῦ τὸν πατέρα πρα , σκόπει παρακαλῶ· εἰ μὴ τὴν χλεύην καθ’ ἑαυτῶν κινοῦντες ἀγνοοῦσι· τὸν κόσμον σῶμα μέγα φασὶν εἶναι οἱ τῶν ἑλλήνων φιλόσοφοι καὶ ἀληθεύουσι λέγοντες· ὁρῶμεν γὰρ αὐτὸν καὶ τὰ τούτου μέρη ταῖς αἰσθήσεσιν ὑποπίπτοντα· εἰ τοίνυν ἐν τῶ κόσμω σώματι ὄντι, ὁ τοῦ θεοῦ θῦ λόγος ἐστὶ· καὶ ἐν ὅλοις καὶ τοῖς κατὰ μέρος αὐτοῦ πᾶσιν ἐπιβέβηκε, τί θαυμαστὸν· ἤ τί ἄτοπον, εἰ καὶ ἐν ἀνθρώπω φαμὲν αὐτὸν ἐπιβεβηκέναι· εἰ γὰρ ἄτοπον ὅλως ἐν σώματι αὐτὸν γενέσθαι, ἄτοπον ἂν εἴη καὶ ἐν τῶ παντί τοῦτον ἐπιβεβηκέναι· καὶ τὰ πάντα τῆ προνοία ἑαυτοῦ φωτίζειν καὶ κινεῖν· σῶμα γάρ ἐστι καὶ τὸ ὅλον· εἰ δὲ τῶ κόσμω τοῦτον ἐπιβαίνειν· καὶ ἐν ὅλω αὐτὸν γνω ρίζεσθαι πρέπει; πρέποι ἂν καὶ ἐν ἀνθρωπίνω ἀνίνω σώματι αὐτὸν ἐπιφαίνεσθαι· καὶ ὑπ’ αὐτοῦ τοῦτο φωτίζεσθαι καὶ ἐνεργεῖν· μέρος γὰρ τοῦ παντὸς καὶ τὸ ἀνθρώπων ἀνων ἐστὶ γένος· καὶ εἰ τὸ μέρος ἀπρεπές ἐστιν, ὄργανον αὐτοῦ γίνεσθαι πρὸς τὴν τῆς θεότητος γνῶσιν, ἀτοπώτατον ἂν εἴη καὶ δι’ ὅλου τοῦ κόσμου γνωρίζεσθαι τὸν τοιοῦτον· ὥσπερ γὰρ ὅλου τοῦ σώματος ὑπὸ τοῦ ἀνθρώπου ἀνου ἐνεργουμένου καὶ φωτιζομένου εἴ τις λέγοι ἄτοπον εἶναι καὶ ἐν τῶ δακτύλω τοῦ ποδὸς τὴν δύναμιν εἶναι τοῦ ἀνθρώπου ἀνου · ἀνόητος ἂν νομισθείη· ὅτι διδοὺς ἐν τῶ ὅλω αὐτὸν διϊκνεῖσθαι καὶ ἐνεργεῖν κωλύει καὶ ἐν τῶ μέρει αὐτὸν εἶναι, οὕτως ὁ διδοὺς καὶ πιστεύων τὸν τοῦ θεοῦ θῦ 
 θεὸν θν λόγον ἐν τῶ παντὶ εἶναι· καὶ τὸ πᾶν ὑπ’ αὐτοῦ φωτίζεσθαι· καὶ κινεῖσθαι, οὐκ ἄτοπον ἂν ἡγήσεται καὶ σῶμα ἓν ἀνθρώπινον ἀνινον 
 ὑπ’ αὐτοῦ κινεῖσθαι καὶ φωτίζεσθαι· εἰ δὲ ὅτι γενητόν ἐστι· καὶ ἐξ οὐκ ὄντων γέγονε τὸ ἀνθρώπινον ἀνινον γένος; διὰ τοῦτο οὐκ εὐπρεπῆ νομίζουσιν ἡμᾶς λέγειν τὴν ἐν ἀνθρώπω ἀνω τοῦ σωτῆρος σρς 
 ἐπιφάνειαν, ὥρα καὶ τῆς κτίσεως αὐτοὺς αὐτὸν ἐκβάλ λειν· καὶ γὰρ καὶ αὕτη ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι διὰ τοῦ λόγου λέγομεν γέγονεν · εἰ δὲ καὶ γενητῆς οὔσης τῆς κτίσεως· οὐκ ἄ τοπον ἐν αὐτῆ τὸν λόγον εἶναι, οὐκ ἄρα οὐδὲ ἐν ἀνθρώπω ἀνω 
 αὐτὸν εἶναι ἄτοπον ὁποῖα γὰρ ἄν περὶ τοῦ ὅλου νοήσειαν, τοιαῦτα ἀνάγκη καὶ περὶ τοῦ μέρους αὐτοὺς ἐνθυ μεῖσθαι· μέρος γὰρ ὡς προεῖπον τοῦ ὅλου· καὶ ὁ ἄνθρωπος ἄνος 
 ἐστίν· οὐκοῦν ὅλως οὐκ ἀπρεπὲς τὸ ἐν ἀνθρώπω ἀνω εἶναι τῶν λόγων τὸν λόγον · καὶ πάντα ὑπ’ αὐτοῦ καὶ ἐν αὐτῶ φωτίζεσθαι καὶ κινεῖσθαι καὶ ζῆν καθὼς καὶ οἱ παρ’ αὐτοῖς συγγραφεῖς 
 κιν φα σὶν· ὅτι ἐν αὐτῶ ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμέν· τί λοιπὸν χλεύης ἄξιον λέγομεν· εἰ ἐν ὧ ἐστιν ὁ λόγος τού τω πρὸς φανέρωσιν ὡς ὀργάνω κέχρηται ὁ λόγος· εἰ μὲν γὰρ οὐκ ἦν ἐν αὐτῶ, οὐδὲ χρήσασθαι ἄν ἠδυνήθη τούτω, εἰ δὲ προἀποδεδώκαμεν ἐν τῶ παντί· καὶ ἐν τοῖς κατὰ μέρος εἶναι τοῦτον, τί ἄπιστον· εἰ ἐν οἷς ἐστιν, ἐν τούτοις ἑαυτὸν καὶ ἐπιφαίνει· ὥσπερ γὰρ ταῖς ἑαυτοῦ δυνάμεσιν ὅλως ἐν ἑκάστω· καὶ πᾶσιν ἐπιβαί νων· καὶ πάντα διακοσμῶν ἀφθόνως· ἤθελε διὰ ἡλίου ἢ σελήνης ἢ οὐρανοῦ οὐνοῦ · ἢ γῆς ἢ ὑδάτων ἢ πυρὸς, οὐκ ἄν τις ἀτόπως αὐτὸν φωνῆ χρήσασθαι καὶ γνωρίσαι ἑαυτὸν καὶ τὸν αὐτοῦ πατέρα πρα ἔφησε πεποιηκέναι· ἅ παξ πάντα αὐτοῦ συνέχοντος· καὶ μετὰ πάντων καὶ ἐν αὐτῶ τῶ μέρει τυγχάνοντος· καὶ ἀοράτως ἐν αὐτῶ δεικνύντος, οὕτως οὐκ ἄτοπον ἂν εἴη διακοσμοῦντα αὐτὸν τὰ πάντα καὶ τὰ ὅλα ζωοποιοῦντα· καὶ θελήσαντα δι’ ἀνθρώπων ἀνων γνωρίσαι· ἢ ὀργάνω κέχρηται ἀνθρώπου ἀνου σώματι πρὸς φανέρωσιν ἀληθείας καὶ γνῶσιν τοῦ πατρὸς πρς · μέρος γὰρ τοῦ ὅλου καὶ ἡ ἀνθρωπό ἀνό της τυγχάνει· καὶ ὥσπερ ὁ νοῦς δι’ ὅλου τοῦ ἀνθρώπου ἀνου ὢν ἀπὸ μέρους τοῦ σώματος τῆς γλώττης λέγω σημαίνεται· καὶ οὐ δήπου τίς ἐλαττοῦσθαι τὴν οὐσίαν τοῦ νοῦ διὰ τοῦτο λέγει, οὕτως ὁ λόγος διὰ πάντων ὢν· εἰ ἀνθρωπίνω ἀνίνω κέχρηται ὀργάνω, οὐκ ἀπρεπὲς ἂν φαίνοιτο τοῦτο· εἰ γὰρ ὡς προεῖπον ἀπρεπὲς καὶ ἐν τῶ ὅλω αὐτὸν εἶναι· διατί οὖν ἐὰν λέγωσι οὐχὶ δι’ ἄλλων μερῶν καλλιόνων τῆς κτίσεως ἐφάνη· καὶ καλλίονι ὀργάνω οἷον ἡλίω· ἢ σελήνη· ἢ ἄστροις, ἢ πυρὶ, ἢ αἰθερίου κέχρηται ἀλλὰ ἀνθρώπω ἀνω μόνον, γινωσκέτωσαν· ὅτι οὐκ ἐπιδείξασθαι ἦλθεν ὁ κύριος κς · ἀλλὰ θεραπεῦσαι καὶ διδάξαι τοὺς πάσχοντας· ἐπιδεικνυμένου μὲν γὰρ ἦν μόνον ἐπιφανῆ ναι καὶ καταπλῆξαι τοὺς ὁρῶντας· θεραπεύοντος δὲ καὶ διδάσκοντός ἐστιν, μὴ ἁπλῶς ἐπιδημῆσαι· ἀλλ’ ἐπ’ ὠφελεία τῶν δεομένων γενέσθαι· καὶ ὡς οἱ χρή ζοντες φέρουσιν ἐπιφανῆναι ἵνα μὴ τῶ ὑπερ βάλλοντι τὴν χρείαν τῶν πασχόντων αὐτοὺς τοὺς δεομένους ταράξη· καὶ ἀνωφελὴς τούτοις ἡ ἐπιφάνεια τοῦ θείου γένηται· οὐδὲν τοίνυν τῶν ἐν τῆ κτίσει πεπλανημένον ἦν εἰς τὰς περὶ θεοῦ θῦ ἐννοίας· εἰ μὴ μόνος ὁ ἄνθρωπος ἄνος · ἀμέλει· οὐχ’ ἥλιος· οὐ σελήνη· οὐκ οὐρανὸς οὐνὸς · οὐ τὰ ἄστρα· οὐχ’ ὕδ ωρ, οὐκ αἰθὴρ παρήλλαξαν τὴν τάξιν· ἀλλ’ εἰδότες τὸν ἑαυτῶν δημιουργὸν καὶ βασιλέα λόγον, μένουσιν ὡς γεγόνασιν· ἄνθρωποι ἄνοι δὲ μόνοι ἀποστραφέντες τὸ καλὸν, λοιπὸν τὰ οὐκ ὄντα ἀντὶ τῆς ἀληθείας ἐπλάσαντο· καὶ τήν εἰς 
