κ αλοὶ τῆς ὑπομονῆς οἱ πόνοι, και κάλλιστος ὁ καρπὸς ὁ τοῖς πό νοις ἐπόμενος· ἀγαθῶν γὰρ πόνων, καρπὸς εὐκλεής· πό νοι γεννῶσιν ἀρετὰς· πόνοι γεννῶσιν. τὸ τῆς νηστείας ἐπάγγελμα· πό νοις κατορθοῦται τὸ τοῦ μαρτυρίου στρατή γημα· πόνων ἔπαθλον ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν οὐνῶν · διήνυσται τοίνυν ἡμῖν μετὰ τῶν ἱερῶν τούτων πόνων, ἡ πανάρετας ἑ βδομάς· καὶ εἰς τέλος ἔδρα μεν τὸ πρῶτον γυμνάσιον· καὶ λάμπει τὸ τῆς εὐσε βεῖας ἔπαθλον· σήμε ρον ἀδελφοὶ ἔστιν ἡ ἡμέ ρα κα ὁ ἀδὰμ ἐπλάσ θη, καθ ἦν κατ εἰκόνα θεοῦ θυ γέγονεν· καὶ ἐπειδὴ χθὲς ἡμῖν τὸ τῆς φωνῆς ὄργανον οὐχ’ ὑπήκου σεν· ἀνάγκη σήμερον αὐτῆ τῆ ἡμέρα κα ὁ ἀδὰμ ἐπλάσθη τοὺς περὶ τῆς πλάσεως ἀναλαβεῖν λόγους· ἔπλασεν ὁ θεὸς θς τὸν ἀδὰμ τῆδε τῆ ἡμέρα πά λιν αὐτὸν ἀναπλάττει ὁ τοῦ θεοῦ θυ λόγος κατὰ τήν δε τὴν ἡμέραν· τί οὖν, ἵνα τῆς προκειμένης ἐπαγγελίας ἁψώμεθα· ὅτε ὁ θεὸς θς ἐποίησεν τὴν οἰκουμένην. καὶ διε κόσμησεν οὐρανὸν οὐνον , ἡλί ω καὶ σελήνη καὶ ἄσ τροις, καὶ τὴν γῆν ὁ μοίως διεποίκιλεν. πο ταμοῖς καὶ πηγαῖς διεζωσ μένην· ἄνθεσιν καὶ φυ τοῖς ἐστεφανωμένην· καὶ θάλασσαν μὲν ἀπε τείχησεν· σύμπασαν δὲ τὴν εὐπρέπειαν τῶδε τῶ κόσμω περιέθηκεν· ὡς πολλάκις ἔφθην εἰπὼν, ἐδημιούργη καὶ ἔπλασεν τοῦ κόσμου τούτου χειροτονῆ τὸν δεσ πότην· πλ άττει δὲ αὐ τὸν οὐχ’ ὁμοίως τοῖς ἄλλοις· κτήνη γὰρ λόγω μόνω κε λεύσας, ἀπὸ γῆς προσέ φερε ἐξαγαγέτω ἡ γῆ τε τράποδα ἑρπετὰ καὶ θη ρία· τὰ δοῦλα, λόγω κα λεῖται· τὸ δὲ πλάσμα τῆς θείας εἰκόνος χειρὶ σημείωσαι ση διαπλάττεται· οὐχ’ ὅτι θεοῦ θυ χείρ ἐστι καὶ μέλος τοιοῦ τον· ἀλλὰ βουληθεῖς τὸ τί μιον παραστῆσαι τῶν πλαττομένων. εἰσάγει θεοῦ θυ χεῖρα δημιουργοῦσαν· τ ὰ μὲν γὰρ οἰκτρὰ τῶν ἔργων ἐπιτάττοντες ποιοῦμεν. τὰ δὲ πο θινὰ, διὰ τῶν τῶν χειρῶν ἀναλαμβά νομεν· δια τοῦτο φησὶν ἡ γραφή· καὶ ἔλαβεν ὁ θεὸς θς χοῦν ἀπὸ τῆς γῆς· ἔλαβεν χοῦν οὐ βόλον· οὐ παχυτάτην γῆν. ἀλ λὰ λεπτότατον χοῦν· ὅ ρα πῶς ἐξ αὐτῶν τῶν προ οιμίων ἡ ἐλπὶς ἐπάγεται τῆς ἀναστάσεως· ἐπει δὴ γὰρ ἔμελλεν εἰς χοῦν ἀ ναλύεσθαι κατὰ τὸ εἰρη μένον. κα ὶ εἰς χοῦν θ ανά του κατήγαγ ές με· ἵνα μή τις τὸν ἐν τοῖς τά φοις χοῦν θεασάμενος ἀπαγορεύση τὴν ἐλπίδα τῶν ἀνθρώπων ἀνων , αὐτῆ τῆ δημι ουργία. ἔπηξεν τὴν ἐλπί δα τῆς ἀναστάσεως· διὸ φησὶν· ἔλαβεν ὁ θεὸς θς χοῦν ἀπὸ τῆς γῆς· ἐκεῖ χοῦς, καὶ ὧδε χοῦς· ἐκεί νος τη δυνάμει τοῦ τε χνίτου μετεποιήθη. καὶ οὗτος τῆ σοφία τοῦ δη μιουργοῦ μετεβάλλετο· ἔ λαβεν χοῦν καὶ ἔπλα σεν· τὸ μὲν πόθεν ἔλα βεν καὶ τί ἔπλασεν ἔμα θες · τὸ δὲ πῶς μετεποίη σεν , οὐ παρέλαβες· τὸν λόγον ἐδίδαξεν, τὸν δὲ τρόπον ἀπέκρυψεν· ἵνα μάθης μὴ περιερ γάζεσθαι θεοῦ θυ δημιουργί αν· εἰ δὲ θεοῦ θυ δημιουργίαν οὐκ ἐ πετράπης περιεργάζεσ θαι, πολλῶ μάλλον θεοῦ θυ γέννησιν πολυπραγμο νεῖν οὐκ ὀφείλεις· ἔπει τα μὲν τετράποδα ποι ῶν ὁ θεός θς , ὁμοῦ μετὰ τῶν σωμάτων, κ αὶ τ ὰς ψυχὰς ἐπήγαγεν· τὸ ν δὲ ἄνθρωπον ανον πλάττων, πρώτον κατασκευάζει τὸ τοῦ σώματος ὄργανον, καὶ τότε τὴν ψυχὴν δημιουρ γήσας ἔθηκεν· δια τί; ἵνα καὶ ἐν τούτω δείξη τὴν ὑπερωχὴν τοῦ ἀν θρώπου· ἐπειδὴ γὰρ τὰ μὲν ἄλλα ζῶα καὶ τὰ κτή νη λυόμενα θανάτω συ ναφανίζει τῶ σώματι καὶ τὴν ψυχὴν· ἐκεῖθεν αὐτῶν λέγει τὴν γένε σιν· ὅπου πάλιν τὸ πᾶν ἐμελλεν ἀφανίζεσθαι. τὸν δὲ ἄνθρωπον ἄνον π λάσας. τὸ μὲν σῶμα ἀπὸ γῆς λαμβάνει. τὴν δε ψυ χὴν ἐμφυσᾶ· καὶ μικρὸν ἀνάμεινον ἵνα σοι τὸν λό γον τοῦ ἐμφυσήματος κατὰ τὸ ἐγχωροῦν πα ραστήσω· ἐκ προοιμί ων γὰρ καὶ ἐν τούτω τὴν ἐλπίδα τῆς ἀναστάσε ως ὑπογράφει· πλάτ τει τὸ σῶμα πρῶτον· καὶ πρῶτον ἄνθρωπος ἄνος ἔλαβεν εἰκόνα νεκρὰν, καὶ τε ζῶσαν τὴν ἐνέργει αν τῆς ψυχῆς ἐδέξα το· πρῶτον ἐδείχ θ η νε κρὸς, εἶτα ζῶν· πρῶτον ἔπλασεν σῶμα νεκρὸν, εις ὃ ἔμελλεν καταλή γειν ὁ ἄνθρωπος ἄνος · εἶτα ὅτε ἀπετέλεσεν τὸ νεκρὸν σῶμα. τότε ἀπέδωκεν τὸν χαρακτῆρα· καὶ οὐ ποιεῖ τὴν ψυχὴν πρὸ τοῦ σώματος, ἵνα μὴ γένη ται αὐτόπτης τῶν γινο μέν ω ν· οὐ ποιεῖ τὴν ψυ χὴν παρεῖναι τῆ δη μι ουρ γία. ἵνα μὴ καυχήσηται. ἀλλ’ ἵνα μὴ δὲ τὸν τρ όπο ν εἴδη τοῦ γενομένου· τοῦ το καὶ νῦν ποιεῖ ὁ θεός θς καὶ γὰρ ἕκαστον ἡμῶν πλάττει ἐν κοιλία· καὶ πῶς πλάτ τει. οὐδενὶ βλέπειν συνε χώρησεν · σπειρόμεθα καὶ πλαττόμεθα· καὶ ἡ μὲν φύσις τὸν δρόμον ἀνύει· τὸν δὲ τρόπον τῆς πλάσεως οὐδεὶς κα ταλαμβάνει· ὦ τοῦ θαύματος· κτίζεται ναὸς ἐν ναῶ· πλάτ τεται βρέφος ἐν κοι λία· οἶκος ἐν οἴκω κα τασκευάζεται, καὶ ὁ ἔ ξωθεν οἶκος οὐκ’ ἐσθά νεται· ποιεῖ τοίνυν τὸν ἄνθρωπον ἄνον κατὰ τὴν νεκρὰν εἰκόνα· εἶτα φησὶν ἐ νεφύσησεν ὁ θεὸς θς εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ ἀδὰμ πνοὴν ζωῆς καὶ ἐγένε το ἄνθρωπος ἄνος εἰς ψυχὴν ζῶ σαν· πολλοὶ ἐν σαν ὅτι τὸ ἐμφύσημ αὐτῶ ἦν ἡ ψυχή· καὶ ὅτ ἐ κ τῆς οὐσίας τοῦ θεοῦ θυ ἡ ψυ χὴ λέγω δὴ ἐκ τη σί ας αὐτοῦ. οὐκ’ ἐχρ ῆν ἐν τῶ μὲν εἶναι σοφὴ ν, ἐν ἄλλω δὲ μωρὰν καὶ ἀσύ νετον· οὐ ναι ψυχὴ καίαν. ἑ τ δὲ ψ ὴν ἄδικον· ἡ γὰρ τοῦ θεοῦ θυ οὐσία οὐ μ ε ρίζεται οὐδε ἀλλοιοῦ ἀλλ’ ἔστιν ἀνἀλλοίωτος ἐγὼ γάρ εἰμι φησὶν φη καὶ οὐ κ ἠλλοίωμαι· ἔπειτα ἀ δελφοὶ οὐ μόνον εὑρήσκο μεν διαμαρτανοῦσας ψυ χὰς καὶ ἐκ τοῦτου ἐλεγχο μένας ὡς οὐκ εἰσὶν ἐκ τῆς θεῖας οὐσίας, ἀλλ’ εὑρ ήσ κομεν αὐτὰς καὶ κρίσει ὑ ποβαλλομένας· λέ γὰρ ὁ σωτήρ σηρ · μὴ φοβεῖσ ἀ πὸ τῶν ἀποκτενόντων τὸ σώμα· τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖ ναι· φοβήθητε δὲ τὸν θεόν θν τὸν δυνάμενον καὶ σῶμα καὶ ψυχὴν ἀπολέσαι ἐν γεένη· εἰ οὖν ἐξ αὐτοῦ ἡ ψυ χὴ. ἑαυτὸν κρίνει ὁ θεός θς · τί οὖν βούλεται τὸ ἐμφύση μα ἀναγκαῖον ἰδεῖν ἐπὶ θεοῦ θυ τὸ ἐμφύσημα. ἡ τοῦ ἁγίου πνεύματος πνς ἐστιν ἐνέργεια· σημείωσαι ση ὥ σπε ἐνεφύσισεν ὁ σωτὴρ σηρ εἰς τὰ π ρ ό σωπα τῶν ἀποσ τόλων καὶ εἶπεν. λάβετε πνεῦμα πνα ἅγιον· οὕτω τὸ ἐμφύ σημα τὸ θεῖον· ἀνθρωπίν ἀκούωμεν, θ ε οπρεπῶς δὲ νοοῦμεν. τὸ πνεῦμα πνα ἔσ τιν τὸ προσκυνητὸν καὶ ἅγιον· τὸ ἅγιον πνεῦμα πνα προ θὼν, ὐτὸ γέγονεν ψυχὴ, ἀλλὰ ψυ χὴν ἔκτι σεν· οὐκ αὐτὸ εἰς ψυχὴν μετεβλήθη, ἀλλὰ ψυχὴν ἐδη ύργησεν· δημι ουργὸν γὰρ τὸ πνεῦμα πνα τὸ ἅγιον. καὶ κοινωνεῖ τῆ δημιουρ γία τοῦ σώματος καὶ τῆ δημιουργία τῆς ψυχῆς· πατὴρ π ηρ γὰρ υς υἱὸς καὶ πνεῦμα πνα ἅγι ον τῆ θεία δυνάμει δημι ουργεῖ τὸ πλάσμα· καὶ μὴ νομίσης ὅτι μέρος μὲν ὁ πατὴρ πηρ συνελάβετο· μέρος δὲ ὁ υἱός υς , μέρος δὲ τὸ πνεῦμα πνα τὸ ἅγιον, ἀ ἐ κεῖνο λέγω· ὅτι κἀν πατὴρ πηρ ποιήσει, υἱὸς υς τὸ ἔργον καὶ τοῦ π νεύματος πνς τὸ κατόρθωμα· κἀν υἱὸς υς δημιουργήση, πατρὸς πρς ἡ δημιουργία. καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος πνς ἡ ἐνέργει α· εἰ δέ τις ἀπιστῆ· ὅτι τὸ πνεῦμα πνα τὸ ἅγιον οὐκ ἐκοινώ ησεν τῆ ἡμετέρα δημι ουργία, ἐλεγχέ ἐκ τῶν μυστηρίων· εἰ μὴ ὑπὸ τῆς τριάδος ἀναγεννώ μεθα· εἰ μὴ τῶ πατρὶ πρι καὶ τῶ υἱῶ υ ω καὶ τῶ ἁγίω πνεύματι πνι ὑπο γράφεται ἡ δημιουργία, πῶς ἐν ὀνόματι πατρὸς πρς καὶ υἱοῦ υυ καὶ ἁγίου πνεύματος πνς ἀ νακαινίζεται ἡ δημιουρ γία· ἀλλ’ ὅτἀν μὲν ἐκτίσ θημεν οὐ χρεῖα γέγο νεν τοῦ πνεύματος πνς · ὅτἀν δὲ και νιζόμεθα παραλαμβά νε ται πνεῦμα πνα οὐκ’ οὖν δημι ουργὸν τὸ πνεῦμα πνα κἀν θέλω σιν· καὶ μαρτυρεῖ δαυὶδ δαδ ὁ προφήτης τῆ δημιουργι κῆ δυνάμει τοῦ πνεύματος πνς · πε ρὶ γὰρ τῆς ἀνθρωπίνης ἀνίνης διαλεγό μενος κατασκευῆς φη σὶν· πάντα πρὸς σὲ προσ δοκῶσι κύριε κε δοῦναι τὴν τροφὴν αὐτῶν εἰς εὔ και ρον· δόντος σοῦ, αὐτοὶ συλ λέξουσιν· ἀνοίξαντος δὲ σοῦ τὴν χεῖρα, τὰ σύμ παντα πλησθήσονται χρηστότητος· ταῦτα τὴν ἄφθονον χωρηγίαν ἐνδείκνυται· εἶτα τὸ ἐ παγόμενον· ἀποστρέ ψαντος δὲ σοῦ τὸ πρόσω πον ταραχθήσονται· ἀντανελεῖς τὸ πνεῦμα πνα αὐ τῶν καὶ ἐκλεῖψουσιν καὶ εἰς τὸν χοῦν αὐτῶν ἐπιστρίψου σιν· ἐξἀποστελεῖς τὸ πνεῦμά πνα σου καὶ κτισθήσονται· οὐ κ οὖν κτ ίσ της καὶ δημιουρ γὸς τὸ πνεῦμα πνα τὸ ἅγιον· καὶ βλέπε ῥημάτων ἀκρί βειαν· ὅτε μὲν περὶ τῆς ψυχῆς τῆς ἡμετέρας λέγει. ἀντανελεῖς το πνεῦμα πνα αὐτῶν καὶ ἐκλείψουσιν ἁγίου δι οστελεῖς σου καὶ κτισ θήσοντ δὲ πρὸς ταῦ ἀναβλέψαι τολμήσου σιν τὴν ἀλήθειαν οἱ αἰ ρε τικοῖ, ἑτέρα μαρτυρί α πάλιν ἀπαστράψει τὴν τοῦ ἁγίου πνεύματος πνς δημιουργι κὴν δύναμιν κηρύττου σα· τὸ γὰρ κρεῖττον πά σης δημιουργίας καὶ οὐρανοῦ οὐνοῦ καὶ γῆς καὶ θαλάσσης ἔ ργ ον τοῦ ἁγίου πνεύματος πνς εὑ ρίσκεται· τὸ γὰρ τοῦ χριστοῦ χυ πανάγιον καὶ προσκυνη τὸν σώμα δι’ οὗ καὶ οὐρανὸς οὐνὸς καὶ γῆ καὶ ὅλος ὁ κόσ μος ἀνακαινίζεται· καὶ ἡ οἰκουμένη σώζεται, ἔρ γον ἐστὶν τοῦ ἁγίου πνεύματος πνς · τ ῆς γοὐν παρθένου τῆς ἁγί ας ἀποροῦσης περὶ τὴν εὐαγγελισθῆσαν ξένην ὠδῖνα καὶ λεγοῦσης· πῶς ἔσται μοι τοῦτο ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω. ὁ ἄγγελός φησὶν πρὸς αὐτήν· πνεῦμα πνα ἅγιον ἐπε λεύσεται ἐπὶ σὲ, καὶ δύνα μις ὑψίστου ἐπισκι σημείωσαι ση άσει σοι· τινὲς ἐνόμη σαν. πνεῦμα πνα μὲν ἅγιον εἰ ρεῖσθαι αὐτὸ τὸ πνεῦμα πνα , δύναμιν δὲ ὑψίστου τὸν υἱόν υν · δεῖ δὲ εἰδέναι ὅτι αὐ τ κάλεσεν καὶ πνεῦμα πνα ἅγι δ ὑψίστου· ὥ ρ γὰρ ὁ υἱὸς υς δύναμις ὑψίστου καὶ ἀκούεται καὶ λέγεται χριστὸς χς γὰρ θεοῦ θυ δύναμις οὕτω καὶ τὸ πνεῦμα πνα τὸ ἅγιον δύ ναμϊς ὀνομάζεται· λέ γει γοὖν τοῖς ἀποστόλοις ὁ κύριος κς · μήνατε εἰς ἱερουσαλὴμ ἱλημ ἕως ἂν ἐνδύσησθαι δύ ναμιν ἐξ ὕψους· ἔπειτα ἀδελφοὶ ὁ ἄγγελος τῶ ἰ ωσὴφ διαλεγόμενός φη σὶν· ἰωσὴφ υἱὸς υς δαυίδ δαδ μὴ φοβηθῆς παραλαβεῖν μαριὰμ τὴν γυναῖκα σου τὸ γὰρ ἐν αὐτῆ γεννηθὲν· οὐ κτισθέν· ἵνα μὴ νομί σης τὴν θείαν καὶ ἄχραντον φύσιν χραίνεσθαι. οὐκ εἶ πεν τὸ κτισθὲν ἀλλὰ τὸ γὰρ ἐν αὐτῆ γεννηθὲν ἐκ πνεύματος πνς ἐστιν ἁγίου εἰ τοί νυν τὸ σῶμα τοῦ χριστοῦ χυ ἔκτι σεν τὸ πνεῦμα πνα τὸ ἅγιον· δεῖ ξον διαφορὰν δημιουργί ας πρὸς δημιουργίαν· ἀλλ ὅρα μὴ αἰσχυνθῆς πατρὶ πρι μὲν ἐπιγράφων τὴν γ η ήνην εἰκόνα· κατὰ τὸν σὸν λόγον ὅ ἀδὰμ ἐκτίσθη κοινωνί αν οὐκ εἰ ς δημιουρ γίαν τὸ πνεῦμα πνα , εὑρεθήσε ται ὁ μὲν πατὴρ πηρ τίζων τὸν γή νον ἄνθρωπον ἄνον · δὲ πνεῦμα πνα τὸ οὐράνιον οὐνιον · ἐνεφύση σεν γὰρ εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ καὶ ἐγένετω εἰς ψυ χὴν ζῶσαν· καὶ πρόσεχε ἀκριβῶς ὅτε ἐπλάσθη· ὅτε ἐδημιουργήθη· ὅτε τὸν οἰκεῖον ἀπέλαβεν χαρακτῆρα. ἡ γυνὴ οὐ δέποτε ἐπέπλαστω· ἀλ λα τί ποιεῖ ὁ θεός θς · ὥσπερ οὐκ ἠθέλησεν τὴν ψυ χὴν τοῦ ἀδὰμ παρεῖναι τῆ δημι ου ργία τοῦ σώμα τος· οὕτως οὐδένα συ νεχώρησεν θνητὸν ὀφθαλ μὸν παρεῖναι τῆ δημι ουργία· διὰ τοῦτο μέλ λων πλάττειν τὴν γυναῖ κα. ἐπιβάλλει τῶ ἀδὰμ κοίμ ιν· ἵνα μὴ παρῆ μὴ δὲ περιεργάζηται θεοῦ θυ δημιουργίαν· καὶ ἔλα βεν μίαν τῶν πλευρῶν αὐτοῦ, καὶ ἐπλήρωσεν σάρ κα ἀντ’ αὐτῆς· πόθεν ἀνεπλήρωσεν ἀπορεῖ ὁ λόγος· ἡ δὲ δύναμις οὐ κ ἀπορεῖ· καὶ ὠκοδό μησεν τὴν πλευρὰν ἦν ἔλαβεν εἰς γυναῖκα· π ῶς οὖν πάλιν ὠκοδό μησεν ὀστοῦν πλευρᾶς· πῶς εἰς ὀφθαλμὸν με τεποιήθη· πῶς εἰς χεῖ ρας διεπλάσθη· πῶς εἰς νεῦρα διετάθη· πῶς εἰς ἤπαρ μετερυθμήθη· πῶς εἰς τὴν τῶν ἐγκάτων ποικιλίαν μετεσχηματίσ θη· πῶς ἐπάγη γλώττα· πῶς ἀπετορνεύθη χεί λη· πῶς διεγλύφησαν ῥίνες· πῶς ἤνθησαν τρίχες· πόθεν ἐφύη σαν ὄνυχες· πόθεν δια τρέχει τὸ αἷμα· ἑρμή νευσον τὴν σὴν δημι ουργίαν· εἰ δὲ μὴ ἰσχύεις εἰπεῖν, ἐπιστόμησόν σου τὴν κατὰ τοῦ μονο γενοῦς συκοφαντίαν· ἐ πέβαλεν ἐπὶ τὸν ἀ δὰμ ἔκστασιν ὁ θεὸς θς καὶ ὕπνω σεν· καὶ λαμβάνει πλευ ρὰν, καὶ δημιουργεῖ γυ ναῖκα· καὶ βλέπε τὴν πάνσοφον σοφίαν· ἀπὸ ἑνὸς πλάττει δύο· ἵνα ἀπὸ τῶν δύο τὸν ἕνα πά λιν ἀποτελέσει διὰ τῆς συναφείας· ἀπὸ τοῦ ἀ δὰμ ἔτεκεν τὴν γυναῖ κα, ἀπὸ τοῦ ἑνὸς ἐποί ησεν δύο· πάλιν ὁ αὐτὸς ἀπὸ τῶν δύο ποιεῖ τον ἕνα· τὸ γὰρ ἀπὸ γυναι κὸς καὶ ἀνδρὸς τικτόμε νον, εἰς ἓν. ἀποτελεῖ ται σῶμα· τὸ ῥῆμα ἀνθρώπινον ἀνιον · τὸ δὲ νόημα θεῖον· ἑρ μήνευσον πῶς ὠκο δομεῖται πλευρὰ καὶ οὐχ’ εὑρήσις· πῶς τὸν μὲν ἔπλασεν, τὴν δὲ ὠκοδόμησεν· μὴ ταὐ τόν ἐστιν πλάττειν ἀπὸ γῆς, καὶ οἰκοδομεῖν ἀ πὸ πλευρᾶς· κατασ κευάζει τὸν κάϊν καὶ τὸν ἄβελ καὶ τοὺς ἑξῆς ἅπαντας ἀνθρώπους ἀνους ἀπὸ συναφείας· καὶ εἰσὶν οἱ μὲν γεννητοὶ· ὁ δὲ πλασ τός, ἡ δὲ, οἰκοδομητή· τ ὰ ὀνόματα οὐκ ἴσα· τί οὖν ἐμερίσθη ἡ οὐσία· μη γένοιτο· ἀλλὰ ταῦτα μοι εὐκαίρως εἰρείσθω· ἐπειδὴ λέγουσιν οἱ αἰρετι κοῖ· ὅτι τὸ γεννητὸν καὶ τὸ ἀγέννητον οὐχ’ ὅμοι α· ἀλλ’ ὅσην ἔχει τὰ ὀνό ματα διαφορὰν· τὸσαύ την ἔχει καὶ τὰ πράγματα τὴν διάστασιν· δὸς οὖν τῶ ἀδὰμ διαφορὰν πρὸς τοὺς ἐξ αὐτοῦ· ὁ γὰρ ἀ δὰμ καὶ γε ν νητός ἐστὶν καὶ ἀγέννητος· γε ν νη τὸς, καθὸ ἐγένετο· ἀγέν νητος καθὸ οὐκ’ ἐγεννή θει· ἡ δὲ γυνῆ οὔτε ἐγεν νή θη οὔτε ἐ π λάσθη· ἐπἀνάλαβε πάλιν τὸ ῥήμα, καὶ στήσον τὸ νόημα· ὁ ἀδὰμ ἐπλάσθη καὶ οὐκ ἐ γεννήθη· οἱ περὶ κάϊν καὶ ἄβελ καὶ τοὺς ἑξῆς ἀνθρώπους ἀνους · οὔτε ἐπλάσθησαν οὔτε ὠκοδομήθησαν· ἀλλ’ ἐγεννήθησαν· ἐπεὶ οὖν πολλὴν ἔχει διαφο ρὰν ἡ ἔννοια τῶν ὀνομά των· ἄλλο γὰρ τὸ πλασθῆ ναι, καὶ ἄλλο τὸ γεννῆθῆ ναι· δεῖξον μοι διαφορὰν οὐσίας τοῦ ἀδὰμ πρὸς τὴν εὖαν καὶ τοὺς ἐξ · εἰ δὲ τέμνονται ταῖς προση γορίαις καὶ οὐ τέμνονται τῆ οὐσία, τί θαυμαστόν· εἰ τὰ ὀνόματα συνεχῶς πε ριστρέφεις· ἐναλλάττει μὲν πρὸς τὴν ἐκ φώνησιν, συμφωνεῖ δὲ πρὸς τὴν ἀ λήθειαν· πόθεν δέ σοι τὸ γεννητὸν καὶ τὸ ἀγέννητον· ἠρνίσω πατρὸς πρς καὶ υἱοῦ υυ τὴν προσ ηγορίαν· σοφώτερος ἐγέ νου τοῦ ἁγίου πνεύματος πνς τῆ προσ ηγορία· οὐκ ἦν σου ἀξιο πιστότερος ὁ θεός θς ; οὐκ ἠδύ νατο τὸ σοφὸν τοῦτο αὐ τὸς πρὸ τῆς σῆς ἐπινοῖας εὑρεῖν· οὐκ ἠδύνατο εἰ πεῖν βαπτΐζεται αὐτοὺς ἐν ὀνόματι ἀγεννήτου καὶ γεννητοῦ· ἀλλ’ ἡ μὲν τοὺς αἱρετικοὺς μάχη· καὶ ὁ περὶ εὐσεβείας λόγος, ἑτέρω καιρῶ ταμιευέσθω· εἰς δὲ τὸ προκείμενον ἐπα νέλθωμεν· ἐπέβαλεν τῶ ἀδὰμ τὸν ὕπνον. καὶ τό τε τὴν πλευρὰν ἔλαβεν· ἐ πεὶ οὖν ἥμελλεν ἐκ τῆς πλευρᾶς ταύτης προέρ χεσθαι ἡ ἀφορμὴ τῆς πα ραβάσεως, γυνὴ δὲ εἰσήγαγεν τὸν θάνατον τῶ ἀδὰμ· ὁ σωτὴρ σηρ βουλόμε νος τὴν πληγὴν θερα πεῦσαι, ἀντιτίθησιν πλευράν· καὶ ἐν τῶ σταυρῶ στρω πάλιν λόγχη παρέδωκεν τὴν πλευ ράν· ἵνα ὅθεν ἐπήγαγεν τὸ τραῦμα, ἐκεῖθεν ἀν θήση ἡ σωτηρία σρία · ἐξήλθεν αἷμα καὶ ὕδωρ· νόει τὸ μυσ τήριον καὶ τίμησον τὸν οἰκονομήσαντα· καὶ βλέπε τὸ θαυμαστόν· ἐπειδὴ γὰρ ὁ ἀδὰμ με τὰ τὸν ὕπνον ἀφηρέθη τῆς πλευρᾶς, οὐ γὰρ ἐ γρηγορότος τοῦ ἀδὰμ ἡ πλευρὰ ἀφηρέθη· ὁ σωτὴρ σηρ οὐκ ἐγρηγορὼς τῶ σώ ματι τὴν πλευρὰν διε νύγη· ἀλλὰ μετὰ τὴν κοίμησιν τὴν τοῦ σώματος ἔδωκεν πλευρὰν τῶ στρα τιώτη· καὶ πρόσεχε ἀ κριβῶς, ὅ τε ὁ σωτὴρ σηρ ἐπὶ τοῦ σταυροῦ στρου τὴν ἔνθεον οἰκονομίαν ἐπλήρου· ὑπέμενεν μὲν τὰ ἄλ λα ἔτι ἐν σαρκὶ ὢν καὶ φαινόμενος· καὶ ταῦ τα κατὰ τὴν ἀνθρωπίνην ἀνιν κα τάστασιν· θεοῦ θυ γὰρ πά θος οὐκ’ ἅπτεται· θεὸν θν , πά θος οὐχ’ ὑβρίζει· θεὸν θν , πά θος οὐ μειοῖ· εἰ μήπω καὶ τῶν ἡμετέρων ψυχῶν ἔστι κατώτερος· εἰ γὰρ ταῖς ψυχαῖς ταῖς ἡμετέραις, αὐτὸς ἐπἀγγέλλεται λέγων· μ ὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτενόντων τὸ σῶ μα τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι· πῶς αὐτὸς μετέσχεν τῶν παθῶν τοῦ σώματος· ψυχὴ οὐκ ἀποθνήσκει· καὶ ὁ κτίσας τὰς ψυχᾶς ἀ ποθνήσκει; πάντα οὖν ὑπομείνας κατὰ τὴν ἀν θρωπίνην οἰκονομίαν· ἐπιτελεῖ τὰς οἰκονομίας· ἵνα δείξη τὴν ἐξουσίαν αὐθεντοῦσαν, καὶ οὐχ υ ποκύπτουσαν νόμοις φύσεως· ὡς φησὶν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ στρου , τετέλεσται· πάτερ περ εἰς χεῖρας σου παρα τίθημι τὸ πνεῦμά πνα μου· φω νῆ τὴν φύσιν διέλυσεν· λόγω, τὴν πῆξιν ἐφήρ μωσεν· αὐτὸς γάρ ἐστιν ὁ λέγων· ἐξ ου σίαν ἔχω θεῖ ναι τὴν ψυχήν μου καὶ ἐξου σίαν ἔχω λαβεῖν αὐτήν· ὅτε οὖν παρέδωκεν τὸ πνεῦμα πνα κατὰ τὸ ἀνθρώπινον ἀνιον σχί μα, νεκρωθέντος αὐ τοῦ· μάλλον δε νεκρώ σαντος αὐτοῦ τὸν θά νατον διὰ τῆς νεκρώ σεως· οἱ στρατιῶται ἀ πιστήσαντες δια τὸ τα χύ τῆς ἀπαλλαγής· καὶ νοήσαντες ὅτι ὑπερ βαίνει φύσιν ἀνθρώπου ἀνου τὸ ψιλῶ ῥήματι τὴν ψυ χὴν παραδιδῶνε, προσ ήλθον πειράζοντες εἰ ἔτι ζεῖ· καὶ ηύρον νεκρὸν μὲν ἀληθῶς τῶ σώμα τι, ζόντα δε τῆ ἐνεργία· καὶ ὼν απέκτιναν ὡς ἄνθρωπον ἄνον , μετὰ τὸν σταυρὸν στρὸν ὁμο λογοῦσαν υἱὸν υν τοῦ θεοῦ θυ · ὅ τε γὰρ ὁ στρατιῶτις τὴν πλευρὰν ἐνυξεν· ἐξήλ θεν αἵμα καὶ ὕδωρ· ὅ ἐσ τὶν νεκροῦ ἀλλότριον· οὐδέποτε γὰρ ἀπὸ νεκροῦ αἵμα πιγάζει· ὅτε δὲ ἐπίγασεν τὸ αίμα τὸ μυσ τικόν, τότε ἡ πλευρὰ πιγὴν ἤνυξεν σωτηρίας σριας · δια την πλευρὰν τὴν α νοίξασαν τὴν παρανο μίαν· τότε λέγει ὁ ἑκα τόνταρχος ὁ παρεστι κῶς τῶ σταυρῶ στρω , ἀληθῶς θεοῦ θυ υἱὸς υς ἦν ζ ώντα ἠρνί σω· καὶ ἀποθανόντα κη ρύττεις; ἀκριβῶς οὖν πρόσεχε τοῖς λεγωμένοις· ὥσπερ το αδὰμ ὕπνον ἐ πέβαλεν ὁ θεὸς θς , καὶ τότε την πλεῦραν ἀπέσπα σεν· οὕτως τοῦ σωτῆρος σρς τὴν κοινὴν κοίμησιν· ὑπο στάντος κατὰ τὸ σώμα, τότε ἡ πλεῦρα ενύγει· κ αὶ γὰρ τότε μετὰ τὸν ὕ πνον καὶ νῦν μετὰ την κοίμησιν οἱ ιῶται αἵμα ἰδόντες, υἱὸν υν θεοῦ θυ ἐκή ρυξαν· οἱ δε αἱρετικοὶ καὶ θαύματα ἰδοντες οὐ κ εκήρυξαν· διὰ τι δὲ ἀδελφοῖ τῆ λόγχη ὑπήν τησεν ἡ πλευρᾶ· ἔδει ἐν τῶ σχίματι τοῦ σταυροῦ στροῦ πάντα λυθῆναι τὰ κατὰ τοῦ ἀδὰμ· ἐπειδὴ γὰρ ὁ θεὸς θς ἐκβαλὼν τὸν ἀ δὰμ ἀπὸ τοῦ παραδείσ σου φλογίνην ρομφαίαν πε έθ ηκεν τὴν κο λύ αν αὐτὸν εἰσέρ χεσθαι εἰς τὸν παράδεισ σον. ἡ δε ρομφαῖα ἦν ειστρεφομένη· πᾶν δὲ στρεφόμενον ἕως αν συγκρούσει τινὶ τῶν αντιπιπτόντων οὐκ’ ἴσ τατε· ἴσ ἀπὸ τῆς πει ρας ἀδελφοὶ τὸ λεγώ μενον· πᾶν τὸ στρεφό μενον ἐαν μὴ συγκρού σει οὐχ’ ἵστατε τοῦ ἰδίου δρό μου· ἐπεὶ οὖν οὐδεις οὐ δύναται αντιστῆναι τη ρομφαία τῆ πυρίνη ἐν τῆ οἰκονομία τοῦ σταυροῦ στρου τὸ σχήματι τῆς ρομφαί ας ἀνέθηκεν τὴν πλευ ρᾶν· ἵνα δια τῆς αἰσθη τις λόγχης ἡ νοητι ρομ φαῖα συγκρούσασα τῆ πλευρᾶ παῦσηται πὸν τῆς ἀπειλὴς· καὶ μὴκέτι τοῖς ἀνθρώποις ἀνοις τὴν εἴσοδον ἀπὸ κλή σει τοῦ παραδεῖσσου. ἐ δέξατο τοίνυν ὁ κύριος κς τὴν ρομφαίαν δια τῆς πλεῦ ρᾶς, καὶ εὐθέως ἠνύ γη ἡ θύρα τοῦ παραδείσ σου· ἐπίγασεν ἀπὸ πλεῦ ρᾶς ἡ θεραπεία τῶ πλι γέντι δια πλευρᾶς· καὶ εὐθέως ως ἠνύγη ἡ θύρα τοῦ παραδεῖσσου επίγα σεν απὸ πλευρᾶς· ἐ ξήγαγεν αὐτὸν τὰ πρώ τα τοῦ παραδείσσου, καὶ επιτέλει τὸν αὐτὸν εἰ σήγαγεν εἰς βασιλείαν· ἐπέδευσεν, ἀλλ’ εἰλέ ησεν· ἐξέβαλεν ἀλ λ οὐκ ἠφάνησεν· ὅτι καιρὸς τη λιτοῦργία πα ραχωρεῖν· πάντα γὰρ δυνατὰ τῶ θεῶ θῶ · ὥστε καὶ ἡμῖν ἐκβάλλειν τῶν λει πομένων τὴν ἔννοιαν· καὶ τοῖς ἀκροαταῖς ἐκ μέρους παριστᾶν τοῦ παν τὸς λόγου τὴν δύναμιν· δίδου γὰρ σοφῶ ἀφορμὴν· καὶ σοφότερος ἔσται· εὐχα ριστήσωμεν τω θεῶ θῶ , ὅτι παράδεισσον ἕνα ἀπο λέσαμεν, καὶ μυρίους παραδείσσους ἀναπά σαν τὴν οἰκουμένην ἐφύτευσεν· εὐχαρισ τήσωμεν τῶ θεῶ θῶ ὅτι πα ράδεισσον δια τὴν πα ράβασιν ἀπὸλέσαντες εἰς βασιλείαν οὐρανῶν οὐνῶν ε κλίθημεν δια τῆς χά ριτος τοῦ κυρίου κυ ἡμῶν ἰησοῦ ιυ χριστοῦ χυ · μεθ οῦ τῶ πατρὶ πρι δόξα σὺν αγίω πνεύματι πνι · νῦν καὶ ἀεῖ καὶ εις τοὺς αἰῶνας τῶν αἰῶ νων ἀμὴν:–