ԵՐԵԿԻ ճառն վասն մարմնոյ` զարմացոյց զմեզ. զգեղ բնութեանն մեկնէր, եւ ընդ իմաստութիւն ճարտրապետին զարմանայր. քանզի յորժամ բնութիւնն մեկնիցի, արարիչն փառաւորի. եւ յորժամ գործն գովիցի, արուաստիգետին մեծարանս բերէ: Այլ մինչդեռ այնու էաք, երեկոյին պաշտաման կարգքն հասին 'ի վերայ. մինչդեռ ճրագ մարմնոյն քարոզէր, երեկորին ճրագն 'ի սպասաւորութիւն եկեղեցւոյ մատեաւ յառաջ. եւ 'ի նոյն ճրագ` երրորդ ճրագին յիաշատակ, աստուածեղէն օրինացն յաւելոյր: Առաջին ճրագս մարմնոյ` 'ի կենարարէն իսկ ունի վկայութիւն, եթէ ճրագ մարմնոյ ակնդ է. եւ որ 'ի հրոյն կազմի` փորձիւ եւ սովորութեամբ յամենեցունց իսկ ճանաչի: Եւ երրորդ ճրագ` 'Դաւթայ քարոզի, ճրագ է, ասէ, բանք քա ոտից իմոց, եւ լոյս շաւղաց իմոց: Բայց այսօր մեզ մեծարոյ հասարակաց հօրս վարդապետութիւն միւս եւս զաւետարանական ճրագն եցոյց: Ճրագ` որ ո'չ ընդ հակառակս արեւու ելանիցէ, այլ արեգականն արդարութեան ունկնդիր լեալ: Գայ Քրիստոս մկրտել. եւ Յովաննէս մկրտէ, ո'չ ամբարհաւաճուբ հպարտացեալ, այլ աստուածեղէն հրամանին ծառայէ: Զամենեցունց մկրտիչն եւ զտէրն, այր մի` որ ինքն մկրտութեան կարօտ էր, մկրտէր. ո'չ ժպրհուբ մատուցեալ, այլ հրամանին հնազանդեալ: Յովաննէս ճրագ, որ զհին կտակարանաց սրբոցն զօրինակ յանձին բերէ. զոր օրինակ օրէնք հրէիցն ճրագ կոչէին, նոյնպէս եւ որք ըստ օրինացն առաքինեալք` ճրագ անուանէին: Մի'տ դիր աղաճեմ. Յովաննէս ճրագ, քանզի օրէնքն եւ մարգարէքն մինչեւ ցՅովաննէս. Դաւիթ ճրագ, քնզի յորժամ 'ի ծերութեանն խրոխտէր ընդ Զաբրոն 'ի պատերազմ ելանել, արգելուին ծերք ժողովրդեանն, եւ չտային երթալ 'ի պատերազմն, ամենեցուն զբողոք բարձեալ թէ մի' երթալ 'ի պատերազմն, զի մի' շիջուցանիցես զճրագն Իսրայէլի: Դաւիթ ճրգ, Յովաննէս ճրագ. իսկ յորմէ հետէ ծագեաց լոյսն ճշմրիտ, եւ արեգակնն արդարութեան, եւ արձակեաց զմեծապայծառ եւ զյստակ ճառագայթսն յերկնից, որք յայնմ լուսոյ առաքինանան` անցանեն զանցանեն զճրագօքն Նոքա ճրագին անուանակիցք եղեն, քանզի ըստ օրինացն` որ ճրագն կոչէր, զինուորեալ էին. եւ սոքա աւետարանական լուսովն լուսավւորելք, որ ըստ նմին կեան, եւ զնոյն ձեւ վարս ցուցանեն, անցեալ ըստ կարգս ճրագին` լոյս կոչին: Թէպէտ եւ ճրագն լոյս իցէ, այլ զի՞նչ համեմատութիւն ընդ բուն լուսոյն ունիցի. եւ զոր ինչ տայր կարգ բնութեանն, շնորհեաց թագաւորին առատութիւն` աշակերտացն: Եւ տե'ս զմարդասիրութիւնն Քրիստոսի. զոր անուն անձին եդ, նմին եւ զաշակերտսն արար հաղորդակիցս. ես եմ, ասէ, լոյս աշխարհի. եւ 'ի միւսում վայրի, թէ դուք էք լոյս աշխարհի: Ո~ նոր շնորհք եւ պարգեւք, որ ըստ ամենայն բանս եւ ըստ միտս անցանեն: Տե'ս, զիա'րդ բնութեան կարգին յաղթէ մարդասիրութիւնն: Ծագէ զարեգակն. եւ զի՞նչ ասեմ, թէ զարեգակն ծագէ. այլ յորժամ զկրապետն` զարեւելից զառաւօտն արձակիցէ, փախստական առնէ զամենայն գունդս աստեղաց, եւ թաքչին ղօղեն ամենայն աստեղք. ո'չ եթէ յապականութիւն դառնայցեն, այլ առաւելութեամբ լուսոյն արեգակնն ծածկին: Իսկ արդարութեան արեգակնն Յիսուս, որ յետ յառաջին գիշերին ծագեաց, ո'չ միայն զայն մարգարէսն` որ անդէն 'ի գալստեան նորա պայծառացան, լուսաւորեաց 'ի նմանութիւն աստեղաց, այլ եւ ա'յլ եւս լուսաւորս գումարեաց իւր: Ծագեցին ընդ արեգկանն արդարութեան լուսաւորք, քարոզք ճշմարտութեանն, ճակատայարդարք աստուածպաշտութեանն. զորոց ասէ Պաւղոս, յորոց միջի երեւիցիք լուսաւորք յաշխարհի. զբանն