Talem ubique apostolum recognoscas. ita carnis opera 
 damnantem. ut carnem damnare uideatur, sed, ne ita quis 
 existimet, ex aliorum uel cohaerentium sensuum -suggestu procurantem. 
 nam et dicens eos, qui in carne sint. deo placere non 
 posse statim de prauo intellectu ad integrum reuocat adiciens: 
 uos autem non estis in carne sed in spiritu. eos enim, 
 quos in carne esse constabat, negando - in carne esse in operibus 
 carnis non esse monstrabat, atque ita illos demum deo 
 placere non posse, non qui in carne essent, sed qui carnaliter 
 uiuerent, placere autem deo illos, qui in carne positi secundum 
 spiritum incederent. et rursus corpus quidem ait mortuum, 
 sed propter delinquentiam, sicut spiritum uitam propter 
 iustitiam. uitam autem morti opponens in carne constitutae 
 sine dubio illic et uitam repromisit ex iustitia, ubi mortem 
 determinauit ex delinquentia. ceterum frustra opposuit uitam

 20] cf. Rom. 8, 8. 22] Rom. 8, 9. 27] cf. Rom. 8, 10. 

 5 credinras acripsi: credidimus PMF praeferendum F 11 corrampi. 
 ita M 20 sint PMF, sunt Pam 24 monstrabit F 26 illos 
 deo Gel 27 ait PMF, inquit Gel 
 
 
 morti, (si) non est illic, ubi est et ipsa, cui eam opposuit. 
 excludendae utique de corpore. porro si uita mortem de corpore 
 excludit, non potest id perficere nisi illuc penetret, ubi 
 est quod excludit. et quid ego nodosius, cum apostolus absolutius? 
 si enim, inquit, spiritus eius, qui suscitauit 
 Iesum, habitat in uobis, qui suscitauit legum a mor. 
 tuis suscitabit et mortalia corpora uestra propter inhabitantem 
 spiritum eius in uobis; ut et si animam quis 
 corpus mortale praesumpserit. cum hoc et carnem negare non 
 possit, carnis quoque resuscitationem cogatur agnoscere secundum 
 eiusdem status communionem. ex sequentibus adhuc discas 
 opera carnis damnari, non ipsam: itaque, fratres, ait, debitores 
 sumus non carni ad uiuendum <secundum carnem); 
 si secundum carnem uixeritis, futurum est, ut 
 moriamini, si uero spiritu carnis actus mortificaueritis, 
 uiuetis. porro, ut ad singula quaeque respondeam, 
 si in carne constitutis, secundum spiritum tamen degentibus. 
 salus repromittitur, iam non caro aduersatur saluti, sed operatio 
 carnis. operatione autem carnis exclusa, quae causa est 
 mortis, salua iam caro ostenditur, causa carens mortis. lex 
 enim, inquit, spiritus uitae in Christo Iesu manumisit 
 me a lege delinquentiae et mortis, certe quam praemisit 
 habitare in membris nostris. ergo iam membra nostra legi 
 mortis non tenebuntur, quia nec delinquentiae, a quibus manumissa 
 sunt. quod enim inualidum erat legis, in quo 
 infirmabatur per carnem, misso deus filio suo in simulacro 
 carnis delinquentiae et per delinquentiam,

 5] Rota. 8, 11. 12J Rom. 8, 12-13. 20] Rom. 8, 2. 23] cf. 
 Rom. 7, 23. 25] Rom. 8, 3. 

 1 si add. R non om. F 3 illuc Lat: illud PMF 6 a mortuis 
 om. C 7 suscitabit PMF, uiuificabit C 13 ad uiuendum PMF, ut 
 uiuamus Gel secundum carnem addidi 15 actus carnis Gel 17 id 
 egentibus F 21 manumisit te Bmg 23 legi scripsi: lege PMF 
 26 in simulacro in similitudine F 27 per delinquentiam M (a ex e 
 m. 2) FC, per carnem P 
 
 
 damnauit delinquentiam in carne, non carnem in delinquentia; 
 neque enim domus cum habitatore damnabitur. habitare enim 
 peccatum dixit in corpore nostro. damnata autem delinquentia 
 caro absoluta est, sicut indemnata ea legi mortis et delinquentiae 
 obstricta est. sic etsi sensum carnis mortem appellauit- 
 lauit, dehinc et inimicitiam ad deum, sed non carnem ipsam. 
 cui ergo, dices, reputabitur sensus carnis, si non substantiae 
 ipsi? plane, si probaueris aliquid carnem de suo sapere. si 
 uero sine anima nullius est sensus, intellege sensum carnis 
 ad animam esse referendum, carni interdum deputatum, quia 
 propter carnem et per carnem administratur. et ideo habitare 
 ait delinquentiam in carne, quia et anima, a qua delinquentia 
 inducitur, inquilina est carnis, mortificatae quidem, sed non 
 suo uerum delinquentiae nomine. nam et alibi: quomodo, 
 inquit, etiam nunc uelut uiuentes in mundo sententiam 
 fertis? non ad mortuos scribens, sed ad eos, qui desinere 
 deberent mundialiter uiuere. 
 Haec enim erit uita mundialis, quam ueterem hominem 
 dicit confixum [esse] Christo, non corporalitatem. sed moralitatem] 
 ceterum si non ita accipimus, non est corporalitas nostra 
 confixa nec crucem Christi caro nostra perpessa est, sed quemadmodum 
 adiecit: uti euacuetur corpus delinquentiae, 
 per emendationem uitae, non per interitum substantiae, sicut 
 ait. uti hactenus delinquentiae seruiamus et ut hac 
 ratione \'commortui Christo credamus, quod etiam

 5] ct. Rom. 8, 6-7. 11] cf. Roxn. 7, 17. 14] Col. 2, 20. 18] cf. 
 Rom. 6, 6. 22] Rom. 6, 6. 24] ib. 25] cf. Rom. 6, 8. 

 4 legi PMF, lege Buulgo 5 etsi PMF, et Gel reliqui 10 deputatum 
 FM (ex demutandum corr. m . 1), deputandum PBl 11 propter 
 carnem et om. Gel 12 animae PRl a qua B, om. PMF delinquentiae 
 M 18 coniunge: haec uita mandialis erit quam dicit ueterem 
 hominem confixum Chr. qua Rig 19 esse seclusi corporalitatem 
 pro corporalitas, quia intercessit: quam dicit sed moralitatem seclusi 
 2o Christo Pam: in christo PMF conuiuemus MC, conuiuamus PF 
 
 
 conuiuemus ill ? . sic enim, inquit, et uos reputate mortuos 
 quidem uos. cuinam? carni? non, sed delinquentiae. ergo 
 salui erunt carni, uiuentes autem deo in Christo Iesu, per 
 carnem utique, cui mortui non erunt, delinquentiae scilicet 
 mortui, non carni. nam et adhuc ingerit: ne ergo regnauerit 
 in corpore uestro mortali delinquentia ad obaudiendum 
 illi et ad exhibendum membra uestra arma iniustitiae 
 delinquentiae: sed exhibete uosmet ipsos deo 
 uelut ex mortuis uiuos, — non uelut uiuos, sed uelut ex 
 mortuis uiuos — et membra uestra arma iustitiae. et 
 rursus: sicut exhibuistis membra uestra famula inmunditiae 
 et iniquitatis ad iniquitatem, ita et nunc 
 exhibete membra uestra famula iustitiae in sanctificium; 
 cum enim serui essetis delinquentiae, liberi 
 eratis iustitiae. quem ergo fructum habebatis super 
 his, de quibus nunc confundimini? finis enim illorum 
 mors. nunc uero liberi facti a delinquentia, famulati 
 autem deo, habetis fructum uestrum in sanctificium. 
 finem autem uitam aeternam. stipendia enim delinquentiae 
 mors, donatiuum autem dei uita aeterna in 
 Christo Iesu, domino nostro. ita per totam hanc sensuum 
 seriem ab iniustitia et delinquentia membra nostra diuellens 
 et iustitiae et sanctimoniae adiungens et transferens eadem a 
 stipendio mortis ad donatiuum uitae aeternae, carni utique 
 compensationem salutis repromittit, cui nullam omnino competisset 
 imperari propriam sanctimoniae et iustitiae disciplinam, 
 si non ipsius esset et praemium disciplinae, sed nec ipsum 
 baptisma committi, si per regenerationem non etiam restitutioni 
 inauguraretur, hoc quoque apostolo ingerente: an

 1] Rom. 6, 11. 5] Rom. 6, 12-13. 11] Rom. 6, 19-23. 
 29J Rora. 6, 3-4. 

 4 cui iam F scilicet om. PM (add. m. 2) Bl 5 carni F, carne P 
 (corr. B) M 12 iniquitati C 16 enim Pam: ergo PMF 17 uero 
 PM, ergo F 18 sacrificiam P (corr. B) 21 totam B, portam PMF 
 22 seriem B, seriemque PMF 28 Lsi., per B, per PMB nisi etiam Rmg 
 
 
 ignoratis, quod quicumque in Iesum tincti sumus, in mortem 
 eius tincti sumus? consepulti ergo illi sumus 
 per baptisma in mortem, uti, quemadmodum surrexit 
 Christus a mortuis, ita et nos in nouitate uitae incedamus. 
 ac ne de ista tantum uita putes dictum, quae ex 
 fide per baptisma in nouitate uiuenda est, prouidentissime 
 adstruit: si enim consati fuerimus simulacro mortis 
 Christi, ita et resurrectionis erimus. per simulacrum 
 enim morimur in baptismate, sed per ueritatem resurgimus 
 in carne, sicut et Christus, ut, sicut regnauit in morte 
 delictum, ita et gratia regnet per iustitiam in uitam 
 sempiternam per Iesum Christum dominum nostrum. 
 quomodo \'ita\', si non aeque in carne? ubi enim mors, ibi et 
 uita post mortem, quia et uita ibi ante, ubi postea mors. 
 nam si regnum mortis nihil operatur quam carnis dissolutionem, 
 proinde uitam contrariam morti contrarium oportet operari, 
 id est carnis redintegrationem, uti, sicut deuorauerat mors inualescendo 
 mortale, ita et deuorata ab inmortalitate audire possit: 
 ubi est, mors, aculeus tuus? ubi est, mors, contentio 
 tua? sic enim et gratia illic superabundabit, ubi et iniquitas 
 abundauit; sic et uirtus in infirmitate perficietur, quod periit 
 saluum faciens, quod mortuum est uiuificans, quod percussum 
 est sanans, quod languit medicans, quod ereptum est redimens. 
 quod famulatum est liberans, quod seductum est reuocans, 
 quod elisum est suscitans; et quidem de terra in caelum, 
 ubi nostrum municipatum Philipenses quoque ab apostolo

 7] Rom. 6, 5. 10] Rom. 5. 21. 17] cf. Es. 25, 8. 19] I Cor. 15, 55. 
 20] cf. Rom. 5, 20. 21J cf. II Cor. 12, 9. 21—25]cf.Ez.34,16. 26]cf.Phil.3,20. 

 1 iesum PMF, Christum Iesum C in mortem-sumus om. F 3 pcr 
 PMF, post C 6 uiuenda PMF, incedenda Bmg 7 consati FBmg, 
 conplantati PM (de pud. c. 17 legitur: consepulti) fuerimus PMF, 
 :ąnmUB Gel 8 ita et PMF, 9imul et (leI, sed et fort. (rf. de pttd. 17) 
 9 resurgemus C 13 ita B, ista PMF 18 mortale, ita et scripsi: ita 
 •?t mortale PMF deuorata scripsi (cf. p. 106.1 et 113,14): deuorato F, 
 •lenoratum M (Q in o corr. m. 1) P (Q in o corr. R) 20 superabundabit R3, 
 superabundauit PMFB1 21 abundabit Gel periit Pam: perit PMF 
 26 philipenses M, philippenses PF 

 XXXXVIT. Tert. III. 

 7 
 
 
 discunt, unde et salutificatorem nostrum expectamus 
 legum Christum, qui transfigurabit corpus nostrae 
 humilitatis conformale corpori gloriae suae, sine dubio 
 post resurrectionem, quia nec ipse Christus glorificatus est 
 ante passionem. haec erunt corpora nostra, quae Romanos 
 obsecrat exhibere hostiam uiuam sanctam placibilem deo. 
 quomodo uiuam, si peritura sunt? quomodo sanctam, si profana 
 sunt? quomodo placibilem, si damnata sunt? age iam, quod 
 ad Thesalonicenses ipsius solis radio putem scriptum, — ita 
 claret, — qualiter accipient lucifugae isti scripturarum: ipse 
 autem deus pacis sanctificet uos totos? non sufficit? 
 sed sequitur: et integrum corpus uestrum et anima et 
 spiritus sine querela conseruentur in praesentia domini. 
 habes omnem substantiam hominis saluti destinatam, nec 
 alio tempore quam in aduentu domini, qui clauis est resurrectionis. 
 Sed caro, inquis, et sanguis regnum dei hereditati 
 possidere non possunt. scimus hoc quoque scriptum. 
 sed de industria distulimus hucusque, ut quod aduersarii in 
 prima statim acie obstruunt, in ultima congressione prosterneremus, 
 omnibus quaestionibus quasi auxiliis eius ante deiectis. 
 sed et nunc expediet praecedentia recognosci, ut et huic sensui 
 sua origo praeiudicet. ut opinor, apostolus disposita ad Corinthios 
 omni distinctione ecclesiasticae disciplinae summam et 
 sui euangelii et fidei illorum in dominicae mortis et resurrectionis 
 demandatione concluserat, ut et nostrae spei regulam 
 inde deduceret, unde constaret. itaque subicit: si autem 
 Christus praedicatur quod a mortuis resurrexerit.

 1] Phil. 3,21. 5] cf. Rom. 12, 1. 10] I Thess. 5, 23. 15j cf. Apor. 
 1,18. 17J I Cor. 15 50. 23] cf. I Cor. 15,1—9. 27] I Cor. 15, 12-18. 

 1 saluificatorem Gel 2 transtigurabit Pam: transfigurauit PMF 
 3 conformatum Gel 5 haec PM, nec F 8 placibilem Pmn: placi- 
 bilia JPJWJF 9 ipsius PMF, (ut) ipsius Gel 10 accipiant F 12sed3/F . 
 quod P 17 hereditati MF, hereditate P uulgo 21 disiectis FJimp 
 22 expediet Eng: expetent P, expectent MF 23 ut om. Gel 27 ita P (que 
 s. u. add. R) 28 Chri\'Bt\\isom.P(s.u.add.Ii) resurrereiitP3fF,resurrexit C 
 
 
 quomodo quidam dicunt in uobis resurrectionem mortuorum 
 non esse? quae si non est, nec Christus resurrexit. 
 si Christus non resurrexit, inanis est praedicatio 
 nostra, uacua est fides nostra. inueniemur enim falsi 
 testes dei, qui testimonium dixerimus, quod resuscitauerit 
 Christum, quem non resuscitauit. nam si mortui 
 non resurgunt, nec Christus resurrexit. si Christus 
 non resurrexit, uana est fides uestra, quia adhuc in 
 delictis uestris estis, et qui in Christo dormierunt 
 perierunt. per haec cui nos rei credendae uidetur extruere? 
 resurrectioni, inquis, mortuorum, quae negabatur. certe sub 
 exemplo dominicae resurrectionis uolens eam credi. certe, 
 inquis. exemplum porro ex diuersitate an ex parilitate componitur? 
 utique, inquis, ex parilitate. quomodo autem Christus 
 resurrexit? in carne an non? sine dubio, si mortuum, si 
 sepultum audis secundum scripturas non alias quam in carne, 
 aeque resuscitatum in carne concedes. ipsum enim, quod 
 cecidit in morte, quod iacuit in sepultura, hoc et resurrexit, 
 non tam Christus in carne quam caro in Christo. igitur si 
 ad exemplum Christi resurgemus. qui resurrexit in carne, 
 iam non ad exemplum Christi resurgemus, si non in carne 
 et ipsi resurgemus: quia per hominem, inquit, mors, et 
 per hominem resurrectio, ut separaret quidem auctores, 
 mortis Adam, Christum resurrectionis, eiusdem autem constitueret 
 substantiae resurrectionem, cuius et mortem, per ipsorum 
 auctorum in nomine hominis comparationem. si enim sicut 
 in Adam omnes moriuntur, ita et in Christo omnes 
 uiuificabuntur, carne uiuificabuntur in Christo, sicut in Adam

 15] cf. I Cor. 15, 3—4. 22] I Cor. 15, 21. 26] I Cor. 15, 22. 