 θεὸν θν τιμὴν καὶ τὴν περὶ αὐτοῦ γνῶσιν, δαίμοσι καὶ ἀνθρώποις ἀνοις 
 ἐν λίθοις, ἀνατεθείκασιν· ὅθεν εἰκότως ἐπειδὴ παριδεῖν τὸ τηλικοῦτον· οὐκ ἄξιον ἦν τῆς τοῦ θεοῦ θῦ ἀγαθότητος· ἀλλὰ καὶ ἐν τῶ ὅλω αὐτὸν διέποντα καὶ ἡγεμονεύοντα οὐκ ἠδυνήθησαν αὐτὸν γνῶναι οἱ ἄνθρωποι ἄνοι , μέρος τοῦ ὅλου λαμβάνει ἑαυτῶ ὄργανον τὸ ἀνθρώπινον ἀνινον σῶμα, καὶ ἐπιβαίνει τούτω· ἵν’ ἐπειδὴ ἐν τῶ ὅλω ἑαυτὸν οὐκ ἠδυνήθησαν γνῶναι· κἂν, ἐν τῶ μέρει μὴ ἀγνοήσωσιν αὐτὸν· καὶ ἐπειδὴ ἀναβλέψαι οὐκ ἠδυνήθησαν εἰς τὴν ἀόρατον αὐτοῦ δύναμιν, κἂν, ἐκ τῶν ὁμοίων λογίσασθαι καὶ θεωρῆσαι δυνηθῶσιν αὐτὸν· ἄνθρωποι ἄνοι γὰρ ὄντες, διὰ τοῦ κατ’ ἀλλήλου σώματος καὶ τῶν δι’ αὐτοῦ θείων ἔργων· ταχύτερον τὸν τούτου πατέρα πρα 
 γινώσκειν δυνήσονται· συγκρίνοντες ὡς οὐκ ἀνθρώπινα ἀνινα 
 ἀλλὰ θεοῦ θῦ ἔργα ἐστὶ τὰ ὑπ’ αὐτοῦ γινόμενα· καὶ ἐὰν ἄτοπον ἦν κατ’ αὐτοὺς διὰ τῶν τοῦ σώματος ἔργων τὸν λόγον γνωρίζεσθαι, πάλιν ἄτοπον ἂν εἴη ἐκ τῶν ἔργων τοῦ γινώσκεσθαι τοῦτον· ὥσπερ γὰρ ἐν τῆ κτίσει ὢν οὐδέν τι τῆς κτίσεως μεταλαμβάνει· ἀλλὰ μᾶλλον πάντα τῆς αὐτοῦ δυνάμεως μεταλαμβάνει, οὕτως καὶ τῶ σώματι ὀργάνω χρώμενος, οὐδὲν τῶν τοῦ σώματος μετεῖχεν· ἀλλὰ μᾶλλον αὐτὸς ἡγίαζε καὶ τὸ σῶμα· εἰ γὰρ δὴ καὶ ὁ παρὰ τοῖς ἕλλησι θαυμαζόμενος πλάτων φησὶν· ὅτι ὁρῶν τὸν κόσμον ὁ γεννήσας αὐτὸν χειμαζόμενον καὶ κινδυνεύοντα· εἰς τὸν τῆς ἀνο μοιότητος δύνειν τόπον καθίσας ἐπὶ τοὺς οἴακας τῆς ψυχῆς· βοηθεῖ καὶ πάντα τὰ πταίσματα διορθοῦται· τί ἄπιστον λέγεται παρ’ ἡμῖν εἰ πλανωμένης τῆς ἀνθρωπό ἀνό τητος ἐκάθισεν ὁ λόγος ἐπὶ ταῦτην· καὶ ἄνθρωπος ἄνος ἐπεφάνη ἵνα χειμαζομένην αὐτὴν περισώση διὰ τῆς κυβερνήσεως αὐτοῦ καὶ ἀγαθότητος· 
 διατί οὐ νεύ ματι μόνον ἔ σωσε· ἀλλὰ σῶμα ἀνέστι ἀλλ’ ἴσως συγκαταθήσονται μὲν τούτοις αἰσχυνόμενοι· θελή σουσι δὲ λέγειν ὅτι ἔδει τὸν θεὸν θν παιδεῦσαι καὶ σῶσαι θέ λοντα τοὺς ἀνθρώπους ἀνους · νεύματι μόνον ποιῆσαι καὶ μὴ σώ ματος ἅψασθαι τὸν τούτου λόγον· ὥσπερ οὖν καὶ πάλαι πε ποίηκεν ὅτε ἐκ τοῦ μή ὄντος αὐτὰ συνίστη· πρὸς δὴ ταύτην α 
 αὐτῶν τὴν ἀντίθεσιν· εἰκότως ἂν λεχθείη ταῦτα· ὅτι πάλαι μὲν οὐδενὸς· οὐδαμῆ ὑπάρχοντος· νεύματος γέγονε χρεία καὶ βουλήσεως μόνης· εἰς τὴν τοῦ παντὸς δημιουργίαν· ὅτε δὲ γέγονεν ὁ ἄνθρωπος ἄνος , καὶ χρεία ἀπήτησεν· οὐ τὰ μὴ ὄντα ἀλλὰ τὰ γενόμενα θεραπεῦσαι, ἀκόλουθον ἦν ἐν τοῖς ἤδη γενομένοις τὸν ἰατρὸν καὶ σωτῆρα σρα παραγενέσθαι· ἵνα καὶ τὰ ὄντα θεραπεύση· γέγονε δὲ ὁ ἄνθρωπος ἄνος · διὰ τοῦτο καὶ ἐν ἀνθρωπείω ὀργάνω κέχρηται τῶ σώματι· ἐπεὶ εἰ μὴ τοῦτον γενέσθαι τὸν τρόπον· πῶς ἔδει τὸν λόγον ὀργά νω θέλοντα χρήσασθαι παραγενέσθαι· ἢ πόθεν ἔδει τοῦτο λαβεῖν αὐτὸν· εἰ μὴ ἐκ τῶν ἤδη γενομένων καὶ χρηζόντων· τῆς αὐτοῦ θειότητος διὰ τοῦ ὁμοίου· οὐδὲ γὰρ τὰ οὐκόντα ἔχρηζε σωτηρίας σρίας · ἵνα καὶ προστάξη μόνον ἀρκεσθῆ· ἀλλ’ ὁ ἤδη γενόμενος ἄνθρωπος ἄνος , ἐφθείρετο· καὶ παραπώλλυτο· ὅθεν εἰκότως ἀνθρωπίνω ἀνίνω κέχρηται καλῶς ὀργάνω· καὶ εἰς πάντα ἑαυτὸν ἤπλωσεν ὁ λόγος· ἐπεὶ ἔτι καὶ τοῦτο ἰστέον ὅτι ἡ γενομένη φθορὰ, οὐκ ἔξωθεν ἦν τοῦ σώματος· ἀλλ’ αὐτῶ προ σ σε γε γόνει· καὶ ἀνάγκη ἦν ἀντὶ τῆς φθορᾶς, ζωὴν αὐτὸ προσλαβεῖν· ἵνα ὥσπερ ἐν τῶ σώματι γέγονεν ὁ θάνατος; οὕτως ἐν αὐτῶ γένηται καὶ ἡ ζωὴ· εἰ μὲν οὖν ἔξωθεν ἦν ὁ θάνατος· τοῦ σώματος, ἔξωθεν ἔδει καὶ τὴν ζωὴν αὐτοῦ γεγονέναι· εἰ δὲ ἐν τῶ σώματι συνεπλάκη ὁ θάνατος· καὶ ὡς συνὼν αὐτῶ κατεκράτει τούτου, ἀνάγκη καὶ τὴν ζωὴν συμπλακῆναι τῶ σώματι· ἵνα ἀντενδυθὲν τὸ σῶμα τὴν ζωὴν, ἀποβάλη τὴν φθορὰν· ἄλλως τε εἰ καὶ ἔξωθεν ἐγεγόνει τοῦ σώματος ὁ λόγος καὶ μὴ ἐν αὐτῶ, ὁ μὲν θάνατος ἡττᾶτο ὑπ’ αὐτοῦ φυσικώτατα· ἅτε δὴ μὴ ἰσχύοντος τοῦ θανάτου κατὰ τῆς ζωῆς, οὐδὲν ἧττον δὲ ἔμενεν ἐν τῶ σώ ματι ἡ προσγενομένη φθορά· διατοῦτο εἰκότως ἐνεδύσατο σῶμα ὁ σωτὴρ σὴρ · ἵνα συμπλακέντος τοῦ σώματος τῆ ζωῆ· μὴ κέτι ὡς θνητὸν ἀπομείνη ἐν τῶ θανάτω· ἀλλ’ ὡς ενδυσάμενον τὴν ἀθανασίαν· λοιπὸν ἀ ναστὰν ἀθάνατον διαμείνη· ἅπαξ γὰρ ἐνδυσάμενον φθορὰν, οὐκ ἂν ἀνέστη εἰ μὴ ἐνεδύσατο τὴν ζωὴν· καὶ πάλιν· θάνατος καθ’ ἑαυτὸν οὐκ ἄν φανείη εἰ μὴ ἐν τῶ σώματι· διὰ τοῦτο ἐνεδύσατο σῶμα· ἵνα τὸν θάνατον ἐν τῶ σώματι εὑρὼν ἀπαλείψη· πῶς γὰρ ἂν ὅλως ὁ κύριος κς ἐδείχθη ζωὴ· εἰ μὴ τὸ θνητὸν ἐζωοποίησε· καὶ ὥσπερ τῆς καλάμης ὑπὸ πυρὸς φύσει φθει ρομένης· εἰ κωλύει τίς τὸ πῦρ ἀπὸ τῆς καλάμης, οὐ καί εται μὲν ἡ καλάμη· μένει δὲ πάλιν ὅλως καλάμη ὑποπτεύουσα τὴν τοῦ πυρὸς ἀπειλὴν· φύσει γάρ ἐστιν ἀναλωτικὸν αὐτῆς τὸ πῦρ· εἰ δέ τις ἐνδιδύσκει τὴν καλάμην ἀμιάντω πολλῶ· ὃ δὴ λέγεται ἀντιπαθὲς εἶναι τοῦ πυρὸς· οὐκέτι τὸ πῦρ φοβεῖται ἡ καλάμη ἔχουσα