կենդանութեան ունիցիք 'ի պարծանս ինձ յաւուրն Քրիստոսի: Տեսե՞ր զճառագայթս արեգականն արդարութեան. տե'ս եւ զաւետարանիչն, զիա՞րդ դնէ անուանս` որ 'ի վեր են քան զամենայն հռետորական անուանսն, քան զամենայն տարապարտ փիլիսոփայութեանն, քան զգրամարտիկոսացն եւ զարուեստականաց, եւ քան զամենայն իսկ պատիւս մեծարանաց անուանք որդւոց: Զի՞նչ առ ասելն է. եւ մեծամեծ արդիւնս գործեն անուանք շինականք, եւ միտք երկնաւորք: Բարդողոմէոս եւ Թադէոս, անուանք օտարք 'ի յունրէն լեզուոյ, այլ զամենայն զնխրատութիւն 'ի բաց մերժեն, եւ զբնաւ գիտութիւնն 'ի տեղւոջ տնկեն: Զձկնորսս ընտրեաց կենարարն, ո'չ առ զիմաստունս ինչ խոտելոյ, եւ ո'չ առ 'ի զբանիբունս աղարտելոյ, յլ առ 'ի սկիզբն քարոզութեանն առանց կարծեաց պահելոյ: Քարոզի բանն ձկնորսօքն, զի յայտնի լինիցի արդիւնագործին զօրութիւն: Ո'չ ընդ այն զարմանմք, զի ձկնորսք են, յլ զի ձկնորսօք` զօրութիւնն որ 'ի վերոյ քան զաշխարհ է, պատմեցաւ: Կարող էր աստուած դրդել ջատագով քարոզութեանն զճարտարախօսս, զի իմաստութիւն գիտութեանն աստուծոյ յայտնեսցի. այլ չկամեցաւ ընդունայն առնել զճշմարտութիւն խաչին. վասն որոյ եւ Պաւղոս ասէր, եթէ ես ո'չ եկի առաւելութեամբ բանից, զի մի' ընդունայն լինիցի խաչն Քրիստոսի, այն իսկ է, թէ զի մի' վայրապար ինչ կարծիցի, եւ բանիւք խոտիցի. այլ զօրութիւն խաչելոյն տնկեաց զեկեղեցի առաքելական գնդիւքն: Տնկեաց զբանն ճշմարտութեանն անվարժ լեզուօքն, որ յաստուածեղէն օրքնսն միայն կրթէին. եւ իբրեւ նոքօք տնկեաց, ոռոգանէ այնոււհետեւ եւ իմաստնովք: Եւ զայն ո'չ վայրապար, զի մի', որ պատճառիցին զպատճառս մեղաց, ասիցեն, թէ զտգէտս պատրեաց, եւ զիմաստունս եւ զզօրաւորս չկարաց ածել 'ի հաւան. այլ առ նոքօք ճարտարեաց, որ մէտ 'ի պատրանսն էին մտօք, զձկնորսսն, զտխմարս, զչգիտունս, եւ զչմարթունս: Եւ յայն սակս թէպէտ եւ ո'չ ընդ նոսա, այլ անդէն յառաքելոցն ժամանակս յարոյց աստուած քարոզս բանիբունս, ճարտարախօսս: Ոմն, ասէ, աղէկսանդրացի Ապաւղոս անուն, հրեայ յազգէ եկն եհաս յԵփեսոս, բանիբուն եւ զօրաւոր գրովք եւ մտօք, եւ բնիբուն մեկնութեամբ: Զօրաւոր, ասէ, գրովք: Եւ զի՞նչ արուեստ ունիցի: Բազում ինչ նպաստ լինէր հաւատացելոցն: 'Ի հրապրակս, ասէ, յանդիմանէր զհրեայսն: Տեսանե'ս զսուսերն Քրիստոսի, զիարդ ամենեքումք սրի: Զձկնորսս վարժէ, եւ զիմաստունս վառէ. եւ քանզի մոլորութեանն սպասաւոր ճարտարախօսութին է, մերկանայ բազում անգամ զզէն չարեաց, եւ զգեցուցանէ առաքինութեանն. զգածեալ է մոլորութիւնն քննական բանիւք, յափշտակէ զայն ճշմարտութիւնն, եւ նոքիմք իսկ քննականօքն սպանանէ զմոլորութիւնն: Ոչպէս եւ երանելին Դաւիթ` յորժամ զհսկայն Գողիադ կործանեաց, նախ իւրովք զինուքն խոցեաց, եւ ապա նորին այլազգոյն սուսերուն եհատ զգլուխն. 'ի նմանէն առեալ` զնոյն գլխատեաց: Այնպէս գիտէ ճշմարտութիւնն զսուր մոլորութեանն հանել, եւ նովաւ զնոյն սպանանել: Էին 'ի մէջ հեթանոսաց իմաստունք, արձակեաց ախոյեանս նոցին Քրիստոս զնախանձայոյզս 'ի հրէից: Իր 'ի ժողովրդեանն հրէից սուսերն պողովատիկ` Սաւղոս, որ մոլորեալն էր հակառակ եկեղեցեաց, եւ կտրէր օձտէր զհաւատն Քրիստոսի. զնոյն սուսեր առ կենարարն, եւ ետ 'ի ձեռս եկեղեցւոյ, վանել զամենայն չարութիւն որ 'ի վերայ յառնիցէ: Եւ այն իսկ է զոր երանելին Դաւիթ ասէր, եթէ սուր հանին մեղաւորք, եւ լարեցին զաղեղունս իւրեանց. սուրք նոցա մտցեն 'ի սիրտս նոցա, եւ աղեղունք նոցա խորտակեսցին: