Quid esset ira satis explicitum est. Quo distet
ab iracundia apparet; quo ebrius ab ebrioso et
timens a timido. Iratus potest non esse iracundus ;
 iracundus potest aliquando iratus non esse.
 Cetera,
quae pluribus apud Graecos nominibus in species
iram distinguunt, quia apud nos vocabula sua non
habent, praeteribo, etiam si amarum nos acerbumque
dicimus, nec minus stomachosum, rabiosum, clamosum, difficilem, asperum, quae omnia irarum
differentiae sunt ; inter hos morosum ponas licet,
 delicatum iracundiae genus.
 Quaedam enim sunt
irae, quae intra clamorem considant, quaedam non
minus pertinaces quam frequentes, quaedam saevae
manu verbis parciores, quaedam in verborum maledictorumque

 
 amaritudinem effusae ; quaedam ultra
querellas et aversationes non exeunt, quaedam altae
gravesque sunt et introrsus versae. Mille aliae species
sunt mali multiplicis.
 Quid esset ira quaesitum est, an in ullum aliud
animal quam in hominem caderet, quo ab iracundia
distaret, quot eius species essent ; nunc quaeramus
an ira secundum naturam sit et an utilis atque ex
aliqua parte retinenda.
 An secundum naturam sit manifestum erit, si
hominem inspexerimus. Quo quid est mitius, dum
in recto animi habitus est ? Quid autem ira crudelius
est ? Quid homine aliorum amantius ? Quid ira
infestius ? Homo in adiutorium mutuum genitus est,
ira in exitium; hic congregari vult, illa discedere;
hic prodesse, illa nocere ; hic etiam ignotis succurrere,
illa etiam carissimos petere ; hic aliorum commodis
vel impendere se paratus est, illa in periculum,
 dummodo deducat, descendere.