Cogitanti mihi (et) una cum animo meo conferenti de 
 fabrica mundi istius, in quo clausi tenemur, etiam uelocitas 
 fabricae ipsius haec est, sicut in libro Moysi continetur, quem 
 de conditione ipsius scripsit, qui genesis appellatur. totam molem 
 istam deus sex diebus ex nihilo in ornamentum maiestatis suae 
 expressit, septimum quietus (a) labore benedictione consecrauit. 
 idcirco igitur quoniam septenario numero dierum et caelestia 
 et terrestria omnia reguntur, principii loco de hac septimana, 
 omnium septimanarum regina, meditabor et prout potuero uirtutis 
 diem in eius consummationem conabor exprimere. 
 In principio fecit deus lucem eamque duodenario numero 
 horarum die noctuque diuisit, idcirco uidelicet, ut laboribus 
 hominum requiei locum noctem dies superduceret, 
 rursus dies superuinceret ac sic alterna uice labor quiet(e 
 noct)is refoueretur, quies exercitatione rursus diei temperaretur. 
 quarto die fecit duo luminaria in caelo, maius et 
 minus, ut alterum praeesset diei, alterum nocti — solis

 2 cf. Minuc. Fel. Oct. 1, 1 7 cf. Gen. 2, 2. 3 10 cf. Ps. 109, 3 
 17 Gen. 1, 16. 17 

 1 explt liber quaestionu sci hieironimi ad damasum; j INCPT TRAC- 
 TATVS I VICTORINI DE FABRICA MVNDI; L 1] Gallandius opusculutn 
 in septem sectiones diuisit, ipse malui in decem diuidere 2 cogitanti 
 e, cogitante L et add. r conferenti e, conferente L 5 conditione] 
 cf. Ezech. 28,15: a die conditionis tuae (Yulg.) = rJ.?\' Y,S Yjfjipa; 
 ob exTiaS-Y]; (LXX) 6 ornamentum scnpsi, ornamento L 7 septimum 
 scripsi, septimo L quietus a labore coni. r, quib; labore (quae uerbam2 
 lineola transfixit) L benedictione* (m eras.) L 8 septinario L 9 septimanaw, 
 septima ad L 10 septimanarium L regina scripsi, regionulll L 
 meditabor coni. r, maibor L 11 eius scripsi, ea L conainor (u s. o 
 alt. m2) L, cf. p. 8, 6 12 duodecinario Lrnl 13 orarum L 14 requiei 
 scripsi, requies L superdoceret (v s. o nt2) L 15 ac sicw, hac seL quiete 
 noctis w, quietis L 17 et e, ut L 18 praeesset e, praecessit L noctis L 

 1* 
 

 
 et lunae — ceteraque sidera posuit in caelo, ut lucerent 
 super terram et discernerent tempora et annos et menses 
 et dies et horas per stationes. 
 Nunc ratio ueritatis ostenditur, quare dies IIII. tetras 
 nuncupatur, quare usque ad horam nonam ieiunamus (aut) 
 usque ad uesperum aut superpositio usque in alterum diem 
 fiat. mundus itaque iste ex quattuor elementis constat: igne 
 aqua caelo terra. haec igitur quattuor elementa [temporum 
 tetradem faciunt. sol quoque et luna per anni spatium quattuor 
 tempora efficiunt: ueris aestatis autumni hiemis, et 
 haec tempora tetradem faciunt. et ut ex ea re longius enarrem: 
 ecce quattuor animalia ante thronum dei, quattuor euangelia, 
 IIII flumina in paradiso fluentia, IIII generationes populorum 
 ab Adam usque ad Noe, a Noe usque ad Abraham, ab Abraham 
 usque ad Moysen, a Moyse usque ad Christum dominum 
 filium dei. et quattuor animalia: hominis uituli leonis aquilae, 
 et quattuor flumina: Fison Geon Tigris et Eufrates. homo 
 Christus Iesus auctor eorum quae supra memorauimus tetrade 
 ab impiis conprehensus est. itaque ob captiuitatem eius 
 tetradem, ob maiestatem operum suorum et (ut) tempora 
 humanitati salubria, frugibus laeta, tempestatibus tranquilla 
 decurrant, ideo (aut stationem) aut superpositionem facimus. 
 Die quinto terra et aqua fetus suos ediderunt. die sexto 
 creata sunt quae deerant. ac sic deus hominem de humo 
 instruxit dominum omnium rerum, quas super terram et super 
 aquam creauit. prius tamen angelos atque archangelos creauit,

 12 cf. Apoc. 4, 6 13 cf. Gen. 2, 10 16 cf. Apoc. 4, 7 
 17 cf. Gen. 2, 11-14 

 1 caeteraque e, Citheraque L 3 horas per stationes e in mg., horis 
 prestationes L 5 aut add. r 6 superpositio = urcsplf-ea:? (tenn. teclm.) 
 7 elimentis L 8 temporum seclusi praeeunte Walkero 9 tetrade L 
 10 hyemis L 11 taradiem L 13 paradyso L 17 fyson L tygris L 
 18 tetrade X 19 conpraehensus L 20 ut add. r 21 humanitati coni. r, 
 humanitatis L 22 aut stationem add. r 23 aqua faus suus L 24 uerba 
 ac sic ds homine ante die sexto habet L, corr. w 25 quas] quae L 
 2G post creauit add . quam er 
 

 
 [hominem finxit] spiritalia terrenis anteponens. prius enim lux, 
 quam caelum et terra. hic dies sextus parasceue appellatur, 
 praeparatio scilicet regni. Adam enimque ad imaginem et 
 similitudinem suam consummauit. idcirco autem prius 
 opera sua consummauit, quam angelos crearet et hominem 
 fabricauit, ne forte adiutores se fuisse falsa dictione adseuera(re)ut. 
 hoc quoque die ob passionem domini Iesu 
 Christi aut stationem deo aut ieiunium facimus. 
 Die septimo requieuit ab omnibus operibus suis 
 et benedixit eum et sanctificauit. hac die solemus 
 superponere, idcirco, ut die dominico cum gratiarum actione 
 ad panem exeamus. et parasceue superpositio fiat, nequid cum 
 Iudaeis sabbatum obseruare uideamur, quod ipse dominus 
 sabbati Christus per prophetas suos odisse animam suam dicit, 
 quod sabbatum corpore suo resoluit. prius autem, cum ipse 
 Moysi praeciperet, ne circumcisio diem octauam praeteriret, 
 quae die sabbato plerumque incurrit, sicut in euangelio scriptum 
 legimus, Moyses prospiciens duritiam populi illius idcirco die 
 sabbati leuauit manus et se ipsum crucifixit in proelio, quod 
 ab allophylis sabbato (factum est), ut caperentur et [uelut] 
 seueritate legis ad deuitandum disciplinam formarentur.