 3 si PMF, si autem C praedicatio uestra PIf1 4 Uuacua est 
 fides nostra., inueniemur B, uacua est et fides uestra. inueniemnr Gel, 
 inneniemur PMF inuenimur autem C 5 dixerimus PMF, diiimus 
 idoersus deum C 17 concedes scripsi: concedis PMF 18 mor- 
 tem C et om. B 23 separaret M (syll . ra s. fl,. add. m. 2) Gel, 
 separet PF 

 7* 
 
 
 carne moriuntur. unusquisque autem in suo ordine, scilicet 
 quia et in suo corpore. ordo enim meritorum [dispositorum] 
 nomine disponetur. menta autem cum corpori quoque quoque, 
 ordo quoque corporum disponatur necesse est, ut 
 possit esse meritorum. si autem et baptizantur quidam pro 
 mortuis, uidebimus an ratione. certe illa praesumptione hoc 
 eos instituisse portendit, qua alii etiam carni [ut] uicarium 
 baptisma profuturum existimarent ad spem resurrectionis, 
 quae non nisi corporalis [non nisi alias] in baptismate corporali 
 obligaretur. quid et ipsos baptizari ait, id est** si non 
 quae baptizantur corpora resurgunt? anima enim non lauatione. 
 sed responsione sancitur. quid et nos, inquit, omni hora 
 periclitamur? utique per carnem. cotidie morior; utique 
 periculis carnis, per quam et depugnauit ad bestias Ephesi. 
 illas scilicet bestias Asiaticae pressurae, de qua in secunda 
 ad eosdem: nolumus enim uos ignorare, fratres, de pressura 
 nostra apud Asiam, quod super quam supra grauati 
 sumus citra uires, uti et de uita haesitaremus. 
 omnia haec, nisi fallor, eo enumerat ut, nolens uanam credi 
 carnis conflictationem, indubitate uelit credi carnis resurrectionem. 
 uana enim habenda est conflictatio eius, cuius nulla 
 erit resurrectio. sed dicet quis: quomodo resurgent mortui? 
 quo autem corpore uenient? iam hic de qualitatibus 
 corporum disserit, an eadem ipsa an alia resumantur. sed

 ljlCor. 15,23. 5] cf. I Cor. 15, 29. 10] cf. ib. 12] I Cor. 15, 30. 
 13] ICor. 15,31. 14] cf. I Cor. 15,32. 16] II Cor. 1, 8. 22] I Cor. 15. 35. 

 2 dispositorum deleuit Gel: dispositorum MP, dispositor F, <non aliud 
 quam) meritorum dispositor Pam (ex Vaticanis, ut dicit) 5 quidam 
 Gtl: quidem PMF 6 ratione. certe Gel: ratione certa PMF 7 porten- 
 dit PMF, contendit Gel, Paulus ostendit (= p. ostendit) Eng ut del, Gel 
 9<non>nisi corporalis scripsi: nisi corporalis PMF non nisi alias seclusi 
 (ut olim superscriptum uerbts nisi corporalis), quae nisi corporalis non [nisij 
 alias [in] baptismate Eng 10 quid Gel: qui PMF id est del. Gel, 
 quem sequuntur posteriores omnes, ait idem Eng lacunam signaui: 
 corpora, pro illis inten idisse puto 11 anima Gel: animae PMF 12 responsione 
 PMF, purgatione Gel 17 quam supra om. Gel 18 uti rt 
 scripsi: uti ut PFHuti ME3 22 dicet F, licet PM (corr. m. 1) 
 
