κ αλοῖ τῆς ὑπομονῆς οἱ καρποί· κάλλιστος ὁ καρπὸς ὁ τοῖς πόνοις ἑπόμενος· ἀγαθῶν γὰρ πόνων ὁ καρπὸς α εὐκλεής· πόνοι γεννῶ β σιν ἀρετάς· πόνοις ἁρ μώζεται τὸ τῆς νηστεί γ ας ἐπάγγελμα· πόνοις κατορθοῦται τὸ λαμ δ πρὸν τοῦ μαρτυρίου δι ήγημα· πόνων ἔπα θλον ἡ βασιλεῖα τῶν οὐ ρανῶν· διήνοικται τ οῖνυν ἡμῖν μετὰ τῶν ἱ ερῶν τοῦτων πόνων ἡ πανέορτος αὔτη ἑβδο μὰς, καὶ εἰς τέλος ἔφθα σεν τὸ πρῶτον γυμνά σιον· σήμερον δέ ἐστιν ἀδελφοὶ ἡ ἡμέρα, κα θ ἣν ὁ ἀδὰμ ἐπλάσθη· καθ ἣν κατ εἰκόνα θεοῦ θυ γέγονε· καὶ ἐπειδὴ χθὲς ἡμῖν τὸ τῆς φωνῆς ὄρ γανον οὐχ’ ὑπήκουσεν, ἀνάγκη σήμερον ἐν αυτῆ τῆ ἡμέρα καθʹ ἢν ὁ ἀ δὰμ ἐπλάσθη, τοὺς πε ρὶ τῆς πλάσεως ἀναλα βεῖν λόγους· ἔπλασεν ὁ θεὸς θς αὐτὸν τῆδε τῆ ἡμέ ρα· ἀναπλάττει αὐτὸν πάλιν ὁ τοῦ θεοῦ θυ λόγος· τί οὖν· ἵνα τῆς προκειμέ νης ἐπαγγελίας ἀψώμε θα· ὅτε ὁ θεὸς θς ἐποίησεν τὴν οἱκουμένην καὶ δι ἐκόσμισεν οὐρανὸν οὐνὸν ἡλίω σελήνη καὶ ἄστροις· καὶ τὴν γῆν δὲ ὁμοίως ποικίλας τοῖς ἄνθεσι· ποταμοὺς καὶ πηγὰς δι ἐζωσμένην· θάλασ σαν δὲ τὴν εὐπρέπειαν τῶδε τῶ κόσμω περιέ θηκεν· καὶ ὡς πολλά κις ἔφην, ἐδημιούργη σεν καὶ ἔπλασεν τὸν τοῦ κόσμου τούτου δε σπότην· πλάττει δὲ αὐτὸν, οὐχ’ ὁμοίως τοῖς ἄλλοις· τὰ μεν γὰρ τε τράποδα καὶ τὰ θηρία πάντα, λόγω μόνω κε λεύσας ἐξέφερεν ἀπὸ γῆς· τὰ μὲν δοῦλα, ῥῆ ματι μόνω παρήχθη· τὸ δὲ πλάσμα, τῆς θεί ας εἰκόνος χειρὶ διὰ πλάττεται· οὐχ’ ὅτι ἐπι θεοῦ θυ ἐστιν χεὶρ καὶ μέλος τὸ τοιοῦτον· ἀλλὰ βου ληθεῖς τὸ τίμιον παρὰ στῆσαι τοῦ πλαττομέ νου, εἰσάγει θεοῦ θυ χεῖρα δη μιουργοῦσαν· τὰ οὖν ο ἰκτρᾶ τῶν ἔργων, ἐπι τάττοντες ποιοῦμεν· τὰ δὲ ποθινᾶ, δι αὐτῶν τῶν χειρῶν ἀναλαμβά νομεν· διὰ τοῦτο φησὶν φὴ ἡ γραφὴ· καὶ ἔλαβεν χοῦν ἀπὸ τῆς γῆς· οὑ βόλον ἔλαβεν· οὑ πα χυτάτην γῆν· ἀλλὰ, λεπτότατον χοῦν· ὅρα πῶς ἐξ αυτῶν τῶν προ οἱμίων ἡ ἐλπὶς ἐπάγη τῆς ἀναστάσεως· ἐπει δὴ γὰρ ἤμελλεν εἰς χοῦν ἀναλύεσθαι. κατὰ τὸ εἰρημένον εἰς χοῦν θα νάτου κατήγαγές με· ἵ να μή τις τὸν ἐν τοῖς τά φοις χοῦν θεασάμενος ἀπαγορεύσει τὴν ἐλπί δα τῶν ἀνθρώπων ἀνων , ἐν αὐτῆ τῆ δημιουργία ἔπηξεν τὴν ἐλπίδα τῆς ἀνα στάσεως· διὸ φησὶν φὴ · ἔλα βεν ὁ θεὸς θς χοῦν ἀπὸ τῆς γῆς· ἐκεῖ χοῦς· καὶ ὦδε χούς· ἐκεῖ τῆ δυνάμει τοῦ τε χνήτου μετ ἐποιήθη, καὶ οὕτως τῆ σοφία τοῦ δη μιουργοῦ κατεβάλλετο· ἔ λαβεν καὶ διέπλασεν· τὸ μεν πόθεν ἔλαβεν καὶ τίς ἔλαβεν ἔμαθες· τὸ δὲ πῶς μετ’ ἐποίησεν οὑ παρέλαβες· τὸν μὲν λόγον ἔδειξεν. τὸν δὲ τρό πον ἔκρυψεν· ἵνα μά θης, μη περὶ ἐργάζεσθαι θεοῦ θυ δημιουργίαν· εἰ δὲ θεοῦ θυ δημιουργίαν περὶ ἐργά ζεσθαι οὐκ’ ὀφείλεις, πολ λῶ μᾶλλον τὴν αὐτοῦ ἐρευνᾶν ἀπρόσιτον οὐσί αν· ἐπεὶ οὖν τὰ τετρά ποδα ποιῶν ὁ θεὸς θς , μετὰ τῶν σωμάτων αὐτῶν καὶ τὰ ψυχὰς ἐπήγαγεν· τὸν δέ ἄνθρωπον ἄνον πλάττων, κατὰ σκευάζει τὸ τοῦ σώ ματος ὄργανον· εἶθ’ οὕ τως, τὴν ψυχὴν δημι ουργήσας ἐνέθηκεν· διὰ τὶ, ἵνα καὶ ἐπι τοῦ το δείξει τὴν ὑπεροχὴν τοῦ ἀνθρώπου ἀνου · ἐπειδὴ γὰρ τὰ μὲν ἄλλα τῶν ζῶων λυόμενα θανάτω, καὶ τὴν ψυχὴν συναφανί ζει καὶ σῶματι· ἐκεῖ θεν γὰρ αὐτῶν λέγει τὴν γένησιν, ὅπου αὖθις ἐμελλε τὸ πᾶν ἀφανί ζεσθαι· τὸν δὲ ἄνθρωπον ἄνον πλάσας, τὸ μὲν σῶμα παρὰ τῆς γῆς λαμβά νει. τὴν δὲ ψυχὴν ἐμφυ σᾶ· πλὴν, μικρὸν ἀ νάμεινον· ἴνα σοι τὸν λόγον τοῦ ἐμφυσίματος κατὰ τὸ ἐγχωροῦν παρα στῆσω· ἐκ προ οἱμίων γὰρ καὶ τοῦτο, τὴν ἐλ πίδα τῆς ἀναστάσεως ὑπογράφει· πλάττει τὸ σῶμα πρῶτον. τὴν νεκρὰν εἰκόνα· πρῶ τον γὰρ ἔλαβεν ὁ ἄνθρωπος ἄνος εἰκόνα νεκρὰν, καὶ τό τε ζῶσαν· καὶ ζῶντα χαρακτῆρα καὶ ζῶσαν τὴν ἐνέργειαν τῆς ψυ χῆς ἐδέξατο· ἐδείχθη νεκρὸς· εἶτα ζῶν· πρῶ τον γὰρ ἔπλασεν σῶμα νεκρόν· εἰς ὃ ἔμελλεν καταλήγειν ὁ ἄνθρωπος ἄνος · εἶ τα· ὅτε ἀπετέλεσεν τὸ νεκρὸν σῶμα, τότε ἀπέδωκεν ζῶντα τὸν χαρακτῆρα· καὶ οὑ ποι εῖ πρῶτον τὴν ψυχὴν τοῦ σώματος, ἴνα μη γένηται αὐτόπτης τῶν γινομένων· οὑ ποι εῖ τὴν ψυχὴν παρεῖναι τῆ δημιουργία, καὶ ἴ να μη καυχήσεται ὡς συνεργὸς τοῦ θεοῦ· καὶ οὑ μόνον, ἵνα μη καυχήση ται, ἀλλ’ ἴνα μηδε τὸν τρόπον ἴδη τοῦ γινομέ νου· τοῦτο τοῖνυν ποι εῖ ὁ θεός θς μέχρι τοῦ νῦν· καὶ γὰρ ἔκαστον ἡμῶν πλάτ τει ἐν κοιλία· καὶ πῶς πλάττει; οὐδενὶ βλέπειν συνεχώρησεν· σπειρό μεθα οὖν καὶ πλαττό μεθα· καὶ ἡ μεν φύσις τὸν δρόμον ἀνύει· τὸν δε τρόπον τῆς πλάσε ως, οὑδεὶς καταλαμβά νει· ὦ τοῦ θαύματος· κ τίζεται ναὸς ἐν ἀνθρώπω ἀνω · πλάττεται βρέφος ἐν κοιλία· καὶ ὁ ἔξωθεν οἶκος οὐκ’ αἰσθάνεται· ποιεῖ τοῖνυν τὸν ἄνθρωπον ἄνον κατὰ τὴν νεκρὰν εἰ κόνα· εἶτά φησίν· ἐ νεφύσησεν ὁ θεὸς θς εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ ἀδὰμ πνοὴν ζῶσαν· πολ λοὶ ἐνόμισαν ὅτι τὸ ἐμφύσημα αὐτοῦ ἦν ἡ ψυχὴ· καὶ ὅτι τὸ ἐκ τῆς οὐσίας τοῦ θεοῦ θυ μετε δόθη τῶ ἀνθρώπω ἀνω ἡ ψυχῆ· ἔ στιν δὲ οὑ πολλῆς ἀνοί ας μόνον, ἀλλὰ καὶ ἀτο πίας μεστὸς ὁ λόγος· εἰ γαρ ἐκ τῆς οὑσίας τοῦ θεοῦ θυ ἡ ψυχὴ, ἐχρὴν ἂν αὐτὴν εἰς πάντα ἴσην εἶναι· εἰ ἐκ τοῦ θεοῦ θυ ἡ ψυ χῆ ἦν λέγω δὴ ἐκ τῆς οὑσίας αὐτοῦ, οὐκ ἐξὴν ἐν τοῦ μὲν εἶναι σο φὴν. ἐν άλλω δὲ μωρὰν καὶ ἀσύνετον· οὐδὲ ἐν τούτω μὲν ψυχὴν δι καίαν. ἐν άλλω δὲ ψυχὴν ἄδικον· ἡ γαρ τοῦ θεοῦ θυ οὑ σία, οὑ μερίζεται· οὑ δε ἀλλοιοῦται· ἀλλ’ ἔστιν ἀναλλοίωτος· ἐγὼ γάρ εἰμι φησὶ καὶ οὐκ’ ἠλλοί ωμαι· ἐν ταῦθα δὲ ἀγα πητοῖ, οὑ μόνον εὐρί σκομεν διαμαρτανού σας ψυχὰς ἐκ τούτου ἐλεγχομέ νους νας · ὡς οὐκ’ εἰ σὶν ἐκ τῆς θείας οὐσίας, ἀλλ’ εὐρίσκομεν αὐτὰς καὶ κρίσει ὑποβαλλομέ νας· λέγει γὰρ ὁ σωτήρ σηρ · μη φοβησθῆτε ἀπὸ τῶν ἀ ποκτενόντων τὸ σῶμα τὴν δὲ ψυχὴν μη δυνα μένων ἀπὸ κτεῖναι· φοβήθητε δὲ μᾶλλον τὸν δυνάμενον καὶ τὸ σῶ μα καὶ τὴν ψυχὴν ἀπο λέσαι ἐν γεέννη· εἰ ἐξ αυ τ οῦ ἡ ψυχὴ, ἑαυτὸν κρινεῖ ὁ θεός θς ; τί οὖν βούλεται τὸ ἐμφύσημα, ἡ τοῦ ἁγί ου πνεύματος πνς ἐστὶν ἐνέργεια· ὤσπερ γὰρ ὁ σωτὴρ σηρ ἐνεφύ σησεν εἰς τὰ πρόσωπα τῶν ἀποστόλων καὶ εἶ πεν λάβετε πνεῦμα πνα ἅγιον, οὕτω τὸ ἐμφύσημα τὸ θεῖον· ἀνθρωπίνως μὲν ἀκουόμενον· θεοπρε πῶς δὲ νοούμενον, τὸ πνεῦμα πνα ἐστὶν τὸ προσκυνητόν· ἐλέχθη κατὰ πνεῦμα πνα το μα μακα ἀνθρώπων ανων τοῦτο τὸ πνεῦμα πνα τὸ ἅγιον τὸ προ ἐλθῶν, οὐχ’ αὐ τὸ γέγονε ψυχῆ, ἀλλὰ ψυ χὴν ἔκτισεν· οὐχ’ αὐτὸ εἰς ψυχὴν μετεβλήθη, ἀλλὰ ψυχὴν ἐδημιούρ γησεν· δημιουργὸν γὰρ τὸ πνεῦμα πνα τὸ ἅγιον, καὶ κοινωνεῖ τῆ δημιουρ γία τοῦ σώματος καὶ τῆ δημιουργία τῆς ψυ χῆς· πατὴρ πηρ γὰρ καὶ υἱὸς καὶ πνεῦμα πνα ἅγιον, τῆ δυ νάμει τῆ θεῖα δημιουρ γεῖ τὸ πλάσμα· καὶ μὴ ν ομίσης ὅτι μέρος μὲν συνεβάλετο ὁ πατήρ πηρ · μέ ρος δὲ ὁ υἱός· μέρος δὲ τὸ πνεῦμα πνα · ἀλλ’ ἐκείνω λέγω· ὅτι κ’ ἂν πατὴρ πηρ ποι ήσει, υἱοῦ τὸ ἔργον καὶ τοῦ πνεύματος πνς τὸ κατόρθω μα· κ’ ἂν ὁ υἱὸς δημι ουργήσει, πατρὸς πρς ἡ δημι ουργεία· εἰ δή τις ἀπι στεῖ· ὅτι τὸ πνεῦμα πνα τὸ ἅγι ον ἐκοινώνησεν τῆ ἡ μετέρα δημιουργία, ἐλεγχέσθω ἐκ τῶν μυ στηρίων· εἰ μὴ ὑπὸ τῆς τριάδος ἐκτίσθημεν, πῶς ἐκ τῆς τριάδος ἀναγεννώμεθα· εἰ μὴ τῶ πατρὶ πρι καὶ τῶ υἱῶ καὶ τῶ ἁγίω πνεύματι πνι ἐκτίσθημεν, πῶς ἡ δημιουργία· π ῶς ἐν ονόματι πατρὸς πρς καὶ υἱοῦ καὶ ἁγίου πνεύματος πνς ἀνα καινιζόμεθα· ἀλλ’ ὄ τε μὲν ἐκτίσθημεν, οὐ χρεῖα γέγονε τοῦ πατρός πρς · ὅτε δὲ ἀνακαινιζόμε θα, παραλαμβάνεται τὸ πνεῦμα πνα · οὐκ’ οὖν, δη μιουργὸν τὸ πνεῦμα πνα τὸ ἅγιον· κ’ ἂν θέλουσιν οἱ ἐχθροὶ κἂν μῆ· καὶ μαρτυρεῖ δαυὶδ δαδ ὁ προφήτης τῆ δημιουργικὴ δυνάμει τοῦ πνεύματος πνς · περὶ γὰρ τῆς ἀνθρωπίνης διὰ λεγό μενος κατὰ σκευῆς φησί φή · πάντα πρὸς σὲ προσδο κοῦσιν δοῦναι τὴν τρο φὴν αὐτῶν εἰς εὔκαιρον· δόντος σου αὐτοὶ συλ λέξουσιν· ἀνοίξαντος δέ σου τὴν χεῖρα, τὰ σύμ παντα πλησθήσονται χρηστότητος· ταῦτα ἁπόδειξις ὅτι ἐνεργεῖα τοῦ ἁγίου πνεύματος πνς τὸ θεοφόρον καὶ προ σκυνητὸν σῶμα τοῦ χριστοῦ χυ γέγονεν:– τὴν ἄφθονον τοῦ θεοῦ θυ χο ρηγίαν ἐνδείκνυται· εἶτα τί τὸ ἐπαγώμενον· ἀποστρέψαντος δέ σου τὸ πρόσωπον ταραχθή σονται· ἀντανελεῖς τὸ πνεῦμα πνα αὐτῶν καὶ ἐκλεί ψωσιν καὶ εἰς τὸν χοῦν αὐτῶν ἐπιστρέψουσι· ἐξαποστελεῖς τὸ πνεῦμά πνα σου καὶ κτισθήσονται· ο ὐκ’ οὖν, ἄκτιστον καὶ δη μιουργὸν τὸ πνεῦμα πνα τὸ ἅγι ον· καὶ ἄθρει ἀκρίβει αν ῥημάτων· ὅτε μεν περὶ τῆς ἡμετέρας ψυχῆς, ἀντανελεῖς τὸ πνεῦμα πνα αὐτῶν καὶ ἐκλεί ψωσιν· οὑτο σὸν πνεῦμα πνα · ἀλλὰ τὸ αὐτῶν· καὶ ἐ κλείψουσιν· ὅτε δὲ πε ρὶ πνεύματος πνς τοῦ ἁγίου διὰ λέ γεται λέγει· ἐξαποστε λεῖς τὸ πνεῦμά πνα σου καὶ κτι σθήσονται· εἰ δε πρὸς ταύτην τολμῶσιν ἀν τιβλέψαι τὴν ἀλήθει αν οἱ αἱρετικοὶ, ἑτέρα πάλιν μαρτυρία πιστῶ σει, τὴν τοῦ ἁγίου πνεύματος πνς δημιουργικὴν δύναμιν κηρύττοντι· τὸ γὰρ κρεῖτ τον πάσης δημιουργίας καὶ οὐρανοῦ οὐνοῦ καὶ γῆς καὶ θα λάσσης, ἔργον τοῦ ἁγίου πνεύματος πνς εὑρίσκεται· τὸ γὰρ σ ῶμα τὸ πανάγιον καὶ προ σκυνητὸν, διοῦ καὶ οὑ ρανὸς καὶ γῆ καὶ ὁ κόσμος ὅλος ἀνακαινίζεται καὶ οἱκουμένη σώζεται, ἔρ γον ἐστὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος πνς · τῆς γοὖν ἁγίας παρθένου ἀπορούσης περὶ τὴν εὐαγγελισθεῖσαν ξένην ὠ δίνα· καὶ λεγούσης πῶς ἔσται μοι τοῦτο ἐπεὶ ἄν δρα οὑ γινώσκω, ὁ ἄγγελός φησὶ πρὸς αὐτήν· πνεῦμα πνα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπι σὲ καὶ δύναμις ὑψίστου ἐ πισκιάσει σοι· τινὲς ἐνό μ ισαν, πνεῦμα πνα μὲν ἅγιον εἰ ρῆσθαι αὐτὸ τὸ πνεῦμα πνα · δύναμιν δὲ ὑψίστου τὸν υἱόν· δεῖ δὲ εἰδέναι, ὅ τι· τὸ αὐτὸ ἐκάλεσεν καὶ πνεῦμα πνα ἅγιον καὶ δύναμιν ὑψίστου· ὥσπερ γὰρ ὁ χριστὸς χς δύναμις ὑψίστου κα λεῖται· χριστὸς χς γὰρ θεοῦ θυ δύνα μις· οὕτω καὶ τὸ πνεῦμα πνα τὸ ἅγιον δύναμις ὀνο μάζεται· λέγει γοὖν τοῖς ἀποστόλοις ὁ κύριος κς · μείνα τε εἰς ἱεροσόλυμα ἕως ἂν ἐνδύσησθε ἐξ ύψους δύναμιν· ἔπειτα ὁ ἄγ γελος τῶ ἱωσὴφ διὰ λεγόμενος φησί· ἰωσὴφ υἱὸς υς δαυίδ δαδ · μὴ φοβηθῆς παρὰ λαβεῖν μαριὰμ τὴν γυναίκα σου· τὸ γὰρ ἐν αυτὴ γενηθὲν, ἐκ πνεύματος πνς ἐστιν ἁγίου· ἴνα μὴ ν ομίσης τὴν θεῖαν καὶ ἄ χραντον φύσιν χραί νεσθαι, οὐκ εἶπεν τὸ γὰρ ἐν αὐτὴ γεννηθὲν· ἀλλὰ τὸ ἐν αυτὴ γενη θὲν ἐκ πνεύματος πνς ἐστιν ἁγίου· ἐπεὶ οὖν τὸ σῶμα τοῦ χριστοῦ χυ ἔκτισεν τὸ πνεῦμα πνα τὸ ἅγι ον, δεῖξον διαφορὰν δη μιουργίας πρὸς δημι ουργίαν· ἀλλ’ ὅρα μὴ αἰ σχυνθῆς· πατρὶ πρι μὲν ἐπι γράφων τὴν γηΐνην εἰ κόνα· τῶ δε πνεύματι πνι τὴν οὐράνιον οὐνιον εἰκόνα· εἰ γὰρ κατὰ τὸν σὸν λόγον· ὅ τ’ ἂν ὁ ἀδὰμ ἐκτίσθη· κοινωνίαν οὐκ έσχεν εἰς δημιουργίαν τὸ πνεῦμα πνα , εὐρεθήσεται ὁ μὲν πατὴρ πηρ καὶ ὁ υἱὸς κτίζων τὸν γήϊνον ἄνθρωπον ἄνον · τὸ δε πνεῦμα πνα , τὸν οὐράνιον οὐνιον ἄνθρωπον ἄνον · ἐνε φ ύσεισε γὰρ εἰς τὸ πρόσω πον αὐτοῦ, καὶ ἐγένετο εἰς ψυχὴν ζῶσαν· καὶ πρόσεχε ἀκριβῶς· ὄτε ἐπλάσθη· ὄτε ἐδημι ουργήθη· ὄτε τὸν οἰκεῖ ον ἀπέλαβε χαρακτῆρα· ἡ γυνὴ, οὑδέπω πέπλα σται· ἀλλὰ τί ποιεῖ ὁ θεός θς · ὤσπερ οὐκ ἠθέλησεν τὴν ψυχὴν τοῦ ἀδὰμ παρεῖναι τῆ δημιουρ γία τοῦ σώματος, οὕτω οὑδένα συνεχώρησεν θνητὸν ὀφθαλμὸν πα ρεῖναι τῆ δημιουργία τῆς γυναικός· διὰ τοῦτο μέλλων πλάττειν τὴν γυναῖκα, ἐπιβάλλει τῶ ἀδὰμ κοίμησιν ἴνα μὴ παρεἶ· μηδὲ περιεργά ζεται θεοῦ θυ δημιουργίαν· ἐπέβαλεν ἐπ αὐτὸν ἔκστασιν· τοῦτέστιν ὔ πνον καὶ ὔπνωσεν· καὶ ἔλαβεν μίαν τῶν πλευ ρῶν· ὁ δήσας καὶ ἔλυσεν· ἐξῶν ἐργάζεται δανί ζεται· ἐξῶν ποιεῖ λαμ βάνει· ἔλαβεν μίαν τῶν πλευρῶν καὶ ἔπλασεν σάρκα ἀντ’ αὐτῆς· πό θ εν ἀντεπλήρωσεν· ἀπο ρεῖ ὁ λόγος. ἀλλ’ ἡ δύνα μις οὑκ απορεῖ· καὶ ὠ κοδόμησεν τὴν πλευ ρὰν ἢν ἔλαβεν εἰς γυ ναῖκα· πῶς αὖθις ὠκοδόμησεν ὀστοῦν πλευρᾶς· πῶς εἰς ὁ φθαλμὸν μετεποιήθη· πῶς εἰς χεῖρας δι ἐπλάσθη· πῶς εἰς τὴν τῶν ἐγκά των κοιλίαν μετ ἐσχη ματίσθη· πῶς ἐπάγη γλῶττα· πῶς ἀπετορ νίθη χείλη· πῶς διε γλύφησαν ῥῖνες· πῶς ἤνθισαν τρίχες· πῶς διεφύησαν ὄνυχες· πῶς διὰ χεῖται τὸ αἶμα· ἐρμήνευσον τὴν σὴν δημιουργίαν· εἰ δε μὴ ἰσχύσης εἰπεῖν, ἐπιστό μησόν σου τὴν κατὰ τοῦ μονογενοῦς συκοφαν τίαν· ἐπέβαλεν ἐπὶ τὸν ἀδὰμ ὁ θεὸς θς ἔκστασιν καὶ ὔπνωσεν· καὶ λαμ βάνει πλευρᾶν καὶ δημι ουργεῖ γυναῖκα· καὶ βλέπε τ ὴν πάνσοφον σοφίαν· ἀπὸ ἑνὸς πλάττει δύο· ἴνα ἀπὸ τῶν δύο πάλιν, τὸν ἔνα ἀπὸ τελέση διὰ τῆς συναφείας· ἀ πὸ τοῦ ἀδὰμ ἔτεκεν τὴν γυναῖκα· καὶ ἀ πὸ τοῦ ἑνὸς ἐποίησεν δύο· πάλιν ὁ αὐτὸς ἀ πὸ τῶν δύο ποιεῖ τὸν ἕνα· τὸ γὰρ ἐξ ἀνδρὸς καὶ γυναικὸς τικτόμε νον, εἰς ἓνα ἀποτελεῖ ται σῶμα· ἡ πλευρᾶ οἱκοδομήται· τὸ ῥῆμα ἀνθρώπινον ἀνινον τὸ δὲ νόημα θεῖ ον· ἐρμήνευσον πῶς οἰκοδομεῖται πλευ ρᾶ καὶ οὐχ’ εὐρήσεις· ὠκοδόμησεν τὴν πλευ ρᾶν· τὸ μὲν, ἔπλασεν· κατὰ ἀνομοίων· καὶ τῶν ἀρνουμένων τὴν ἄρρητον καὶ προαιώνων γέννησιν τὸ δὲ ὠκοδόμησεν· μὴ ταῦτόν εστιν πλάτ τειν ἀπὸ γῆς καὶ οἱκο δομεῖν ἀπὸ πλευρᾶς; ἔ πλασεν τὸν ἀδὰμ ἀπὸ γῆς· ἐδημιούργησεν τὴν εὔαν ἀπὸ πλευρᾶς· κατὰ σκευάζει τὸν ἄβελ καὶ κάϊν καὶ τοὺς ἐξῆς ἄπαντας ἀνθρώπους ἀνους ἀπὸ συναφείας· καί οἱ μὲν γεννητοῖ· οἱ δὲ πλαστοὶ· ἡ δὲ οἱκοδομητῆ· τὰ ὁνόματα οὐχ’ ἴσα· ἐμε ρίσθη ἡ οὐσία; ταῦτά μ οι εὐκαίρως εἴρηται· ἐ πειδὴ λέγουσιν οἱ αἰρε τικοὶ, ὅτι τὸ ἀγέννητον καὶ τὸ γεννητὸν οὐχ’ ὅ μοια· ἀλλ’ ὄσην δια φορὰν ἔχει τὰ ὀνόματα, τοσαύτην ἔχει καὶ τὰ πράγματα τὴν διάστα σιν· δὸς οὖν διαφορὰν τῶ ἀδὰμ πρὸς τοὺς ἐ ξαυτοῦ· ὁ γαρ ἀδὰμ καὶ γεννητός ἐστιν καὶ ἀγέννητος· καθ ὃ ἐγέ νετο γενητός· καθ ὃ δὲ οὑκ εγεννήθη, ἐγένετο καὶ ἐπλάσθη· ἀλλ’ οὐ κ εγεννήθη ἡ γυνὴ οὑ δὲ ἐπλάσθη· ἐπανά λ αβε πάλιν τὸ ῥῆμα καὶ στῆσον τὸ νόημα· ὁ ἀ δὰμ ἐπλάσθη οὑκ εγεν νήθη· ἡ γυνὴ οἱκοδομή θη· καὶ οὔτε ἀπὸ γῆς ἐπλάσθη, οὖτε ἐκ κοι λίας ἐγεννήθη· οἱ δε περὶ κάϊν καὶ ἄβελ καὶ οἱ ἐξῆς ἄνθρωποι ἄνοι , οὗτε ἐπλάσθησαν οὗτε οἱκο δομήθησαν· ἀλλ’ ἐγεν νήθησαν· ἐπεὶ οὖν π ολλὴν ἔχει τῶν ὀνομά των ἡ ἔ υ ν νοια· ἄλλο γὰρ τὸ πλασθῆναι, καὶ ἄλλο τὸ οἱκοδομηθῆναι· δεῖξόν μοι διαφορὰν οὑ σίας τοῦ ἀδὰμ πρὸς τὴν εὔαν καὶ τοὺς ἐξαυτῶν· εἰ δε τέμνονται ταῖς προ σηγορίαις καὶ οὑ τέμνον ται τῆ οὑσία, τί θαυ μαστὸν εἰ τὰ ὀνόματα συνετῶς περὶ στρέφεις· ἐναλλάττει μὲν πρὸς τὴν ἐκφώνησιν· συμ φωνεῖ δὲ πρὸς τὴν ἀλήθειαν· πόθεν δὲ σὺ τὸ γεννητὸν πατρὸς πρς καὶ υἱοῦ προσηγο ρίαν ἠρμήσω· σοφότε ρος ἐγένου τοῦ ἁγίου πνεύματος πνς ; οὐκ ἦν σου ἀξιοπιστό τερος ὁ θεὸς θς ; οὐκ ἦν δυ νατὸς καὶ σοφὸς τοῦτο πρὸ τὴν σὴν ἔπινοίαν εὐρεῖν; οὐκ ηδύνατο εἰπεῖν βαπτίζετε αὐ τοὺς ἐν ονόματι ἀγεν νήτου καὶ γενητοῦ; ἀ λλ’ ἡ μὲν πρὸς τοὺς αἰρε τικοὺς μάχη καὶ ὁ ἀγὼν ὑπὲρ εὐσεβείας, ἑτέρω καιρῶ ταμειευέσθω· οὗδ’ ἐχάριν τῶν εἰρημέ νων ἐμνήσθημεν, εἰς τὸ προκείμενον πάλιν με ταβησώμεθα· ἐπέ βαλεν τῶ ἀδὰμ τὸν ὔ πνον, καὶ τότε τὴν πλευρὰν ἔλαβεν· ἐπεὶ οὖν ἔμελλεν ἐκ τῆς πλευρὰς