τὴν ἀσφάλειαν ἐκ τοῦ ἐνδύματος τοῦ ἀκαύστου, τὸν αὐτὸν δὴ τρόπον καὶ ἐπὶ τοῦ σώματος καὶ ἐπὶ τοῦ θανάτου ἄν τις εἴποι· ὅτι εἰ προστάξει μόνον κωλυθεὶς ἦν ὁ θάνατος ὑπ’ αὐτοῦ, οὐδὲν ἧττον πάλιν ἦν θνητὸν καὶ φθαρτὸν κατὰ τὸν τῶν σωμάτων λόγον· ἀλλ’ ἵνα μὴ τοῦτο γένηται, ἐνεδύσατο τὸν ἀσώματον τοῦ θεοῦ θῦ λόγον· καὶ οὕτως οὐκέτι τὸν θάνατον οὐδὲ τὴν φθορὰν φοβεῖται· ἔχον ἔνδυμα τὴν ζωὴν· καὶ ἐν αὐτῶ ἀφανιζομένης τῆς φθορᾶς· οὐκοὖν ἀκολούθως ὁ τοῦ θεοῦ θῦ λόγος σῶμα ἀνέλαβε καὶ ἀνθρωπίνω ἀνίνω ὀργάνω κέχρηται· ἵνα καὶ ζωο ποιήση τὸ σῶμα· καὶ ἵν’ ὥσπερ ἐν τῆ κτίσει διὰ τῶν ἔργων γνωρίζεται, οὕτως καὶ ἐν ἀνθρώπω ἀνω , ἐργάσηται καὶ δείξη ἑαυτῶ πανταχοῦ, μὴ δὲν ἔρη μον τῆς ἑαυτοῦ θειότητος καὶ γνώσεως καταλιμπάνων. πάλιν γὰρ τὸ αὐτὸ φημὶ τοῖς πρότερον ἐπαναλαβὼν· ὅτι τοῦτο πεποίηκεν ὁ σωτὴρ σὴρ · ἵνα ὥσπερ τὰ πάντα πανταχόθεν πληροῖ παρὼν, οὕτως καὶ τὰ πάντα τῆς περὶ αὐτοῦ γνώσεως πληρώση· ἧ φησὶ καὶ ἡ θε ῖ ί α γραφὴ· ἐπληρώθη ἡ σύμπασα τοῦ γνῶναι τὸν κύριον κν · εἴτε γάρ τις ἀναβλέπειν εἰς τὸν οὐρανὸν οὐνὸν βούλεται· ὁρᾶ τὴν τούτου διακόσμησιν· εἴτε οὐ δύναται μὲν εἰς τὸν 
 οὐρανὸν οὐνὸν · εἰς ἀνθρώπους ἀνους δὲ μόνον ἀνακύπτει, ὁρᾶ διὰ τῶν ἔργων τὴν ἀσύγκριτον αὐτ ῶν οῦ πρὸς ἀνθρώπους ἀνους δύναμιν· καὶ γινώσκει τοῦτον ἐν ἀνθρώποις ἀνοις 
 θεὸν θν λόγον μόνον· εἴτε ἐν δαίμοσί τις ἀπεστράφη· καὶ περὶ τοῦτο ἐπτόηται· ὁρᾶ τοῦτον ἐλαύνοντα τούτους· καὶ κρί νει τοῦτον αὐτὸν εἶναι δεσπότην· εἴτε εἰς τὴν ὑδάτων βεβύθισται φύσιν· καὶ νομίζει ταῦτα θεὸν θν εἶναι ὥσπερ αἰγύπτιοι σέβουσι τὸ ὕδωρ, ὁρᾶ ταύτην μεταβαλλομένην ὑπ’ αὐτοῦ· καὶ γινώσκει τούτων εἶναι κτίστην τὸν κύριον κν · εἰ δὲ καὶ εἰς ἅδην τίς κατέβη· καὶ πρὸς τοὺς ἐκεῖ κατελθόντας ἥρωας ἐπτόηται ὡς θεοὺς, ἀλλ’ ὁρᾶ τὴν τούτου γενομένην ἀνάστασιν καὶ τὴν κατὰ τοῦ θανάτου νίκην· καὶ λογίζεται ἐν ἐκείνοις· μόνον εἶναι τὸν χριστὸν χν ἀληθινὸν κύριον κν καὶ θεὸν θν · πάντων γὰρ τῶν τῆς κτίσεως μερῶν ἤψατο ὁ κύριος κς · καὶ τὰ πάντα πάσης ἀπάτης ἠλευθέρωσε· καὶ ἤλεγξεν ὡς παῦλος φησίν· ἀπεκδυσάμενος τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς ἐξουσίας, ἐθρι άμβευσεν ἐν τῶ σταυρῷ στρῷ · ἵνα μὴ κέτι τίς ἀπατηθῆναι δυνηθῆ· ἀλλὰ πανταχοῦ τὸν ἀληθινὸν τοῦ θεοῦ θῦ λόγον εὕρη· οὕτω γὰρ λοιπὸν πανταχόθεν σ ο υ γκλειόμενος ὁ ἄνθρωπος ἄνος · καὶ πανταχοῦ τουτέστιν ἐν οὐρανῶ οὐνῶ · ἐν ἅδη ἐν ἀνθρώπω ἀνθρώπω ἀνω · ἐπὶ γῆς ἡπλωμένην τὴν τοῦ λόγου θειότητα βλέπων· οὐ κέτι μὲν ἀπατᾶται· περὶ θεοῦ θῦ · μόνον δὲ τοῦτον προσκυνεῖ· καὶ δι’ αὐτοῦ καλῶς τὸν πατέρα πρα γινώσκει· τούτοις μὲν οὖν καὶ ἕλληνες εἰκότως δυσωπηθήσονται παρ’ ἡμῶν ἐκ τῶν εὐλόγων εἰ δὲ μὴ αὐτάρκεις εἶναι τοὺς λόγους ἡγοῦνται πρὸς αἰσχύνην αὐτῶν, κἂν, ἐκ τῶν ἐπ’ όψεσι φαινομένων πάντων, πιστού σθωσαν τὰ λεγόμενα· πότε τὴν τῶν εἰδώλων θρησκείαν ἤρξαντο καταλιμπάνειν οἱ ἄνθρωποι ἄνοι · εἰ μὴ ἀφ’ οὗ γέγονεν ὁ ἀληθινὸς τοῦ θεοῦ θῦ λόγος ἐν ἀνθρώποις ἀνοις · πότε δὲ τὰ παρ’ ἕλλησι καὶ πανταχοῦ μαντεῖα πέπαυται καὶ κεκένωται, εἰ μὴ ὅτε μέχρι γῆς πεφανέρωκεν ἑαυτὸν ὁ σωτὴρ σὴρ · πότε δὲ καταγινώσκεσθαι ἤρξαντο οἱ παρὰ ποιηταῖς λεγόμενοι θεοὶ· καὶ ἥρωες ὡς μόνον ὄντες ἄνθρωποι ἄνοι 
 θνητοὶ· εἰ μὴ ἀφ οὗ ὁ κύριος κς τὸ κατὰ τοῦ θανάτου τρόπαιον εἰργάσατο· καὶ ὅπερ ἔλαβε σῶμα τετήρηκεν ἄφθαρτον ἀναστήσας αὐτὸ ἐκ τῶν νεκρῶν· πότε δὲ ἡ δαιμόνων ἀπάτη καὶ μανία κατεφρονήθη· εἰ μὴ ὅτε ἡ τοῦ θεοῦ θῦ 
 δύναμις, ὁ λόγος· ὁ πάντων καὶ τούτων δεσπότης, διὰ τὴν τῶν ἀνθρώπων ἀνων ἀσθένειαν συγκαταβὰς ἐπὶ γῆς ἐφάνη· πότε δὲ τῆς μαγείας ἡ τέχνη καὶ τὰ διδασκαλεῖα ἤρ ξαντο καταπατεῖσθαι· εἰ μὴ ὅτε τὰ θεοφάνια τοῦ λόγου γέγονεν ἐν ἀνθρώποις ἀνοις · καὶ ὅλως· πότε τῶν ἑλλήνων ἡ σοφία μεμώρανται· εἰ μὴ ὅτε ἡ ἀληθὴς τοῦ θεοῦ θῦ σοφία· ἐπὶ γῆς ἑαυτὴν ἐφανέρωσε· πάλαι μὲν γὰρ πᾶσα ἡ οἰ κουμένη· καὶ πᾶς τόπος τῆ θρησκεία τῶν εἰδώλων ἐπλα νᾶτο· καὶ οὐδὲν ἄλλο, ἢ τὰ εἴδωλα θεοὺς ἐνόμιζον οἱ ἄνθρωποι ἄνοι · νῦν δὲ κατὰ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην· τὴν μὲν τῶν εἰδώ λων δεισιδαιμονίαν καταλιμπάνουσιν οἱ ἄνθρωποι ἄνοι · ἐπὶ δὲ τὸν χριστὸν χν καταφεύγουσι· καὶ θεὸν θν αὐτὸν προσκυνοῦντες δι’ αὐτοῦ καὶ ὃν οὐκ ἤδεισαν πατέρα πρα γινώσκουσι· καὶ τὸ γε θαυμαστὸν· διαφόρων ὄντων καὶ μυρίων σεβασμάτων· καὶ ἑκάστου τόπου τὸ ἴδιον ἔχοντος εἴδωλον· καὶ μὴ ἰσχύοντος τοῦ παρ’ αὐτοῖς λεγομένου θεοῦ θῦ τὸν πλησίον ὑπερβῆναι τόπον· ὥστε καὶ τοὺς ἐκ γειτόνων πεῖσαι σέβειν αὐτὸν· ἀλλὰ μόλις καὶ ἐν τοῖς ἰδίοις θρη σκευομένου· οὐδεὶς γὰρ ἄλλος τὸν τοῦ γείτονος ἐσέβετο θεὸν θν · ἀλλ’ ἕ καστος τὸ ἴδιον ἐφύλαττεν εἴδωλον· νομίζων τῶν πάντων αὐτὸ κύριον κν εἶναι, μόνος ὁ χριστὸς χς παρὰ πᾶσιν εἷς καὶ πανταχοῦ ὁ αὐτὸς προσκυνεῖται· καὶ ὃ μὴ δεδύνηται τῶν εἰδώλων ἡ ἀσθένεια ποιῆσαι; ὥστε κἂν, τοὺς πλησίον οἰκοῦντας πεῖσαι, τοῦτο ὁ χριστὸς χς πεποίηκεν· οὐ μόνον τοὺς πλησίον, ἀλλὰ πᾶσαν ἁπλῶς τὴν οἰκουμένην πείσας ἕνα καὶ τὸν αὐτὸν 
 κύριον κν σέβειν· καὶ δι’ αὐτοῦ τὸν θεὸν θν τὸν αὐτοῦ πατέρα πρα · καὶ πάλαι μὲν τὰ πανταχοῦ, τῆς ἀπάτης τῶν μαντειῶν πεπλήρωτο· καὶ τὰ ἐν δελφοῖς καὶ δωδώνη· καὶ βοιωτία καὶ λυκία καὶ λιβύη· καὶ αἰγύπτω καὶ καβείροις μαντεύματα καὶ ἡ πυθία, ἐθαυμάζοντο τῆ φαντασία παρὰ τῶν ἀνθρώπων ἀνων · νῦν δὲ ἀφ’ οὗ καταγγέλλεται πανταχοῦ, πέπαυται καὶ τούτων ἡ μανία· καὶ οὐκ ἔστιν ἔτι λοιπὸν ἐν αὐτοῖς ὁ μαντευόμενος· καὶ πάλαι μὲν δαίμονες ἐφαντασιο κόπουν τοὺς ἀνθρώπους ἀνους · προκαταλαμβάνοντες πηγὰς ἢ ποταμοὺς· ἢ ξύλα ἢ λίθους· καὶ οὕτως ταῖς μαγγανείαις ἐξέπληττον τοὺς ἄφρονας· νῦν δὲ τῆς θείας ἐπιφανείας τοῦ λόγου γεγενημένης, πέπαυται τούτων ἡ φαντασία· τῶ γὰρ σημείω τοῦ σταυροῦ στροῦ · καὶ μόνον ὁ ἄνθρωπος ἄνος · χρώμενος, ἀπελαύνει τούτων τὰς ἀπάτας· καὶ πάλαι μὲν τοὺς παρὰ ποιηταῖς λεγομένους θεούς δία καὶ κρόνους καὶ ἀπόλλωνα καὶ ἥρωας, ἐνόμιζον οἱ ἄνθρωποι ἄνοι θεοὺς· καὶ τούτους ἐπλανῶντο σέβοντες· ἄρτι δὲ τοῦ σωτῆρος σρς ἐν ἀνθρώποις ἀνοις φανέντος, ἐκεῖνοι μὲν ἐ γυμνώσθησαν ὄντες ἄνθρωποι ἄνοι θνητοὶ· μόνος δὲ ὁ χριστὸς χς 
 ἐν ἀνθρώποις ἀνοις ἐγνωρίσθη θεὸς θς ἀληθινὸς· ἐκ θεοῦ θῦ 
 θεὸς θς λόγος· τί δὲ περὶ τῆς θαυμαζομένης παρ’ αὐτοῖς μαγείας ἄν τις εἴποι· ὅτι πρὶν μὲν ἐπιδημῆσαι τὸν λόγον, ἴσχυε καὶ ἐνήργει παρ’ αἰγυπτίοις· καὶ χαλδαίοις καὶ ἰνδοῖς αὕτη· καὶ ἐξέπληττε τοὺς ὁρῶντας· τῆ δὲ παρουσία τῆς ἀληθείας καὶ τῆ ἐπιφανεία τοῦ λόγου, διηλέγχθη καὶ αὕτη καὶ κατηργήθη παντελῶς· περὶ δὲ τῆς ἑλληνικῆς σοφίας· καὶ τῆς τῶν φιλοσόφων μεγαλοφωνίας· νομίζω μὴ δένα τοῦ παρ’ ἡμῶν δεῖσθαι λόγου· ἐπ’ ὄψει πάντων ὄντος τοῦ θαύματος· ὅτι τοσαῦτα γραψάντων τῶν παρ’ ἕλλησι σοφῶν· καὶ μὴ δυνηθέντων πεῖσαι κἂν, ὀλίγους ἐκ τῶν πλησίων τόπων· περὶ ἀθανασίας· καὶ τοῦ κατ’ ἀρετὴν βίου, μόνος ὁ χριστὸς χς δι’ εὐτελῶν ῥημάτων καὶ δι’ ἀνθρώπων ἀνων οὐ κατὰ τὴν γλῶτταν σοφῶν, κατὰ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην παμπληθεῖς ἐκ κλησίας ἔπεισεν ἀνθρώπων ἀνων καταφρονεῖν μὲν θανάτου· φρονεῖν δὲ ἀθάνατα· καὶ τὰ μὲν πρόσκαιρα παρορᾶν· εἰς δὲ τὰ αἰώνια ἀποβλέπειν· καὶ μὴ δὲν μὲν ἡγεῖσθαι τὴν ἐπὶ γῆς δόξαν· μόνης δὲ τῆς ἀθανασίας ἀντιποιεῖσθαι· ταῦτα δὲ τὰ λεγόμενα παρ’ ἡμῶν, οὐκ ἄχρι λόγων ἐστίν· ἀλλὰ καὶ ἐξ αὐτῆς τῆς πείρας ἔχει τὴν τῆς ἀληθείας μαρτυρίαν· παρίτω γὰρ ὁ βουλόμενος καὶ θεωρείτω· τῆς μὲν ἀρετῆς τὸ γνώρισμα· ἐν ταῖς χριστοῦ χῦ παρθένοις· καὶ ἐν τοῖς σωφροσύνην ἀγνεύουσι νεωτέροις· τῆς δὲ ἀθανασίας τὴν πί στιν ἐν τῷ τοσούτω τῶν μαρτύρων χορῶ· ἡκέτω δὲ καὶ ὁ πεῖραν τῶν προλεχθέντων βουλόμενος λαβεῖν, καὶ ἐπ’ αὐτῆς τῆς φαντασίας τῶν δαιμόνων καὶ τῆς τῶν μαντειῶν ἀπάτης καὶ τῶν τῆς μαγείας θαυμάτων, χρησάσθω τῶ σημείῳ τοῦ γελωμένου παρ’ αὐτοῖς σταυροῦ στροῦ · καὶ τὸν χριστὸν χν ὀνομάσας μόνον· καὶ ὄ ψεται πῶς δι’ αὐτοῦ δαίμονες μὲν φεύγουσι· μαντεῖα δὲ παύεται· μαγεῖα δὲ πᾶσα καὶ φαρμακεῖα κατήργηται· τίς οὖν ἄρα καὶ πηλίκος ἐστίν οὗτος ὁ χριστὸς χς · ὁ τῆ ἑαυτοῦ ὀνομασία καὶ παρουσία τὰ πάντα πανταχόθεν ἐπισκιάσας καὶ καταργήσας· καὶ μόνος κατὰ πάντων ἰσχύων· καὶ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην τῆς ἑαυτοῦ διδασκαλίας πληρώσας· λεγέτωσαν οἱ πάνυ γελῶντες καὶ οὐκ ἐρυθριῶντες ἕλληνες· ἐκεῖ μὲν γὰρ ἄνθρωπος ἄνος ἐστὶ, καὶ πῶς εἷς ἄνθρωπος ἄνος τήν πάν των τῶν παρ’ αὐτοῖς θεῶν δύναμιν ὑπερῆρεν· καὶ οὐδὲν ἐκείνους ὄντας, τῆ ἑαυτοῦ δυνάμει διήλεγξεν· εἰ δὲ μάγον αὐ τὸν λέγουσι; πῶς οἷόν τε ἐστὶν ὑπὸ μάγου καταργεῖσθαι πᾶσαν τὴν μαγείαν· καὶ μὴ μᾶλλον συνίστασθαι· εἰ μὲν γὰρ ἀνθρώπους ἀνους 
 μάγους ἐ ἑ νίκα· ἢ καθ’ ἑνὸς ἴσχυε μόνου, καλῶς ἂν ἐνομίσθη παρ’ αὐτοῖς κρείττονι τέχνη τὴν τῶν ἄλλων ὑπερβάλλων· εἰ δὲ κατὰ πάσης ἁπλῶς μαγείας· καὶ αὐτοῦ τοῦ ὀνόματος αὐτῆς ἤρατο τὴν νίκην ὁ τούτου σταυρὸς στρς , δῆλον ἄν εἴη μὴ εἶναι μάγον τὸν σωτῆρα σρα · ὃν καὶ οἱ παρὰ τῶν ἄλλων μάγων ἐπικαλούμενοι δαίμονες, ὡς δεσπότην φεύγουσι· τίς οὖν ἆρα ἐστί λεγέτωσαν οἱ μόνον ἐν τῶ χλευάζειν ἔχοντες τὴν σπουδὴν ἕλληνες· ἴσως ἂν φήσαιεν δαίμονα καὶ αὐτὸν γεγενῆσθαι καὶ οὕτως ἰσχύειν· τοῦτο δὲ καὶ πάνυ λέγοντες ὀφλήσουσι χλεύην· πάλιν ταῖς προτέραις ἀποδείξεσι δυσωπεῖσθαι δυνάμενοι· πῶς γὰρ οἷον τέ ἐστι δαίμονα εἶναι τὸν τοὺς δαίμονας ἀπελαύνοντα· εἰ μὲν γὰρ ἁπλῶς δαίμονας ἤλαυνε, καλῶς ἂν ἐνομίσθη τῶ ἄρχοντι τῶν δαιμ όν ονί ων ἰσχύειν αὐτὸν κατὰ τῶν ἐλαττόνων· ὁποῖα καὶ ἰουδαῖοι θέλοντες αὐτὸν ὑβρίζειν ἔλεγον αὐτῶ· εἰ δὲ πᾶσα τῶν δαιμόνων μανία ἐξί σταται τῆ τούτου ὀνομασία καὶ διώκεται, φανερὸν ἂν εἴη καὶ ἐν τούτω πλανᾶσθαι αὐτοὺς· καὶ μὴ εἶναι ὡς νομί ζουσι, δαιμονικήν τινα δύναμιν τὸν κύριον κν ἡμῶν καὶ σωτῆρα σρα 
 χριστόν χν · οὐκοῦν εἰ μήτε ἄνθρωπος ἄνος ἁπλῶς μήτε μάγος μήτε δαίμων τίς ἐστιν ὁ σωτὴρ σὴρ · ἀλλὰ καὶ τὴν παρὰ ποιηταῖς ὑπόνοιαν καὶ δαι μόνων φαντασίαν καὶ ἑλλήνων σοφίαν τῆ αὐτοῦ θειότητι κατήρ γησε καὶ ἐπεσκίασε, φανερὸν ἂν εἴη καὶ παρὰ πᾶσιν ὁ μολογηθήσεται· ὅτι οὗτος ἀληθῶς θεοῦ θῦ 
 υἱός υς ἐστι· λόγος καὶ σοφία καὶ δύναμις τοῦ πατρὸς πρς ὑπάρχων· διὰ τοῦτο γὰρ οὐδὲ ἀνθρώπινά ἀνίνά ἐστιν αὐτοῦ τὰ ἔργα· ἀλλ’ ὑπὲρ ἄνθρωπον ἄνον καὶ 
 θεοῦ θῦ τῶ ὄντι γινώσκεται ταῦτα· καὶ ἀπ’ αὐτῶν τῶν φαινομένων· καὶ ἀπὸ τῆς πρὸς ἀνθρώπους ἀνους συγκρίσεως· τίς γὰρ τῶν πώποτε γενομένων ἀνθρώπων ἀνων ἐκ παρθένου μόνης ἑαυτῶ συνεστή σατο σῶμα· τίς πώποτε ἀνθρώπων τοια ῦ ύ τας νόσους ἐθεράπευσεν· οἵας ὁ κοινὸς πάντων κύριος κς · τίς δὲ τὸ τῆ γενέσει ἐκλεῖπον ἀποδέδωκε· καὶ ἐκ γενητῆς τυφλὸν ἐποίησε βλέπειν· ἀσκληπιὸς ἐθεοποιήθη παρ’ αὐτοῖς, ὅτι τὴν ἰατρικὴν ἤσκησε· καὶ βοτάνας πρὸς τὰ πάσχοντα τῶν σωμάτων ἐπενόει· οὐκ αὐτὸς ταῦτα πλάττων ἀπὸ γῆς· ἀλλὰ τῆ ἐκ φύσεως ἐπιστήμη, ταύτας ἐφευρίσκων· τί δὲ πρὸς τὸ ὑπὸ τοῦ σωτῆρος σρς γενόμενον· ὅτι οὐ τραῦμα ἐθε ράπευσεν· ἀλλὰ γένεσιν ἔπλασε· καὶ ἀπεκατέστησε τὸ πλάσμα· ἡρακλῆς δὲ ὡ ς θεὸς θς προσκυνεῖται παρ’ ἕλ λησιν· ὅτι πρὸς ἴσους ἀνθρώπους ἀνους ἀντεμαχέσατο· καὶ θηρία δόλοις ἀνεῖλε, τί πρὸς τὰ ὑπὸ τοῦ λόγου γενόμενα· ὅτι νόσους καὶ δαίμονας καὶ θάνατον αὐτῶν, ἀπήλαυνε τῶν ἀνθρώπων ἀνων · διόνυσος θρησκευεται παρ’ αὐτοῖς· ὅτι μέθης γέγονε διδάσκαλος τοῖς ἀνθρώποις ἀνοις · ὁ δὲ σωτὴρ σὴρ τῶ ὄντι καὶ κύριος κς τοῦ παντὸς· σωφροσύνην διδάξας χλευάζεται παρ’ ἐκείνων· ἀλλ’ ἔστω ταῦτα· τί καὶ πρὸς τὰ ἕτερα θαύματα τῆς θεότητος αὐτοῦ· τίνος ἀποθνήσκοντος ἀνθρώπου ἀνου · ὁ μὲν ἥλιος ἐσκοτίσθη· ἡ δὲ γῆ ἐσείετο· ἰδοὺ μέχρι νῦν ἀποθνήσκουσι καὶ ἀπέθανον ἔτι ἄνθρωποι ἄνοι · πότε τί τοιοῦτον ἐπ’ αὐτοῖς γέγονε θαῦμα· ἢ ἵνα τὰς διὰ τοῦ σώματος αὐτοῦ πράξεις παραλίπω· καὶ τὰς μετὰ τὴν ἀνάστασιν αὐτοῦ μνημονεύσω, τίνος πώποτε τῶν γενομένων ἀνθρώπων ἀνων 
 ἡ διδασκαλία ἀπὸ περάτων γῆς ἕως περάτων, μία καὶ ἡ αὐτὴ δι’ ὅλων ἴσχυσεν· ὥστε διὰ πάσης γῆς τὸ σέβας αὐτοῦ διαπτῆναι· ἢ διατί εἴπερ ἄνθρωπος ἄνος ἐστὶν ὁ χριστὸς χς 
 καὶ οὐ θεὸς θς λόγος κατ’ αὐτοὺς, οὐ κωλύεται ὑπὸ τῶν παρ’ αὐ τοῖς θεῶν εἰς τὴν αὐτὴν χώραν ἔνθα εἰσὶ, τὸ τούτου σέ βας διαβῆναι· ἀλλὰ μᾶλλον αὐτὸς ὁ λόγος ἐπιδημῶν τῆ διδασκαλία ἑαυτοῦ· τὴν ἐκείνων θρησκείαν παύει καὶ τὴν φαντασίαν αὐ τῶν καταισχύνει· πολλοὶ πρὸ τούτου γεγόνασι βασιλεῖς καὶ τύραννοι γῆς· πολλοὶ παρὰ χαλδαίοις ἱστοροῦνται καὶ παρ’ αἰγυπτίοις καὶ ἰνδοῖς γενόμενοι σοφοὶ καὶ μάγοι· τίς τούτων ποτὲ οὐ λέγω μετὰ θάνατον· ἀλλὰ καὶ ἔτι ζῶν ἠδυνήθη τοσοῦτον ἰσχῦσαι· ὥστε τὴν σύμ πασαν αὐτὸν γῆν πληρῶσαι τῆς ἑαυτοῦ διδασκαλίας καὶ τοσοῦτον πλῆθος παιδεῦσαι ἀπὸ τῆς τῶν εἰδώ λων δεισιδαιμονίας· ὅσους ὁ ἡμέτερος σωτὴρ σὴρ εἰς ἑαυτὸν ἀπὸ τῶν εἰδώλων μετήνεγκεν· ἑλλήνων οἱ φιλόσοφοι μετὰ πειθανότητος καὶ τέχνης λόγων πολλὰ συνέγραψαν· τί οὖν τοσοῦτον ὅσον ὁ τοῦ χριστοῦ χῦ 
 σταυρὸς στρς ἐπεδείξαντο· ἄ χρι γὰρ τελευτῆς αὐτῶν τὰ παρ’ αὐτῶν σοφίσματα, τὸ πιθανὸν ἔσχεν· ἀλλὰ καὶ ὃ ἔδοξαν ζῶντες ἰσχύειν, ἐν ἀλλήλοις ἔσχον τὴν ἄμιλλαν· καὶ κατὰ ἀλλήλων μελετῶντες ἐφιλονείκουν· ὁ δὲ τοῦ θεοῦ θῦ λόγος τὸ πα ραδοξότατον· πτωχοτέραις ταῖς λέξεσι διδάξας· τοὺς πάνυ σοφιστὰς ἐπεσκίασε· καὶ τὰς μὲν ἐκείνων διδασκαλίας κατήργησε πάντας ἕλκων πρὸς ἑαυτόν· τὰς δὲ ἑαυτοῦ ἐκκλησίας πεπλήρωκε· καὶ τό γε θαυ μαστὸν· ὅτι ὡς ἄνθρωπος ἄνος εἰς τὸν θάνατον καταβάς, τὴν τῶν σοφῶν μεγαλοφωνίαν περὶ εἰδώλων κατήργησε· τίνος γάρ ποτε θάνατος ἀπήλασε δαίμονας· ἢ τίνος ποτὲ θάνατον ἐφο βήθησαν δαίμονες· ὡς τὸν χριστὸν χν · ἔνθα γὰρ ὀνομάζεται τὸ ὄνομα τοῦ σωτῆρος σρς · ἐκεῖθεν πᾶς δαίμων ἀπελαύνεται· τίς δὲ οὕτως τὰ ψυχικὰ πάθη περιεῖλε τῶν ἀνθρώπων ἀνων · ὥστε τοὺς μὲν πόρνους σω φρονεῖν· τοὺς δὲ ἀνδροφόνους μὴ κέτι ξίφος κρατεῖν· τοὺς δὲ δειλία προκατεχομένους ἀνδρίζεσθαι· καὶ ὅ λως τίς τοὺς παρὰ βαρβάροις καὶ τοὺς κατὰ τόπον τῶν ἐθνῶν ἀνθρώπους ἀνους ἔπεισεν· ἀποθέσθαι μὲν τὴν μανίαν, εἰρηναῖα δὲ φρονεῖν· εἰ μὴ ἡ τοῦ χριστοῦ χῦ πίστις καὶ τὸ τοῦ σταυροῦ στροῦ σημεῖον· τίς δὲ ἄλλος περὶ ἀθανασίας· οὕτως ἐπιστώσατο τοὺς ἀνθρώπους ἀνους · ὡς ὁ τοῦ χριστοῦ χῦ 