 
 cum eiusmodi quaestio posterior habeatur! sufficiet interim 
 ei hoc quoque corporalem definiri resurrectionem, cum de 
 qualitate corporum quaeritur. 
 Ventum est nunc ad carnem et sanguinem, * reuera 
 totius quaestionis. quas substantias quali condicione exhereda 
 uerit apostolus a dei regno, aeque de antecedentibus discere 
 est. primus, inquit, homo de terra, choicus, id est limacius, 
 id est Adam, secundus homo de caelo, id est 
 sermo dei. id est Christus, non alias tamen homo, licet de 
 caelo, nisi quia et ipse caro atque anima, quod homo, quod 
 Adam. nam et si supra nouissimus Adam dicitur, de consortio 
 substantiae commercium nominis traxit, quia nec Adam 
 ex semine caro, quod et Christus. qualis ergo choicus, 
 tales et choici, qualis caelestis, tales et caelestes. 
 substantia tales an primo disciplina, dehinc et dignitate. 
 quam disciplina captauit? atquin substantia nullo modo separabuntur 
 choici atque caelestes semel ab apostolo homines dicti. 
 si enim et Christus, solus uere caelestis, immo et supercaelestis, 
 homo tamen, qua caro atque anima, nihilo ex ista 
 substantiarum condicione a choica qualitate discernitur, proinde 
 et qui caelestes secundum illum non de substantia praesenti 
 sed de futura claritate caelestes praedicati intellegentur, quia et 
 retro, — unde distinctio ista manauit — de dignitatis differentia 
 ostensa est alia supercaelestium gloria, alia superterrenorum, 
 et alia solis, alia lunae, alia stellarum, quia et stella a stella 
 differt in gloria, non tamen in substantia. denique praemissa 
 differentia dignitatis in eadem substantia et nunc sectandae 
 et tunc capessendae subiungit etiam exhortationem, ut et hic

 7] I Cor. 15, 47. 11] cf. I Cor. 15, 45. 13] I Cor. 15, 48. 
 24] cf. I Cor. 15, 40-41. 

 1 sufficit F 4 lacunam signaui: cardinem uelim fruppleri, <sanguinem) 
 nauult Eng 5 quaestionis quasi substantias M Gel 6 apostolus JRmg 
 BGel: apostoli PMF La dei regno, aeque B, aeque PMF 11 et si 
 JJJfP . et Gel dicitur scripsi: dicet PMF, dictus Gel 14 talis (prius) M 
 19 quam P (corr. R) R\' 22 intellegentur FM (e ex u corr. m. 1), 
 telleguntur P uulgo 28 parenthesin indicaui 
 
 
 habitum Christi sectemur ex disciplina et illic fastigium conse 
 quamur ex gloria: sicut portauimus imaginem choici, 
 portemus etiam imaginem supercaelestis. portauimus 
 enim imaginem choici per collegium transgressionis, per consortium 
 mortis, per exilium paradisi. nam si et in carne hic 
 portatur imago Adae, sed non carnem monemur exponere: si 
 non carnem, ergo conuersationem, ut proinde et caelestis 
 imaginem gestemus in nobis, non iam dei nec iam in caelo 
 constituti, sed secundum liniamenta Christi incedentes in 
 sanctitate et iustitia et ueritate. atque adeo ad disciplinam 
 totum hoc dirigit, ut hic dicat portandam imaginem Christi 
 in ista carne et in isto tempore disciplinae. \'portemus\' enim 
 praeceptiuo modo dicens huic tempori loquitur, in quo homo 
 nulla alia substantia est quam caro et anima. aut etsi quam 
 aliam, id est caelestem, substantiam haec fides spectat, hic 
 tamen repromissa sit cui ad illam elaborare mandatur. cum 
 igitur imaginem et choici et caelestis in conuersatione constituat, 
 illam eierandam, hanc uero sectandam, dehinc adiungat: 
 hoc enim dico, — id est propter ea, quae supra dixi; propterea 
 autem coniunctio est sensus supplementum antecedentibus 
 reddens — quod caro et sanguis regnum dei hereditate 
 possidere non possunt, nihil aliud intellegi mandat 
 carnem et sanguinem quam supra dictam imaginem choici. 
 quae si in conuersatione censetur uetustatis, conuersatio autem 
 uetustatis non capit dei regnum, proinde caro et sanguis non

 2] I Cor. 15, 49. 6J cf. Eph. 4, 22. 10] cf. Eph. 4, 24. 19] I 
 Cor. 15, 50. 

 2 choici—enim om. P (add. R ex HirsaugietUJi) 5 si et PMF . etsi 
 Jtig hic portatur Urs: sic putatur PMF 14 et si PMF, si Gel 
 15 hic scripsi: huic PMF 16 elaborare P, et laborare MF 18 eieran-j 
 dam Bmg: gerandam M, gerendam PF adiungat Gel: adiungit PMF 
 19 quae Gel: quaequae PMF propterea deleuit Gel, queni sequunttir, 
 posteriores 20 autem coniunctio est scripsi: coniunctio est enim PMF, 
 coniunctio est. <est) enim Gel 24 conuersatio autem uetustatis om. F 
 25 capit PGel, capiat MFM 
 
 
 capiendo dei regnum ad conuersationem rediguntur uetustatis. 
 plane si numquam apostolus pro operibus substantiam posuit, 
 nec hic ita utatur. si uero in carne adhuc constitutos negauit 
 esse in carne, in operibus carnis negans esse, formam eius 
 subruere non debes, non substantiam sed opera substantiae 
 alienantis a dei regno. quibus etiam ad Galatas manifestatis 
 praedicere se et praedixisse profitetur, quod qui talia agant 
 regnum dei non sint hereditate consecuturi, non portantes 
 scilicet imaginem caelestis, sicut portauerant choici, ideoque 
 ei uetere conuersatione nihil aliud deputandi quam caro et 
 sanguis. quamquam et si subito in hanc definitionem erupisset 
 apostolus, eliminandam carnem et sanguinem a dei regno, 
 sine ullius supra sensus praestructione, nonne duas istas 
 substantias proinde hominem ueterem interpretaremur carni 
 et sanguini deditum, id est esui et potui, cuius sit dicere 
 aduersus fidem resurrectionis: manducemus et bibamus, 
 cras enim moriemur? et hoc enim infulciens apostolus, 
 carnem et sanguinem de fructibus ipsorum manducandi et 
 bibendi suggillauit. 
 Sed et omissis huiusmodi interpretationibus carnis et 
 sanguinis opera taxantibus, ipsas quoque substantias non aliter 
 quam sunt intellectas licebit resurrectioni uindicare. non enim 
 resurrectio carni et sanguini directo negatur, sed dei regnum, 
 quod obuenit resurrectioni — est autem et in iudicium resurrectio 
 —, immo et confirmatur carnis resurrectio generalis, cum 
 specialis excipitur. dum enim in quem statum non resurgat 
 edicitur, in quem resurgat subauditur. atque ita, dum pro 
 meritis distinctionem resurrectionis opus substantiae, non genus, 
 patitur, apparet hinc quoque carnem et sanguinem nomine

 3] cf. II Cor. 10, 3. 6] cf. Gal. 5, 21. 16] I Cor. 15, 32. 

 1 uetustatis H3: ueritatis PMFJtaBmg 7 agunt .... sunt Gel 
 S hereditate Gel: in hereditate PMF 9 portauerant F12, portauimuB P 
 (corr . imus in erant R) M 10 existimandi C 11 quamquam scripsi: 
 nam PMF 14 interpretaremur B, interpretaretur PMF 22 resurrectione 
 F 23 negatur PMF, denegatur Gel 24parenthesin indicauit- Eng 
 
 
 culpae, non substantiae, arceri a dei regno, nomine tamen 
 formae resurgere in iudicium, quia non resurgant in regnum. 
 adhuc dicam: caro et sanguis regnum dei hereditati 
 possidere non possunt. t merito sola et per semetipsa, 
 ut ostenderet adhuc spiritum illi necessarium. spiritus enim 
 est qui uiuificat in regnum dei, caro nihil prodest. 
 prodesse tamen illi aliud potest, id est spiritus, et per spiritum 
 opera quoque spiritus. resurgunt itaque ex aequo omnis 
 caro et sanguis in qualitate sua. sed quorum adire regnum 
 dei, induere oportebit uim incorruptibilitatis et inmortalitatis, 
 sine qua regnum dei adire non possunt, antequam consequi 
 eam possint. merito ergo caro et sanguis, ut diximus, sola 
 regnum dei capere deficiunt. iam uero, cum deuorari habeat 
 corruptiuum istud ab incorruptibilitate, id est caro, et mortale 
 istud ab inmortalitate, id est sanguis, post resurrectionem 
 ex demutatione, merito demutata ac deuorata caro et sanguis 
 regnum dei hereditate possidere possunt, non tamen non 
 resuscitata. sunt, qui carnem et sanguinem Iudaismum uelint 
 accipi propter circumcisionem, alienum et ipsum a dei regno, 
 quia et ille uetustati deputetur et hoc titulo iam et alibi ab 
 apostolo denotetur, qui post reuelatum in se filium dei ad 
 euangelizandum eum in nationibus statim non retulerit ad 
 carnem et sanguinem, id est ad circumcisionem, id est ad 
 Iudaismum, sicut ad Galatas scribit.