ταύτης προ σέρχεσθαι ἡ ἀφορμὴ τῆς παραβάσεως· ἡ γυνὴ γὰρ εἰσήγαγεν θά νατον τῶ ἀδάμ· ὁ σωτὴρ σηρ βουλόμενος τὴν πλη γὴν θεραπεῦσαι, ἀν τιτίθησιν πλευρὰν τῆ πλευρᾶ· ἐν τῶ σταυρῶ στρῶ γὰρ παρέδωκεν τῆ λόγχη τὴν πλευρὰν· ἵνα ὄ θεν ἐπήγαγεν τραῦμα, ἐκεῖθεν ἀνθήσει σωτηρία σρια · ἐ ξῆλθεν δὲ ἐκ τῆς πλευ ρὰς τοῦ σωτῆρος σρς αἷμα καὶ ὔ δωρ· νόει τὸ μυστήριον καὶ τίμησον τὸν οἰκο νομήσαντα· καὶ βλέπε τὸ θαυμαστόν; ἐπειδὴ γὰρ ὁ ἀδὰμ μετὰ τὸν ὕπνον ἀφηρέθη τῆς πλευρᾶς· οὑ γὰρ ἐγρηγο ρότος αὐτοῦ τουτὶ εἴρ γαστο· διὸ καὶ ὁ σωτὴρ σηρ , οὑ κ ἐγρηγοροῦντι τῶ σώ ματι τὴν πλευρὰν δι ἡνύγη· ἀλλὰ μετὰ τὴν κοίμησιν τοῦ σώματος ἔδωκεν τὴν πλευρὰν τῶ στρατιώτι· καὶ πρό σεχε ἀκριβῶς· ὅτε ὁ σωτὴρ σηρ τὴν ἔνθεον οἱκονο μίαν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ στροῦ ἐπλή ρου· ὑπέμεινεν δὲ τἄλ λα ἐν σαρκὶ ὣν καὶ φαινό μενος· καὶ ταῦτα κατὰ τὴν ἀνθρωπίαν κα τάστασιν· θεὸν θν γὰρ πά θος οὐχ άπτεται· θεὸν θν οὐχ ὑβρίζει πάθος· θεὸν θν πάθος οὐ μειοί· εἰ μή πο καὶ τῶν ἡμετέρων ψυχῶν ἐστιν κατότερος· ε ἰ γαρ ταῖς ἡμετέραις ψυ χαῖς αὐτὸς ἐπαγγέλλε ται λέγων. μη φοβη θῆτε ἀπὸ τῶν ἀπο κτεινόντων τὸ σῶμα τὴν δὲ ψυχὴν μη δυνα μένων ἀποκτεῖναι, πῶς αὐτὸς μετέχει τῶν παθῶν τοῦ σώμα τος· ψυχὴ οὐκ ἀπο θνήσκει· καὶ ὁ κτίσας τὰς ψυχὰς ἀποθνήσκει; πάντα οὖν ὑπομεί νας κατὰ τὴν ἀνθρω πίνην ἀκολουθίαν, ἐπιτελεῖ τῆ οἱκονομί α· ἴνα δείξει τὴν ἐξου σίαν αὐθεντοῦσαν, καὶ οὐχ’ ὑποκύπτου σαν νόμω φύσεως· π άτερ· εἰς χεῖράς σου πα ρὰ τίθημι τὸ πνεῦμά πνα μου· φωνὴ τὴν φύσιν διέ λυσεν· αὐτὸς γὰρ ἦν ὁ λέγων ἐξουσίαν ἔχω θῆ ναι τὴν ψυχήν μου, καὶ ἐξουσίαν ἔχω λαβεῖν αὐ τήν πάλιν· ὅτε οὖν π αρέδωκεν τὸ πνεῦμα πνα κα τὰ τὸ ἀνθρώπινον ἀνινον σχῆμα· νε κροθέντος αὐτοῦ μᾶλ λον δὲ νεκρόσαντος τὸν θάνατον διὰ τῆς νε κρόσεως· οἱ οὖν στρα τιῶται ἀπιστήσαντες ὅτι ὑπερβαῖνει φύσιν ἄνθρωπον ἀνον τὸ ψιλῶ ῥήματι τὴν ψυχὴν παραδιδῶ ναι, προσῆλθον πειρά ζοντες εἰ ζῆ· καὶ εὗρον ἀληθῶς νεκρὸν μὲν τῶ σώματι· ζῶντα δὲ τὴν ἐνέργειαν· καὶ ὂν ἀπέκτειναν ὡς ἄνθρωπον ἄνον , μετὰ τὸν σταυρὸν στρον ὀμολο γοῦσιν υἱὸν θεοῦ θυ · ὅτε γὰρ ὁ στρατιῶτης λόγχη τὴν πλευρὰν ἔκρουσεν, ἐξῆλθεν αἶμα καὶ ὔδωρ· ὃπερ ἔστιν νεκρῶν ἀλ λότριον· οὑδέποτε γὰρ ἀπὸ νεκροῦ αἶμα πη γάζει· ὅτε δὲ ἐπήγασεν αἷμα τὸ μυστικὸν, τό τε ἡ πλευρᾶ πηγὴν ἤνοιξεν σωτηρίας σριας · διὰ τὴν