 σταυρὸς στρὸς καὶ ἡ τοῦ σώματος ἀνάστασις αὐτοῦ· καίπερ γὰρ πάντα ψευσάμενοι ἕλληνες, ὅμως οὐκ ἠδυνήθησαν ἀνάστασιν τῶν ἑαυτῶν εἰδώλων πλάσασθαι οὐκ ἐνθυμούμενοι τὸ σύνολον εἰ ὅλως δυνατὸν μετὰ θάνατον εἶναι πάλιν τὸ σῶμα ἐφ’ ὧ καὶ μάλιστα ἄν τις αὐτοὺς ἀποδέξαιτ ο · ὅτι τοι αῦτα λογισάμενοι· τὴν μὲν ἀσθένειαν τῆς ἑαυτῶν εἰδωλο λατρίας ἤλεγξαν· τὸ δὲ δυνατὸν τῶ χριστῶ χῷ παρεχώ ρησαν ἵνα καὶ ἐκ τούτου γνωσθῆ παρὰ πᾶσι τοῦ θεοῦ θῦ υἱός· τίς οὖν ἀνθρώπων ἀνων μετὰ θάνατον ἢ ὅλως ζῶν, περὶ παρθενίας ἐδίδαξε· καὶ οὐκ ἐνόμισεν ἀδύνατον εἶναι τὴν ἀρετὴν ταύ την ἐν ἀνθρώποις ἀνοις · ἀλλ’ ὁ ἡμέτερος σωτὴρ σὴρ καὶ τῶν πάντων βασιλεὺς χριστὸς χς · τοσοῦτον ἴσχυσεν ἐν τῆ περὶ ταύτης δι δασκαλία, ὡς καὶ παιδία μήπω τῆς νομίμης ἡλικίας ἐπιβάντα· τὴν ὑπὲρ τὸν νόμον ἐπαγγέλλεσθαι παρθενίαν· τίς πώποτε 
 ἀνθρώπων ἀνων ἠδυνήθη διαβῆναι τοσοῦτον· καὶ εἰς σκύθας καὶ αἰθί οπας· ἢ πέρσας· ἢ ἀρμενίους· ἢ γότθους· ἢ τοὺς ἐπέ κεινα τοῦ ὠκεανοῦ λεγομένους, ἢ τοὺς ὑπὲρ τὴν ὑρκανίαν ὄντας· ἢ ὅλως τοὺς αἰγυπτίους καὶ χαλδαίους παρελθεῖν· τοὺς φρονοῦντας μὲν μαγικὰ· δεισιδαίμονας δὲ ὑπὲρ τὴν φύσιν καὶ ἀγρίους τοῖς τρόποις· καὶ ὅλως κηρύξαι περὶ ἀρετῆς καὶ σωφροσύνης· καὶ τῆς κατὰ εἰδώλων θρησκείας, ὡς ὁ πάντων κύριος κς · ἡ τοῦ θεοῦ θῦ δύναμις· ὁ κύριος κς ἡμῶν ἰησοῦς ἰς 
 χριστὸς χς · ὃς οὐ μόνον ἐκήρυξε διὰ τῶν ἑαυτοῦ μαθητῶν· ἀλλὰ γὰρ καὶ ἔπεισεν αὐτοὺς κατὰ διάνοιαν· τὴν μὲν τῶν τρόπων ἀγριότητα μεταθέσθαι· μὴ κέτι δὲ τοὺς πατρίους σέβειν θεούς· ἀλλ’ αὐτὸν ἐπιγινώσκειν· καὶ δι’ αὐτοῦ τὸν πατέρα πρα 
 θρησκεύειν· πάλαι μὲν γὰρ εἰδωλολατροῦντες ἕλληνες καὶ βάρβαροι κατ’ ἀλλήλων ἐπολέμουν· καὶ ὡμοὶ πρὸς τούς συγγενεῖς ἐτύγχανον· οὐκ ἦν γάρ τινα τὸ σύνολον οὔτε τὴν γῆν· οὔτε τὴν θάλασσαν διαβῆναι χωρὶς τοῦ τὴν χεῖρα ξίφεσιν ὁπλίσαι· ἕνεκα τῆς πρὸς ἀλλήλους, ἀ καταλλάκτου μάχης· καὶ γὰρ καὶ ἡ πᾶσα τοῦ ζῆν αὐτοῖς διαγωγὴ· δι’ ὅπλων ἐγίνετο· καὶ ξίφος ἦν αὐτοῖς ἀντὶ βακτηρίας· καὶ παντὸς βοηθήματος ἔρεισμα· καί τοι ὡς προεῖπον εἰδώλοις ἐλάτρευον· καὶ δαίμο σιν ἔσπενδον θυσίας· καὶ ὅμως οὐδὲν ἐκ τῆς εἰδώλων δεισιδαιμονίας ἠδυνήθησαν οἱ τοιαῦτα φρονοῦντες μεταπαιδευθῆναι· ὅτε δὲ εἰς τὴν χριστοῦ χῦ διδασκαλίαν μεταβεβήκασι, τότε δὴ παραδόξως τῶ ὄντι κατὰ διά νοιαν κατανυγέντες; τὴν μὲν ὠμότητα τῶν φόνων ἀ πέθεντο· καὶ οὐκέτι πολέμια φρονοῦσι· πάντα δὲ αὐτοῖς εἰρηναῖα καὶ τὰ πρὸς φιλίαν, καταθύμια λοιπόν ἐστιν· τίς οὖν ὁ ταῦτα ποιήσας· ἢ τίς ὁ τοὺς μισοῦντας ἀλλήλους εἰς εἰρήνην συνάψας· εἰ μὴ ὁ ἀγαπητὸς τοῦ πατρὸς πρς υἱὸς· ὁ κοινὸς πάντων σωτὴρ σὴρ ἰησοῦς χριστὸς χς · ὃς τῆ ἑαυτοῦ ἀγάπη πάντα ὑπὲρ τῆς ἡμῶν σωτηρίας σρίας ὑπέστη· καὶ γὰρ καὶ ἄνωθεν ἦν προφητευόμενον περὶ τῆς παρ’ αὐτοῦ πρυτανευομένης εἰρήνης· λεγούσης τῆς γραφῆς· συγκόψουσι τὰς μαχαίρας αὐτῶν εἰς ἄροτρα· καὶ τὰς ζιβύνας αὐτῶν εἰς δρέπανα· καὶ οὐ λή ψεται ἔθνος ἐπ’ ἔθνος μάχαιραν· καὶ οὐ μὴ, μάθωσιν ἔτι πο λεμεῖν· καὶ οὐκ ἄπιστόν γε τὸ τοιοῦτον· ὅπου καὶ νῦν οἱ τὸ ἄγριον τῶν τρόπων· ἔμφυτον ἔχοντες οἱ βάρβαροι· ἔτι μὲν θύοντες παρ’ αὐτοῖς τοῖς εἰδώλοις, μαίνονται κατ’ ἀλλήλων καὶ χωρὶς ξίφους οὐδὲ μίαν ὥραν ἀνέχονται μένειν· ὅτε δὲ τῆς χριστοῦ χῦ διδασκαλίας ἀκούουσιν· εὐθέως ἀντὶ μὲν πολέμων εἰς γεωργίαν τρέπονται· ἀντὶ δὲ τοῦ ξίφεσι τὰς χεῖρας ὁπλίζειν, εἰς εὐχὰς ἐκτεί νουσι· καὶ ὅλως ἀντὶ τοῦ πολεμεῖν πρὸς ἑαυτούς, λοιπὸν κατὰ διαβόλου καὶ κατὰ δαιμόνων ὁπλίζονται· σωφροσύνη καὶ ψυχῆς ἀρετῆ τούτους καταπολεμοῦντες· τοῦτο δὲ τῆς μὲν θειότητος τοῦ σωτῆρος σρς ἐστὶ γνώρισμα· ὅτι ὃ μὴ δεδύνηνται ἐν εἰδώλοις μαθεῖν οἱ ἄνθρωποι ἄνοι , τούτο παρ’ αὐτοῦ μεμαθήκασιν· τῆς δὲ δαιμόνων καὶ τῆς εἰδώλων ἀσθενείας καὶ οὐθενείας ἔλεγχος οὐκ ὀλίγος ἐστὶν οὗτος· εἰδότες γὰρ ἑαυτῶν οἱ δαί μονες τὴν ἀσθένειαν, διὰ τοῦτο συνέβαλον πάλαι τοῖς 
 ἀνθρώποις ἀνοις καθ’ ἑαυτῶν πολεμεῖν· ἵνα μὴ παυσάμενοι τῆς κα τ’ ἀλλήλων ἔριδος; εἰς τὴν κατὰ δαιμόνων μάχην ἐπιστρέψωσι· ἀμέλει· μὴ πολεμοῦντες πρὸς ἑαυτοὺς οἱ τῶ χριστῶ χῶ 
 μαθητευόμενοι, κατὰ δαιμόνων τοῖς τρόποις, καὶ ταῖς κατ’ ἀρετὴν πράξεσιν ἀντιπαρατάσσονται· καὶ τούτους μὲν δι ώκουσι· τὸν δὲ τούτων ἀρχηγὸν διάβολον καταπαίζουσιν· ὥστε ἐν νεότητι μὲν σωφρονεῖν· ἐν πειρασμοῖς δὲ ὑπο μένειν· ἐν πόνοις δὲ καρτερεῖν· καὶ ὑβριζομένους μὲν ἀνέ χεσθαι· ἀποστερουμένους δὲ καταφρονεῖν· καὶ τό γε θαυμαστὸν ὅτι καὶ θανάτου καταφρονοῦσι· καὶ γίνονται μάρτυρες χριστοῦ χῦ · καὶ ἵνα ἓν ὃ καὶ πάνυ θαυ μαστὸν ἐστὶ γνώρισμα τῆς θειότητος τοῦ σωτῆρος σρς εἴπω, τίς πώ ποτε ἄνθρωπος ἄνος ἁπλῶς, ἢ μάγος ἢ τύραννος· ἢ βασιλεὺς· ἐφ’ ἑαυτοῦ τοσοῦτον ἠδυνήθη βαλεῖν· καὶ καθ’ ὅλης τῆς εἰδωλολατρίας καὶ πάσης δαιμονικῆς στρατιᾶς καὶ πάσης μαγείας· καὶ πάσης σοφίας ἑλλήνων τοσοῦτον ἰσχυόντων καὶ ἔτι ἀκμαζόντων· καὶ ἐκπληττόντων πάντας ἀντιμάχεσθαι· καὶ μιᾶ ῥοπῆ κατὰ πάντων ἀντιστῆναι· ὡς ὁ ἡμέτερος κύριος κς · ὁ τοῦ θεοῦ θῦ ἀληθινὸς λόγος, ὃς ἀοράτως ἑκάστου τήν πλάνην ἐλέγχων· μόνος παρὰ πάν των τοὺς πάντας ἀνθρώπους ἀνους σκυλεύει· ὥστε τοὺς μὲν, τὰ εἴδωλα προσκυνοῦντας, λοιπὸν αὐτὰ καταπατεῖν· τοὺς δὲ μα γείαις θαυμασθέντας, τὰς βίβλους κατακαίειν· τοὺς δὲ σοφοὺς τὴν τῶν εὐαγγελίων προκρίνειν πάντων ἑρμηνείαν· οὓς μὲν γὰρ πρότερον προσεκύνουν, τούτους καταλιμ πάνουσιν· ὃν δὲ ἐχλεύαζον ἐ σταυρω στρω μένον, τοῦτον προσκυ νοῦσι θεὸν θν αὐτὸν ὁμολογοῦντες· καὶ οἱ μὲν παρ’ αὐτοῖς λεγόμενοι θεοὶ, τῶ σημείω τοῦ σταυροῦ στροῦ διώκονται· ὁ δὲ 
 σταυρω στρω θεὶς σωτὴρ σὴρ ἐν πάση τῆ οἰκουμένη θεὸς θς ἀναγορεύεται καὶ θεοῦ θῦ 
 υἱὸς ὑς · καὶ οἱ μὲν παρ’ ἕλλησι προσκυνούμενοι θεοί ὡς αἰσχροὶ διαβάλλονται παρ’ αὐτῶν· οἱ δὲ τὴν χριστοῦ χῦ λαμ βάνοντες διδασκαλίαν, σωφρονέστερον ἐκείνων ἔχουσι τὸν βίον· ταῦτα οὖν καὶ τὰ τοιαῦτα· εἰ μὲν ἀνθρώπινά ἀνινά ἐστι, δει κνύτω τίς ὁ βουλόμενος καὶ τὰ τῶν προτέρων τοιαῦτα, καὶ πειθέτω· εἰ δὲ μὴ ἀνθρώπων ἀνων · ἀλλὰ θεοῦ θῦ ἔργα ταῦτα φαίνεται, καὶ εἰσὶ, διατί τοσοῦτον ἀσεβοῦσιν οἱ ἄπιστοι· μὴ ἐπιγινώσκοντες τὸν ταῦτα ἐργασάμενον δεσπότην· ὅμοιον γὰρ πάσχουσιν ὡς εἴ τις ἐκ τῶν ἔργων τῆς κτίσεως μὴ γι νώσκοι τὸν τούτων δημιουργὸν θεὸν θν · εἰ γὰρ ἐκ τῆς εἰς τὰ εἴδωλα δυνάμεως ἐγίνωσκον αὐτοῦ τὴν θεότητα, ἔγνωσαν ἂν ὅτι καὶ τὰ διὰ τοῦ σώματος ἔργα τοῦ χριστοῦ χῦ οὐκ ἀνθρώπινα ἀνίνα · ἀλλὰ τοῦ πάντων σωτῆρος σρς ἐστὶ τοῦ θεοῦ θῦ λόγου· γινώσκοντες δὲ 
 β οὕτως καθάπερ εἶπεν ὁ παῦλος οὐκ ἂν τὸν κύριον κν τῆς δόξης ἐ σταύρω στρώ σαν ὥσπερ οὖν εἴ τις ἀόρατον ὄντα τῆ φύσει τὸν θεὸν θν · καὶ μὴ δόλως ὁρώμενον εἰ θέλοι ὁρᾶν ἐκ τῶν ἔργων αὐτὸν καταλαμβάνει καὶ γινώσκει· οὕτως ὁ μὴ ὁρῶν τῆ διανοία τὸν χριστὸν χν · κἂν, ἐκ τῶν ἔργων τοῦ σώματος καταμανθανέτω τοῦτον· καὶ δοκιμαζέτω εἰ ἀνθρώπινά ἀνίνά ἐστιν ἢ θεοῦ θῦ · καὶ ἐὰν μὲν ἀνθρώπινα ἀνίνα ἦ, χλευαζέτω· εἰ δὲ μὴ ἀνθρώπινά ἀνίνά ἐστιν ἀλλὰ θεοῦ θῦ γινώσκεται; μὴ γελάτω τὰ ἀχλεύαστα· ἀλλὰ μᾶλλον θαυμαζέτω· ὅτι διὰ τοι ούτου πράγματος εὐτελοῦς, τὰ θεῖα ἡμῖν πεφανέρωται· καὶ διὰ τοῦ θανάτου ἡ ἀθανασία εἰς πάντας ἔφθασε· καὶ διὰ τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ λόγου, ἡ τῶν πάντων ἐγνώσθη πρόνοια· καὶ ὁ ταύτης χορηγὸς καὶ δημιουργὸς αὐτὸς ὁ τοῦ θεοῦ θῦ λόγος· αὐτὸς γὰρ ἐνηνθρώπησεν ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν· καὶ αὐτὸς ἐφανέρωσεν ἑαυτὸν διὰ σώματος; ἵνα ἡμεῖς τοῦ ἀοράτου πατρὸς πρς ἔννοιαν λάβωμεν· καὶ αὐτὸς ὑπέμεινε τὴν παρ’ ἀνθρώπων ἀνων ὕβριν, ἵνα ἡμεῖς ἀφθαρσίαν κληρονομήσωμεν· ἐβλάπτετο μὲν γὰρ αὐτὸς οὐδέν· ἀπαθὴς καὶ ἄφθαρτος καὶ αὐτολόγος ὢν καὶ θεὸς θς · τοὺς δὲ πάσχοντας ἀνθρώπους ἀνους · δι’ οὓς καὶ ταῦτα ὑπέμεινεν, ἐν τῆ ἑαυτοῦ ἀπαθεία ἐτήρει καὶ διέσωζε· καὶ ὅλως τὰ κατορ θώματα τοῦ σωτῆρος σρς · τὰ διὰ τῆς ἐνανθρωπήσεως αὐτοῦ γενόμενα· τοιαῦτα καὶ τοσαῦτά ἐστιν· ἃ εἰ διηγήσασθαί τις ἐθελήσειεν, ἔοικε τοῖς ἀφορῶσιν εἰς τὸ πέλαγος τῆς θαλάσσης· καὶ θέλουσιν ἀριθμεῖν τὰ κύματα ταύτης· ὥσπερ γὰρ οὐ δύναται τοῖς ὀφθαλμοῖς περιλαβεῖν τὰ ὅλα κύματα παρι όντων τὴν αἴσθησιν τοῦ πειράζοντος, οὕτως καὶ τῷ βουλομένω πάντα τὰ ἐν σώματι τοῦ χριστοῦ χῦ κατορθώματα περιλαβεῖν ἀδύνατα τὰ ὅλα κἂν, τῶ λογισμῷ δέξασθαι· πλειόνων ὄντων τῶν παριόντων αὐτοῦ τὴν ἐνθύμησιν· ὧν αὐτὸς νομίζει περιειληφέναι· κάλλιον οὖν μὴ πρὸς τὰ ὅλα ἀφορῶντα λέγειν· ὧν οὐδὲ μέρος ἐξειπεῖν τίς δύναται· ἀλλ’ ἔ στ τ ι ἑνὸς μνημονεῦσαι, καὶ σοὶ καταλιπεῖν τὰ ὅλα θαυμάζειν· πάντα γὰρ ἐπίσης ἔχει τὸ θαῦμα· καὶ ὅποι δ’ ἄν τις ἀποβλέψη, ἐ κεῖθεν τοῦ λόγου τὴν θειότητα βλέπων ὑπερἐκπλήττηται· τοῦτο οὖν μετὰ τὰ προειρημένα καταμαθεῖν σε ἄξιόν ἐστι· καὶ ὡς ἀρχὴν τῶν μὴ λεχθέντων θέσθαι καὶ θαυμάσαι λίαν· ὅτι τοῦ σωτῆρος σρς ἐπιδημήσαντος, οὐκέτι μὲν ηὔξησεν ἡ εἰδωλολατρία· καὶ ἡ οὖσα δὲ ἐλαττοῦται καὶ κατ’ ὀλίγον παύεται· καὶ οὐκέτι μὲν ἡ ἑλλήνων σοφία προκόπτει· καὶ ἡ οὖσα δὲ λοι πὸν ἀφανίζεται· καὶ δαίμονες μὲν οὐκέτι φαν τασίαις καὶ μαντείαις καὶ μαγείαις ἀπατῶσι· μόνον δὲ τολμῶντες καὶ ἐπιχειροῦντες, καταισχύνονται τῶ σημείω τοῦ σταυροῦ στροῦ · καὶ συλλήβδην εἰπεῖν· θεώ ρει πῶς ἡ μὲν τοῦ σωτῆρος σρς διδασκαλία πανταχοῦ αὔξει· πᾶσα δὲ εἰδωλολατρία καὶ πάντα τὰ ἐναντιούμενα τῆ χριστοῦ χῦ πίστει· καθ’ ἡμέραν ἐλαττοῦται καὶ ἐξασθενεῖ καὶ πίπτει· οὕτω θεωρῶν, προσκύνει μὲν τὸν ἐπὶ πάντων σωτῆρα σρα καὶ δυνατὸν θεὸν θν · λόγον· καταγίνωσκε δὲ τῶν ἐλαττουμένων καὶ ἀφανιζομένων ὑπ’ αὐτοῦ· ὡς γὰρ ἡλίου παρόντος οὐκέτι τὸ σκότος ἰσχύει· ἀλλὰ καὶ εἴ ποῦ ἐστὶ τί περιλειπόμενον ἀπελαύνεται, οὕτως ἐλ θούσης τῆς θείας ἐπιφανείας τοῦ θεοῦ θῦ λόγου, οὐκέτι μὲν ἰσχύει τὸ τῶν εἰδώλων σκότος· πάντα δὲ τὰ πανταχοῦ τῆς οἰκουμένης μέρη τῆ τούτου διδασκαλία καταλάμπεται· καὶ ὥσπερ βασιλεύοντός τινος, καὶ μὴ φαινομένου ἔν τινι χώρα· ἀλλ’ ἔνδον ὄντος ἐν τῶ ἑαυτοῦ οἴκω· πολλάκις τινὲς ἄ τακτοι καταχρώμενοι τῆ τούτου ἀναχωρήσει ἑαυτοὺς ἀναγορεύουσι· καὶ ἕκαστος κατασχηματισάμενος τοὺς ἀκεραίους φαντασιοκοπεῖ ὡς βασιλεὺς, καὶ οὕτως πλανῶνται οἱ ἄνθρωποι ἄνοι τῶ ὀνόματι ἀκούοντες μὲν εἶναι βασιλέα· οὐχ’ ὁρῶντες δὲ αὐτὸν διὰ τὸ μάλιστα μὴ δὲ δύνασθαι αὐτοὺς ἔσω τοῦ οἴκου χω ρῆσαι· ἐπειδἂν δὲ ὁ ἀληθῶς βασιλεὺς προέλθη καὶ φανῆ· τότε οἱ μὲν ἀπατῶντες ἄτακτοι ἐλέγ χονται τῆ τούτου παρουσία· οἱ δὲ ἄνθρωποι ἄνοι ὁρῶντες τὸν ἀλη θῶς βασιλέα καταλιμπάνωσι τοὺς πάλαι πλανῶντας αὐτοὺς, οὕτως καὶ πάλαι μὲν ἠπάτων οἱ δαίμονές τε καὶ ἄνθρωποι ἄνοι τιμὴν ἑαυτοῖς περιτιθέντες· ὅτε δὲ ἐπε φάνη ὁ τοῦ θεοῦ θῦ λόγος ἐν σώματι καὶ ἐγνώρισεν ἡμῖν· τὸν ἑαυτοῦ πατέρα πρα , τότε δὴ ἡ μὲν τῶν δαιμόνων ἀπάτη ἀφανί ζεται καὶ παύεται· οἱ δὲ ἄνθρωποι ἄνοι ἀφορῶντες εἰς τὸν ἀ ληθινὸν τοῦ πατρὸς πρς 
 θεὸν θν λόγον· καταλιμπάνουσι τὰ εἴδωλα καὶ λοιπὸν ἐπιγινώσκουσι τὸν ἀληθινὸν θεὸν θν · τοῦτο δὲ γνώ ρισμα τοῦ εἶναι τὸν χριστὸν χν 
 θεὸν θν λόγον· καὶ θεοῦ θῦ δύναμίν ἐστιν· τῶν γὰρ ἀνθρωπίνων ἀνίνων παυομένων· καὶ μένοντος τοῦ ῥήματος χριστοῦ χῦ , δῆλόν ἐστι παρὰ πᾶσι· τὰ μὲν παυόμενα εἶναι πρόσκαιρα· τὸν δὲ μένοντα εἶναι θεὸν θν καὶ θεοῦ θῦ 
 υἱὸν υἱν ἀληθινὸν μονογενῆ λόγον· ταῦτα μέν σοι παρ’ ἡμῶν δι’ ὀλίγων· ὅσον πρὸς στοι χείωσιν καὶ χαρακτῆρα τῆς κατὰ θεὸν θν πίστεως· καὶ τῆς θείας αὐτοῦ πρὸς ἡμᾶς ἐπιφανείας ἀνἀτεθείσθω, ὦ φιλόχριστε ἄνθρωπε ἄνε · σὺ δὲ τὴν πρόφασιν ἐκ τούτων λαβὼν· εἰ ἐντυγχάνοις τοῖς τῶν γραφῶν γράμμασι· γνησίως αὐτοῖς ἐφιστάνων τὸν νοῦν, γνώση παρ’ αὐτῶν τελειότερον μὲν καὶ τρανότερον· τῶν λεχθέντων τὴν ἀκρίβειαν· ἐκεῖναι μὲν γὰρ διὰ θεολόγων ἀνδρῶν· παρὰ θεοῦ θῦ ἐλαλήθησαν· καὶ ἐγράφησαν· ἡμεῖς δὲ παρὰ τῶν αὐταῖς ἐντυγχανόντων θεοπνεύστων διδασκάλων· οἳ καὶ μάρτυρες τῆς χριστοῦ χῦ θεότητος γεγόνασι μαθόντες, μεταδίδομεν καὶ τῆ σῆ φιλομαθία· γνώση δὲ καὶ τὴν δευτέραν αὐτοῦ πάλιν πρὸς ἡμᾶς ἔνδοξον καὶ θείαν ἀληθῶς ἐπιφάνειαν· ὅτι οὐκ ἔτι μετὰ ταπει νότητος, ἀλλ’ ἐν τῆ ἰδία δόξη· ὅτε οὐκ ἔτι μετ’ εὐτελείας· ἀλλ’ ἐν τῆ ἰδία μεγαλειότητι· ὅτε οὐκ ἔτι παθεῖν· ἀλλὰ λοιπὸν τοῦ ἰδίου σταυροῦ στροῦ τὸν καρπὸν ἀποδοῦναι πᾶσιν ἔρχεται· φημὶ δὴ τὴν ἀνάστασιν καὶ τὴν ἀφθαρσίαν· καὶ οὐκέτι μὲν κρίνεται· κρινεῖ δὲ τοὺς πάντας· πρὸς ἃ ἔπραξεν ἕκαστος διὰ τοῦ σώματος, εἴτε ἀγαθὰ εἴτε φαῦλα· ἔνθα τοῖς μὲν ἀγαθοῖς ἀπόκειται βασιλεία τῶν 
 οὐρανῶν οὐνῶν · τοῖς δὲ τὰ φαῦλα πράξασι πῦρ αἰώνιον καὶ σκότος ἐξώτερον· οὕτω γὰρ καὶ αὐτὸς ὁ κύριος κς φησιν· λέγω ὑμῖν· ἀπάρτι ὄψεσθε τὸν υἱὸν υἱν τοῦ ἀνθρώπου ἀνου καθήμενον ἐκ δεξιῶν τῆς δυνάμεως· καὶ ἐρχόμενον ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ οὐνοῦ ἐν τῆ δόξη τοῦ πατρὸς πρς · διὸ δὴ καὶ σωτήριός σρίός ἐστι λόγος· εὐτρεπίζων ἡμᾶς εἰς ἐκεί νην τὴν ἡμέραν καὶ λέγων· γίνεσθε ἕτοιμοι καὶ γρηγορεῖτε· ὅτι ἧ ὥρα οὐκ οἴδατε ἔρχεται· κατὰ γὰρ τὸν μακάριον παῦλον· τοὺς πάντας ἡμᾶς παραστῆναι· δεῖ ἔμπροσθεν τοῦ βήματος τοῦ χριστοῦ χῦ · ἵνα κομίσηται ἕκαστος πρὸς ἃ διὰ τοῦ σώματος ἔπραξεν εἴτε ἀγαθὸν εἴτε φαῦλον· ἀλλὰ πρὸς τὴν ἐκ τῶν γραφῶν ἔρευναν καὶ γνῶσιν ἀληθῆ, χρεία βίου καλοῦ καὶ ψυχῆς καθαρᾶς· καὶ τῆς κατὰ χριστὸν χν ἀρετῆς· ἵνα δι’ αὐτῆς ὁδεύσας ὁ νοῦς, τυχεῖν ὧν ὀρέγεται καὶ καταλαβεῖν δυνηθῆ· καθ’ ὅσον ἐφικτόν ἐστι τῆ ἀνθρώπων ἀνων φύ σει περὶ τοῦ θεοῦ θῦ λόγου μανθάνειν· ἄνευ γάρ καθαρᾶς διανοίας· καὶ τῆς πρὸς τούς ἁγίους τοῦ βίου μιμήσεως, οὐκ ἄν τις καταλαβεῖν δυνηθείη τοὺς τῶν ἁγίων λόγους· ὥσπερ γὰρ εἴ τις ἐθελήσειεν ἰδεῖν τὸ τοῦ ἡλίου φῶς· πάντως τὸν ὀφθαλμὸν ἀποσμήχει καὶ λαμπρύνει· σχεδὸν 
 Γ ὅμοιον τῶ ποθουμένω ἑαυτὸν διακαθαίρων· ἵνα οὕτως φῶς γενόμενος ὁ ὀφθαλμὸς· τὸ τοῦ ἡλίου φῶς ἴδη· ἢ ὡς εἴ τις θελήσειεν ἰδεῖν πόλιν ἢ χώραν, πάντως ἐπὶ τὸν τόπον ἀφικνεῖται τῆς θέας ἕνεκεν, οὕτως ὁ θέλων τῶν θεολόγων τὴν διάνοιαν καταλαβεῖν, προἀπονίψαι καὶ προἀποπλῦναι τῶ βίω τὴν ψυχὴν ὀφείλει· καὶ πρὸς αὐτοὺς τοὺς ἁγίους ἀφικέσθαι τῆ ὁμοιότητι τῶν πρά ξεων αὐτῶν· ἵνα σὺν αὐτοῖς τῆ ἀγωγῆ τῆς συζήσεως γενόμενος τὰ καὶ αὐτοῖς ἀποκαλυφθέντα παρὰ θεοῦ θῦ κατανοήση· καὶ λοιπὸν ὡς ἐκείνοις συναφθεὶς, ἐκφύγη μὲν τὸν τῶν ἁμαρτωλῶν κίνδυνον· καὶ τὸ τούτων πῦρ ἐν τῆ ἡμέρα τῆς κρίσεως· ἀπολάβη δὲ τὰ τοῖς ἁγίοις ἀποκείμενα ἐν τῆ τῶν οὐρανῶν οὐνῶν βασιλεία· ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶ δεν· οὔτε οὗς ἤκουσεν· οὐδὲ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπων ἀνων ἀνέβη· ὅσα ἠτοίμασται τοῖς κατ’ ἀρετὴν βιοῦσι καὶ ἀγαπῶσι τὸν θεὸν θν καὶ πατέρα πρα , ἐν χριστῶ χῶ 
 ἰησοῦ ἰῦ τῶ κυρίω κω ἡμῶν· δι’ οὗ καὶ μεθ’ οὗ αὐτῶ τῶ πατρὶ πρὶ σὺν αὐτῶ τῶ υἱῶ, ἐν ἁγίω πνεύματι θεὸν θν · τιμὴ καὶ κράτος καὶ δόξα· εἰς τοὺς αἰῶνας ἀμήν.