πλευρὰν τὴν ἀ νοίξασαν τὴν παρα νομίαν· τότε λέγει ὁ ἑ κατόνταρχος ὁ παρε στηκῶς· ἀληθῶς, θεοῦ θυ υἱὸς υς ἦν· ζῶντα ἠρνή σω· καὶ ἀποθανόντα κηρύττεις; ἀκριβῶς ο ὖν πρόσεχε τοῖς λεγομέ νοις· ὥσπερ τῶ ἀδὰμ ὁ θεὸς θς ὔπνον ἐνέβαλεν καὶ τότε τὴν πλευρὰν ἀπέσπασεν, οὕτω τοῦ σωτῆρος σρς τὴν κοινὴν κοίμη σιν ὑπὸ στάντος κατὰ τὸ σῶμα, τότε ἡ πλευ ρᾶ ἠνύγη· καὶ γὰρ τότε μετὰ τὸν ὔπνον· καὶ νῦν μετὰ κοίμησιν οἱ στρα τιῶται τὸ αἷμα εἰδόν τες, υἱὸν υν τοῦ θεοῦ θυ ἀνεκήρυ ξαν· οἱ δε αἱρετικοὶ θαύματα βλέποντες, κτίσμα αὐτὸν λέγου σιν· διὰ τὶ δὲ ἀγαπητοὶ τῆ λόγχη ἡ πλευρὰ ὑ πήντησεν· ἔδει ἐν τῶ σχῆματι τοῦ σταυροῦ στρου , πάν τα λυθῆναι τὰ κατὰ τοῦ ἀδ ὰ ά μ· ἐπειδὴ γὰρ ὁ θεὸς θς · ἐκβαλῶν τὸν ἀ δὰμ ἐκ τοῦ παραδείσου· φλογίνην ῥομφαίαν περὶ έθηκεν τὴν κω λύουσαν αὐτὸν εἰσέρ χεσθαι εἰς τὸν παράδει σον· ἡ δε ῥομφαῖα ἦν στρεφομένη· πᾶν δὲ τὸ στρεφόμενον, ἕως ἂν συγκρούση τινὶ τῶν ἀντιπιπτόντων οὐκ ί σταται· ἶστε ἀπὸ τῆς π είρας ἀδελφοὶ τὸ λεγό μενον· ὅτι πᾶν στρε φόμενον ἐὰν μή τινι συγκροῦση, οὐχ ίσταται τοῦ ἱδίου δρόμου· ἐ πεὶ οὐδεὶς ἠδύνατο ἀντιστῆναι τῆ ῥομ φαία ταύτη τῆ πυρί νη· ἐν δε τῆ οἱκονομία τοῦ σταυροῦ στρου , τῶ σχῆματι τῆς ῥομφαίας ἀντέ θηκεν τὴν πλευρᾶν· ἴνα διὰ τῆς αἰσθητῆς λόγχης, ἡ νοητῆ ῥομ φαία συγκρούσα τῆ πλευρᾶ, παύσηται λοιπὸν τῆς ἀπειλῆς· μηκέτι δὲ τοῖς λοιποῖς τὴν εἴσοδον ἀποκλεί σει τοῦ παραδείσου· ἐ δ έξατο τοίνυν ὁ κύριος κς τὴν ῥομφαίαν διὰ τῆς πλευ ρᾶς· ἐξήγαγεν αὐτὸν τὸ πρῶτον τοῦ παρα δείσου· καὶ στρέψαν τα πάλιν εἰσήγαγεν εἰς βα σιλεῖαν· ἐπαίδευσεν, ἀλλ’ ἠλέησεν· ἐξέβαλεν ἀλλ’ οὐκ ηφάνισεν· ἐ πέστρεψεν ὄνπερ ἔξω σεν· ἀλλ’ οῖδ ὅτι και ρὸς τῆ λειτουργία πα ραχωρεῖν· πάντα γὰρ δυ νατὰ τῶ θεῶ θω · ὥστε καὶ ἡμῖν ἐμβαλεῖν τῶν λειπομένων τὴν ἔν νοιαν· καὶ τοὺς ἀκρο ατὰς εἰς μέρους παρι στάντας παντὸς λό γου δύναμιν· δίδου γὰρ ἀφορμὴν τῶι σο φῶι καὶ σοφότερος ἔσται· εὐχαριστήσω μεν τῶ θεῶ θω ὅτι παρά δεισον ἔνα ἀπολέσα μεν, καὶ μυρίους πα ραδείσους ἄπασαν τὴν οἱκουμένην ἐφύτευ σεν· εὐχαριστήσωμεν τῶ θεῶ θω ὄτι παράδεισον διὰ τὴν παράβασιν ἀπολέσαντες, εἰς βασι λεῖαν οὐρανῶν οὐνῶν ἀνεκλή θημεν διὰ τῆς χάριτος τοῦ κυρίου κυ ἡμῶν ἰησοῦ ἰυ χριστοῦ χυ · με θ οὗ τῶ πατρὶ πρι δόξα· σὺν τῶ παναγίω καὶ ζωο ποιῶ πνεύματι πνι · νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων ἀμήν: